Συμμαχία για την υγεία : ΔΙΑΤΡΟΦΗ Πρόληψη και θερα π εία εκφυλιστικών π αθήσεων ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Πόσο Συχνός είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ); Ελλάδα: άτομα, ~10% της χώρας Παρόμοια συχνότητα στην Ευρώπη WHO: Αύξηση του ΣΔ κυρίως εξαιτίας:  ανεπιθύμητου σωματικού βάρους  καθιστικής ζωής. Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του ΣΔ Υπεργλυκαιμία Υπεργλυκαιμία Υπερβολική Παραγωγή/Παρουσία γλυκόζης Διαταραγμένη απορρόφηση γλυκόζης Υπεργλυκαιμία:  επίπεδα γλυκόζης αίματος Η τριάδα των συμπτωμάτων:1. Πολυφαγία 2. Πολυδιψία 3. Πολυουρία

Τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου Ι Ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός Τύπου ΙΙ Μη Ινσ/εξαρτώμενος ή ενηλίκων ΣΔ της κύησης Μερική απουσία ινσουλίνης ή/και αντίσταση ινσουλίνης κατά την κύηση Άλλοι τύποι πρόκλησης Γενετικής προδιάθεσης Παθήσεις εξωκρινούς αδένα Ενδοκρινοπάθειες Φαρμακευτικής ή χημικής Απόλυτη απουσία ινσουλίνης Μερική απουσία ινσουλίνης ή/και αντίσταση ινσουλίνης Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Σάκχαρο νηστείας Σάκχαρο 2 ώρες μετά λήψη 75 gr γλυκόζης Φυσιολογικό<100 mg/dl<140 mg/dl Προ-Διαβήτης mg/dl mg/dl Σακχαρώδης διαβήτης ≥126 mg/dl ≥200 mg/dl Διαγνωστικά Κριτήρια ΣΔ τύπου ΙΙ Πρόσφατο διαγνωστικό κριτήριο ΣΔ: ΗbA1c >6,5%  κίνδυνο για ΣΔ Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ομάδες υψηλού κινδύνου για ΣΔ ΙΙ Οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι (BMI ή Δείκτης Μάζας Σώματος > 25 kg/m2) Όσοι κάνουν καθιστική ζωή Οικογενειακό Ιστορικό ΣΔ Ιστορικό αγγειακής νόσου (π.χ. στηθάγχη, έμφραγμα, στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο) Υπέρταση (Α.Π. > 140/90 mmHg) Υψηλή χοληστερίνη (Chol <100) και τριγλυκερίδια (Tgl <150) Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΒραχυπρόθεσμεςΜακροπρόθεσμες Διαβητικό οξεωτικό κώμα Αγγειοπάθεια μεγάλων αγγείων (διαβητική μακροαγγειοπάθεια) Υπερωσμωτικό κώμα Αγγειοπάθεια μικρών αγγείων (διαβητική μικροαγγειοπάθεια, νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια) Υπογλυκαιμία Διαβητική νευροπάθεια (περιφερική νευροπάθεια, νευροπάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος) Στυτική δυσλειτουργία Διαβητικό πόδι Επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη

Διαχείριση ΣΔ Τύπου ΙΙ

Οργανωμένη παρακολούθηση ΣΔ Kαθημερινή παρακολούθηση σακχάρου αίματος ( το πρωί πριν οποιαδήποτε λήψη τροφής ή / και μεταγευματικά ) Καλή συνεργασία με γιατρό και διαιτολόγο Τακτικό έλεγχο Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης Τακτικό έλεγχο Μικρολευκωματουρίας Ετήσιες επισκέψεις σε οφθαλμίατρο, νεφρολόγο, καρδιολόγο και νευρολόγο Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πως μπορούμε να αποφύγουμε την εμφάνιση του ΣΔ ΙΙ Πρόληψη! Απώλεια παραπανίσιων κιλών (ΔΜΣ<25) ή διατήρηση βάρους στα ιδανικά επίπεδα Συστηματική σωματική άσκηση (30 λεπτά την μέρα) Έλεγχος παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα ◦ Κάπνισμα ◦ Αρτηριακή πίεση ◦ Χοληστερίνη και Τριγλυκερίδια Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Διατροφή & Σακχαρώδης Διαβήτης Ποιος είναι ο στόχος της διατροφής; Διατήρηση γλυκόζης σε φυσιολογικές τιμές Επίπεδα λιπιδίων και αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικές τιμές Παροχή επαρκών θερμίδων και θρεπτικών συστατικών Πρόληψη / Αποφυγή επιπλοκών όπως νεφροπάθεια, υπέρταση, νευροπάθεια και οι καρδιαγγειακές παθήσεις Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Διατροφή στο ΣΔ = Στέρηση; ΟΧΙ! Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Διατροφή στο Σακχαρώδη Διαβήτη Ποικιλία τροφών – Μεσογειακή Διατροφή Γνώση του πόσο και πότε Καλές διατροφικές γνώσεις Η πιο ισορροπημένη διατροφή παράδειγμα προς μίμηση Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ποιος μπορεί να επωφεληθεί από αυτό το είδος διατροφής; Σακχαρώδης Διαβήτη Ι, ΙΙ & κύησης Διαχείριση Βάρους ◦ Γνώση ιδανικών μερίδων ◦ Γνώση εξατομικευμένου ιδανικού πιάτου Ευελιξία διατροφής Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Εξατομίκευση διατροφής Σωστή διατροφική εκπαίδευση Τι είναι ο υδατάνθρακας; Πόσο μπορώ να φάω; Πως μπορούν να βοηθήσουν οι διατροφικές ετικέτες; Εκτίμηση και αξιοποίηση του ιστορικού επιπέδων γλυκόζης αίματος Σημασία Φυσικής Άσκησης Καλή συνεργασία με θεράποντες ιατρούς Ρόλος Διαιτολόγου-Διατροφολόγου (Απαραίτητη η άρτια εκπαίδευση)

Μεσογειακή διατροφή Καθημερινά: Ακατέργαστα δημητριακάΑκατέργαστα δημητριακά Προϊόντα ολικής αλέσεωςΠροϊόντα ολικής αλέσεως Φρούτα και Λαχανικά Φρούτα και Λαχανικά Ελαιόλαδο Ελαιόλαδο Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά Εβδομαδιαίως: Ψάρια και Πουλερικά χωρίς πέτσα Ψάρια και Πουλερικά χωρίς πέτσα Όσπρια Όσπρια Αυγά Αυγά Πατάτες Πατάτες Περιστασιακή κατανάλωση γλυκών Περιστασιακή κατανάλωση γλυκών Σπάνια: Κόκκινο κρέας (χοιρινό, μοσχαρίσιο, αρνί) Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Εξατομίκευση προγράμματος Γεύματα ◦ 3 Κύρια Γεύματα (Πρωινό, Μεσημεριανό, Βραδινό) ◦ 3 Ενδιάμεσα Γεύματα – Σνακ (Δεκατιανό, Απογευματινό, Προ Ύπνου) Κατανομή Γευμάτων Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Διατροφή στο διαβήτη μπορώ να φάω υδατάνθρακα; ΝΑΙ! Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πόσο Υδατάνθρακα μπορώ να τρώω; Εξατομίκευση! Φύλο Μέγεθος Σκελετού Φυσική Δραστηριότητα Ηλικία Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Είδη Υδατανθράκων Σύνθετοι Προϊόντα ολικής άλεσης (ψωμί, ζυμαρικά) Όσπρια Βρώμη, Δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης Φρούτα με την φλούδα και μούρα Απλοί Ζάχαρη, μέλι, μαρμελάδα, γλυκό του κουταλιού, γλυκά/πάστες/κεικ κοκ Η ημερήσια πρόσληψη υδατανθράκων δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 130g/ημέρα. Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Φυτικές ίνες στην Διατροφή Βοηθούν στην επιβράδυνση της πέψης  Καθυστέρηση μεταφοράς του σακχάρου της τροφής στο αίμα  Καθυστέρηση αύξησης σακχάρου αίματος Αύξηση αίσθησης πληρότητας  « Δεν Πεινάμε » Αντιμετώπιση δυσκοιλιότητας Σύσταση : γρ. φυτικών ινών ημερησίως Ίδια με σύσταση γενικού πληθυσμού Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ταξινόμηση των τροφών, ανάλογα με την μεταγευματική απάντηση της γλυκόζης του αίματος σύγκριση με το λευκό ψωμί ή γλυκόζη (τιμή=100) Ένα βοηθητικό εργαλείο για την καλύτερη επιλογή των τροφών Κατανάλωση τροφίμων με  ΓΔ οδηγεί σε  0.5% A 1 C Δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν μόνο ο ΓΔ όταν επιλέγουμε τρόφιμα αλλά να πραγματοποιείται μία συνολική εκτίμηση των ημερήσιων επιλογών  ΓΔ 1-55, ≈ ΓΔ 56-69,  ΓΔ Γλυκαιμικός Δείκτης στην Διατροφή Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γλυκαιμικός Δείκτης Ενδογενείς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον ΓΔ ◦ Φυσική κατάσταση του τροφίμου ◦ Βαθμός Ωρίμανσης ◦ Βαθμός επεξεργασίας ◦ Τρόπος επεξεργασίας ◦ Συγκεκριμένο είδος (π.χ. Είδος μακαρονιού) ή ποικιλία (π.χ. Λευκό ρύζι ή άγριο ρύζι) Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γλυκαιμικός Δείκτης Εξωγενείς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον ΓΔ ◦ Παράλληλη λήψη πρωτεΐνης ή λίπους ◦ Προηγούμενη πρόσληψη τροφής ◦ Γλυκόζη νηστείας ή προγευματικής γλυκόζη ◦ Βαθμός αντίστασης ινσουλίνης Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Συστάσεις για Πρωτεΐνες - Λίπη Πρωτεΐνες: Δεν υπάρχουν ειδικές ενδείξεις Λίπη: Παρόμοια με γενικό πληθυσμό  κορεσμένων λιπών (π.χ λιπαρό κόκκινο κρέας, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, προσοχή στις ετικέτες για λάδι καρύδας)  μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (π.χ. ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, ταχίνι)  ω-3 λιπαρά οξέα (π.χ. Λιπαρά ψάρια, Καρύδια) Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Συστάσεις για το Αλκοόλ στον ΣΔ Παρόμοιες με γενικό πληθυσμό: Κατανάλωση με μέτρο Ημερήσια κατανάλωση: 1-2 ποτήρια πάντα μαζί με φαγητό Ένα ποτό = 320ml μπύρας, 170ml κρασιού, 50ml ποτού Αποφυγή ποτών με πολλή ζάχαρη (π.χ. λικέρ, γλυκά κρασιά, κοκτέιλ) Δεν ξεχνάμε: Το αλκοόλ περιέχει θερμίδες Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Συστάσεις για τα Μικροθρεπτικά Συστατικά Συστάσεις παρόμοιες με γενικό πληθυσμό Διατροφή πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία Απουσία ερευνών για όφελος συμπληρωματικής χορήγησης βιταμινών ή ιχνοστοιχείων (με εξαίρεση ύπαρξης συγκεκριμένων ανεπαρκειών) Προσοχή στην πρόσληψη αλατιού (NaCl) Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Άσκηση και Διαβήτης Η συστηματική άσκηση βελτιώνει την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη Πρόγραμμα φυσικής άσκησης σε αρμονία με διατροφή Τακτική παρακολούθηση/ενημέρωση γιατρού και διαιτολόγου Συστηματικός έλεγχος γλυκόζης του αίματος Η άσκηση μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα γλυκόζης μέχρι και 24 ώρες μετά Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Συμπεράσματα Η διατροφή με ΣΔ είναι: Εξατομικευμένη - Tρόπος ζωής του ατόμου Τρώω τα πάντα – Ξέρω Πότε και Πόσο Συνεχής εκπαίδευση επάνω σε θέματα διατροφής Παράδειγμα προς μίμηση Στόχος: Ομαλά επίπεδα γλυκόζης αίματος Μείωση κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών και άλλων παθήσεων Συμμαχία για την υγεία-ΔΙΑΤΡΟΦΗ