Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Διοίκηση Δημήτρης Δρογκούλας (Μ.Β.Α.)

ΔΙΑΛΕΞΗ – 1

Τι είναι Χρηματοδοτική Διοίκηση;...τομέας των χρηματοοικονομικών ο οποίος ασχολείται κυρίως με τη διοίκηση μιας επιχείρησης Βασικές Χρηματοοικονομικές αποφάσεις –Η απόφαση επένδυσης Εύρεση, αξιολόγηση και επιλογή των διαφόρων επενδυτικών προγραμμάτων (ανάλυση ταμειακών ροών, προγραμματισμός επενδύσεων κεφαλαίου, κόστος κεφαλαίου) –Η απόφαση χρηματοδότησης Καθορισμός της άριστης (πολιτικής) κεφαλαιακής διάρθρωσης (κεφαλαιακή διάρθρωση, κόστος κεφαλαίου) –Η πολιτική μερίσματος Διανομή μερισμάτων ή παρακράτηση κερδών; (μερισματική πολιτική)

Ο αντικειμενικός σκοπός μιας επιχείρησης είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων της. …και ποιος είναι ο αντικειμενικός στόχος και το γενικότερο πλαίσιο;

Αντικείμενα του Μαθήματος ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ – ΜΟΧΛΕΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ AΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ – ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΤΟ ΤΑΜΕΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ & ΟΙ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ του ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΟΧΩΝ ΔΑΝΕΙΑ ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Χρηματοοικονομικά παράγωγα ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ & ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΕΙΣ

Περιγραφή του Μαθήματος Οι χρηματοοικονομικές αποφάσεις είναι θεμελιώδους σημασίας στη σύγχρονη οικονομία και έχουν σημαντικές άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις, τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στους ιδιώτες επενδυτές. Η χρηματοοικονομική έχει πλέον αναδειχθεί σε ένα από τα πιο επιτυχημένα και δραστήρια πεδία έρευνας και εφαρμογών. Το μάθημα αυτό έχει σκοπό να εισαγάγει τους φοιτητές στην θεωρία και εφαρμογή της χρηματοοικονομικής διοίκησης. Ταυτόχρονα, θα προσδώσει τις απαραίτητες γνώσεις και τα εργαλεία για την επίλυση συγκεκριμένων πρακτικών προβλημάτων.

Περιγραφή του Μαθήματος(συνέχεια) Πραγματεύεται μια σειρά από επιμέρους θέματα όπως ανάλυση οικονομικών καταστάσεων, ανάλυση επενδύσεων, επιχειρηματική χρηματοοικονομική, διαχείριση χαρτοφυλακίου, καθώς και πολυάριθμα ειδικά θέματα χρηματοοικονομικής διοίκησης.

Εξεταστέα ύλη Εγχειρίδιο: Δρογκούλας Δημήτρης, ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΡΓΩΝ (Σημειώσεις), Έκδοση ΤΕΙ Λάρισας. Δρογκούλας Δημήτρης στο e-class- τμήμα Δ.Δ.Ε.- μάθημα : ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Θεματικές ενότητες – Γνωστές από “Διαχείριση Οικονομικών Δεδομένων” (1/3) Εισαγωγή στο Excel Συναρτήσεις Γραφικά Βάσεις Δεδομένων Πίνακες Σενάρια Αναζήτηση στόχου

Θεματικές ενότητες – Γνωστές από “Διαχείριση Οικονομικών Δεδομένων” (2/3) Λογιστική – Ισολογισμός-Αποτελέσματα Αποσβέσεις - Μισθοδοσία Μάρκετινγκ Ανάλυση Νεκρού Σημείου Μικροοικονομικά Μαθηματικά

Θεματικές ενότητες – Γνωστές από “Διαχείριση Οικονομικών Δεδομένων” (3/3) Στατιστική Χρονική αξία χρήματος - Επενδύσεις Προϋπολογισμοί Ανάλυση οικονομικών καταστάσεων Προβλέψεις Κοστολόγηση Εισαγωγή στον μερισμό Business Plan

Προϋποθέσεις αποδοτικής παρακολούθησης Σημειώσεις Τετράδιο σημειώσεων Στυλό Υπολογιστής τσέπης Τετράδιο (φωτοτυπίες) ασκήσεων Όσοι φοιτητές παρακολουθήσουν το μάθημα πρέπει να έχουν μαζί τους τα παραπάνω 5 στοιχεία

TEST # 1 Α.Α.ΤΑΜΕΙΟΥ+ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ-ΠΛΗΡΩΜΕΣ=Τ.Α.ΤΑΜΕΙΟΥ Ο Γ. Γρηγορίου πήγε εκδρομή στις Πρέσπες. Όταν ξεκίνησε από την Λάρισα είχε € στο πορτοφόλι του. Πλήρωσε για μεταφορικά 1200 €, για φαγητό 1500 € και για καφέ και αναψυκτικά 750 €. Το βράδυ που επέστρεψε, πόσα χρήματα είχε στο πορτοφόλι του;

ΛΥΣΗ AA500 ΠΛΗΡΩΜΕΣ345 ΤΑ155

TEST # 2 ΚΟΣΤΟΣ-ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ Σπουδαστές του TEI σχεδιάζουν ένα πάρτι. Μία πίτσα αναλογεί σε 4 άτομα. Υπολογίζουν να παρευρεθούν 60 άτομα. Μία πίτσα κοστίζει 1500 Ε και ένα αναψυκτικό κοστίζει 150 Ε. Πόσο υπολογίζετε να κοστίσει το πάρτι συνολικά;

ΛΥΣΗ ATOMA60 ATOMA/PITSA4 ΠΙΤΣΑ1500 ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΟ150 ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΤΥ31500

TEST # 3 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ-BENCHMARKING Ένα κατάστημα αθλητικών ειδών αγόρασε και πούλησε τα παρακάτω είδη ΕΙΔΟΣΤΕΜΑΧΙΑΤΙΜΗ ΑΓΟΡΑΣ ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΜΠΑΛΕΣ ΦΟΡΜΕΣ Ποιο είναι το μικτό κέρδος της επιχείρησης ;

ΛΥΣΗ ΕΙΔΟΣΤΕΜΑΧΙΑΤΙΜΗ ΑΓΟΡΑΣΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΜΠΑΛΕΣ ΦΟΡΜΕΣ To μικτό κέρδος της επιχείρησης είναι:

ΔΙΑΛΕΞΗ – 2

ΠΕΔΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Χρηµατοοικονοµική Λογιστική: Επικεντρώνεται σε πληροφορίες οι οποίες αφορούν εξωτερικούς χρήστες (Πιστωτές, Προµηθευτές, Πελάτες και Εξωτερικούς επενδυτές) Διοικητική Λογιστική: Επικεντρώνεται σε πληροφορίες που αφορούν τη διοίκηση και χρησιµεύουν στη λήψη αποφάσεων από εσωτερικούς φορείς της επιχείρησης.

ΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ♥ Κώδικας Βιβλίων & Στοιχείων (Κ.Β.Σ.) Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Ε.Γ.Λ.Σ.)

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ-Κ.Β.Σ. - ΑΡΘΡΟ 28 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ Κατά την αποτίµηση των αποθεµάτων χρησιµοποιούνται οι (Τιµή Κτήσεως, Τρέχουσα τιµή αγοράς, Καθαρή Ρευστοποιήσιµη Αξία). Οι βασικότερες µέθοδοι αποτίµησης των στοιχείων είναι:  Μέθοδος του Μέσου Σταθµικού Κόστους  F.I.F.O.  L.I.F.O.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ - ΑΡΘΡΟ 29 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Ο επιτηδευµατίας που τηρεί βιβλια Γ΄ κατηγορίας συντάσσει Ισολογισµό, Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσεως και Πίνακα Διάθεσης των Κερδών. Επίσης προβλέπεται ο: Καθορισµός των προϋποθέσεων για την υπογραφή των Λογιστικών Καταστάσεων του Ισολογισµού ανά βαθµίδα εκπαίδευσης Ορισµός της παράβασης της διατάξεως για τον προϊστάµενο λογιστηρίου που δεν είχε το δικαίωµα.

Ε.Γ.Λ.Σ. (ΟΜΑΔΕΣ) Οι Οµάδες σύµφωνα µε το Ε.Γ.Λ.Σ. είναι 10 οι εξής: 1 = Πάγιο Ενεργητικό 2 = Αποθέµατα 3 = Απαιτήσεις και Διαθέσιµα 4 = Καθαρή Θέση - Προβλέψεις - ΜακροπρόθεσµεςΥποχρεώσεις 5 = Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις 6 = Οργανικά Έξοδα κατ. είδος 7 = Οργανικά Έσοδα κατ. είδος 8 = Αποτελεσµατικοί Λογαριασµοί 9 = Αναλυτική Λογιστική 0 = Λογαριασµοί Τάξεως

Ε.Γ.Λ.Σ. (ΟΜΑΔΕΣ) Οµάδες Οµάδες 1, 2, 3 = Ενεργητικό Οµάδες 4, 5 = Καθαρή Θέση +Παθητικό Οµάδες 6, 7, 8 = Λογαριασµοί Αποτελεσµατικοί

ΟΜΑΔΑ 1 ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Στην οµάδα 1 περιλαµβάνονται τα στοιχεία της επιχείρησης που δε θα ρευστοποιηθούν άµεσα. Στην οµάδα αυτή ανήκουν τα εξής : Ενσώµατα Πάγια Στοιχεία Ασώµατες Ακινητοποιήσεις Εξοδα Πολυετούς Αποσβέσεως Συµµετοχές και Μακροπρόθεσµες Απαιτήσεις

ΟΜΑΔΑ 1 ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Στην οµάδα 1 ανήκουν µεταξύ των άλλων οι λογαριασµοί: 10 = Εδαφικές Εκτάσεις 11 = Κτίρια - Εγκαταστάσεις Κτιρίων - Τεχνικά έργα 13 = Μεταφορικά Μέσα 14 = Επιπλα και λοιπός εξοπλισµός 18 = Συµµετοχές και λοιπές Μακροπρόθεσµες Απαιτήσεις

ΟΜΑΔΑ 2 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Στην οµάδα 2 περιλαµβάνονται τα αποθέµατα που επιθυµεί να παρακολουθήσει σε µερίδες αποθήκης. Στην οµάδα 2 περιλαµβάνονται µεταξύ των άλλων και τα εξής: Εµπορεύµατα (λογ/σµος 20) Ετοιµα Προιόντα (λογ/σµος 21) Παραγωγή σε Εξέλιξη (λογ/σµος 23) Πρώτες και Βοηθητικές ύλες (λογ/σµ.. 24)

ΟΜΑΔΑ 3 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ & ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Στην οµάδα 3 περιλαµβάνονται οι βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις της επιχείρησης από τρίτους και τα χρηµατικά διαθέσιµα. Στην οµάδα 3 περιλαµβάνονται τα εξής : Πελάτες (λογ/σµος 30) Γραµµάτια Εισπρακτέα (λογ/σµος 31) Χρεώστες (λογ/σµος 33) Χρηµατικά Διαθέσιµα (λογ/σµος 38) κα

ΟΜΑΔΑ 4 ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ - ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Στην οµάδα 4 περιλαµβάνονται τα εξής στοιχεία : 1. Υποχρεώσεις προς τους φορείς 40 = Κεφάλαιο 41 = Αποθεµατικά - Διαφορές Αναπροσαρµογής 42 = Αποτελέσµατα σε Νέο κά.

ΟΜΑΔΑ 4 ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ - ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 2. Οι προβλέψεις οι οποίες: έχουν σκοπό την κάλυψη ενδεχόµενων ζηµιών ή εξόδων ή υποτίµησης των στοιχείων του Ενεργητικού. Παρακολουθούνται στο λογαριασµό 44

ΟΜΑΔΑ 4 ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ - ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 3. Οι Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις: Προς τρίτους (αυτές που λήγουν σε µεγαλύτερο διάστηµα των 5 χρόνων). Παρακολουθούνται στο λογαριασµό 45.

ΟΜΑΔΑ 5 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Στην οµάδα 5 ανήκουν οι υποχρεώσεις που λήγουν µέσα σε µια λογιστική χρήση. Στις Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις ανήκουν µεταξύ των άλλων οι λογαριασµοί : 50 = Προµηθευτές 51 = Γραµµάτια Πληρωτέα 52 = Τράπεζες λογ/σµοί βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 53 = Πιστωτές Διάφοροι κά

ΟΜΑΔΑ 6 ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΤ’ ΕΙΔΟΣ Στην Οµάδα 6 παρακολουθούνται τα έξοδα χρήσεως της επιχείρησης. Μεταξύ των άλλων στην οµάδα αυτή παρακολουθούνται οι λογαριασµοί : 60 = Αµοιβές και Έξοδα Προσωπικού 61 = Αµοιβές και Έξοδα Τρίτων 62 = Παροχές Τρίτων 64 = Διάφορα Έξοδα κά

ΟΜΑΔΑ 7 ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΤ’ ΕΙΔΟΣ Στην Οµάδα 7 παρακολουθούνται τα έσοδα χρήσεως της επιχείρησης. Μεταξύ των άλλων στην οµάδα αυτή παρακολουθούνται οι λογαριασµοί : 70 = Πωλήσεις Εµπορευµάτων 71 = Πωλήσεις Προϊόντων Ετοίµων 73 = Πωλήσεις Υπηρεσιών 75 = Έσοδα παρεποµένων ασχολιών κά.

ΟΜΑΔΑ 8 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Στην οµάδα 8 παρακολουθούνται τα στάδια παρακολούθησης του αποτελέσµατος καθώς επίσης τα έκτακτα και τα ανόργανα έξοδα και έσοδα. Στην οµάδα 8 µεταξύ των άλλων παρακολουθούνται οι λογαριασµοί : 80 = Γενική Εκµετάλλευση 81 = Έκτακτα και Ανόργανα Αποτελέσµατα 82 = Έξοδα και Έσοδα Προηγουµένων Χρήσεων

Κλίμακα Φόρου Εισοδήματος-2006 Εισόδημα% ΦόρουΦόροςΣυν.Εισοδ.Συν.Φόρου % % % Υπερβ. 40%

38 Μηνιαία παρακράτηση φόρου Το φορολογητέο εισόδημα του μισθωτού υπολογίζεται όταν από τις ακαθάριστες αποδοχές του αφαιρεθούν οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ των ταμείων ασφάλισης. Στη συνέχεια, υπολογίζεται ο φόρος εισοδήματος που προκύπτει, με βάση τη φορολογητέα κλίμακα. Απο το ποσό του φόρου αφαιρείται 2.5% και το υπόλοιπο διαιρείται με το συντελεστή 14. Το ποσό που προκύπτει είναι ο φόρος εισοδήματος που θα πρέπει να παρακρατηθεί απο τον μισθωτό κάθε μήνα.

Ισχύων νόμος νέος νόμος-2010 ΕισόδημαΣυντελεστής ΕισόδημαΣυντελεστής % % % % % % άνω των % % % % % άνω των %

ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΓΙΟΥΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΓΗΠΕΔΑ0% ΜΗΧΑΝΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ15% ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ - ΚΤΙΡΙΑ5% ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ8% ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ10% ΕΠΙΒΑΤΗΓΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ12% ΕΡΓΑΛΕΙΑ - ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ15% ΨΥΓΕΙΑ - ΑΕΡΟΘΕΡΜΑ20% ΕΠΙΠΛΑ - ΣΚΕΥΗ - Η/Υ15%

Αποσβέσεις Οι αποσβέσεις είναι μια ασπίδα φοροαποφυγής (Tax shield) για κάθε εταιρία, με συνέπεια να παρέχουν ένα όφελος = απόσβεση Χ φορολογικός συντελεστής

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣΜΕ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ1000 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛ.500 ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ500 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ0100 ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΦΟΡΟΙ (40%) ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗ =100 Χ 40% = 40

Σταθερή Μέθοδος Απόσβεσης Ετήσια απόσβεση = Τιμή αγοράς Χ Συντελεστή απόσβεσης

Γραμμική Μέθοδος Απόσβεσης

Φορολογικές επιπτώσεις από την πώληση παγίων Διακρίνουμε τρεις πιθανές περιπτώσεις : –Το πάγιο πωλείται στη λογιστική του αξία : δεν υπάρχει κέρδος/ζημιά άρα δεν υπάρχει φόρος –Το πάγιο πωλείται σε τιμή μεγαλύτερη από τη λογιστική του αξία : υπάρχει κέρδος το οποίο φορολογείται –Το πάγιο πωλείται σε τιμή μικρότερη από τη λογιστική του αξία : υπάρχει ζημιά η οποία οδηγεί σε φορολογική εξοικονόμηση

ΔΙΑΛΕΞΗ – 3

Σημείο εξίσωσης (Break Even Point) To Break Even Point είναι: –Το σημείο στο οποίο τα έσοδα ισούνται με το κόστος, άρα η επιχείρηση έχει κέρδος 0 (μηδέν) –Το σημείο όπου το συνολικό περιθώριο συμμετοχής ισούται με το σταθερό κόστος

Σημείο Εξίσωσης Συνολικών Εσόδων - Εξόδων n Περιθώριο συμμετοχής (ανά μονάδα) = Τιμή - Μεταβλητό κόστος n Σημείο εξίσωσης (σε μονάδες) = Σταθερό κόστος Περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα n % Περιθώριο συμμετοχής = Περιθώριο συμμετοχής Τιμή n Σημείο εξίσωσης (σε αξία) = Σταθερό κόστος % Περιθώριο συμμετοχής

Σημείο Εξίσωσης Συνολικών Εσόδων - Εξόδων n Περιθώριο συμμετοχής (ανά μονάδα) = Τιμή - Μεταβλητό κόστος n Σημείο εξίσωσης (σε μονάδες) = Σταθερό κόστος Περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα n % Περιθώριο συμμετοχής = Περιθώριο συμμετοχής Τιμή n Σημείο εξίσωσης (σε αξία) = Σταθερό κόστος % Περιθώριο συμμετοχής Τιμή = €10/μονάδα Μεταβλητό κόστος = €6/μονάδα Σταθερό κόστος = € = € /4 = μονάδες 4/10= 40% /40% = € Ή μονάδες Χ €10 =€10.000

Άσκηση Το σταθερό λειτουργικό κόστος μιας εταιρείας είναι € Η τιμή πώλησης ανά μονάδα προϊόντος είναι €20 το δε μεταβλητό κόστος ανά μονάδα είναι €10. Πόσες μονάδες προϊόντος πρέπει να πωλήσει η εταιρεία έτσι ώστε τα κέρδη της να είναι μηδενικά; Γνωρίζουμε ότι ο τύπος του νεκρού σημείου είναι Άρα

Σ Σχέση Κόστους - Όγκου - Κέρδους n Απαιτούμενος όγκος πωλήσεων (μονάδες) = Σταθερό κόστος + απαιτούμενα κέρδη Περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα n Απαιτούμενος όγκος πωλήσεων (σε αξία) = Σταθερό κόστος + απαιτούμενα κέρδη % Περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα

Σ Σχέση Κόστους - Όγκου - Κέρδους n Απαιτούμενος όγκος πωλήσεων (μονάδες) = Σταθερό κόστος + απαιτούμενα κέρδη Περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα n Απαιτούμενος όγκος πωλήσεων (σε αξία) = Σταθερό κόστος + απαιτούμενα κέρδη % Περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα Τιμή = €10/μονάδα Μεταβλητό κόστος = €6/μονάδα Σταθερό κόστος = €4.000 Απαιτούμενο κέρδος = € (αγνοούνται οι φόροι) = ( )/ (10-6)= 6.000/4= μονάδες = ( )/ [(10-6)/10] = 6.000/40%= € ή μονάδες Χ €10/μονάδα =

Κέρδος μετά και προ φόρων ΚΜΦ = ΚΠΦ - Φόρος ΚΜΦ = ΚΠΦ - ΚΠΦ * ΦΣ ΚΜΦ = ΚΠΦ *(1-ΦΣ) ΚΜΦ = Κέρδος μετά φόρων ΚΠΦ= Κέρδος προ φόρων ΦΣ = Φορολογικός συντελεστής ΚΜΦ = €1.200 ΦΣ = 40% ΚΠΦ = % = €2.000

Λειτουργική μόχλευση Με λειτουργική μόχλευση εννοούμε το φαινόμενο κατά το οποίο μια δεδομένη ποσοστιαία μεταβολή των πωλήσεων προκαλεί μια μεγαλύτερη μεταβολή στα ΚΠΤΦ. Η λειτουργική μόχλευση οφείλεται στην ύπαρξη σταθερού λειτουργικού κόστους στο συνολικό κόστος παραγωγής το οποίο πρέπει να καλυφθεί ανεξάρτητα από το επίπεδο πωλήσεων της εταιρείας. Η λειτουργική μόχλευση καθιστά τα ΚΠΤΦ πιο μεταβλητά Η λειτουργική μόχλευση μπορεί να οριστεί (και να μετρηθεί) με μεγαλύτερη ακρίβεια χρησιμοποιώντας την έννοια της ελαστικότητας. Πιο συγκεκριμένα ο ΒΛΜ είναι ο λόγος της ποσοστιαίας μεταβολής στα ΚΠΤΦ προς την ποσοστιαία μεταβολή στο επίπεδο παραγωγής. Γνωρίζουμε ότι ΚΠΤΦ = Χ (Τ-μκ) - ΣτΚ, άρα ΔΚΠΤΦ = ΔΧ (Τ-μκ)

Άσκηση # 1 Έχουμε 2 εταιρείες, την Α και Β Α: Τ= €10, ΣτΚ=€90.000, μκ=€7, Χ= Β: Τ= €10, ΣτΚ=€ , μκ=€5, Χ= Ποιοι οι ΒΛΜ; Τα ΚΠΤΦ της Β είναι πιο μεταβλητά, άρα έχουν περισσότερο κίνδυνο από την Α

Συμπέρασμα Λειτουργικής Μόχλευσης Ο λειτουργικός κίνδυνος των ΚΠΤΦ πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνο για τον προσδιορισμό της κατάλληλης διάρθρωσης του συνολικού κόστους παραγωγής των εταιρειών, αλλά, επίσης, και κατά το σχεδιασμό της κεφαλαιακής διάρθρωσης των εταιρειών Μια εταιρεία με μεγάλο σταθερό κόστος θα είναι πιο επικίνδυνη, χρηματοοικονομικά, αν δανειστεί μεγάλα χρηματικά ποσά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εκτός από το υψηλό λειτουργικό κίνδυνο θα υπάρχει υψηλός χρηματοοικονομικός κίνδυνος και υψηλός κίνδυνος πτώχευσης Σε τέτοιες περιπτώσεις η αγορά κεφαλαίου μπορεί να αντιδράσει αρνητικά απαιτώντας υψηλές αποδόσεις ή μπορεί να αρνηθεί τη χορήγηση δανείων

Χρηματοοικονομική Μόχλευση Με χρηματοοικονομική μόχλευση εννοούμε το φαινόμενο κατά το οποίο μια δεδομένη ποσοστιαία μεταβολή στα ΚΠΤΦ προκαλεί μια μεγαλύτερη μεταβολή στα ΚΑΜ(Κέρδη Ανά Μετοχή). Η χρηματοοικονομική μόχλευση οφείλεται στην ύπαρξη σταθερών χρηματοοικονομικών εξόδων (όπως η εξυπηρέτηση δανείων/ομολογιών) που πρέπει να καλυφθεί πριν από την καταβολή μερίσματος στους μετόχους Η χρηματοοικονομική μόχλευση μπορεί να μετρηθεί χρησιμοποιώντας την έννοια της ελαστικότητας. Ο ΒΧΜ είναι ο λόγος της ποσοστιαίας μεταβολής στα ΚΑΜ προς την ποσοστιαία μεταβολή στο ΚΠΤΦ. Ο βαθμός χρηματοοικονομικής μόχλευσης προκύπτει από τη σχέση

Βαθμός Συνολικής Μόχλευσης Αν η χρηματοοικονομική συνδυαστεί με τη λειτουργική μόχλευση, τότε μια δεδομένη μεταβολή στις πωλήσεις θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη μεταβολή στα κέρδη ανά μετοχή. Εξυπακούεται ότι αν μια εταιρεία έχει μεγάλες σταθερές χρηματοοικονομικές και λειτουργικές δαπάνες, τότε ακόμη και μικρές διακυμάνσεις στις πωλήσεις θα οδηγήσουν σε μεγάλες διακυμάνσεις στα κέρδη ανά μετοχή Ο ΒΣΜ μετρά την επίδραση στα ΚΑΜ από μεταβολές στο σταθερό λειτουργικό και χρηματοοικονομικό κόστος. Αλγεβρικά έχουμε ΒΣΜ = ΔΚΑΜ / Δ Πωλήσεις Μετά από σχετικές αντικαταστάσεις και απλοποιήσεις καταλήγουμε στις σχέσεις ΣΣτΚ = συνολικό σταθερό κόστος

Συμπέρασμα Συνολικής Μόχλευσης Οι υπεύθυνοι των οικονομικών υπηρεσιών των εταιρειών μπορούν να συνδυάσουν υψηλούς βαθμούς λειτουργικής μόχλευσης με χαμηλούς βαθμούς χρηματοοικονομικής μόχλευσης. Αν λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων μιας εταιρείας (υψηλές αυτοματοποιημένες παραγωγικές διαδικασίες και μεγάλη διακύμανση στις πωλήσεις), απαιτούνται σημαντικά υψηλές σταθερές λειτουργικές δαπάνες, η διοίκηση της εταιρείας μπορεί να καταλήξει στην απόφαση να έχει χαμηλούς βαθμούς χρηματοοικονομικής μόχλευσης Αντίθετα, λιγότερο αυτοματοποιημένες παραγωγικές διαδικασίες και μικρότερες διακυμάνσεις στις πωλήσεις μπορεί να συνοδεύονται από υψηλούς βαθμούς χρηματοοικονομικής μόχλευσης (και μεγαλύτερα δάνεια) Αν μια εταιρεία έχει χρηματοδοτήσει τις επενδύσεις της μόνο με μετοχικό κεφάλαιο, τα ΚΑΜ θα υπόκεινται μόνο στον επιχειρηματικό κίνδυνο

ΑΣΚΗΣΗ # 1 Ένα μπαρ σερβίρει μόνο μπύρες.Ένα κιβώτιο 20 φιαλών έχει Τιμή Αγοράς 2000 δρχ. Η Τιμή Πώλησης μιας φιάλης είναι 350 δρχ. Το κατάστημα έχει μηνιαίο ενοίκιο 500,000 δρχ και απασχολεί 2 σερβιτόρους με βασικό μηνιαίο μισθό 150,000 δρχ. έκαστος. Πόσες φιάλες μπύρας πρέπει να πουλήσει μηνιαίως ώστε να βρεθεί στο Νεκρό Σημείο ;

ΕΠΙΛΥΣΗ Έχουμε ΕΣΟΔΑ - ΕΞΟΔΑ = ΚΕΡΔΟΣ. Θέλουμε ΚΕΡΔΟΣ = 0 Πρέπει ΕΣΟΔΑ = ΕΞΟΔΑ 350*Χ = *Χ Χ=3200 φιάλες. Επαλήθευση ΠΩΛΗΣΕΙΣ=350* ΚΟΣΤΟΣ=100* ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑ ΜΙΣΘΟΙ ΚΕΡΔΟΣ 0

ΑΣΚΗΣΗ # 2 ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ 60,000,000100% ΜΕΤ/ΤΑ 36,000,00060% ΜΙΚ.ΚΕΡΔΟΣ 24,000,00040% ΣΤΑΘΕΡΑ 18,000,00030% ΚΠΤΦ 6,000,00010% ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ 1. Το Ν.Σ. 2.Το ΚΠΤΦ άν πωλήσεις = 70,000,000

ΕΠΙΛΥΣΗ 1.Ν.Σ.=> Χ-(18,000, Χ) = 0 --->Χ=45,000,000 2.Το ΚΠΤΦ άν πωλήσεις = ΠΩΛΗΣΕΙΣ % ΜΕΤ/ΤΑ % ΜΙΚ.ΚΕΡΔΟΣ % ΣΤΑΘΕΡΑ % ΚΠΤΦ %

ΛΥΣΗ ΠΩΛΗΣΕΙΣ /2000 =600 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ /150 =2000 ΜΙΚΤΑ ΚΕΡΔΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΕΩΣ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 0

ΔΙΑΛΕΞΗ – 4

Βασικές Λογιστικές Καταστάσεις Ισολογισμός Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων Πίνακας Πηγών και Χρήσεων

Ενεργητικό ΕΞΟΔΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Ασώματες ακινητοποιήσεις Ενσώματες ακινητοποιήσεις Συμμετοχές και μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Αποθέματα Απαιτήσεις Χρεόγραφα Διαθέσιμα

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ Λήγουν μέσα σε μια λογιστική χρήση Λήγουν σε διάστημα μεγαλύτερο από μια λογιστική χρήση Έσοδα επόμενων χρήσεων Έξοδα χρήσης δεδουλευμένα Πιθανή ζημιά χωρίς να είναι γνωστό το ποσό ή ο χρόνος ή και τα δύο

Μορφή κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης ΠωλήσειςΧΧΧ Κόστος πωληθέντωνΧΧΧ Μικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσηςΧΧΧ - Έξοδα διοίκησηςΧΧΧ - Έξοδα έξοδα έρευνας και ανάπτυξηςΧΧΧ -Έξοδα διάθεσηςΧΧΧ Μερικά αποτελέσματα εκμετάλλευσηςΧΧΧ +/- Χρηματοοικονομικά έσοδα και έξοδαΧΧΧ Ολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσηςΧΧΧ +/- Έκτακτα και ανόργανα έσοδα/κέρδη και έξοδα/ζημιέςΧΧΧ Αποτέλεσματα χρήσης προ φόρωνΧΧΧ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣΑΧ Κύκλος εργασιών (Πωλήσεις)Π Μείον κόστος πωλήσεωνΚΠ Μικτά κέρδηΜΚ Μείον έξοδαΕΞ ΑποσβέσειςΑΠ Κέρδη προ τόκων & φόρωνΚΠΤΦ Χρηματοοικονομικές δαπάνες(ΤΟΚΟΙ)ΤΟ Κέρδη προ φόρωνΚΠΦ Φόροι (50%)ΦΟ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗΚΚ Π-ΚΠ = ΜΚ ΜΚ-ΕΞ-ΑΠ = ΚΠΤΦ ΚΠΤΦ-ΤΟ = ΚΠΦ ΚΠΦ-ΦΟ = ΚΚ

Πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων Καθαρά κέρδη χρήσης προ φόρων - Φόρος εισοδήματος = Κέρδη χρήσης προς διάθεση Η διάθεση των κερδών γίνεται ως εξής: Μερίσματα Αποθεματικά Κέρδη εις νέο

Σχέση Πίνακα διάθεσης, ΚΑΧ, και Ισολογισμού Αποτέλεσμα Χρήσης προ φόρων Φόρος εισοδήματος (40%) Κέρδη προς διάθεση Αποθεματικά Μερίσματα 200 = Κέρδη εις νέο 700 Πίνακας διάθεσης Από ΚΑΧ Ισολογισμός Ι.Κ. ΧΧΧ ΑποθεματικάΧΧΧ Κέρδη εις νέο 700 Σύνολο Ι.Κ ΧΧΧ Υποχρεώσεις

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΚΕΡΔΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΕΣΟΔΑ ΕΞΟΔΑ ΕΚΤ. ΑΠΟΤ/ΤΑ ΓΕΝ.ΕΚΜ/ΣΗ ΑΠΟΤ/ΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΦΟΡΟΣ ΕΙΣ/ΤΟΣ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟΤ.ΕΙΣ ΝΕΟ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Παρέχει πληροφορίες για το πως η επιχείρηση αξιοποιεί τα κεφάλαια που αντλεί από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης Ως πηγή κεφαλαίου θεωρείται κάθε αύξηση ενός οποιουδήποτε στοιχείου του παθητικού και κάθε μείωση ενός οποιουδήποτε στοιχείου του ενεργητικού. Ως χρήση κεφαλαίου θεωρείται κάθε αύξηση ενός οποιουδήποτε στοιχείου του ενεργητικού και κάθε μείωση ενός οποιουδήποτε στοιχείου του παθητικού. Αυξήσεις και μειώσεις υπολογίζονται συγκρίνοντας δύο διαδοχικούς ισολογισμούς.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ & ΧΡΗΣΕΩΝ ΠηγέςΧρήσεις ΠΑΓΙΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΑΜΕΙΟ Σύνολο Ενεργητικού Ίδια Κεφάλαια Κέρδη εις Νέον Μακροπρόθεσμα Δάνεια Προμηθευτές Σύνολο Παθητικού Σύνολο Πηγών & Χρήσεων300

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η επιχείρηση αγόρασε νέα πάγια και αύξησε το στοκ των εμπορευμάτων της και την ρευστότητα της(Ταμείο). Η χρηματοδότηση των παραπάνω έγινε με παρακράτηση κερδών, μείωση της πίστωσης σε πελάτες και αύξηση των πιστώσεων των προμηθευτών.

Άσκηση # 1 Δίδονται : Εμπορεύματα 31/12/01 = 5,000,000 Εμπορεύματα 31/12/02 = 6,000,000 Αγορές το 2002 = 10,000,000 Κόστος πωληθέντων το 2002 = 9,000,000

Άσκηση # 2 Δίδονται : Πάγια 31/12/01 = 5,000,000 Πάγια 31/12/02 = 6,000,000 Πωλήσεις παγίων το 2002 = 1,000,000 Αγορές παγίων το 2002 = 2,000,000

Άσκηση # 3 Δίδονται : Πελάτες 31/12/01 = 5,000,000 Πελάτες 31/12/02 = 6,000,000 Πωλήσεις το 2002 = 10,000,000 Εισπράξεις από πελάτες το 2002 = 9,000,000

Άσκηση # 4 Δίδονται : Προμηθευτές 31/12/01 = 5,000,000 Προμηθευτές 31/12/02 = 6,000,000 Αγορές το 2002 = 10,000,000 Πληρωμές σε Προμηθευτές το 2002 = 9,000,000

ΔΙΑΛΕΞΗ – 5

Χρηματοοικονομική Ανάλυση …η διαδικασία άντλησης οικονομικών πληροφοριών από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία μιας εταιρείας. Η χρηματοοικονομική ανάλυση βασίζεται κυρίως σε πληροφορίες που προέρχονται από τις λογιστικές καταστάσεις της επιχείρησης Οι δύο βασικότερες Λογιστικές Καταστάσεις –Ισολογισμός –Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης...και οι τρεις βασικοί τύποι αναλύσεων –Ανάλυση χρηματοοικονομικών δεικτών –Συγκρίσεις λογιστικών καταστάσεων –Ανάλυση τάσης

Ανάλυση κοινού μεγέθους Εκφράζουμε τα διάφορα στοιχεία του ισολογισμού μιας εταιρείας ως ένα ποσοστό του συνολικού ενεργητικού της και τα στοιχεία του λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσεως της ως ένα ποσοστό των συνολικών της πωλήσεων Αντιμετωπίζει το πρόβλημα μεγέθους στις συγκρίσεις

Ισολογισμός Κοινού Μεγέθους ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Γήπεδα-Οικόπεδα Κτίρια και μηχανήματα Μείον: Αποσβέσεις Καθαρά πάγια στοιχεία Αποθέματα Απαιτήσεις (εισπρακτέοι λογαριασμοί) Διαθέσιμα (ταμείο) Κυκλοφορούν ενεργητικό Σύνολο ενεργητικού ΠΑΘΗΤΙΚΟ Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικά (παρακρατηθέντα κέρδη) Ίδια κεφάλαια Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές (πληρωτέοι λογαριασμοί) Γραμμάτια πληρωτέα Σύνολο βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων Σύνολο υποχρεώσεων Σύνολο υποχρεώσεων και καθαρής θέσης ,78% 62,22% 24,89% 55,11% 25,78% 11,11% 8,00% 44,89% 100,00% 28,00% 22,00% 50,00% 25,56% 9,33% 15,11% 24,44% 50,00% 100,00% ,33% 66,67% 25,33% 58,67% 30,33% 10,67% 0,33% 41,33% 100,00% 21,00% 17,70% 38,70% 15,30% 14,67% 31,33% 46,00% 61,30% 100,00%

Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Κοινού Μεγέθους Πωλήσεις Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Έξοδα λειτουργίας διαθέσεως Αποσβέσεις Σύνολο λειτουργικών δαπανών Κέρδη προ τόκων και φόρων (EBIT) Χρηματοοικονομικές δαπάνες (τόκοι) Κέρδη προ φόρων Φόροι (με συντελεστή 50%) Καθαρά κέρδη ,0% 60,0 % 40,0 % 16,8 % 10,0 % 3,6 % 30,4 % 9,6 % 2,4 % 7,2 % 3,6 % ,0 % 60,0 % 40,0 % 13,1 % 10,0 % 6,3 % 29,4 % 10,6 % 3,8 % 6,8 % 3,4 %

«ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ» ACCOUNTING RATIOS

Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Δεικτών... είναι η εξέταση των σχέσεων μεταξύ διαφόρων μεγεθών, λογιστικής κυρίως προέλευσης, με σκοπό τον υπολογισμό της παρελθούσης, παρούσης και προβλεπόμενης χρηματοοικονομικής κατάστασης και απόδοσης μιας εταιρείας Οι δείκτες μιας επιχείρησης από μόνοι τους παρέχουν πολύ λίγη πληροφόρηση Χρησιμοποιούνται για συγκρίσεις (είτε διαχρονικές, είτε διαστρωματικές) Η χρήση δεικτών (κλασμάτων) προσπερνά το πρόβλημα μεγέθους

Κατηγορίες Χρηματοοικονομικών Δεικτών Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες μπορούν να ταξινομηθούν σε έξι μεγάλες κατηγορίες: –Δείκτες ρευστότητας –Δείκτες δραστηριότητας –Δείκτες χρέους ή μόχλευσης –Δείκτες οικονομικής καλύψεως –Δείκτες αποδοτικότητας –Δείκτες αποτίμησης

Α. ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ = = Κυκλοφορούν Ενεργητικό - Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις

Δείκτες ρευστότητας Ρευστότητα: ταχύτητα μετατροπής ενός περιουσιακού στοιχείου σε χρήμα, χωρίς να μειωθεί η αξία του Διοίκηση ρευστότητας: συσχέτιση των υποχρεώσεων με τη διάρκεια ζωής των περιουσιακών στοιχείων, ώστε να αποφευχθεί η αδυναμία πληρωμής τους (π.χ. προμηθευτές και δανειστές) Βασικοί δείκτες ρευστότητας:

Α1. ΓΕΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Μας δείχνει την Ισορροπία μεταξύ "ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΩΝ" στοιχείων του συνθέτουν τον Ισολογισμό. Δηλαδή σε τι % οι βραχυχρόνιες απαιτήσεις που έχει μία Επιχείρηση μπορούν να καλύψουν τις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις της (για αυτό καλείται ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ) Όσο μεγαλύτερος του 100 % τόσο το καλύτερο...

Α2. ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ (Κυκλοφορούν Ενεργ. - Αποθέματα) / Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Μας δείχνει την Ρευστότητα ασφαλείας. Σε τι % μπορεί να αντεπεξέλθει - επαρκεί η Επιχείρηση Α Μ Ε Σ Α στις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις της. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας προκύπτει από τον προηγούμενο αν αφαιρεθούν τα αποθέματα από το κυκλοφορούν ενεργητικό. Δεν συμπεριλαμβάνονται τα αποθέματα διότι δεν ρευστοποιούνται εύκολα χωρίς να προκύψουν προβλήματα στην παραγωγική λειτουργία ή σημαντική ζημία. Ένας δείκτης κοντά στη μονάδα θεωρείται ικανοποιητικός, Όσο μεγαλύτερος ο δείκτης τόσο καλύτερος...

Β. Δείκτες δραστηριότητας

Δείκτες δραστηριότητας (1) Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας: δείχνουν πόσες φορές μέσα σε ένα έτος τα στοιχεία του ενεργητικού δημιουργούν πωλήσεις

Β1. ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Κόστος Πωλήσεων / Αποθέματα ή σε ημέρες ( Κόστος Πωλήσεων / 360 ημέρες ) Χ Αποθέματα Μας δείχνει σε πόσες ημέρες κατά μέσο όρο τα Αποθέματα μετατρέπονται σε Πωλήσεις. Δείχνει αφενός την "φύση της Επιχείρησης" αφετέρου την ικανότητα της να μεγιστοποιεί την "παραγωγική διαδικασία - κύκλωμα" = πρώτες ύλες ---> εμπόρευμα ---> αποθήκη --> πώληση. Όσο μικρότερος ο δείκτης τόσο καλύτερος...

Β2. ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Πωλήσεις / Απαιτήσεις Ή σε ημέρες ( Πωλήσεις / 360 ημέρες ) Χ Απαιτήσεις Μας δείχνει σε πόσες ημέρες κατά μέσο όρο οι Απαιτήσεις της επιχείρησης από τους πελάτης της παραμένουν ΑΝΕΙΣΠΡΑΚΤΕΣ (πίστωση). Δείχνει δηλαδή την εικόνα της "ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ" που ακολουθεί η επιχείρηση προς τους ΠΕΛΑΤΕΣ της. Όσο μικρότερος ο δείκτης τόσο καλύτερος (συνήθως)...

Β3. ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Αγορές / Βραχ. Υποχρεώσεις Ή σε ημέρες ( Αγορές / 360 ημέρες ) Χ Βραχ. Υποχρεώσεις Μας δείχνει σε πόσες ημέρες κατά μέσο όρο οι Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις παραμένουν ΑΠΛΗΡΩΤΕΣ. Δείχνει δηλαδή την εικόνα της "ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ" που ακολουθεί η επιχείρηση προς τους ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ της (ή το αντίστροφο, την "Τιμολογιακή Πολιτική" των Προμηθευτών προς την συγκεκριμένη επιχείρηση). Ο δείκτης κρίνεται σε σχέση με τον δείκτη ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ και σε σχέση με την φύση της επιχείρησης...

Γ. Δείκτες κεφαλαιακής διάρθρωσης

Γ1.Δείκτης δανειακής κάλυψης ή ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ (Ξένα Κεφάλαια / Συν. Παθητικού) Χ 100 Μας δείχνει το % των Ξένων Κεφαλαίων (Δάνεια, Προμηθευτές, Πιστωτές κ.λ.π) σε σχέση με το Σύνολο του Παθητικού (Υποχρεώσεις). Δείχνει το βαθμό εξάρτησης της επιχείρησης από Ξένα (προς αυτή..) Κεφάλαια...

Γ2.Δείκτης οικονομικής ανεξαρτησίας (Ίδια Κεφάλαια / Ξένα Κεφάλαια) Χ 100 Δείχνει τι % των Ξένων Κεφαλαίων (Δάνεια, Προμηθευτές, Πιστωτές κ.λ.π) αποτελούν τα Ίδια Κεφάλαια της επιχείρησης (συμμετοχή των μετόχων). Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό τόσο καλύτερα (όμως... μεγάλη σημασία έχει η φύση της επιχείρησης)

Δ. Δείκτες ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Δείκτες αποδοτικότητας (1)...παρουσιάζουν την αποτελεσματικότητα με την οποία διοικείται μία επιχείρηση Βασικοί δείκτες αποδοτικότητας:

Δείκτες αποδοτικότητας (2) Ανάλυση ROA και ROE

Δ1. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ (Μικτά Κέρδη / Πωλήσεις ) Χ 100 Δείχνει σε % το Μικτό περιθώριο Κέρδους με το οποίο πωλεί η επιχείρηση το παραγόμενο προϊόν, την αποτελεσματικότητα της εκμετάλλευσης και τον τρόπο που καθορίζεται την τιμή του προϊόντος η επιχείρηση. Καταδεικνύει και έμμεσα την ένταση του ανταγωνισμού στην "αγορά" του προϊόντος.... Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό τόσο καλύτερα...

Δ2. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ (Καθαρά Κέρδη / Πωλήσεις ) Χ 100 Δείχνει σε % το ΚΑΘΑΡΟ περιθώριο Κέρδους με το οποίο πωλεί η επιχείρηση το παραγόμενο προϊόν (άρα δείχνει την καλή και συνετή διαχείριση και οργάνωση της επιχείρησης). Καταδεικνύει (ιδιαίτερα) και την ένταση του ανταγωνισμού στην "αγορά" του προϊόντος.... Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό τόσο καλύτερα...

Δ3. ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (Καθαρά Κέρδη ) / (Ίδια Κεφάλαια) Χ 100 Δείχνει σε % τον βαθμό αξιοποίησης των Ιδίων Κεφαλαίων, την ικανότητα δηλαδή του επιχειρηματία να αξιοποιεί τα Ίδια Κεφάλαια (λεφτά των Συνεταίρων) και να παράγει από αυτά ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ. Συγκρίνεται με το κόστος ευκαιρίας (πχ επιτόκιο καταθέσεων + μία προσαύξηση λόγω επιχειρηματικού ρίσκου) και συνεκτιμάται με την φύση της επιχείρησης (Παγιοποίηση του Ενεργητικού) κ.λ.π Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό τόσο καλύτερα...

Δ4. ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (Καθαρά Κέρδη ) / (Παθητικό) Χ 100 ή (Καθαρά Κέρδη ) / (Ενεργητικό) Χ 100 Δείχνει σε % τον βαθμό αξιοποίησης των Συνολικών ( Ιδίων και Ξένων/Δανεικών) Κεφαλαίων, την ικανότητα δηλαδή του επιχειρηματία να αξιοποιεί τα Συνολικά Κεφάλαια (λεφτά των Συνεταίρων, Δάνεια από Τράπεζες, Πίστωση από Προμηθευτές κ.λ.π ) και να παράγει από αυτά ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ. Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό τόσο καλύτερα...

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΑΡΙΣΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ [4] ΣΥΣΤΗΜΑ DU PONT - ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ : Περιθώριο ΚέρδουςΓενική Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Συνολικά Κέρδη Κύκλος Εργασιών Σύνολο Ενεργητικού Καθαρά Κέρδη Τόκοι και Λοιπά Έξοδα Πάγιο Ενεργητικό Κυκλοφοριακό Ενεργητικό ΑποθέματαΑπαιτήσειςΔιαθέσιμα ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Ξεκινώντας από τον Προϋπολογισμό των Πωλήσεων και έχοντας βάση τους δείκτες- στόχους, καταρτίζουμε τις Οικονομικές καταστάσεις (ΚΑΧ & Ισολογισμό) του επόμενου έτους. Π.χ. έστω πωλήσεις = 10,000,000 Αν συντελεστής Μικτού κέρδους = 40% τότε το κόστος πωληθέντων θα είναι 6,000,000. Αν ημέρες πίστωσης πελατών είναι 90, τότε οι απαιτήσεις θα είναι 2,500,000. (10,000,000/360)*90

Αν ημέρες αποθεμάτων είναι 120, τότε τα αποθέματα θα είναι 2,000,000. (6,000,000/360)*120

ΑΣΚΗΣΗ # 2 (σελ. 55) Δίνονται : ΠΑΓΙΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΑΜΕΙΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2000 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛ/ΝΤΩΝ 1500 Ζητείται α)Μέση διάρκεια πίστωσης σε πελάτες. β)Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας εμπορευμάτων.

ΛΥΣΗ α)Μέση διάρκεια πίστωσης σε πελάτες.90=360/(2000/500) β)Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας εμπορευμάτων.3,75=1500/400

ΑΣΚΗΣΗ # 3 (ΣΕΛ. 57) Δίδονται Πωλήσεις 1998 = 10,000,000 δρχ. Ποσοστό μικτού κέρδους = 40% (σταθερό για όλα τα έτη ) Έξοδα 1999 = 2,000,000 δρχ. Καθαρά κέρδη 1998 = 1,000,000 δρχ. Μεταβολή πωλήσεων = +50% Να γίνει πίνακας αποτελεσμάτων χρήσης για τα 2 έτη και δυναμική ανάλυση

ΠΩΛΗΣΕΙΣ %50,00% ΚΟΣΤΟΣ ,00% ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ %50,00% ΕΞΟΔΑ ,33% ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡΔΟΣ ,00%

ΑΣΚΗΣΗ # 4 (ΣΕΛ.57) Το Κυριακάτικο ‘’ΒΗΜΑ’’ δημοσιεύει τα παρακάτω στοιχεία για την επιχείρηση ΔΕΛΤΑ Α.Ε.(σε εκατ.δρχ.) : Κέρδη 1995 = δρχ. Μεταβολή κερδών = +25 % Πωλήσεις 1994= δρχ. Μεταβολή πωλήσεων = +30% Μικτό περιθώριο κέρδους 1994 και 1995 = 30% Ζητείται : 1. Να γίνει πίνακας αποτελεσμάτων για τα έτη 1994 και 1995, καθώς και οριζόντια και κάθετη ανάλυση. 2. Αν δίνει πίστωση 60 ημερών στους πελάτες και έχει πίστωση 45 ημερών από τους προμηθευτές, να ευρεθούν οι λογαριασμοί Πελάτες και Προμηθευτές στις 31/12/ Αν η μόχλευση των αποθεμάτων είναι 90 ημέρες, να ευρεθεί ο λογαριασμός Εμπορεύματα στις 31/12/95.

ΠΩΛΗΣΕΙΣ %30,00% ΚΟΣΤΟΣ ,00% ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ %30,00% ΕΞΟΔΑ ,82% ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡΔΟΣ %25,00% ΠΕΛΑΤΕΣ = ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

ΑΣΚΗΣΗ # 5 (ΣΕΛ.57) Δίνονται για την επιχείρηση ELMEC SPORT A.E. που κατασκευάζει αθλητικές φόρμες : ΠΑΓΙΑ 250 ΕΜΠ/ΜΑΤΑ 400 ΠΕΛΑΤΕΣ 500 ΤΑΜΕΙΟ 200 ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2000 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛ/ΝΤΩΝ 1500 Ζητείται α)Μέση διάρκεια πίστωσης σε πελάτες. β)Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας εμπορευμάτων γ)Δείκτης Μικτού Περιθωρίου Κέρδους δ)Πίνακας οριζόντιας και κάθετης ανάλυσης των στοιχείων του Ενεργητικού. ε) Σύγκριση των οικονομικών στοιχείων της ELMEC SPORT A.E. με τα αντίστοιχα του κλάδου της. στ) Αν η ELMEC SPORT A.E. έχει πωλήσεις το επόμενο έτος 3,000 να υπολογισθούν οι λογαριασμοί ΠΕΛΑΤΕΣ και ΕΜΠ/ΜΑΤΑ.

ΛΥΣΗ α)90 β)96 γ)25,00% δ)ΟΚ ε)ΟΚ στ)ΠΕΛΑΤΕΣ =750 στ)ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ=600

ΔΕΙΚΤΕΣ & LOGISTICS ΠΑΛΕΤΑ ΚΕΡΔΟΣ ΠΑΛΕΤΑΣ5,00% ΚΕΡΔΟΣ5.000,00 € ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΕΤΗΣΙΟ20,00% ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ0,06% ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ/ΗΜΕΡΑ55,56 € ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΗ90 ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ5.000,00 €

ABB HELLAS A.E. (1) ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΠΙΤΟΚΙΟ (internal interest)0,15 ΠΕΛΑΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ90 ΑΡΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΤΑ ΗΜΕΡΕΣ15 ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΕΝΔ.ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΤΆ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΚΩΝ ΚΑΤΆ

ABB HELLAS A.E. (2) ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗΣ3,6 ΑΡΑ ΗΜΕΡΕΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ100 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ4,1 ΗΜΕΡΕΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ88 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΤΑ ΗΜΕΡΕΣ12 ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΕΝΔ.ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΤΆ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΚΩΝ ΚΑΤΆ

ΔΙΑΛΕΞΗ – 6

ΤΟ ΤΑΜΕΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ & ΟΙ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ Ο Ταμειακός προϋπολογισμός

Παράδειγμα Ταμειακού προϋπολογισμού Πωλήσεις: Ιανουαρίου €10.000, Φεβρουαρίου € Αγορές: Ιανουαρίου € 8.000, Φεβρουαρίου € Αμοιβές: Φεβρουαρίου € Μέθοδος εισπράξεων - πληρωμών Πωλήσεις: 70% το μήνα πώλησης, 25% τον επόμενο Αγορές: 60% το μήνα αγοράς, 40% τον επόμενο Αμοιβές: όταν πραγματοποιούνται Ζητείται: Να υπολογιστούν οι εισπράξεις και οι πληρωμές του Φεβρουαρίου.Σχολιάστε 5% είναι οι πωλήσεις που δεν εισπράττονται

Λύση παραδείγματος Εισπράξεις = 25% Χ (πωλήσεις Ιανουαρίου) + 70% Χ (πωλήσεις Φεβρουαρίου) = = € Πληρωμές = 40% Χ (αγορές Ιανουαρίου) + 60% Χ (αγορές Φεβρουαρίου) (αμοιβές Φεβρουαρίου) = = € Υπάρχει ταμειακό πρόβλημα ??? Εξαρτάται από το ταμειακό υπόλοιπο 1/2

Συνέχεια παραδείγματος Έστω ότι το ταμειακό υπόλοιπο 1/2 είναι € Αρχικό Υπόλοιπο Ταμείου 1/3 ? € 600

ΑΣΚΗΣΗ σελίδα 64 Η επιχείρηση Η/Υ ‘’LOGIC’’ A.E. άρχισε τις δραστηριότητες της στις 1/10/96 με Ίδιο Κεφάλαιο 1,000,000 δρχ. μετρητά. Έχει μηνιαίο ενοίκιο καταστήματος 60,000 δρχ. Υπολογίζει να πουλήσει 10 Η/Υ τον Οκτώβριο, 8 τον Νοέμβριο και 20 τον Δεκέμβριο. Τιμή αγοράς ενός Η/Υ = 50,000 δρχ, και τιμή πώλησης = 100,000 δρχ. Από τούς προμηθευτές έχει πίστωση ενός μηνός, και από τους πελάτες εισπράττει το 50% μετρητοίς και το υπόλοιπο τον επόμενο μήνα. Ζητείται : Α. Πίνακας ταμιακής ρευστότητας για τούς μήνες 10/ /96. Β. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης στις 31/12/96. Γ. Ισολογισμό στις 31/12/96.

ΑΠΟΤ/ΤΑ ΧΡΗΣΗΣΟΚΤΝΟΕΔΕΚ31/12/1996 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ € € € € ΚΟΣΤΟΣ € € € € ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ € € € € ΕΞΟΔΑ(ΕΝΟΙΚΙΟ) € € ΚΠΤΦ € € € € ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΑΑ.ΤΑΜΕΙΟΥ € € € + ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ € € € - ΠΛΗΡΩΜΕΣ € € € = ΤΑ.ΤΑΜΕΙΟΥ € € € ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ31/10/199630/11/199631/12/1996 ΤΑΜΕΙΟ= € € € ΠΕΛΑΤΕΣ € € € ΣΥΝ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ € € € ΜΕΤΟΧ.ΚΕΦΑΛΑΙΟ € ΚΕΡΔΗ εις ΝΕΟΝ € € € ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ € € € ΣΥΝ.ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ € € €

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ & ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ

Οι ταμιακές ροές μιας επενδυτικής πρότασης αφορούν 3 κατηγορίες : Το αρχικό κόστος μιας επένδυσης Τις αυξημένες ταμειακές ροές - Αυξημένα έσοδα πέραν των αυξημένων εξόδων - Εξοικονόμηση εργατικών, πρώτων υλών και λοιπόν δαπανών - Φορολογική εξοικονόμηση από την αύξηση της απόσβεσης Την τελική ταμειακή ροή. - Περιλαμβάνει συνήθως την υπολειμματική αξία της επένδυσης

Παράδειγμα # 1 Αντικατάσταση παλαιών μηχανημάτων με νέα Κόστος νέων = 106,000,000 Κόστος παλαιών = 50,000,000 Χρόνος αγοράς παλαιών = πριν 3 έτη Σημερινή τιμή πώλησης παλαιών = 25,000,000 Συντελεστής απόσβεσης = 20% (σταθερή μέθοδος) Φορολογικός συντελεστής = 40%

Λύση Συνολική αποσβεσθείσα αξία παλαιών μηχανημάτων = 50,000,000 Χ 20% Χ 3 = 30,000,000. Άρα κέρδος από πώληση παλαιού = 25,000,000 – 20,000,000 = 5,000,000 Άρα η εταιρία θα πληρώσει φόρο = 5,000,000 Χ 40% = 2,000,000 Άρα οι αρχικές εκροές = 106,000, ,000,000 = 108,000,000 Και οι αρχικές εισροές = 25,000,000 (από την πώληση των παλαιών) Άρα αρχικό κόστος επένδυσης = 108,000,000 – 25,000,000 = 83,000,000

Παράδειγμα # 4 Αντικατάσταση παλαιών μηχανημάτων με νέα Αύξηση ετησίων πωλήσεων κατά 110,000 και έξοδα κατά 30,000 για 5 έτη. Κόστος νέων = 300,000,000 Κόστος παλαιών = 100,000,000 Χρόνος αγοράς παλαιών = πριν 3 έτη Συντελεστής απόσβεσης = 20% (σταθερή μέθοδος) Φορολογικός συντελεστής = 40% Να υπολογισθούν οι μετά τους φόρους ετήσιες αυξημένες ταμειακές ροές.

ΛΥΣΗ ΕΤΗ (1) ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΕΣΟΔΑ (2) ΝΕΑ ΑΠΟΣΒΕ ΣΗ (3) ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΑΠΟΣΒΕ ΣΗ (4) ΠΡΟΣΘΕΤΗ ΑΠΟΣΒΕΣ Η (5)=(3)-(4) ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕ Α ΕΣΟΔΑ (6)=(2)-(5) ΠΡΟΣΘΕΤΟΙ ΦΟΡΟΙ (7)= 0,4 χ (6) ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ (8)=(2)-(7) 180,000,00060,000,00020,000,00040,000,000 16,000,00064,000, ,000,00060,000,00020,000,00040,000,000 16,000,00064,000, ,000,00060,000, ,000,0008,000,00072,000, ,000,00060,000, ,000,0008,000,00072,000, ,000,00060,000, ,000,0008,000,00072,000,000

ΔΙΑΛΕΞΗ – 7

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ (ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Βασικές στρατηγικές της διαχείρισης μετρητών είναι: Είσπραξη απαιτήσεων όσο το δυνατόν γρηγορότερα Κυκλοφοριακή περιστροφή αποθεμάτων όσο το δυνατόν γρηγορότερα Πληρωμή πληρωτέων λογαριασμών όσο πιο αργότερα γίνεται

Στρατηγικές διαχείρισης μετρητών α. επέκταση πληρωτέων λογαριασμών π.χ. από 35 ημέρες σε 45 β. αποτελεσματική διαχείριση αποθεμάτων π.χ. μία μείωση κατά 15 ημέρες γ. επιτάχυνση στην είσπραξη των απαιτήσεων, π.χ. από 70 σε 50 ημέρες δ. συνδυασμοί των ανωτέρω στρατηγικών π.χ. αύξηση της μέσης ηλικίας πληρωτέων λογ/σμών κατά 10 ημέρες, μείωση αυτής των αποθεμάτων κατά 15 ημέρες και επιτάχυνση αυτής των εισπρακτέων κατά 20 ημέρες.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ (ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ) ΠΕΛΑΤΕΣ-ΗΜΕΡΕΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ 1-ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΣ ΠΕΛΑΤΕΣ 2-ΑΝΕΠΕΙΔΕΚΤΟΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΠΕΛΑΤΕΣ 3-ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΝΕΠΙΔΕΚΤΩΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΠΕΛΑΤΩΝ AGING ΠΕΛΑΤΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ABC

Μέθοδοι αποτίμησης αποθεμάτων FIFO (First In, First out) –Θεωρείται ότι η πρώτη εισαγωγή (αγορά) εξάγεται πρώτη και ότι τα αποθέματα της απογραφής προέρχονται από τις τελευταίες αγορές της χρήσεως. LIFO (Last In, First out) –Θεωρείται ότι οι πωλήσεις προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή (αγορές) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις προηγούμενες εισαγωγές Μέθοδος διαδοχικών υπολοίπων –Το μέσο κόστος ανά μονάδα εμπορεύματος υπολογίζεται εκ νέου μετά από κάθε αγορά εμπορευμάτων. Μέθοδος σταθμικού μέσου όρου –Το μέσο κόστος ανά μονάδα εμπορεύματος υπολογίζεται διαιρώντας το κόστος του αρχικού αποθέματος και των αγορών με το σύνολο των μονάδων

Μέθοδος του σταθμικού μέσου όρου

144

145

ΔΙΑΛΕΞΗ – 8

Δομή του χρηματοοικονομικού συστήματος Κάθε εύρωστη και υγιής οικονομία χρειάζεται ένα χρηματοοικονομικό σύστημα ικανό να μεταφέρει κεφάλαια από τις πλεονασματικές οικονομικές μονάδες (αυτές που αποταμιεύουν στην τρέχουσα διαχείριση) στις ελλειμματικές οικονομικές μονάδες, δηλαδή εκείνες που δανείζονται για να επενδύσουν στις παραγωγικές ευκαιρίες που έχουν προσδιορίσει. Το χρηματοοικονομικό σύστημα είναι πολύπλοκο τόσο στη διάρθρωση όσο και στη λειτουργία του. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι χρηματοοικονομικών οργανισμών, όπως τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, αμοιβαία κεφάλαια και άλλοι θεσμικοί επενδυτές, που δραστηριοποιούνται διαφορετικά στις αγορές. Πυρήνας του χρηματοοικονομικού τομέα είναι το τραπεζικό σύστημα, το οποίο συναπαρτίζεται από την κεντρική τράπεζα, τις εμπορικές τράπεζες και τους ειδικούς πιστωτικούς οργανισμούς.

Χρηματοοικονομικές αγορές (financial markets) Πρωτογενής Αγορά ( Primary Market) –Η αγορά που πραγματοποιούνται εκδόσεις νέων αξιογράφων. Στην αγορά αυτή η τιμή του αξιογράφου είναι γνωστή και παραμένει αμετάβλητη για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο καθορίζεται από τους αναδόχους και την εταιρεία τα αξιόγραφα της οποίας διατίθενται στο ευρύ επενδυτικό κοινό για πρώτη φορά. –Η δημιουργία νέων αξιογράφων έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβίβαση κεφαλαίων από τους αγοραστές στον εκδότη αυτών των αξιογράφων. Δευτερογενής Αγορά (Secondary Market) –Αυτή η αγορά είναι για τα παλαιά αξιόγραφα. Οι αγοραπωλησίες των αξιογράφων γίνονται μεταξύ των επενδυτών, μέσω των υπηρεσιών των εκπροσώπων των χρηματιστηριακών εταιρειών. –Ενώ στην πρωτογενή αγορά οι επενδυτές αγοράζουν τα αξιόγραφα που επιθυμούν από τους εκπροσώπους των εταιρειών που τα έχουν εκδόσει, στη δευτερογενή αγορά οι αγοραπωλησίες γίνονται μεταξύ αυτών που τα κατέχουν (ιδιώτες και θεσμικοί επενδυτές) και αυτών που επιθυμούν να τα αγοράσουν (ιδιώτες και θεσμικοί επενδυτές). –Οι συναλλαγές σε αξιόγραφα δεν δημιουργούν νέα αξιόγραφα.

Οι λειτουργίες των τραπεζών Ο παραδοσιακός ρόλος των τραπεζών είναι αυτός του διαμεσολαβητή ανάμεσα σε αποταμιευτές και πιστούχους. Τράπεζα είναι ένα ίδρυμα που έχει ως κύρια δραστηριότητά του να χορηγεί δάνεια και να δέχεται καταθέσεις από το κοινό. Κάνοντας αυτό βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του χρηματοδοτικού συστήματος και ταυτόχρονα προσφέρει προστασία στους καταθέτες. Οι τράπεζες διαχειρίζονται το παθητικό τους χορηγώντας δάνεια, δημιουργώντας έτσι το ενεργητικό τους. Εναλλακτικά μπορούμε να πούμε ότι οι τράπεζες διαχειρίζονται το ενεργητικό τους, το οποίο χρηματοδοτείται από καταθέσεις και άλλα στοιχεία του παθητικού. Αποταμιευτές Τράπεζα Επενδυτές

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΠΟΔΟΣΗ 1. ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ 2. ΕΝΤΟΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ 3. ΟΜΟΛΟΓΑ – ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΜΕ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ 1. ΟΜΟΛΟΓΑ-ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ 2. ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΜΕ ΡΗΤΡΑ ΞΕΝΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ 3. ΜΕΤΟΧΕΣ

1. ΜΟΡΦΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός για κεφάλαια κίνησης Χρηματοδότηση με απαιτήσεις (Factoring) ( δηλαδή η τράπεζα αναλαμβάνει την είσπραξη των Τιμολογίων από τους πελάτες παρέχοντας το 95% της αξίας των άμεσα) Forfaiting (όπως το Factoring αλλά για εξαγωγές) Εμπορική πίστωση μεταξύ επιχειρήσεων (π.χ. 30 ημέρες πίστωση) Δικαιόγραφα (π.χ. επιταγές & γραμμάτια)

2. ΜΟΡΦΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Τραπεζικά δάνεια για πάγιες επενδύσεις Αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας μέσω χρηματιστηρίου ή εκτός. Χρήση επενδυτικών - αναπτυξιακών νόμων. Κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου - Venture Capital Έκδοση Ομολογιών. Μίσθωση - Leasing Συγχωνεύσεις, συμμαχίες, εξαγορές μεταξύ επιχειρήσεων Ευρωπαϊκά Προγράμματα

ΔΙΑΛΕΞΗ – 9

ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Απλή και Σύνθετη Κεφαλαιοποίηση

Διαχρονική Αξία του χρήματος Προτιμάτε ένα ευρώ σήμερα ή ένα ευρώ μετά από ένα έτος; (υποθέτουμε ότι δεν υπάρχει πληθωρισμός...) Έννοια του τόκου (κόστος ευκαιρίας του χρήματος) Δύο κύριες έννοιες: –Τελική αξία: –Παρούσα αξία Για να τα υπολογίσουμε χρειαζόμαστε: –Ένα ποσό –Ένα επιτόκιο –Μια χρονική περίοδο

Απλός τόκος και ανατοκισμός Ας πάρουμε την περίπτωση μιας κατάθεσης –Αρχικό κεφάλαιο: το ποσό των χρημάτων που καταθέτουμε στην τράπεζα. Αυτό το ποσό είναι και η παρούσα αξία της κατάθεσης. –Χρονική περίοδος (ή χρόνος): η περίοδος κατά την διάρκεια της οποίας ο δανειζόμενος (η τράπεζα) έχει τη χρήση όλου ή μέρους του δανειζομένου ποσού –Τόκος: υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο. Διακρίνουμε δύο περιπτώσεις: Ο τόκος υπολογίζεται επί του κεφαλαίου και δεν ενσωματώνεται στο κεφάλαιο (απλός τόκος) Ο τόκος παράγεται και ενσωματώνεται στο κεφάλαιο. Ο τόκος παράγει τόκο (ανατοκισμός)

Υπολογισμός απλού τόκου και διάφορες περιπτώσεις Τύπος υπολογισμού απλού τόκου Όταν ο χρόνος εκφράζεται σε μήνες: Όταν ο χρόνος εκφράζεται σε μέρες: όπου I = απλός τόκος, P = αρχικό κεφάλαιο, r = επιτόκιο, t = χρόνος. όπου m: ο αριθμός των μηνών όπου d: ο αριθμός των ημερών. ή 1 2

Παράδειγμα απλού τόκου και ανατοκισμού Καταθέτουμε €100 για δύο χρόνια, με ετήσιο επιτόκιο 10%, όπου ο τόκος υπολογίζεται επί του κεφαλαίου στο τέλος του έτους και δεν ανατοκίζεται (ενσωματώνεται) στο αρχικό κεφάλαιο. Ποιο θα είναι το συνολικό ποσό μας στο τέλος του δεύτερου έτους; Καταθέτουμε €100 για δύο χρόνια, με ετήσιο επιτόκιο 10%, όπου ο τόκος υπολογίζεται επί του κεφαλαίου στο τέλος του έτους και ενσωματώνεται στο ποσό του δανείου. Ποιο θα είναι το συνολικό ποσό μας στο τέλος του δεύτερου έτους; t0t0 t2t2 €100€121 t1t1 €110 Ο (ήδη κερδισμένος) τόκος παράγει (νέο) τόκο t0t0 t2t2 €100€120 t1t1 €110

Βασικές Έννοιες Στην οικονομική θεωρία ονομάζουμε κεφάλαιο ένα αγαθό ή ένα σύνολο αγαθών που δίνουν τη δυνατότητα παραγωγής άλλων αγαθών σε κάποιο χρονικό διάστημα και επιπλέον μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά σε επόμενες χρονικές περιόδους για την παραγωγή επιπλέον αγαθών. Στο χρηματοδοτικό θεσμό, θεωρούμε ως κεφάλαιο, ένα συγκεκριμένο χρηματικό ποσό που μας είναι διαθέσιμο σε κάποια χρονική στιγμή και που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ελεύθερα σε όποια χρονική στιγμή. Εαν δεσμεύσουμε το κεφάλαιο αυτό σε κάποια παραγωγική δραστηριότητα για κάποιο χρονικό διάστημα που ονομάζουμε διάρκεια θα έχουμε κάποιο κέρδος από τα έσοδα της δραστηριότητας αυτής. Τα έσοδα αυτά ονομάζονται τόκοι. Το επιτόκιο είναι ο τόκος που αποφέρει η χρήση κεφαλαίου 100 νομισματικών μονάδων για ένα χρόνο. Με το τέλος της δέσμευσης του κεφαλαίου, θεωρούμε ότι θα εισπράξουμε ολόκληρο το κεφάλαιο συν βέβαια τους τόκους.

Εισαγωγικά Η πρακτική που επικρατεί στις οικονομικές πράξεις που έχουν σχετικά μεγάλη διάρκεια είναι ο ανατοκισμός ή σύνθετη κεφαλαιοποίηση. Σύμφωνα με την πρακτική αυτή οι τόκοι που συσσωρεύονται σαν αποτέλεσμα της δέσμευσης ενός κεφαλαίου προστίθενται αυτόματα στο κεφάλαιο μετά την παρέλευση ενός τακτού και προαποφασισμένου χρονικού διαστήματος που έχει καθοριστεί στη σύμβαση της πράξης. Έτσι π.χ. οι τόκοι που συσσωρεύθηκαν κατά τη διάρκεια ενός εξαμήνου προστίθενται στο κεφάλαιο και άρα κατά το επόμενο εξάμηνο το κεφάλαιο επί του οποίου υπολογίζονται οι τόκοι είναι αυξημένο κατά τους τόκους του προηγούμενου εξαμήνου. Δηλαδή οι προηγούμενοι τόκοι κερδίζουν πλέον και αυτοί τόκους, εξ ου και η ονομασία ανατοκισμός.

Ανατοκισμός ή σύνθετη κεφαλαιοποίηση Συνεπώς ανατοκισμός είναι η ενσωμάτωση του τόκου στο κεφάλαιο και η συνέχιση της παραγωγικότητας του κεφαλαίου. Η πρακτική της περιοδικής προσθήκης των τόκων στο κεφάλαιο είναι ισοδύναμη με τρεις πράξεις: –οι τόκοι τίθενται στη διάθεση του δικαιούχου –ο δικαιούχος ζητά να δεσμεύσει τους τόκους με τους ίδιους όρους όπως και το κεφάλαιο –ο έτερος συμβαλλόμενος στην αρχική πράξη αποδέχεται τη δέσμευση των τόκων με τους ίδιους όρους Στα σύγχρονα χρηματοοικονομικά συστήματα το σύστημα του ανατοκισμού είναι το μόνο που μπορεί να ισχύσει.

Τελική αξία (terminal value)...η αξία που θα έχει στο μέλλον ένα χρηματικό ποσό το οποίο επενδύεται σήμερα, με ένα δεδομένο επιτόκιο (ανατοκισμού), για μια δεδομένη χρονική περίοδο Ανάλογα με το πόσες φορές ανατοκίζεται το κεφάλαιο μέσα σε ένα χρόνο, διακρίνουμε τρεις περιπτώσεις: –Ετήσιος ανατοκισμός –Ανατοκισμός με περισσότερες από μία φορά το χρόνο περιόδους –Συνεχής ανατοκισμός

Τύπος Ανατοκισμού ή Σύνθετης Κεφαλαιοποίησης Ας θεωρήσουμε ένα κεφάλαιο C και ας υποθέσουμε ότι αυτό ανατοκίζεται t χρονικές περιόδους ίσες με κ με επιτόκιο i για κάθε περίοδο κ. Αν ονομάσουμε C 1, C 2, C 3, … την τελική αξία ενός κεφαλαίου C στο τέλος της 1ης, 2ης, 3ης, … χρονικής περιόδου κ, θα έχουμε: Πολλαπλασιάζοντας τις ανωτέρω σχέσεις κατά μέλη βρίσκουμε ότι: CC1C1 C2C2 CtCt κ κκ Τύπος του ανατοκισμού Τύπος της απλής κεφαλαιοποίησης

Ετήσιος ανατοκισμός Στο τέλος n ετών η τελική αξία (TV) μιας αρχικής κατάθεσης (X 0 ), η οποία ανατοκίζεται μία φορά το χρόνο με επιτόκιο r ισούται με: TV n = η τελική αξία που θα έχει η επένδυση στο τέλος του n έτους X 0 = το αρχικό κεφάλαιο το οποίο επενδύθηκε στην αρχή του πρώτου έτους n = ο αριθμός των ετών κατά την διάρκεια των οποίων γίνεται ο ανατοκισμός r = το ετήσιο επιτόκιο ανατοκισμού (compound interest rate) Συντελεστής ανατοκισμού

Ανατοκισμός με περισσότερες από μία φορά το χρόνο περιόδους Εάν ο τόκος υπολογίζεται και κεφαλαιοποιείται m φορές το χρόνο, τότε η τελική αξία μιας αρχικής κατάθεσης βρίσκεται από το τύπο: m = οι φορές που το κεφάλαιο ανατοκίζεται κατά την διάρκεια ενός έτους.

Συνεχής ανατοκισμός (continuous compounding) Η αξία του m προσεγγίζει το άπειρο όπου e  2,71828.

Παρούσα αξία (present value)...είναι η αξία που έχει σήμερα ένα συγκεκριμένο ποσό που θα δοθεί σε μια ορισμένη ημερομηνία στο μέλλον, υποθέτοντας ένα ορισμένο (προεξοφλητικό) επιτόκιο Το “αντίστροφο” του ανατοκισμού (προεξόφληση) Ανάλογα με το πόσες φορές προεξοφλείται το κεφάλαιο μέσα σε ένα χρόνο, διακρίνουμε τρεις περιπτώσεις: –Ετήσια προεξόφληση –Προεξόφληση με περισσότερες από μία φορά το χρόνο περιόδους –Συνεχής προεξόφληση

Ετήσια προεξόφληση Η παρούσα αξία (PV) κεφαλαίου X n το οποίο θα πάρουμε μετά από n χρόνια προεξοφλούμενο με επιτόκιο k ισούται με: PV = η παρούσα αξία που θα έχει μία μελλοντική πληρωμή X n = η αξία που θα έχει μία πληρωμή μετά από n χρόνια n = ο αριθμός των ετών που θα μεσολαβήσουν μέχρι να γίνει η πληρωμή k = το ετήσιο επιτόκιο προεξόφλησης ή αναγωγής ή κεφαλαιοποίησης Συντελεστής προεξόφληση ς

Προεξόφληση με περισσότερες από μία φορά το χρόνο περιόδους Εάν ο τόκος υπολογίζεται και κεφαλαιοποιείται m φορές το χρόνο, τότε η παρούσα αξία κεφαλαίου X n το οποίο θα πάρουμε μετά από n χρόνια προεξοφλούμενο με επιτόκιο k ισούται με: m = οι φορές που το κεφάλαιο προεξοφλείται κατά την διάρκεια ενός έτους.

Συνεχής προεξόφληση (continuous discounting) Η αξία του m προσεγγίζει το άπειρο όπου e  2,71828.

Υπολογισμός ΤV and PV με τη χρήση πινάκων Η Τελική Αξία μιας Νομισματικής Μονάδας Η Παρούσα Αξία μιας Νομισματικής Μονάδας 1%2%3%4%1%2%3%4%

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΒΑΣΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ (Σελ.86- Σημειώσεων) ΕΠΙΤΟΚΙΟ10% ΠΕΡΙΟΔΟΙ3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ1000€

ΜΕΛΟΥΣΑ – ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ

ΜΕΛΟΥΣΑ ΑΞΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΕΠΙΤΟΚΙΟΠΕΡΙΟΔΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΑ Ετήσιος ανατοκισμός0, Εξαμηνιαίος ανατοκισμός0, Διηνεκής ανατοκισμός0,

ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΕΠΙΤΟΚΙΟΠΕΡΙΟΔΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ Ετήσια προεξόφληση0, Τριμηνιαία προεξόφληση0,

Παράδειγμα # 1 Να βρεθεί η τελική αξία κεφαλαίου € στο τέλος ενός χρόνου αν είναι γνωστό ότι j (2) = 0,06 Αφού j (2) = 0,06 αυτό συνεπάγεται ότι ο τόκος κεφαλαιοποιείται δύο φορές το χρόνο, με επιτόκιο 3% ανά 6 μήνες, ή ότι πρόκειται για εξαμηνιαία κεφαλαιοποίηση με επιτόκιο 3% ανά εξάμηνο. Γνωρίζουμε ότι οπότε με r=0,03 και t=2, έχουμε Το παραπάνω αποτέλεσμα δείχνει καθαρά ότι ο επενδυτής παίρνει περισσότερα από 6% το χρόνο, αν ο τόκος πληρώνεται σε εξαμηνιαίες δόσεις, παρά το γεγονός ότι το επιτόκιο σημειώθηκε ότι ήταν 6% το χρόνο. Το επιπλέον ποσό παριστάνει τον τόκο που προέκυψε κατά το δεύτερο εξάμηνο με επιτόκιο 3%, επί του ποσού των €300 που είναι ο τόκος που προέκυψε κατά το πρώτο εξάμηνο. Δηλαδή το j (2) είναι επιτόκιο, μόνο κατ’ όνομα, απ’ όπου και ο όρος ονομαστικός.

Παράδειγμα # 2 Να βρεθεί η τελική αξία κεφαλαίου € μετά από 5 χρόνια αν είναι γνωστό ότι j (2) = 0.06 Αφού j (2) = 0.06 αυτό συνεπάγεται ότι ο τόκος κεφαλαιοποιείται δύο φορές το χρόνο, με επιτόκιο 3% ανά 6 μήνες, ή ότι πρόκειται για εξαμηνιαία κεφαλαιοποίηση με επιτόκιο 3% ανά εξάμηνο. Γνωρίζουμε ότι οπότε με r=0,03 και t=2, έχουμε

ΡΑΝΤΕΣ-Σειρές Πληρωμών Γενικές Έννοιες και Εφαρμογές

Σειρές πληρωμών (ράντες)... είναι μία σειρά πληρωμών (ή εισπράξεων) που καταβάλλονται για μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο Χαρακτηριστικά –Όρος: το ποσό που καταβάλλεται ή εισπράττεται –Περίοδος: ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών πληρωμών t0t0 t4t4 €100 περίοδο ς όρος

Βασικές Έννοιες Η εφάπαξ καταβολή ή ανάληψη ενός ποσού και η αντίστοιχη αναγωγή του σε μελλοντικές ή παρούσες αξίες έρχεται να συμπληρωθεί από τις καταβολές ή εισπράξεις μιας σειράς σταθερών ποσών. Πολλές μακροπρόθεσμες οικονομικές δοσοληψίες επιβάλλουν εισπράξεις ή πληρωμές ανά τακτά χρονικά διαστήματα π.χ. έτος ή εξάμηνο. Η αποπληρωμή π.χ. ενός δανείου γίνεται συχνά σε εξαμηνιαίες πληρωμές. Αλλά και η αξιολόγηση μιας επένδυσης αρχίζει θεωρώντας ότι θα υπάρχουν κατά τη διάρκεια της επένδυσης διάφορες ταμειακές ροές, τις οποίες σε πρώτη ανάλυση θεωρούμε ότι εισπράττουμε ετησίως. Μία ακολουθία από ποσά (πληρωμές ή εισπράξεις) που συμβαίνουν σε ισαπέχουσες χρονικές στιγμές εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ονομάζεται σειρά πληρωμών. Συχνά μια σειρά πληρωμών ονομάζεται και ράντα από το αγγλικό rent (ενοίκιο), μια ορολογία που είναι εύλογη εφόσον η ενοικίαση δεν είναι παρά μια σειρά πληρωμών.

Ληξιπρόθεσμες και προκαταβλητέες σειρές πληρωμών Ληξιπρόθεσμη σειρά πληρωμώνΛηξιπρόθεσμη σειρά πληρωμών Προκαταβλητέα σειρά πληρωμώνΠροκαταβλητέα σειρά πληρωμών Τρόπος υπολογισμού της παρούσας αξίας προκαταβλητέας σειράς πληρωμών: –παρούσα αξία Ν-1 όρων και άθροιση με τον όρο στο χρόνο t 0 = 0 Σε κάθε περίπτωση η αρχική αξία βρίσκεται πολλαπλασιάζοντας τις αντίστοιχες αξίες της ληξιπρόθεσμης σειράς πληρωμών με (1+ρ) Χ1Χ1 Χ2Χ2 Χ3Χ3 Χ Ν-1 ΧΝΧΝ 12ΝΝ-13 t = 0 Χ1Χ1 Χ2Χ2 Χ3Χ3 ΧΝΧΝ 12ΝΝ-1 t = 0

Τελική αξία σειράς πληρωμών... είναι το άθροισμα όλων των περιοδικών πληρωμών και ο ανατοκιζόμενος τόκος των πληρωμών αυτών που έχει συσσωρευθεί στο τέλος της ράντας Τύπος υπολογισμού TV n = η τελική ή μελλοντική αξία της σταθερής ληξιπρόθεσμης ράντας στο τέλος του n χρόνου, A = η περιοδική πληρωμή (δηλαδή ο σταθερός όρος) της ράντας, r = το επιτόκιο ανατοκισμού περιόδου, και n = ο αριθμός των περιόδων που διαρκεί η ράντα. Συντελεστής ανατοκισμού τελικής αξίας ράντας 15,16

Παρούσα αξία σειράς πληρωμών... είναι το άθροισμα των παρουσών αξιών όλων των πληρωμών της ράντας Τύπος υπολογισμού PV = η παρούσα αξία της σταθερής ληξιπρόθεσμης ράντας, A = η περιοδική πληρωμή (δηλαδή ο σταθερός όρος) της ράντας, k = το επιτόκιο προεξόφλησης περιόδου, και n = ο αριθμός των περιόδων που διαρκεί η ράντα. Συντελεστής προεξόφλησης παρούσας αξίας ράντας 17

Υπολογισμός ΤV and PV με τη χρήση πινάκων Η Τελική Αξία (ληξιπρόθεσμης) Σειράς Πληρωμών μιας Νομισματικής Μονάδας Η Παρούσα Αξία (ληξιπρόθεσμης) Σειράς Πληρωμών μιας Νομισματικής Μονάδας 1%2%3%4%1%2%3%4%

Διηνεκής σειρά πληρωμών...είναι μία ράντα της οποίας οι πληρωμές θα καταβάλλονται επ’ άπειρον Τύπος υπολογισμού PV = η παρούσα αξία της διηνεκούς ράντας, A = η περιοδική πληρωμή της διηνεκούς ράντας, και k = το ετήσιο προεξοφλητικό επιτόκιο. 18

Προκαταβλητέα σειρά πληρωμών...η ράντα της οποίας ο όρος καταβάλλεται στην αρχή κάθε περιόδου Άρα η μόνη διαφορά μεταξύ μιας προκαταβλητέας S και μιας ληξιπρόθεσμης ράντας είναι ο αριθμός των τοκοφόρων περιόδων Άρα αρκεί να υπολογίσουμε την τελική αξία της αντίστοιχης ληξιπρόθεσμης ράντας και να ανατοκίσουμε την τελική αυτή αξία για μία ακόμη χρονική περίοδο Άρα η σχέση είναι: Το αντίστοιχο ισχύει και για τον υπολογισμό της παρούσας αξίας:

ΒΑΣΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ (Σελ.86- Σημειώσεων) ΕΠΙΤΟΚΙΟ10% ΠΕΡΙΟΔΟΙ3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ1000€

ΜΕΛΟΥΣΑ ΑΞΙΑ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΡΑΝΤΑΣ ΣΥΝΟΛΟ =3310

ΜΕΛΟΥΣΑ ΑΞΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΤΕΑΣ ΡΑΝΤΑΣ ΣΥΝΟΛΟ =3641

ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΡΑΝΤΑΣ = ΣΥΝΟΛΟ

ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΤΕΑΣ ΡΑΝΤΑΣ = ΣΥΝΟΛΟ

ΔΑΝΕΙΑ (όπως ΠΑΛΡ)

ΡΑΝΤΕΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ Ετήσια στοιχεία------>0, ΡΑΝΤΕΣ Παρ.αξία Ληξ/μης Ράντας(6μηνο)0, Παρ.αξία Ληξ/μης Ράντας(3μηνο)0, Τελ.αξία Ληξ/μης Ράντας(6μηνο)0, Τελ.αξία Ληξ/μης Ράντας(3μηνο)0,

ΡΑΝΤΕΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ Ετήσια στοιχεία------>0, ΡΑΝΤΕΣ Παρ.αξία Πρ/τεας Ράντας(6μηνο)0, Παρ.αξία Πρ/τεας Ράντας(3μηνο)0, Τελ.αξία Πρ/τεας Ράντας(6μηνο)0, Τελ.αξία Πρ/τεας Ράντας(3μηνο)0, Παρ.αξία Πρ/τεας Ράντας(μηνιαία)0,

ΡΑΝΤΕΣ – ΔΑΝΕΙΑ Ετήσια στοιχεία------>0, ΡΑΝΤΕΣ Παρ.αξία Διηνεκούς Ληξ/μης Ράντας0, Μηνιαία Δόση Δανείου0, ,000,

Παράδειγμα # 1 Ένας συνταξιούχος διαθέτει την παρούσα χρονική στιγμή € και επιθυμεί να γνωρίζει πόσα χρήματα μπορεί να έχει κάθε έτος για τα επόμενα 5 έτη. Το επιτόκιο είναι 10%. Αντικαθιστώντας όπου i=10% και v=5, βρίσκουμε ότι η αγκύλη είναι ίση με 3,791 (από πίνακες ή υπολογισμό της σχέσεως). Συνεπώς το ετήσιο ποσό που θα λαμβάνει κάθε έτος για τα επόμενα 5 έτη είναι: Α = ΠΑ / (Τιμή Ράντας) = € / 3,791 = €2.637,826 € € Α

Παράδειγμα # 2 Επιθυμείτε να δανειστείτε €5.000 την τρέχουσα χρονική περίοδο. Το επιτόκιο δανεισμού είναι 5%. Το δάνειο θα εξοφληθεί σε δύο ισόποσες δόσεις. Να υπολογιστεί η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση. Αντικαθιστώντας όπου i=5% και v=2, βρίσκουμε ότι η αγκύλη είναι ίση με 1,859. Συνεπώς η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση είναι: Α = ΠΑ / (Τιμή Ράντας) = €5.000 / 1,859 = €2.689,618 € € Α

Παράδειγμα # 3 Αγόρασε κάποιος την 1/4/92 διαμέρισμα αξίας δρχ. δίνοντας προκαταβολή δρχ. και συμφώνησε να το εξοφλήσει σε 8 ετήσιες ισόποσες δόσεις με καταβολή της πρώτης δόσεως ένα χρόνο μετά την αγορά. Τι θα πληρώνει σε κάθε δόση, αν το επιτόκιο είναι 16%; Η δόση θα είναι ο όρος μιας ληξιπρόθεσμης ράντας που έχει 8 όρους και αρχική αξία Χ 0 = – = δρχ. Έχουμε: 1/4/92 Α Α 7 1/4/931/4/00 15

Παράδειγμα # 4 Καταθέτει κάποιος σε μια Τράπεζα κάθε χρόνο ποσό δρχ. με επιτόκιο 19%. Ένα χρόνο μετά την 7η κατάθεση αποφασίζει να αγοράσει ένα οικόπεδο αξίας δρχ. Μπορεί να κάνει την αγορά μόνο με τα λεφτά που έχει στην Τράπεζα; Τα λεφτά της Τράπεζας αποτελούν την τελική αξία ληξιπρόθεσμης ομοιόμορφης ράντας με 7 όρους ίσους με C= δρχ., ενώ το ζητούμενο ποσό είναι η τελική αξία της ράντας αυτής ένα έτος μετά. Συνεπώς έχουμε: Συνεπώς θα πρέπει να συμπληρώσει το ποσό αυτό με = δρχ t = 0

ΔΙΑΛΕΞΗ – 10

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

Ορισμός Επένδυσης Με επένδυση εννοούμε μια σειρά (ακολουθία) καθαρών ταμειακών ροών (ΚΤΡ) –παραγωγικές επενδύσεις: διαφορά μεταξύ εισπράξεων από πωλήσεις και πληρωμών –μετοχές: μέρισμα που λαμβάνει ο επενδυτής και εισπράξεις από την πώληση –χρεώγραφα σταθερής προσόδου: τόκοι και τιμή εξόφλησης (πώλησης) Η διάσταση χρόνος έχει ιδιαίτερη σημασία στην αξιολόγηση επενδύσεων Οι μέθοδοι αξιολόγησης των επενδύσεων βασίζονται στην υπόθεση ότι οι ΚΤΡ είναι γνωστές με βεβαιότητα και δεν αναμένονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων διαχρονικά

Χαρτοφυλάκιο επενδύσεων Οι επιχειρήσεις προσδιορίζουν ένα σύνολο πιθανών επενδύσεων και τις ιεραρχούν με βάση τα κριτήρια τους : –επίτευξη των εταιρικών στόχων –στρατηγική –απόδοση Επιλέγουν όλες εκείνες τις επενδύσεις έως ότου εξαντλήσουν τον προϋπολογισμό επενδύσεων τους (ranking) Διαδικασία που συντελείται σε δεδομένα χρονικά διαστήματα

Κατηγορίες επενδυτικών προγραμμάτων Τα επενδυτικά προγράμματα κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες –Επέκταση: εισαγωγή νέων προϊόντων, αντιμετώπιση των νέων αναγκών της αγοράς κτλ. –Βελτίωση αποτελεσματικότητας: βελτίωση παραγωγικότητας, αντικατάσταση παλιού εξοπλισμού κτλ. –Εκπλήρωση νομικών και θεσμικών απαιτήσεων: έλεγχος ρύπανσης, μέτρα ασφαλείας κτλ.

Μέθοδοι Αξιολόγησης Επενδυτικών Έργων Μελλοντική Αξία Επένδυσης Παρούσα Αξία Επένδυσης Αξιολόγηση Επενδυτικών Έργων –Ορθολογικά Κριτήρια Μέθοδος της Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ) Μέθοδος του Εσωτερικού Βαθμού Απόδοσης (ΕΒΑ) –Μη Ορθολογικά Κριτήρια Μέθοδος του Χρόνου Ανάκτησης του Αρχικού Κεφαλαίου Σύγκριση Κριτηρίων και Μεθόδων Αξιολόγησης

Μέθοδος Αξιολόγησης: Η Περίοδος Επανείσπραξης του Κεφαλαίου Η περίοδος επανείσπραξης (ΠΕΚ) είναι ο αριθμός των ετών που απαιτούνται για να ανακτήσουμε τα κεφάλαια που καταβάλαμε για την πραγματοποίηση της επένδυσης π.χ. απόκτηση μηχανημάτων Η διαδικασία που ακολουθείται για την επενδυτική απόφαση με το κριτήριο της ΠΕΚ είναι: –Καθορίζουμε το μέγιστο επιθυμητό χρονικό όριο ανάκτησης του κεφαλαίου –Εκτιμούμε τον πραγματικό χρόνο ανάκτησης του κεφαλαίου –Εάν η τιμή στο δεύτερο στάδιο είναι μικρότερη από την τιμή στο πρώτο στάδιο, η επένδυση εγκρίνεται Είναι απλή μέθοδος, που όμως δεν λαμβάνει υπόψη τη χρονική αξία του χρήματος και τις χρηματικές ροές που πραγματοποιούνται μετά την ημερομηνία ανάκτησης του επενδεδυμένου κεφαλαίου Εφαρμόζεται συνήθως για επενδυτικές αποφάσεις μικρής χρηματικής αξίας

Παράδειγμα Έστω ότι η αρχική δαπάνη για την απόκτηση ενός μηχανήματος είναι € 175. Έστω ότι οι ΚΤΡ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια είναι αντίστοιχα € 50, € 40, € 60 και € 50. Υποθέτουμε ότι τα έσοδα από πωλήσεις και τα έξοδα πραγματοποιούνται στο τέλος κάθε χρόνου. Ποια η ΠΑΚ; Η περίοδος ανάκτησης του αρχικού κεφαλαίου είναι 3,5 χρόνια ΈτηΚΤΡΠΕΚ € 175 € 50 € 40€ 60

Μελλοντική και Παρούσα Αξία Επένδυσης Μελλοντική αξία (ή τελική αξία) (ΜΑ) ενός ποσού που επενδύεται σήμερα είναι η αξία που θα έχει αυτό το ποσό στο τέλος κάποιας χρονικής περιόδου Παρούσα αξία (ΠΑ) Με την ΠΑ αναγάγουμε μελλοντικές αξίες σε σημερινές (παρούσες) αξίες και κατά συνέπεια μπορούμε να συγκρίνουμε χρηματικά ποσά λαμβανόμενα σε διαφορετικά χρονικά σημεία Μ = μελλοντική αξία Πο = σημερινό ποσό επένδυσης i = ετήσιο επιτόκιο ν = διάρκεια επένδυσης (έτη) ΠΑ = παρούσα αξία ΚΤΡ = Καθαρή ταμειακή ροή

Μελλοντική και Παρούσα Αξία Επένδυσης Ράντα είναι μια σειρά ίσων ετήσιων χρηματικών (ροών) καταβολών (Annuity) Παρούσα Αξία Ράντας στο Διηνεκές (Perpetuity) X = ίση ετήσια χρηματική ροή Α = το ποσό της κάθε περιόδου

Γενικός Τύπος Παρούσας Αξίας Τύπος για τον Προσδιορισμό της ΠΑ για οποιαδήποτε Χρονική Διάρθρωση Καθαρών Ταμειακών Ροών (ΚΤΡ) Με τη μέθοδο της παρούσας αξίας μπορούμε να εκφράσουμε μελλοντικές ΚΤΡ σε ισοδύναμες παρούσες αξίες. Κατά συνέπεια μπορούμε να συγκρίνουμε την ΠΑ των εσόδων (ΚΤΡ) από την επένδυση με το κεφάλαιο (τιμή της επένδυσης) που απαιτείται σήμερα για να την αποκτήσουμε.

Μέθοδος Αξιολόγησης: Καθαρή Παρούσα Αξία Η Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ) είναι η διαφορά μεταξύ της παρούσας αξίας των καθαρών ταμειακών ροών (ΚΤΡ) της επένδυσης και του κεφαλαίου που απαιτείται για την απόκτησή του (Κο) Απόφαση –ΚΠΑ > 0Η επένδυση γίνεται αποδεκτή –ΚΠΑ = 0Η επένδυση θεωρείται οριακή (αδιάφορος επενδυτής) –ΚΠΑ < 0 Η επένδυση δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή

Παράδειγμα # 1 Ένας επενδυτής εξετάζει την περίπτωση επένδυσης για την οποία απαιτείται άμεση εκταμίευση της τάξεως των € Αν η επένδυση δεν γίνει αποδεκτή το ποσό των € μπορεί να επενδυθεί για ένα έτος (όση και η διάρκεια της επένδυσης) με επιτόκιο 10%. Από την επένδυση αναμένονται στο τέλος του έτους καθαρές ταμειακές ροές ύψους € Να αξιολογηθεί η επένδυση Η ΚΠΑ είναι: Επειδή η ΚΠΑ > 0 η επένδυση γίνεται αποδεκτή € € 1.200

Παράδειγμα # 2 Εξετάζεται επένδυση διάρκειας δύο ετών. Για την απόκτηση της επένδυσης θα απαιτηθεί κεφάλαιο ύψους € Από την επένδυση αναμένονται ΚΤΡ ύψους € κάθε έτος για 2 έτη. Εάν δεν υπήρχε η επένδυση θα μπορούσαμε να επενδύσουμε τα κεφάλαιά μας με επιτόκιο ίσο με 10%. Να αξιολογηθεί η επένδυση Η ΚΠΑ είναι: Επειδή η ΚΠΑ > 0 η επένδυση γίνεται αποδεκτή € € 3.200

Παράδειγμα # 3 Να υποθέσετε ότι είστε υπεύθυνοι για την αξιολόγηση μιας επένδυσης διάρκειας 2 ετών, με εισπράξεις € και € τα δύο πρώτα έτη αντίστοιχα, και πληρωμές € και € αντίστοιχα. Για την παρούσα αγορά του επενδυτικού στοιχείου θα απαιτηθούν € 8.000, καταβλητέα την παρούσα χρονική στιγμή. Το ποσό αυτό θα αντληθεί από χρηματοπιστωτικό οργανισμό με επιτόκιο 20%. Να αξιολογηθεί η επένδυση Η ΚΠΑ είναι: Επειδή η ΚΠΑ > 0 η επένδυση γίνεται αποδεκτή € € € € € 6.000

Μέθοδος Αξιολόγησης: Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης (ΕΒΑ) Ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης (ΕΒΑ) μιας επένδυσης έχει την ιδιότητα να μηδενίζει την ΚΠΑ της επένδυσης. Εναλλακτικά ο ΕΒΑ ορίζεται ως εκείνο το επιτόκιο το οποίο έχει την ιδιότητα να εξισώνει την ΠΑ των ΚΤΡ της επένδυσης με το αρχικό κεφάλαιο. Απόφαση –ΕΒΑ > iΗ επένδυση γίνεται αποδεκτή –EBA = 1Η επένδυση θεωρείται οριακή (αδιάφορος επενδυτής) –EBA < iΗ επένδυση δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή

Παράδειγμα # 1 Εξετάζετε επένδυση διάρκειας δύο ετών. Το αρχικό κεφάλαιο είναι € 100. Οι ΚΤΡ του πρώτου έτους θα είναι € 10 στο δε δεύτερο έτος θα είναι € 110. Η ελάχιστη απόδοση που απαιτείται είναι 5%. Να αξιολογηθεί η επένδυση με τη μέθοδο του ΕΒΑ Ο ΕΒΑ θα πρέπει να έχει την ακόλουθη ιδιότητα: Δοκιμάζουμε αρχικά την απόδοση που απαιτούμε. Τότε η ΚΠΑ είναι € 9,297. Επειδή η ΚΠΑ > 0 το επιτόκιο δεν αντιπροσωπεύει τον ΕΒΑ της επένδυσης. Με 10% η ΚΠΑ μηδενίζεται. Συνεπώς ο ΕΒΑ της επένδυσης είναι 10% € 100 € 110€ 10

Παράδειγμα # 2 Εξετάζετε επένδυση διάρκειας δύο ετών. Το σύνολο των ΚΤΡ θα προκύψει στο τέλος του δεύτερου έτους. Το απαιτούμενο κεφάλαιο είναι € Η ΚΤΡ θα είναι € Η ελάχιστη απόδοση που απαιτείται από την επένδυση είναι 15%. Να αξιολογηθεί η επένδυση με τη μέθοδο του ΕΒΑ Η ΚΠΑ με επιτόκιο 15% είναι: Η ΚΠΑ με επιτόκιο 20% είναι 0. Επειδή ο ΕΒΑ της επένδυσης είναι μεγαλύτερος από την ελάχιστη απαιτούμενη απόδοση (15%) η επένδυση γίνεται δεκτή. € € 1.440

Παράδειγμα # 3 Ας θεωρήσουμε ότι υπάρχει μια άληκτη ομολογία για την οποία η τιμή είναι € και οι ετήσιοι τόκοι € Αναζητείται ο ΕΒΑ της επένδυσης Γνωρίζουμε ότι η αξία μιας ράντας στο διηνεκές (perpetuity) είναι: Ο ΕΒΑ θα πρέπει να μηδενίζει την ΚΠΑ. Άρα θα πρέπει Αντικαθιστώντας το i με τον ΕΒΑ και επιλύοντας ως προς i βρίσκουμε ότι ο ΕΒΑ είναι 0,20 (ή 20%)

ΔΙΑΛΕΞΗ - 11 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΟΜΟΛΟΓΩΝ-ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΝΤΟΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ

Ορισμός ομολογιών Ομολογία είναι ένα από τα βασικά εργαλεία της πιστωτικής επέκτασης του σύγχρονου οικονομικού συστήματος. Προκύπτει από την ανάγκη των ελλειμματικών μονάδων (δημόσιο, επιχειρήσεις) να χρηματοδοτήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια χωρίς να αποτανθούν για δανειοδότηση στο τραπεζικό σύστημα. Απευθύνονται ευθέως, με την υποστηρικτική διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος, στο κοινό από το οποίο ζητούν να χρηματοδοτήσει τα επενδυτικά του σχέδια δια μέσου της έκδοσης ομολογίας. Αν η ομολογία υπόσχεται ενδιάμεσες ταμειακές ροές (τοκομερίδια) αυτές μπορούν να λάβουν τη μορφή: –σταθερού ποσού ανά τακτά χρονικά διαστήματα για το σύνολο της χρονικής περιόδου ζωής της ομολογίας. Οι ομολογίες αυτού του είδους ονομάζονται “ομολογίες σταθερού επιτοκίου” (straight bonds). –Κυμαινόμενου ποσού ανά τακτά χρονικά διαστήματα για το σύνολο της χρονικής περιόδου ζωής της ομολογίας. Το εκάστοτε ύψος του ποσού υπολογίζεται ως το γινόμενο της ονομαστικής αξίας επί το τρέχον επιτόκιο της περιόδου εκτοκισμού. Οι ομολογίες αυτού του είδους ονομάζονται “ομολογίες κυμαινόμενου επιτοκίου” (floating rates bonds).

Ομολογίες Σταθερού Επιτοκίου (Level Coupon Bond) Οι ομολογίες είναι πιστοποιητικά χρέους με διάρκεια ζωής μεγαλύτερη του ενός έτους Πρόκειται ουσιαστικά για εναλλακτική μορφή δανεισμού όπου ο κίνδυνος αθέτησης των υποχρεώσεων του εκδότη επιμερίζεται σε πολλούς επενδυτές Ο εκδότης αναλαμβάνει την υποχρέωση να εξυπηρετήσει πρώτα τις νόμιμες απαιτήσεις των ομολογιούχων, ανεξάρτητα από το επίπεδο των κερδών της επιχείρησης, και μετά τις απαιτήσεις των μετόχων Κίνδυνοι κατόχων ομολογιών –Χρηματοδοτικός κίνδυνος: η καταβολή τόκων και η αποπληρωμή του δανείου ανεξάρτητα από το επίπεδο κερδών της επιχείρησης –Επενδυτικός ή επιχειρηματικός κίνδυνος: η επίδραση όλων των πολιτικών και οικονομικών παραγόντων που επηρεάζουν τις οικονομικές δραστηριότητες της κάθε επιχείρησης

Βασικά Χαρακτηριστικά Ομολογιών Ονομαστική Αξία: Tο ποσό που δανείζεται ο εκδότης ανά τίτλο Ονομαστικό Επιτόκιο ή Επιτόκιο Έκδοσης: Το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε η εταιρεία το κεφάλαιο από την αγορά κεφαλαίου. Το επιτόκιο αυτό παραμένει αμετάβλητο για όλη τη διάρκεια της ομολογίας. Οι τόκοι της περιόδου προσδιορίζονται ως το γινόμενο της ονομαστικής αξίας της ομολογίας με το ονομαστικό επιτόκιο Διάρκεια: Η διάρκεια των ομολογιών ποικίλλει και κυμαίνεται από 1 έτος έως (συνήθως) 30 έτη. Υπάρχουν και ομολογίες διάρκειας 100 ετών (centuries) αλλά και ομολογίες αορίστου λήξεως (consols). Η διάρκεια καθορίζεται από την εταιρεία που εκδίδει τις ομολογίες Επιτόκιο Αγοράς (Yield to Maturity): Εννοείται το επιτόκιο που μπορεί να επιτευχθεί από ομολογίες μιας συγκεκριμένης κατηγορίας. Αποτελεί δε το προεξοφλητικό επιτόκιο για τον υπολογισμό της τιμής μιας ομολογίας Τιμή Ομολογίας: Είναι η παρούσα αξία των ταμειακών εισροών της ομολογίας. Για τον υπολογισμό της απαιτούνται α) οι ταμειακές εισροές της ομολογίας και β) το επιτόκιο αγοράς

Προσδιορισμός Ταμειακών Εισροών και Επιτοκίου Αγοράς Οι ταμειακές εισροές μιας ομολογίας αποτελούνται από –Ισόποσες ταμειακές εισροές, δηλαδή, τους τόκους κάθε περιόδου –Την τιμή λήξης της ομολογίας Η τιμή λήξης συνήθως ισούται με την ονομαστική αξία της ομολογίας Η περίοδος στο τέλος της οποίας καταβάλλονται οι τόκοι είναι ένα εξάμηνο ή ένα έτος Το επιτόκιο αγοράς (προεξοφλητικό επιτόκιο) είναι ο βαθμός απόδοσης που απαιτεί ο επενδυτής για να επενδύσει σε μια ομολογία, προσδιορίζεται δε, διερευνώντας τις αποδόσεις που προσφέρουν άλλες ομολογίες στην αγορά κεφαλαίου. Μας ενδιαφέρει δηλαδή η απόδοση που προσφέρεται από ομολογίες εταιρειών με την ίδια πιστοληπτική ικανότητα και διάρκεια. Οι αποδόσεις αυτών των ομολογιών υπολογίζονται με τη μέθοδο του εσωτερικού βαθμού απόδοσης (ΕΒΑ)

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Ρ = όπου, Ι = ετήσιος τόκος = επιτόκιο Χ ονομαστική αξία ομολόγου Μ = ονομαστική αξία ομολόγου r = η απαιτούμενη απόδοση και n = o αριθμός των ετών που απομένουν μέχρι τη λήξη του ομολόγου.

Παράδειγμα # 1 (Προσδιορισμός της Τιμής όταν η Ομολογία Αγοράζεται μεταξύ Δύο Τοκοφόρων Περιόδων) Να προσδιοριστεί η αξία ενός τριετούς ομολόγου ονομαστικής αξίας δρχ. και ετήσιου επιτοκίου 14% που πωλείται σήμερα 17 μήνες πριν τη λήξη του. Ρ = Ρ = = δρχ.

Επεξήγηση Στο τέλος του τρέχοντος έτους δηλαδή 5 μήνες από σήμερα θα καταβληθούν τόκοι δρχ. των οποίων η παρούσα αξία σήμερα είναι ίση με τον πρώτο όρο του αθροίσματος. Στο τέλος του επόμενου έτους θα καταβληθούν τόκοι δρχ. και ταυτόχρονα θα επιστραφεί το κεφάλαιο ύψους δρχ. Η παρούσα αξία στο τέλος του τρέχοντος έτους προκύπτει αν διαιρεθούν αυτά τα ποσά με το μέγεθος (1+0,14). Η παρούσα αξία των ίδιων ποσών σήμερα προκύπτει από τη διαίρεση της παρούσας αξίας τους στο τέλος του τρέχοντος έτους με το μέγεθος [1+ (5/12)X0,14].

Παράδειγμα # 2 Να υπολογισθεί η τιμή ομολογίας ονομαστικής αξίας €1.000, επιτοκίου έκδοσης 10%, διάρκειας 5 ετών. Η ομολογία θα εξοφληθεί στο άρτιο και το επιτόκιο αγοράς είναι 10%. Οι τόκοι καταβάλλονται στο τέλος κάθε έτους. Ο ετήσιος τόκος (coupon) είναι €1.000 x 0,10 = €100 Η τιμή της ομολογίας θα υπολογιστεί από τη σχέση Η τιμή της ομολογίας ισούται με την ονομαστική αξία αφού το επιτόκιο της αγοράς ισούται με το επιτόκιο έκδοσης

Παράδειγμα # 3 & 4 Να υπολογισθεί η τιμή της ίδιας ομολογίας εάν το επιτόκιο αγοράς είναι 20% και 5%. Η τιμή της ομολογίας με εφαρμογή της παρούσας αξίας (επιτόκιο αγοράς ίσο με 20%) είναι Η τιμή της ομολογίας με εφαρμογή της παρούσας αξίας (επιτόκιο αγοράς ίσο με 5%) είναι

Παράδειγμα # 5 Έστω ομολογία ονομαστικής αξίας €1.000, επιτοκίου έκδοσης 5%. Το τρέχον επιτόκιο της αγοράς, η απαιτούμενη απόδοση, είναι 10%. Η ομολογία θα λήξει σε 3 χρόνια από σήμερα και θα εξοφληθεί στο άρτιο (€1.000). Οι τόκοι λαμβάνονται στο τέλος κάθε έτους. Να υπολογιστεί η τιμή της ομολογίας. Η τιμή της ομολογίας είναι:

Παράδειγμα # 6 Εξετάζετε άληκτη ομολογία σταθερού επιτοκίου έκδοσης 10%. Η ονομαστική αξία της ομολογίας είναι ίση με € Το επιτόκιο αγοράς είναι 10%. Ποια η τιμή της ομολογίας. Οι ταμειακές εισροές (τόκοι) παραμένουν σταθερές κάθε έτος και για πάντα (1.000 x 0,1 = 100). Συνεπώς η τιμή της ομολογίας είναι: Παρατηρούμε ότι επειδή το επιτόκιο έκδοσης είναι ίσο με το επιτόκιο αγοράς, η τιμή είναι ίση με την ονομαστική αξία Στη συγκεκριμένη περίπτωση επειδή η ομολογία είναι άληκτη ουσιαστικά δεν λαμβάνουμε ποτέ την ονομαστική της αξία.

Παράδειγμα # 7 Ομολογία της εταιρείας Ford έχει επιτόκιο έκδοσης 8.5%, διάρκεια 12 χρόνια και ονομαστική αξία $ Εάν το επιτόκιο της ομολογίας είναι 10% ποια η τιμή της αν τα κουπόνια καταβάλλονται δύο φορές το έτος; Το επιτόκιο έκδοσης είναι εκφρασμένο σε ετήσια βάση. Οι τόκοι καταβάλλονται στο τέλος κάθε εξαμήνου. Ο ετήσιος τόκος είναι $1.000 x 0,085 = €85 και θα καταβληθεί σε δύο δόσεις των €42,5 κάθε εξάμηνο. Το εξαμηνιαίο επιτόκιο είναι 10% / 2 = 5% και η συνολική διάρκεια της ομολογίας είναι 24 εξάμηνα. Άρα Τιμή = [42,5/1,05]+…[42,5/1,05 24 ]+[1000/1,05 24 ] = $896,5 Αγορά με τιμή < $896,5 οδηγεί σε θετική καθαρή παρούσα αξία, οπότε αξίζει η αγορά της ομολογίας

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΝΤΟΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ Ρ = Μ = η ονομαστική αξία του γραμματίου r = η απαιτούμενη απόδοση και t = το κλάσμα του έτους σε ημέρες (Χ/365) η σε μήνες (Χ/12) που έχουν παρέλθει από την ημέρα της έκδοσης.

Παράδειγμα Πόσο αξίζει ένα ετήσιο έντοκο γραμμάτιο σήμερα, 3 μήνες πριν τη λήξη του, ονομαστικής αξίας δρχ. με επιτόκιο 13%; M = r = 0,13 t = 9/12 = 0,75 P = = = δρχ Ο πρώτος όρος δείχνει την τιμή στην οποία αγοράστηκε το γραμμάτιο την ημέρα της έκδοσής του, ενώ ο δεύτερος όρος δείχνει τους τόκους που έχουν συσσωρευτεί 9 μήνες μετά την αγορά του.

Κατηγορίες Μετοχών Ονομαστικές είναι εκείνες οι μετοχές στο σώμα των οποίων αναγράφονται εκτός από τα στοιχεία της εταιρείας και τα στοιχείου του δικαιούχου. Ανώνυμες είναι εκείνες οι μετοχές οι οποίες φέρουν μόνο τα στοιχεία της εταιρείας, είναι δηλαδή στον κομιστή. Κοινές είναι εκείνες που έχουν δικαίωμα ψήφου στη Γενική Συνέλευση της εταιρείας, συμμετέχουν στη διανομή κερδών, έχουν δικαίωμα προτίμησης σε αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας και δικαιούνται να συμμετέχουν στη διανομή των ιδίων κεφαλαίων της, σε περίπτωση εκκαθάρισης της Εταιρείας. Προνομιούχες είναι οι μετοχές που δεν έχουν συνήθως δικαίωμα ψήφου, προηγούνται των κοινών μετοχών στη διανομή μερίσματος και στη διανομή του προϊόντος της εκκαθάρισης της εταιρείας σε περίπτωση πτώχευσής της. Οι προνομιούχες μετοχές μπορεί να δικαιούνται μερίσματος και σε περιόδους κατά τις οποίες σημειώθηκαν ζημιές.

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Οι προνομιούχες μετοχές έχουν ένα σταθερό μέρισμα για όλη τη διάρκεια ζωής τους. Επομένως η αξία τους είναι η παρούσα αξία ισόποσων καταβολών (μερίσματα) που πραγματοποιούνται επ΄αόριστον. Αλλά αυτή δεν είναι άλλη από την παρούσα αξία της διηνεκούς ληξιπρόθεσμης ράντας (ΠΑΔΛΡ) Ρ = όπου, Μ = το ετήσιο μέρισμα και r = η απαιτούμενη απόδοση

Παράδειγμα Προνομιούχος μετοχή καταβάλλει ετήσιο μέρισμα 540 δρχ. Κάποιος επενδυτής απαιτεί απόδοση 15%. Σε ποια αξία πρέπει να αποτιμήσει τη μετοχή; P = = δρχ

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Η αξία της κοινής μετοχής είναι η παρούσα αξία των αναμενόμενων μελλοντικών ταμιακών εισροών λόγω των μερισμάτων και της τιμής της μετοχής όταν αυτή πωληθεί.

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ( Διακράτηση ενός έτους) P = όπου, Μ1 = τα μερίσματα που πιθανόν να πληρωθούν και Ρ1 = η αναμενόμενη τιμή πώλησης της μετοχής μετά από ένα έτος

Λύνοντας την παραπάνω σχέση ως προς (r) προκύπτει ότι η απόδοση την οποία προσδοκά ο αγοραστής της μετοχής είναι r =

Όταν η μετοχή παραμείνει στην κατοχή του αγοραστή για περισσότερα του ενός έτη, για παράδειγμα (n), τότε η αποτίμηση της αξίας της πραγματοποιείται δια μέσου της σχέσης: P = όπου, Mt = τα μερίσματα που αναμένεται να πληρωθούν στο έτος (t) Ρn = η αναμενόμενη τιμή πώλησης της μετοχής στο τελευταίο έτος (n) και r = η προσδοκώμενη από τον αγοραστή απόδοση

Στην περίπτωση που η μετοχή παραμείνει στην κατοχή του αγοραστή επ΄ άπειρο δηλαδή στην πράξη για πάρα πολλά χρόνια, τότε ο τελευταίος όρος του προηγούμενου αθροίσματος τείνει στο μηδέν και η αποτίμηση της αξίας της μετοχής δίνεται από τη σχέση P =

Πρότυπο Mayron Gordon Υπάρχει το ενδεχόμενο να αναμένεται μία αύξηση των μερισμάτων από έτος σε έτος σταθερή και ίση με (g) Pο =

Παράδειγμα # 1 Επενδυτής ενδιαφέρεται για την αγορά μετοχής για την οποία το μέρισμα και η τιμή πώλησης τον επόμενο χρόνο προβλέπεται να είναι 480 και δρχ αντίστοιχα. Σε ποια τιμή πρέπει να αποτιμηθεί η μετοχή όταν ο απαιτούμενος βαθμός απόδοσης από τον επενδυτή είναι 18%; P = Ή = δρχ.

Παράδειγμα # 2 Μετοχή του ΟΤΕ πωλείται σήμερα δρχ. Αγοραστής προσβλέπει μετά από ένα χρόνο σ΄ ένα μέρισμα 600 δρχ. και σε μία τιμή πώλησης δρχ. Να προσδιοριστεί η αναμενόμενη απόδοση. r = = = 0,45 ή 45%

Παράδειγμα # 3 Το μέρισμα που έδωσε τη φετινή χρονιά μεγάλη εταιρία ήταν 500 δρχ. Η εταιρία αναμένεται να αυξάνει το μέρισμα 10% κάθε χρόνο. Να προσδιοριστεί η αξία της μετοχής στην περίπτωση που ο απαιτούμενος βαθμός απόδοσης είναι 14% και με την υπόθεση ότι η κατοχή της μετοχής θα διατηρηθεί επ΄άπειρον. Μ1 = Μ0. (1+g) = 500 Χ (1+0,10) = 550 δρχ. P = P = δρχ.

Παράδειγμα # 4 Ας θεωρήσουμε την εταιρεία Procter & Gamble η οποία αναμένεται να πληρώσει μέρισμα €3 την επόμενη χρονιά, ενώ η αναμενόμενη απόδοση είναι 12%, και τα μερίσματα αναμένεται να αυξηθούν με ρυθμό 4% στο διηνεκές. Ποια είναι η τιμή της μετοχής της εταιρείας; Η τιμή της μετοχής είναι:

ΔΙΑΛΕΞΗ – 12

ΚΕΦΑΛΑΙΟ # 13 ΔΑΝΕΙΑ & LEASING

ΔΑΝΕΙΑ ΔΑΝΕΙΑ - ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΕΝΙΑΙΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ 1. Εφ’ άπαξ απόσβεση δανείων Στην εφ΄άπαξ απόσβεση δανείων μπορούμε να διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις: 1.1 Οι τόκοι καταβάλλονται στο τέλος κάθε περιόδου. 1.2 Τόκοι και κεφάλαιο καταβάλλονται στη λήξη του δανείου. 1.3 Ο οφειλέτης σχηματίζει προεξοφλητικό απόθεμα. 2. Απόσβεση δανείων με τη Γαλλική μέθοδο

Δάνειο δρχ., διάρκειας 3 ετών, ετήσιου επιτοκίου 27% και εξαμηνιαίας απόσβεσης, εξοφλείται με τη Γαλλική μέθοδο. Να καταρτιστεί ο πίνακας απόσβεσης. Π Λ Η Ρ Ω Μ Ε Σ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΠΕΡΙΟΔΟΙΤΟΚΟΙΚΕΦΑΛΑΙΟΣΥΝΟΛΟΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Χρηματοδοτική Μίσθωση (Leasing) Η χρηματοδοτική μίσθωση (ΧΜ) είναι μια μορφή χρηματοδότησης επενδυτικών έργων. Χρηματοοικονομικά η ΧΜ είναι μια χρηματοδοτική πρόταση, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελείται από μία αρχική εισροή η οποία μετά ακολουθείται από ταμειακές εκροές. Η επιχείρηση (μισθωτής) εξοικονομεί την τρέχουσα χρονική στιγμή ένα χρηματικό ποσό ίσο με το κόστος απόκτησης της επένδυσης, αλλά αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει στον εκμισθωτή (την εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης) σε τακτά χρονικά διαστήματα συγκεκριμένα χρηματικά ποσά (μισθώματα).

Βασικές Έννοιες Η μίσθωση (leasing) είναι μία νομική σύμβαση μεταξύ δύο (συνήθως) μερών, όπου ο ιδιοκτήτης ενός περιουσιακού στοιχείου [ο εκμισθωτής (lessor)] παραχωρεί σε κάποιον άλλο [το μισθωτή (lessee)] το αποκλειστικό δικαίωμα της χρήσης του περιουσιακού στοιχείου, συνήθως για μία προσυμφωνημένη χρονική περίοδο, έναντι προσυμφωνημένων περιοδικών πληρωμών (μισθωμάτων). Η μίσθωση αυτή κατά την οποία μία επιχείρηση αποκτά το δικαίωμα χρήσης ενός περιουσιακού στοιχείου το οποίο δεν κατείχε προηγουμένως, λέγεται άμεση μίσθωση (direct leasing) και είναι το πιο διαδεδομένο είδος χρηματοδοτικής μίσθωσης διεθνώς.

Αγορά ή Χρηματοδοτική Μίσθωση; ΑγοράΜίσθωση Η εταιρεία αγοράζει το περιουσιακό στοιχείο και το χρησιμοποιεί. Χρηματοδότηση από κεφάλαιο και δανεισμό Η εταιρεία μισθώνει το περιουσιακό στοιχείο από τον εκμισθωτή. Ο εκμισθωτής κατέχει το στοιχείο Κατασκευαστής Στοιχείου Η εταιρεία 1. Χρησιμοποιεί το στοιχείο 2. Κατέχει το στοιχείο Ο εκμισθωτής 1. Δεν χρησιμοποιεί το στοιχείο 2. Κατέχει το στοιχείο Η εταιρεία 1. Χρησιμοποιεί το στοιχείο 2. Δεν κατέχει το στοιχείο Μέτοχοι Πιστωτές Μέτοχοι Πιστωτές Αγορά στοιχείου από εταιρεία Αγορά στοιχείου από εκμισθωτή

Πλεονεκτήματα της Χ.Μ. Το κόστος διαφόρων δραστηριοτήτων (π.χ. φοροτεχνικές και λογιστικές διαδικασίες) μεταβιβάζεται στον εκμισθωτή. Η χρηματοδότηση καλύπτει το 100% της αξίας (και του ΦΠΑ) του εκμισθωμένου περιουσιακού στοιχείου. Ο τραπεζικός δανεισμός καλύπτει συνήθως μέχρι το 80% της αξίας του περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να αγορασθεί. Τα μισθώματα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του μισθωτή αφού θεωρούνται λειτουργικές δαπάνες. Συνήθως δεν απαιτούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις. Η επιχείρηση εξασφαλίζεται από την τεχνολογική απαξίωση, και ο εκμισθωτής αναλαμβάνει τον κίνδυνο. Ο ΦΠΑ δεν εκταμιεύεται άμεσα αλλά κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Δε δεσμεύονται κεφάλαια για εξοπλισμό και κατά συνέπεια μπορούν να επενδυθούν σε άλλες, πιο επικερδής, δραστηριότητες (διατήρηση της ρευστότητας).

ΔΙΑΛΕΞΗ – 13

Μερισματική πολιτική Ορισμός: αναφέρεται στην απόφαση της επιλογής της σχέσης ανάμεσα στα κέρδη που αποθεματοποιούνται και σε αυτά που διανέμονται (από τα καθαρά κέρδη) Βασικό ερώτημα: επηρεάζει η μερισματική πολιτική την αξία της επιχείρησης;

Βασικές έννοιες Υπάρχουν τρεις βασικές έννοιες: –Ποσοστό διανεμομένων κερδών: το ποσοστό των κερδών που διανέμεται στους μετόχους με τη μορφή μερισμάτων –Ποσοστό παρακρατουμένων κερδών: το ποσοστό των ετήσιων καθαρών κερδών που παρακρατείται από την εταιρεία για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών της προγραμμάτων (συμπλήρωμα του ποσοστού των διανεμομένων κερδών) –Μερισματική απόδοση: το ετήσιο μέρισμα που εισπράττει ο μέτοχος μιας εταιρείας εκφρασμένο συνήθως ως ποσοστό επί της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής της.

Θεωρητικές προσεγγίσεις Υπάρχουν τρεις βασικές προσεγγίσεις: –Η θεωρία της μη σχετικότητας του μερίσματος –Η θεωρία του “καλύτερα πέντε και στο χέρι” –Η θεωρία της φορολογικής διαφοροποίησης

Η μη σχετικότητα του μερίσματος Μ.Μ.= Modigliani-Miller(1961): –Η μερισματική πολιτική δεν επηρεάζει την αξία της επιχείρησης –Οι επενδυτές ενδιαφέρονται μόνο για τις συνολικές αποδόσεις και όχι για τη μορφή της απόδοσης (μέρισμα ή κεφαλαιακά κέρδη)

“Καλύτερα πέντε και στο χέρι” Lintner (1962) και Gordon (1963) –Τα μερίσματα έχουν μικρότερο κίνδυνο από τα κέρδη κεφαλαίου –Επομένως το κόστος του μετοχικού κεφαλαίου μειώνεται όσο αυξάνεται το ποσοστό των διανεμόμενων κερδών –Άρα μεγιστοποίηση του ποσοστού των διανεμόμενων κερδών θα επιφέρει μεγιστοποίηση της αξίας της επιχείρησης

Φορολογική διαφοροποίηση Litzenberger and Ramaswamy (1979): –Εξετάζει τη διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση μερισμάτων και κεφαλαιακών κερδών –Σε αρκετές χώρες το εισόδημα των επενδυτών από κεφαλαιακά κέρδη φορολογείται με χαμηλότερους συντελεστές σε σχέση με αυτό από τα μερίσματα –Άρα η εταιρεία θα πρέπει να ακολουθεί μια πολιτική χαμηλών μερισμάτων

Εμπειρική διερεύνηση Δεν έχει αποδειχθεί εμπειρικά ποια από τις τρεις θεωρίες είναι η σωστή Επομένως ο καθορισμός μιας άριστης μερισματικής πολιτικής είναι δύσκολος Σε γενικές γραμμές, αυξήσεις στα μερίσματα επιφέρουν αυξήσεις στην τιμή της μετοχής Αποτέλεσμα πελατείας: Μια εταιρεία θα προσελκύσει τους επενδυτές εκείνους οι οποίοι προτιμούν τη μερισματική της πολιτική Σταθερή μερισματική πολιτική: Οι επενδυτές προτιμούν να εισπράττουν τα μερίσματα που αναμένουν και αντιπαθούν τις δυσάρεστες εκπλήξεις

Πολιτικές διανομής μερίσματος Υπάρχουν οι εξής πολιτικές διανομής μερίσματος: –Σταθερό μέρισμα: διανέμεται ένα σταθερό ποσό μερίσματος κάθε χρόνο –Σταθερά αυξανόμενο μέρισμα: αυξανόμενο με ένα σταθερό ρυθμό αύξησης –Σταθερό ποσοστό διανεμομένων κερδών: διανέμεται ένα σταθερό ποσοστό των κερδών –Χαμηλό τακτικό μέρισμα συν έκτακτο: διανέμεται ένα σταθερό κανονικό και ένα έκτακτο όταν υπάρχουν υψηλά κέρδη –Μέρισμα υπολειμματικής πολιτικής: διανέμεται ως μέρισμα όσο περισσέψει εφόσον ληφθεί η επενδυτική απόφαση Σημείωση: στην Ελλάδα ισχύει η διανομή πρώτου μερίσματος 6% επί του μετοχικού κεφαλαίου ή 35% επί των καθαρών κερδών (μετά την αφαίρεση των νόμιμων αποθεματικών)

Ποια πολιτική είναι η επικρατούσα; Οι περισσότερες επιχειρήσεις ακολουθούν μια πολιτική σταθερά αυξανόμενων μερισμάτων, για τους εξής λόγους: –Παρέχεται πληροφόρηση στους επενδυτές σχετικά με την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης και τις καλές προοπτικές της (ασύμμετρη πληροφόρηση) –Ένα τρέχον σταθερό εισόδημα εξυπηρετεί καλύτερα τον χρηματοοικονομικό σχεδιασμό των επενδυτών

Τρόποι διανομής μερίσματος Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι διανομής μερίσματος: –Διανομή μερίσματος έναντι χρηματικού ποσού: ο ευρύτερα διαδεδομένος τρόπος πληρωμής μερισμάτων –Μέρισμα με τη μορφή μετοχών: είναι η καταβολή μερίσματος με τη μορφή πρόσθετων, δωρεάν μετοχών αντί για μετρητά

Άλλες χρηματοοικονομικές αποφάσεις Διάσπαση μετοχών: είναι η αντικατάσταση μετοχών με περισσότερες ίσης συνολικής ονομαστικής αξίας Αντίστροφη διάσπαση μετοχών: είναι η αντικατάσταση μετοχών με μία μετοχή ίσης συνολικής ονομαστικής αξίας Επαναγορά ή εξαγορά μετοχών: είναι η αγορά από την εταιρεία των δικών της μετοχών

ΔΙΑΛΕΞΗ – 14

ΚΕΦΑΛΑΙΟ # 15 ΚΙΝΔΥΝΟΣ (Risk) ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

Κίνδυνος και ΠΕΚ Έως τώρα υποθέταμε ότι οι ταμειακές ροές είναι βέβαιες, δεν ενέχουν κάποιον κίνδυνο Στην πραγματικότητα οι ταμειακές ροές ενός επενδυτικού προγράμματος είναι αβέβαιες Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη αυτός ο κίνδυνος

Προσεγγίσεις ενσωμάτωσης κινδύνου Υπάρχουν τρεις βασικές προσεγγίσεις: –Προσέγγιση του κινδύνου του μεμονωμένου επενδυτικού προγράμματος –Προσέγγιση του κινδύνου του επενδυτικού προγράμματος ως μέρος της επιχείρησης –Προσέγγιση του κινδύνου του επενδυτικού προγράμματος ως μέρος του διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου των επενδυτών (το οποίο επενδύει σε περισσότερες από μία επιχειρήσεις)

Κίνδυνος της μεμονωμένης επένδυσης Κάθε επενδυτικό πρόγραμμά αξιολογείται μεμονωμένα βασισμένο στα εξής χαρακτηριστικά του: –Αναμενόμενη απόδοση –Κίνδυνος

Κίνδυνος της επένδυσης ως μέρος της επιχείρησης Η επιχείρηση επενδύει σε περισσότερα του ενός επενδυτικά προγράμματα Εξετάζεται η επίδραση που έχει η επένδυση στην εταιρεία Η αξιολόγηση βασίζεται στον συντελεστή β p,c :... μετρά τον επιχειρηματικό κίνδυνο του προγράμματος και εκτιμάται από την παλινδρόμηση των αποδόσεων της εξεταζόμενης επένδυσης επάνω στις αποδόσεις που θα έχει η εταιρεία εάν δεν αναλάβει το πρόγραμμα αυτό ρ p,c : συντελεστής συσχέτισης μεταξύ των αποδόσεων του προγράμματος και των αποδόσεων των άλλων περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας

Κίνδυνος της επένδυσης ως μέρος του χαρτοφυλακίου των επενδυτών Οι επενδυτές επενδύουν σε περισσότερες από μία επιχειρήσεις Εξετάζεται η επίδραση που έχει η επένδυση σε ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο Η αξιολόγηση βασίζεται στον συντελεστή β p,m : …μετρά τον συστηματικό κίνδυνο (ή κίνδυνο της αγοράς) του προγράμματος και εκτιμάται από την παλινδρόμηση των αποδόσεων της εξεταζόμενης επένδυσης επάνω στις αποδόσεις της συνολικής αγοράς ρ p,m : ο συντελεστής συσχέτισης μεταξύ των αποδόσεων του προγράμματος και των αποδόσεων της αγοράς

Εμείς θα αναλύσουμε... Τον κίνδυνο του κάθε μεμονωμένου προγράμματος ως υποκατάστατο των άλλων δύο κινδύνων γιατί: –οι συντελεστές βήτα των ανωτέρω δύο μορφών κινδύνου είναι δύσκολο να υπολογισθούν και –οι τρεις μορφές κινδύνων (δηλαδή του προγράμματος, της επιχείρησης και της αγοράς) έχουν συνήθως υψηλή συσχέτιση.

Στάδια ανάλυσης Υπάρχουν δύο βασικά στάδια ανάλυσης: 1.Εκτίμηση του κινδύνου του μεμονωμένου προγράμματος (βασιζόμενοι στην αναμενόμενη απόδοση και τον αναμενόμενο κίνδυνό του) 2.Εφαρμογή μεθόδου ενσωμάτωσης του κινδύνου στην αξιολόγηση του επενδυτικού προγράμματος

Αναμενόμενη Απόδοση και Κίνδυνος Η αναμενόμενη απόδοση είναι ο σταθμικός μέσος όρος όλων των δυνητικών αποδόσεων μιας επένδυσης, όπου η κάθε δυνητική απόδοση σταθμίζεται από την αντίστοιχη πιθανότητα να συμβεί Κίνδυνος είναι η μεταβλητότητα των δυνητικών αποτελεσμάτων γύρω από την αναμενόμενη τιμή τους ή τον αριθμητικό τους μέσο. Ένα από τα πλέον δημοφιλή στατιστικά μέτρα της διασποράς των δυνητικών αποτελεσμάτων γύρω από την αναμενόμενη τιμή τους είναι η τυπική απόκλιση (standard deviation) και η διακύμανση (variance), η οποία ισούται με το τετράγωνο της τυπικής απόκλισης Χi=η ΚΤΡ αν επικρατήσει το συμβάν i Πi=η πιθανότητα για την πραγματοποίηση του i

Κίνδυνος και Συντελεστής Μεταβλητότητας Η διακύμανση και η τυπική απόκλιση είναι απόλυτες μετρήσεις της διασποράς μιας κατανομής. Όταν πρόκειται για σύγκριση επενδυτικών έργων η χρήση αυτών μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Ο συντελεστής μεταβλητότητας ( coefficient of variation) μετρά τον κίνδυνο ανά μονάδα αναμενόμενης απόδοσης και καθορίζεται από το πηλίκο της διαίρεσης της τυπικής απόκλισης δια της αναμενόμενης τιμής. Μεγαλύτερες τιμές του ΣΜ σημαίνουν μεγαλύτερη διασπορά ανά μονάδα αναμενόμενης απόδοσης και επομένως μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο

Μέθοδοι ενσωμάτωσης κινδύνου Οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι είναι οι εξής: –η ισοδυναμία με τη βεβαιότητα –η προσαρμογή του προεξοφλητικού επιτοκίου –η ανάλυση ευαισθησίας –η ανάλυση σεναρίου –τα δένδρα αποφάσεων.

Μέθοδος ισοδυναμίας με τη βεβαιότητα (ΙΒ) Στάδια διαδικασίας –Μετατρέπουμε τις αναμενόμενες πρόσθετες ταμειακές ροές ενός επενδυτικού προγράμματος οι οποίες περιέχουν κίνδυνο σε βέβαιες ταμειακές ροές, με τη χρήση ενός συντελεστή ισοδυναμίας με τη βεβαιότητα, α t –Εφαρμόζουμε μία από τις γνωστές μεθόδους αξιολόγησης επενδυτικών προγραμμάτων π.χ. μέθοδος ΚΠΑ: 2

Μέθοδος προσαρμογής του προεξοφλητικού επιτοκίου (ΠΠΕ) Βασίζεται στην άποψη ότι οι επενδυτές επιζητούν συνήθως μεγαλύτερη απόδοση από επενδυτικά έργα με μεγαλύτερο κίνδυνο Άρα, επενδυτικά προγράμματα με υψηλότερο κίνδυνο προεξοφλούνται με υψηλότερο επιτόκιο π.χ. μέθοδος ΚΠΑ: Το προσαρμοσμένο στον κίνδυνο επιτόκιο 3

Σύγκριση των δύο μεθόδων Βασική διαφορά των δύο μεθόδων: –Σημείο προσαρμογής για τον κίνδυνο. Η ΙΒ με τη βεβαιότητα προσαρμόζει τις αναμενόμενες ετήσιες ταμειακές ροές Η ΠΠΕ προσαρμόζει το προεξοφλητικό επιτόκιο Μειονέκτημα και των δύο: –Η προσαρμογή για τον κίνδυνο γίνεται αυθαίρετα, σύμφωνα με τις υποκειμενικές εκτιμήσεις του οικονομικού διευθυντή της επιχείρησης Συνήθως χρησιμοποιείται η ΠΠΕ

Ανάλυση ευαισθησίας Εξετάζει πόσο μεταβάλλεται η ΚΠΑ (ή ο ΕΒΑ), όταν μεταβάλλεται ένας από τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται το πρόγραμμα, ενώ όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν σταθεροί. Παράγοντες: –Το προεξοφλητικό επιτόκιο –Οι πωλήσεις –Το κόστος εργασίας –Το κόστος των πρώτων υλών –... 4

Ανάλυση σεναρίου Εξετάζονται (συνήθως τρεις) διαφορετικές περιπτώσεις (σενάρια) για το πρόγραμμα (διαφορετικοί συνδυασμοί πωλήσεων, κόστους εργασίας, κτλ...) Υπολογίζεται η ΚΠΑ (ή ο ΕΒΑ) για κάθε ένα σενάριο (σημείωση: για την ΚΠΑ χρησιμοποιείται το επιτόκιο χωρίς κίνδυνο) Υπολογίζεται η αναμενόμενη απόδοση (άρα και ο κίνδυνος) του όλου προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη την πιθανότητα πραγματοποίησης κάθε σεναρίου Μειονέκτημα: λαμβάνει υπόψη (συνήθως) μόνο τρία σενάρια, ενώ αυτά μπορεί να είναι πολύ περισσότερα 5,6

Δένδρα αποφάσεων Μέθοδος η οποία λαμβάνει υπόψη της τη μερική συσχέτιση των ταμειακών ροών Το δένδρο αποφάσεων αποτελεί μία γραφική απεικόνιση όλων των δυνητικών αποτελεσμάτων Διαδικασία υπολογισμού ΚΠΑ με βάση τη μέθοδο αυτή: –Υπολογισμός της ΚΠΑ της κάθε διακλάδωσης –Υπολογισμός της σύνθετης πιθανότητας να πραγματοποιηθεί το σενάριο της κάθε διακλάδωσης –Υπολογισμός της αναμενόμενης ΚΠΑ και του κινδύνου 7

Αντιμετώπιση του Κινδύνου από τους Επενδυτές Υπάρχουν τρεις κατηγορίες επενδυτών Αυτοί που ουδέποτε συμμετέχουν σε επενδύσεις που ενέχουν κίνδυνο (risk averters) –επενδύουν συνήθως σε έντοκα γραμμάτια ελληνικού δημοσίου, τραπεζικά ομόλογα κτλ. –συνήθως πρόκειται για άτομα με χαμηλά εισοδήματα για τους οποίους οι σίγουρες επενδύσεις είναι σημαντικές Αυτοί που αποφεύγουν τον κίνδυνο αλλά συμμετέχουν σε επενδύσεις με κίνδυνο όταν η αναμενόμενη απόδοση είναι αρκετά υψηλή (risk neutrals) –υπάρχουν διάφορες υποκειμενικές σχέσεις απόδοσης και κινδύνου οι οποίες είναι συνάρτηση των διαθέσιμων κεφαλαίων, των αναγκών και των ιδιαιτεροτήτων των επενδυτών Αυτοί που αγνοούν τον κίνδυνο (risk lovers) –το κριτήριο επιλογής είναι η αναμενόμενη απόδοση της επένδυσης, ενώ ο κίνδυνος αγνοείται

Ενσωμάτωση του Κινδύνου στη Διαδικασία Αξιολόγησης Επενδύσεων Σε καθεστώς κινδύνου η απαιτούμενη απόδοση είναι συνάρτηση του χωρίς κίνδυνο επιτοκίου (i) και του κινδύνου της επένδυσης Το δεύτερο συστατικό, ο κίνδυνος της επένδυσης, καθορίζει την επιπλέον απόδοση, πάνω από το i, που απαιτούν οι επενδυτές, ως ένα είδος αμοιβής για τον κίνδυνο της επένδυσης (risk premium) Για τον καθορισμό της τιμής της μετοχής στο Χ.Α.Α. οι ορθολογικοί επενδυτές προεξοφλούν τα (προσδοκώμενα) αναμενόμενα κέρδη ανά μετοχή με ένα κατάλληλο επιτόκιο. Το προσαρμοσμένο για κίνδυνο, κατάλληλο, επιτόκιο αντανακλά εκτός από το i και την απόδοση που απαιτεί η αγορά για τον κίνδυνο της μετοχής Στην πράξη όμως η απαιτούμενη απόδοση δεν παρατηρείται. Εκείνο που παρατηρείται είναι η τιμή των αξιογράφων. Εκτίμηση για Αναμενόνενα Κέρδη (μερίσματα) και Κίνδυνο ανά μετοχή Εντολές για Αγορά και Πώληση Διαμόρφωση Τιμής για Κάθε Μετοχή

ΔΙΑΛΕΞΗ – 15

Κόστος κεφαλαίου Ορισμός: είναι το κόστος ευκαιρίας των κεφαλαίων που έχουν όλοι οι επενδυτές της εταιρείας (μέτοχοι και δανειστές) Κόστος ευκαιρίας: –είναι η απόδοση της καλύτερης εναλλακτικής επένδυσης η οποία είναι διαθέσιμη. –είναι η υψηλότερη απόδοση την οποία μπορεί να επιτύχει κάποιος επενδυτής εάν δεν επενδύσει τα χρήματά του στο συγκεκριμένο πρόγραμμα Άρα, η απόδοση την οποία θα πρέπει να έχει ένα επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας θα πρέπει να είναι ίση με την απόδοση την οποία προσφέρουν άλλα προγράμματα τα οποία περιέχουν τον ίδιο κίνδυνο Άρα είναι εναλλακτικά η ελάχιστη απαιτούμενη από τους επενδυτές απόδοση

Υποθέσεις υπολογισμού Τρεις βασικές προϋποθέσεις: –Τα εξεταζόμενα επενδυτικά πρόγραμμα έχουν περίπου τον ίδιο κίνδυνο με τα ήδη υπάρχοντα προγράμματα της εταιρείας - Σταθερός επιχειρηματικός κίνδυνος –Η κεφαλαιακή διάρθρωση της εταιρείας δεν μεταβάλλεται – Σταθερός χρηματοοικονομικός κίνδυνος –Η πολιτική μερίσματος της εταιρείας παραμένει σταθερή. Οι υποθέσεις αυτές είναι απαραίτητες διότι διαφορετικά το κόστος κεφαλαίου δεν θα παραμένει σταθερό και επομένως δεν θα είμαστε σε θέση να το υπολογίσουμε.

Στάδια υπολογισμού Τρία βασικά στάδια: –Αποφασίζουμε ποιες θα είναι οι πηγές χρηματοδότησης και τα αντίστοιχα ποσοστά –Υπολογίζουμε το κόστος της κάθε πηγής χρηματοδότησης –Χρησιμοποιώντας τα παραπάνω, υπολογίζουμε το συνολικό κόστος κεφαλαίου

Πηγές χρηματοδότησης (κεφαλαίου) Οι πιο συνηθισμένες είναι: –Δανειακά κεφάλαια Έκδοση ομολογιών Τραπεζικός δανεισμός –Προνομιούχες μετοχές –Ίδια κεφάλαια Παρακρατηθέντα κέρδη Έκδοση νέων μετοχών Το κόστος για την επιχείρηση είναι η απόδοση που αναμένει να έχει ο πάροχος του κεφαλαίου

Κόστος δανεισμού Υποθέτουμε ότι ο χρονικός ορίζοντας του δανείου συμπίπτει με αυτόν της επένδυσης Άρα αναφερόμαστε σε μακροχρόνιο δανεισμό Δύο κύριες μορφές δανεισμού –Έκδοση ομολογιών –Τραπεζικός δανεισμός

Κόστος ομολογιακού δανείου (1) Είναι το προεξοφλητικό επιτόκιο το όποιο εξισώνει τη πραγματική ταμειακή εισροή στην εταιρεία από το δάνειο, με την παρούσα αξία των εκροών που καταβάλλει η εταιρεία για τοκομερίδια, προσαρμοσμένο αναλόγως του συντελεστή φορολογίας της εταιρείας. Άρα, το κόστος του ομολογιακού δανείου βρίσκεται σε δύο στάδια.

Κόστος ομολογιακού δανείου (2 ) Πρώτο στάδιο: προ φόρων κόστος ομολογιακού δανείου (λαμβάνοντας υπόψη τα κόστη έκδοσης και διάθεσης) Τύπος υπολογισμού: NP = η πραγματική ταμειακή εισροή στην εταιρεία από το ομολογιακό δάνειο I t = το ετήσιο τοκομερίδιο n = ο αριθμός των ετών που διαρκεί η ομολογία FV = η ονομαστική αξία της ομολογίας k d = το κόστος του ομολογιακού δανείου

Κόστος ομολογιακού δανείου (3) Δεύτερο στάδιο: μετά από φόρους κόστος του ομολογιακού δανείου Προσαρμόζουμε το προ φόρων κόστος αναλόγως του συντελεστή φορολόγησης Γιατί; Διότι ο τόκος μειώνει το φορολογητέο εισόδημα προσφέροντας φορολογική εξοικονόμηση Τύπος υπολογισμού: k dt = το μετά από φόρους κόστος του ομολογιακού δανείου, t = ο φορολογικός συντελεστής της εταιρείας.

Κόστος τραπεζικού δανείου (1) Ίδια λογική με το κόστος του ομολογιακού δανείου με τη διαφορά ότι έχουμε συνήθως τοκοχρεολύσιο Πρώτο στάδιο: προ φόρων κόστος ομολογιακού δανείου Τύπος υπολογισμού: NP = η πραγματική ταμειακή εισροή στην εταιρεία από το τραπεζικό δάνειο I t = η ετήσια πληρωμή τόκου σε δραχμές n = ο αριθμός των ετών που διαρκεί το δάνειο P t = η ετήσια πληρωμή χρεολυσίου k d = το κόστος του τραπεζικού δανείου

Κόστος τραπεζικού δανείου (2 ) Δεύτερο στάδιο: μετά από φόρους κόστος του ομολογιακού δανείου Προσαρμόζουμε το προ φόρων κόστος αναλόγως του συντελεστή φορολόγησης Τύπος υπολογισμού: k dt = το μετά από φόρους κόστος του ομολογιακού δανείου, t = ο φορολογικός συντελεστής της εταιρείας. 1

Κόστος προνομιούχου μετοχής Ως κόστος της προνομιούχου μετοχής για την επιχείρηση μπορεί να θεωρηθεί το ετήσιο μέρισμά της. Εφόσον η προνομιούχος μετοχή δεν έχει ημερομηνία λήξης, ο τύπος υπολογισμού του κόστους της υπολογίζεται με βάση τον τύπο της διηνεκούς ράντας, και είναι: D ps = το ετήσιο μέρισμα της προνομιούχου μετοχής M 0 = η πραγματική ταμειακή εισροή ανά προνομιούχο μετοχή k ps = το κόστος των προνομιούχων μετοχών 2

Κόστος ιδίων κεφαλαίων Η τρίτη βασική εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης Δύο κύριες μορφές χρηματοδότησης με ίδια κεφάλαια –Παρακρατηθέντα κέρδη –Έκδοση νέου μετοχικού κεφαλαίου

Κόστος παρακρατηθέντων κερδών Το κόστος των παρακρατηθέντων κερδών ή αποθεματικών είναι ίσο με την απόδοση την οποία απαιτούν οι μέτοχοι της συγκεκριμένης εταιρείας να έχουν από τις μετοχές τους για να τις διακρατήσουν Άρα, υπολογίζουμε το κόστος των κοινών μετοχών Τρεις μέθοδοι υπολογισμού: –Η προσέγγιση με το υπόδειγμα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων –Η προσέγγιση με το υπόδειγμα προεξόφλησης μερισμάτων –Η προσέγγιση της ανταμοιβής για τον κίνδυνο

Η προσέγγιση με το υπόδειγμα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων Το υπόδειγμα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων (CAPM) δείχνει το τρόπο με τον οποίο αποτιμά η αγορά τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία Σύμφωνα με το CAPM το κόστος μιας μετοχής υπολογίζεται ως εξής: k s = η απαιτούμενη απόδοση της μετοχής και επομένως το κόστος των παρακρατηθέντων κερδών (ή της κοινής μετοχής), r F = η απόδοση χωρίς κίνδυνο, r M = η αναμενόμενη απόδοση ολόκληρης της αγοράς, β = ο συντελεστής βήτα της μετοχής (μετρά την ευαισθησία που έχει η απόδοση της μετοχής σε μεταβολές της απόδοσης του δείκτη της αγοράς) 3

Η προσέγγιση με το υπόδειγμα προεξόφλησης μερισμάτων Καθορίζει ότι η τιμή μιας μετοχής ισούται με την παρούσα αξία των μελλοντικών μερισμάτων που θα διανείμει η μετοχή αυτή, προεξοφλημένων με την απαιτούμενη από τους επενδυτές απόδοση. Τύπος υπολογισμού: Διακρίνουμε δύο περιπτώσεις μεγέθυνσης μερισμάτων: –Σταθερή ή συνεχής μεγέθυνση –Μηδενική μεγέθυνση

Σταθερή ή συνεχής μεγέθυνση Γίνεται η υπόθεση ότι τα μερίσματα μεγεθύνονται κατά ένα σταθερό ποσοστό κάθε χρόνο. Άρα: και: επομένως: 4

Μηδενική μεγέθυνση Γίνεται η υπόθεση ότι ισχύει ένα συγκεκριμένο μέρισμα το οποίο παραμένει σταθερό. Άρα: και: επομένως:

Η προσέγγιση της ανταμοιβής για τον κίνδυνο Οι μέτοχοι μιας εταιρείας αναλαμβάνουν μεγαλύτερο κίνδυνο απ’ ότι οι δανειστές της Επομένως θα πρέπει να ζητούν μία ανταμοιβή για τον πρόσθετο αυτόν κίνδυνο (risk premium) Άρα, η απαιτούμενη απόδοση των μετόχων θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την απόδοση που απαιτούν οι δανειστές της εταιρείας, κατά μία απόδοση που ισούται με την ανταμοιβή τους για τον πρόσθετο κίνδυνο που αναλαμβάνουν Κατά συνέπεια, η απαιτούμενη απόδοση των παρακρατηθέντων κερδών υπολογίζεται ως το άθροισμα της απόδοσης που απαιτούν οι δανειστές της εταιρείας πλέον μιας ανταμοιβής για τον κίνδυνο, δηλαδή: Όπου το RP είναι η επιπλέον απόδοση, η οποία έχει υπολογιστεί εμπειρικά γύρω στο 3%-5% 5

Κόστος νέων κοινών μετοχών (1) Και οι κοινές μετοχές θεωρούνται ίδια κεφάλαια Άρα το κόστος των κοινών μετοχών είναι εννοιολογικά ίδιο με το κόστος των παρακρατημένων κερδών, με τη διαφορά ότι: Η έκδοση νέων κοινών μετοχών περιλαμβάνει κάποιο κόστος έκδοσης και διάθεσης

Κόστος νέων κοινών μετοχών (2) Η πιο διαδεδομένη πρακτική είναι να χρησιμοποιείται το υπόδειγμα προεξόφλησης μερισμάτων Ωστόσο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα έξοδα έκδοσης και διάθεσης Τύπος υπολογισμού: k e = το κόστος της νεοεκδιδομένης κοινής μετοχής NP = η πραγματική ταμειακή εισροή που έχει η εταιρεία από κάθε νεοεκδιδομένη μετοχή 6

Σταθμικό μέσο κόστος κεφαλαίου Γνωστό και ως απλά κόστος κεφαλαίου της επιχείρησης Υπολογίζεται με βάση την κεφαλαιακή διάρθρωση της επιχείρησης, δηλαδή τη σύνθεση των μακροπρόθεσμων δανειακών κεφαλαίων και των κοινών και προνομιούχων μετοχών, και είναι: ο σταθμικός μέσος όρος του κόστους των διαφόρων πηγών χρηματοδότησης της επιχείρησης, όπου οι σταθμίσεις είναι τα ποσοστά συμμετοχής της κάθε πηγής στη σύνθεση του κεφαλαίου της επιχείρησης 7

Οριακό κόστος κεφαλαίου Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η επιχείρηση χρησιμοποιεί διαφορετικό μίγμα κεφαλαίων για μια συγκεκριμένη επένδυση σε σχέση με την τρέχουσα κεφαλαιακή διάρθρωση. Στην περίπτωση αυτή μας ενδιαφέρει το οριακό κόστος κεφαλαίου Ορισμός: είναι το κόστος που έχει το τελευταίο ευρώ από τα νέα κεφάλαια τα οποία αντλεί μία εταιρεία για να χρηματοδοτήσει τα νέα επενδυτικά της προγράμματα

ΔΙΑΛΕΞΗ – 17

Κεφαλαιακή διάρθρωση Ορισμός: είναι το μίγμα κεφαλαίων που χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να χρηματοδοτήσει τις επενδύσεις της (άρα αναφέρεται στις μακροπρόθεσμες πηγές κεφαλαίου) Διαχωρίζεται από τη χρηματοοικονομική διάρθρωση, η οποία αναφέρεται σε όλες τις πηγές κεφαλαίου.

Βασικά θεωρητικά ερωτήματα Επηρεάζει η κεφαλαιακή διάρθρωση τη συνολική αξία της επιχείρησης; Υπάρχει μια άριστη κεφαλαιακή διάρθρωση; Υπάρχει μια άριστη πολιτική κεφαλαιακής διάρθρωσης;

Θεωρητικές προσεγγίσεις Υπάρχουν πέντε βασικές προσεγγίσεις: –Φορολογικά οφέλη και χρηματοοικονομικές δυσχέρειες –Θεωρία της ασύμμετρης πληροφόρησης –Θεωρία των κόστων αντιπροσώπευσης –Θεωρία της αγοράς και των παραγόμενων προϊόντων –Θεωρία του εταιρικού ελέγχου

Δημιουργία θεωρίας κεφαλαιακής διάρθρωσης Το επιστημονικό πεδίο της κεφαλαιακής διάρθρωσης πλαισιώνεται θεωρητικά από την επιστημονική εργασία των Modigliani and Miller (1958) (ΜΜ, 1958) Βασισμένοι σε πολύ περιοριστικές υποθέσεις καταλήγουν ότι η κεφαλαιακή διάρθρωση της επιχείρησης δεν επηρεάζει την αξία της

Υποθέσεις ΜΜ (1958) Όλες οι επιχειρήσεις βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο επιχειρηματικού κινδύνου. Οι επενδυτές έχουν ομογενείς προσδοκίες (homogeneous expectations) σχετικά με τα μελλοντικά κέρδη των επιχειρήσεων και το κίνδυνο των κερδών αυτών Όλες οι ταμειακές ροές των επιχειρήσεων είναι διηνεκείς (μηδενικός ρυθμός μεγέθυνσης και σταθερά κέρδη) Δεν υπάρχουν φόροι Οι μετοχές και οι ομολογίες διαπραγματεύονται σε τέλειες κεφαλαιαγορές (perfect capital markets). –Οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις μπορούν να δανείζουν και να δανείζονται με το ίδιο επιτόκιο –Δεν υπάρχουν κόστη συναλλαγών ή άλλα εμπόδια στην ελεύθερη ροή των πληροφοριών –Δεν υπάρχουν κόστη αντιπροσώπευσης (agency costs) και κόστη που συνδέονται με χρηματοοικονομικές δυσχέρειες (financial distress). Ο δανεισμός των επενδυτών και των επιχειρήσεων δεν περιλαμβάνει κίνδυνο (riskless) και επομένως το κόστος δανεισμού τους ισούται με το επιτόκιο χωρίς κίνδυνο

Προτάσεις-Θεωρήματα ΜΜ (1958) Πρόταση Ι: Η αξία της εταιρίας δεν εξαρτάται από την κεφαλαιακή της διάρθρωση Πρόταση ΙΙ: το κόστος του κοινού μετοχικού κεφαλαίου μιας επιχείρησης αυξάνεται όσο αυξάνεται η χρηματοοικονομική της μόχλευση. Σημείωση: το συνολικό (μέσο σταθμικό) όμως κόστος παραμένει σταθερό

Ενσωμάτωση των φόρων στην ανάλυση Στη συνέχεια (1963), οι ΜΜ συμπεριέλαβαν τους φόρους στην ανάλυσή τους Βασισμένοι στις ίδιες πολύ περιοριστικές υποθέσεις (εκτός αυτής των φόρων) καταλήγουν ότι η αξία της επιχείρησης αυξάνεται όσο αυξάνεται η χρηματοοικονομική της μόχλευση

Προτάσεις-Θεωρήματα ΜΜ (1963) Πρόταση Ι: η αξία μιας επιχείρησης που χρησιμοποιεί δανειακά κεφάλαια ισούται με την αξία της επιχείρησης που δε χρησιμοποιεί πλέον μια φορολογική εξοικονόμηση Πρόταση ΙΙ: το κόστος του μετοχικού κεφαλαίου μιας εταιρίας που χρησιμοποιεί δανειακά κεφάλαια ισούται με το κόστος του μετοχικού κεφαλαίου μιας εταιρίας που δεν χρησιμοποιεί δανειακά κεφάλαια πλέον μια ανταμοιβή για τον κίνδυνο. Σημείωση: όσο αυξάνονται τα δανειακά κεφάλαια που χρησιμοποιεί μια επιχείρηση αυξάνεται και το κόστος του κοινού μετοχικού κεφαλαίου της αλλά με μικρότερο ρυθμό απ’ ότι πριν όπου δεν υπήρχε φορολογία των κερδών της επιχείρησης.

Εισαγωγή φόρων εισοδήματος προσώπων (1) Το 1977 ο M. Miller συμπεριέλαβε στη προηγούμενη ανάλυση και την ύπαρξη φόρων εισοδήματος προσώπων (personal taxes) Στη περίπτωση αυτή η αξία της εταιρείας που δεν χρησιμοποιεί δανειακά κεφάλαια είναι μικρότερη απ’ ότι στην προηγούμενη ανάλυση

Εισαγωγή φόρων εισοδήματος προσώπων (2) Η αξία της μοχλευμένης επιχείρησης στο υπόδειγμα του Miller υπολογίζεται ως εξής Επομένως, η αξία της επιχείρησης εξαρτάται από το σχετικό ύψος των φορολογικών συντελεστών μεταξύ τους V U = Η αξία της εταιρίας που δε χρησιμοποιεί δανειακά κεφάλαια V L = Η αξία της εταιρίας που χρησιμοποιεί δανειακά κεφάλαια T c = ο φορολογικός συντελεστής των κερδών των επιχειρήσεων T s = ο φορολογικός συντελεστής των εσόδων των ιδιωτών από μετοχές T d = ο φορολογικός συντελεστής των εσόδων των ιδιωτών από ομολογίες D = το ποσό του δανείου

Κριτική των προσεγγίσεων των ΜΜ Οι υποθέσεις τους είναι πράγματι ρεαλιστικές. Ωστόσο, η μεγάλη σημασία των προσεγγίσεων αυτών είναι ότι με τη σταδιακή κατάρριψη των υποθέσεών τους οι ερευνητές προχώρησαν στη δημιουργία νέων προσεγγίσεων, πιο ρεαλιστικών Καμία από τις θεωρητικές προσεγγίσεις δεν έχει αποδειχθεί εμπειρικά ότι υπερισχύει έναντι των εναλλακτικών

Χρηματοοικονομικές δυσχέρειες Όσο αυξάνεται η χρήση δανειακών κεφαλαίων τόσο αυξάνεται και η πιθανότητα η επιχείρηση αυτή να πτωχεύσει Τα προβλήματα αρχίζουν πολύ πριν η επιχείρηση φθάσει στο στάδιο της πτώχευσης Τα προβλήματα αυτά λέγονται χρηματοοικονομικές δυσχέρειες

Παραδείγματα χρηματοοικονομικών δυσχερειών (1) Η απώλεια των πιο ικανών στελεχών της προβληματικής εταιρείας. Η άρνηση των προμηθευτών να χορηγήσουν πιστώσεις στην εταιρεία. Η ακύρωση παραγελλιών από τους πελάτες της, λόγω της ανησυχίας τους για την ικανότητα της επιχείρησης να παράγει και να διαθέτει προϊόντα. Η έλλειψη επαρκών κεφαλαίων υποχρεώνει την εταιρεία να απορρίψει ελκυστικά επενδυτικά προγράμματα που κάτω από άλλες συνθήκες θα αύξαναν το πλούτο των μετόχων της. Ο υπάρχων εξοπλισμός της προβληματικής εταιρείας δεν θα αντικαθίσταται και επομένως θα αρχίσει να απαξιώνεται, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να γίνεται λιγότερο αποτελεσματική και ανταγωνιστική.

Παραδείγματα χρηματοοικονομικών δυσχερειών (2) Σε περίπτωση πτώχευσης της εταιρείας η πώληση των περιουσιακών της στοιχείων θα πραγματοποιηθεί μετά από αρκετό χρονικό διάστημα (καθώς οι διαδικασίες αυτές είναι χρονοβόρες) και σε τιμές χαμηλότερες από τη πραγματική τους αξία. Σε περίπτωση πτώχευσης της εταιρείας οι αμοιβές των δικηγόρων και τα δικαστικά και διαχειριστικά έξοδα απορροφούν ένα μεγάλο μέρος της αξίας της εταιρείας. Η αύξηση της πιθανότητας πτώχευσης της εταιρείας την υποχρεώνει να δανεισθεί νέα κεφάλαια με υψηλότερο κόστος απ’ ότι δανειζόταν προηγουμένως που η πιθανότητα πτώχευσης ήταν μικρή. Το υψηλότερο κόστος των νεών δανειακών κεφαλαίων επιφέρει τη χειροτέρευση των αποτελεσμάτων της εταιρείας.

Το εξισορροπητικό υπόδειγμα Με τα ως τώρα δεδομένα συμπεραίνουμε τα εξής: –Η ύπαρξη φόρων ενθαρρύνει τη χρήση δανειακών κεφαλαίων –Η ύπαρξη χρηματοοικονομικών δυσχερειών αποθαρρύνει τη χρήση δανειακών κεφαλαίων Επομένως υπάρχουν δύο αντίρροπες δυνάμεις Άρα θα πρέπει να υπάρχει ένα σημείο άριστης κεφαλαιακής διάρθρωσης στο οποίο επιτυγχάνεται ισορροπία ανάμεσα στα φορολογικά οφέλη των δανείων και στις χρηματοοικονομικές δυσχέρειες που αυτά επιφέρουν Στο σημείο αυτό επιτυγχάνεται η άριστη κεφαλαιακή διάρθρωση

Ασύμμετρη πληροφόρηση Βασική προϋπόθεση ΜΜ: οι επενδυτές έχουν ομογενείς προσδοκίες Βασίζεται στην παραδοχή ότι οι επενδυτές κατέχουν όλοι τις ίδιες πληροφορίες σχετικά με τις προοπτικές των επιχειρήσεων (συμμετρική πληροφόρηση) Ωστόσο στην πράξη κάποιες ομάδες επενδυτών έχουν περισσότερη πληροφόρηση σε σχέση με άλλες. Αυτό είναι γνωστό ως ασύμμετρη πληροφόρηση Υπάρχουν τρεις βασικές προσεγγίσεις –Η θεωρία του σήματος –Η θεωρία της ιεραρχίας της χρηματοδότησης –Η θεωρία της κατάλληλης χρονικής στιγμής

Θεωρία του σήματος Η διαμόρφωση της κεφαλαιακής διάρθρωσης λαμβάνεται από τους επενδυτές ως μέσο παροχής της εσωτερικής πληροφόρησης, ως “σήμα” Βασική προτεραιότητα των διευθυντών είναι να αποφύγει η εταιρία την πτώχευση Επομένως, οι διευθυντές θα αποφύγουν τα δανειακά κεφάλαια, αν πιστεύουν ότι η επιχείρηση δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις που αυτά συνεπάγονται Άρα, περισσότερα δανειακά κεφάλαια υπονοούν καλύτερες προοπτικές για την επιχείρηση

Θεωρία της ιεραρχίας της χρηματοδότησης Έναυσμα: Εμπειρικό συμπέρασμα ότι οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη ιεραρχία χρηματοδότησης: 1.Εσωτερικά κεφάλαια 2.Δανεισμός 3.Έκδοση νέου μετοχικού κεφαλαίου Λόγοι: –Κόστη έκδοσης –Πληροφοριακά κόστη Σημασία: δεν υπάρχει υπόδειγμα εξισορρόπησης, άρα δεν υπάρχει άριστη κεφαλαιακή διάρθρωση (υπάρχει άριστη πολιτική κεφαλαιακής διάρθρωσης)

Θεωρία της κατάλληλης χρονικής στιγμής Έκδοση νέου μετοχικού κεφαλαίου σε περιόδους κατά τις οποίες η τιμή της μετοχής τους βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα Επέφερε σημαντικούς κλονισμούς στην θεωρία των αποτελεσματικών αγορών Σημαντικό εύρημα υπέρ της θεωρίας των συμπεριφορικών χρηματοοικονομικών

Θεωρία αντιπροσώπευσης Αναφέρεται στην ανάλυση της σχέσης ανάμεσα στον εντολέα (principal) και τον αντιπρόσωπο (agent) Ο αντιπρόσωπος θεωρείται ότι δρα εκ μέρους του εντολέα Παραδείγματα: δίκη, ταξίδια, αγορά ακινήτων κτλ. Διακρίνουμε δύο βασικές σχέσεις εντολέα – αντιπροσώπου –Μέτοχος – Διευθυντής (κόστη αντιπροσώπευσης ιδίων κεφαλαίων) –Δανειστής – Μέτοχος (κόστη αντιπροσώπευσης δανειακών κεφαλαίων)

Κόστη αντιπροσώπευσης ιδίων κεφαλαίων (1) Αντικειμενικός σκοπός μιας επιχείρησης σύμφωνα με τη νεοκλασική χρηματοοικονομική θεωρία: μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων της Ωστόσο, η επιχείρηση είναι πολύ πιθανό να μη διοικείται από τους μετόχους Οι διευθυντές θεωρούνται “αντιπρόσωποι” των μετόχων στη διοίκηση της εταιρίας και είναι πιθανό να έχουν άλλους στόχους σε σχέση με αυτούς των μετόχων Επομένως οι μέτοχοι είναι υποχρεωμένοι να μειώσουν την πιθανότητα οι διευθυντές να ικανοποιήσουν τους προσωπικούς τους στόχους με διάφορα “εργαλεία” Τα εργαλεία αυτά έχουν κάποιο κόστος γνωστό και ως κόστος αντιπροσώπευσης

Κόστη αντιπροσώπευσης ιδίων κεφαλαίων (2) Γενικά εργαλεία: έλεγχος των διευθυντών, παροχή κινήτρων, επιβολή περιορισμών και ποινών. Ένα από αυτά είναι και ο καθορισμός υψηλά μοχλευμένης κεφαλαιακής διάρθρωσης Αποτέλεσμα, η υποχρέωση πληρωμής των τόκων: –Υποχρεώνει τους διευθυντές να διατηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο παραγωγικότητας –Δεν αφήνει πολλές ελεύθερες ταμειακές ροές στην ευχέρεια των διευθυντών

Κόστη αντιπροσώπευσης δανειακών κεφαλαίων Οι δανειστές παρέχουν τα κεφάλαιά τους στην επιχείρηση (στους μετόχους) με βάση τα ως τότε δεδομένα. Οι μέτοχοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δανειακά κεφάλαια για άλλους σκοπούς Τις περισσότερες φορές τίθενται περιοριστικοί όροι από τους δανειστές Η ύπαρξη των περιοριστικών όρων αποτελούν κόστος για την επιχείρηση

Κόστη αντιπροσώπευσης και κεφαλαιακή διάρθρωση Η αντιμετώπιση των προβλημάτων αντιπροσώπευσης ιδίων κεφαλαίων ενθαρρύνει τη χρήση δανειακών κεφαλαίων Η αντιμετώπιση των προβλημάτων αντιπροσώπευσης δανειακών κεφαλαίων αποθαρρύνει τη χρήση δανειακών κεφαλαίων Επομένως υπάρχουν δύο αντίρροπες δυνάμεις Άρα θα πρέπει να υπάρχει ένα σημείο άριστης κεφαλαιακής διάρθρωσης στο οποίο επιτυγχάνεται ισορροπία ανάμεσα στα φορολογικά οφέλη των δανείων και στις χρηματοοικονομικές δυσχέρειες που αυτά επιφέρουν Στο σημείο αυτό επιτυγχάνεται η άριστη κεφαλαιακή διάρθρωση

Η ανάλυση EBIT-EPS Μέθοδος η οποία εξετάζει την επίδραση που έχει η χρησιμοποίηση δανειακών κεφαλαίων στα αποτελέσματα της επιχείρησης. Αναλύει την επίδραση που θα έχουν οι εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης στα κέρδη ανά μετοχή (EPS) της κάτω από διαφορετικά πιθανά κέρδη πριν από φόρους και τόκους (EBIT) που θα πραγματοποποιήσει η επιχείρηση. 2