Η ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Θάνος Δαρβούδης Ειδικός Παιδαγωγός Υποψ. Διδάκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

2 Περιεχόμενα της ομιλίας
Κατ’ οίκον εργασίες, σχολική επίδοση και δεξιότητες αυτορρύθμισης. Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές με Μ.Δ. στη μελέτη στο σπίτι. Διδακτικές πρακτικές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Εμπλοκή των γονέων στη μελέτη στο σπίτι Αντιμετώπιση συνηθισμένων προβλημάτων

3 Κατ’ οίκον εργασίες Ως κατ’ οίκον εργασίες (homework) ορίζονται «τα καθήκοντα που ανατίθενται στους μαθητές από τους εκπαιδευτικούς, για να πραγματοποιηθούν εκτός του σχολικού ωραρίου» (Cooper, 2001). Οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα και έχουν προκαλέσει από παλιά αρκετές συζητήσεις σχετικά με τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητα της ανάθεσής τους. Η συζήτηση αναφέρονταν περισσότερο σε προσωπικές απόψεις και λιγότερο σε ερευνητικά δεδομένα.

4 Οι κατ’ οίκον εργασίες έχει βρεθεί ότι έχουν θετική επίπτωση στη σχολική επίδοση, ιδιαίτερα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Bonyun 1992, Trammel et al., 1994, Gajria & Salend, 1995, Beville 1998, Forster 2000, Tonglet 2000, Sharp, Keys & Benefield 2001). Αρκετοί ερευνητές επισημαίνουν σήμερα ότι οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που ανάλογα με το πως θα χρησιμοποιηθεί, μπορεί να έχει πολύ θετικές αλλά και πολύ αρνητικές συνέπειες. Το τι αποτέλεσμα θα έχουν εξαρτάται από το πως θα εφαρμοστούν (Cooper 2001, Foster 2000, Hong & Milgram, 2000)

5 Κατ’ οίκον εργασίες και αυτορύθμιση.
Οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ένα από τα κύρια μέσα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων για αυτορυθμιζόμενη μάθηση. Ο Zimmerman (1998) αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «Αν και η μάθηση των μαθητών στο πλαίσιο του σχολείου κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τους δασκάλους, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για αυτορύθμιση κατά τη διάρκεια των κατ’ οίκον εργασιών, τις οποίες οι μαθητές πρέπει να προγραμματίσουν, οργανώσουν και ολοκληρώσουν χωρίς την παρουσία του δασκάλου. Οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ανεκτίμητες επειδή εξασφαλίζουν στους μαθητές την απαραίτητη εξάσκηση για να κατακτήσουν μια δεξιότητα μελέτης».

6 Ελληνικές έρευνες για τη μελέτη στο σπίτι
Από σχετικές έρευνες που έχουν γίνει στη χώρα μας, την τελευταία δεκαετία, προκύπτει ότι οι μαθητές στην Ελλάδα, από τις πρώτες ήδη τάξεις του δημοτικού σχολείου, ασχολούνται πολλές ώρες τη βδομάδα με τις κατ’ οίκον εργασίες τους και υπάρχει μεγάλη εμπλοκή από τους γονείς (Μπάκουλα, 1993, Παπούλια, 2001, Φασατάκης, 1998, Χατζηδήμου, 1995). Ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών των τελευταίων τάξεων του δημοτικού αντιμετωπίζει προβλήματα στη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών. Το 10,3% των μαθητών δεν μπορεί να ολοκληρώσει τις εργασίες σε κανένα μάθημα, ενώ το 32% δηλώνουν ότι δεν ολοκληρώνουν μόνοι τους τις εργασίες στα μαθηματικά (Κοσσυβάκη, 2002). Δεν έχουν γίνει έρευνες για τις κατ’ οίκον εργασίες και τους μαθητές με Μ.Δ.

7 Χρόνος που αφιερώνεται για τη μελέτη στο σπίτι.
Σε πρόσφατη μεγάλη έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (World Health Organization, 2004) σε 35 χώρες της Ευρώπης, τις Η.Π.Α. και τον Καναδά, βρέθηκε ότι οι Έλληνες μαθητές αφιερώνουν περισσότερο χρόνο για τη μελέτη στο σπίτι σε σχέση με τους μαθητές των άλλων χωρών, σε όλες τις ηλικίες που εξετάστηκαν (11, 13 & 15 ετών).

8 Ποσοστό των μαθητών ηλικίας 15 ετών που αφιερώνουν πάνω από 3 ώρες την ημέρα στη μελέτη τους

9 Μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (Μ.Δ.) & κατ’ οίκον εργασίες
Μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (Μ.Δ.) & κατ’ οίκον εργασίες Οι μαθητές με Μ.Δ. εμφανίζουν δυσκολίες στη συγκέντρωση και τη διατήρηση της προσοχής, στον αυτοέλεγχο, στην ανάπτυξη στρατηγικών μάθησης και μια τάση να αποδίδουν τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους σε εξωτερικούς παράγοντες και όχι στη δική τους θέληση και προσπάθεια. Οι δυσκολίες τους στην ανάγνωση, την κατανόηση, τη γραπτή έκφραση ή και τα μαθηματικά καθιστούν δύσκολη τη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών, στο επίπεδο της τάξης τους, χωρίς βοήθεια. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω οι μαθητές με Μ.Δ. εμφανίζουν πιο συχνά και σημαντικότερα προβλήματα στις κατ’ οίκον εργασίες και γι’ αυτό χρειάζονται ιδιαίτερη αντιμετώπιση (Bryan & Nelson 1994, Bryan & Sullivan- Burstein 1997, Bryan et al., 2001, Dudley, 2003, Eiliam, 2001, Gajria & Salend, 1995, Levin et al, 1997, Nicholls et al., 1994, Polloway et al., 1992, Roderique et al., 1994, Soderlund et al., 1995).

10 Οι μαθητές με Μ.Δ. σε σχέση με τους υπόλοιπους μαθητές:
Είναι λιγότερο πιθανό να ολοκληρώνουν τις κατ’ οίκον εργασίες τους. Εκφράζουν σε μεγαλύτερα ποσοστά αρνητικά συναισθήματα και λιγότερα κίνητρα για τις κατ’ οίκον εργασίες. Είναι πιο πιθανό να αναβάλουν. Θεωρούν τους εαυτούς τους λιγότερο ικανούς στη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών. Δεν ξέρουν ποιες κατ’ οίκον εργασίες τούς έχουν ανατεθεί ή ξεχνούν να φέρουν τις εργασίες τους στο σχολείο.

11 Δε μπορούν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους σε μια εργασία
Δε μπορούν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους σε μια εργασία. Διασπώνται εύκολα. Έχουν δυσκολία να εργαστούν ανεξάρτητα. Χρειάζονται πολύ χρόνο για να ολοκληρώσουν τη μελέτη τους. Συχνά εγκαταλείπουν την εργασία αν τους φανεί δύσκολη. Δεν ελέγχουν τις κατ’ οίκον εργασίες.

12 Οι μαθητές με Μ.Δ. αφιερώνουν στις μικρές τάξεις πολύ χρόνο για να ολοκληρώσουν τις κατ’ οίκον εργασίες. Στο τέλος του δημοτικού και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στις κατ’ οίκον εργασίες σε σχέση με τους μαθητές χωρίς Μ.Δ., έχουν χαμηλές προσδοκίες για επιτυχία και λιγότερη εμπιστοσύνη στην ικανότητά τους να πετύχουν αν προσπαθήσουν (Deslandes et al., 1999, Epstein 2001). Αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Deslandes et al. (1999) «Μπορεί να χρειάζεται ένα κατώφλι επίδοσης για να έχει κίνητρο ο έφηβος να κάνει τις εργασίες που του ανατίθενται. Ποια είναι η χρησιμότητα του να κάνεις τις κατ’ οίκον εργασίες αν δεν υπάρχει ελπίδα για επιτυχία και επίτευξη των στόχων?».

13 Κατ’ οίκον εργασίες και ένταξη μαθητών με Μ.Δ.
Η έρευνα για τις κατ’ οίκον εργασίες και τους μαθητές με Μ.Δ. έχει αναπτυχθεί κυρίως τα τελευταία 15 χρόνια. Οι κατ’ οίκον εργασίες θεωρήθηκαν ότι είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του προγράμματος της γενικής εκπαίδευσης και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε προσπάθεια για ένα επιτυχημένο πρόγραμμα ένταξης. (Bryan & Sullivan-Burstein, 1998, Cooper & Nye, 1994, Epstein et al., 1995, Gajria & Salend, 1995, Klingner & Vaughn, 2002, Patton, 1994, Polloway et. al., 1994, Salend & Schliff, 1989).

14 Η σωστή χρήση τους μπορεί να βελτιώσει τις δεξιότητες τους και την προσαρμογή τους στο σχολικό αλλά και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, καθώς οι δεξιότητες που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών όπως η διαχείριση του χρόνου και οι δεξιότητες οργάνωσης, είναι χρήσιμες στην επαγγελματική ζωή και στη δια βίου μάθηση.

15 Χρήσιμες διδακτικές πρακτικές
Το κάθε σχολείο συζητά και καθορίζει τις γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής του για τις κατ’ οίκον εργασίες. Ανάθεση εργασιών που οι μαθητές μπορούν να κάνουν (Να μπορούν να ολοκληρώσουν τουλάχιστον το 70%-80% των εργασιών, από τις οποίες τουλάχιστον το 70% να είναι σωστές). Καθιέρωση μιας σταθερής διαδικασίας για τον τρόπο που θα ανατίθενται οι κατ’ οίκον εργασίες. Συζήτηση με τους μαθητές της αξίας των κατ’ οίκον εργασιών. Εξηγούμε τους στόχους και τη χρησιμότητα της κάθε εργασίας.

16 Εξηγούμε αναλυτικά τις κατ’ οίκον εργασίες, δίνουμε παραδείγματα και γραπτές οδηγίες αν χρειάζεται.
Ελέγχουμε αν οι μαθητές κατάλαβαν τι πρέπει να κάνουν. Δίνουμε τη δυνατότητα στους μαθητές να ξεκινήσουν τις κατ’ οίκον εργασίες στην τάξη. Συνεργαζόμαστε με τους υπόλοιπους εκπαι- δευτικούς που διδάσκουν στην τάξη για να αποφευχθεί το «παραφόρτωμα».

17 Ο εκπαιδευτικός βοηθά το μαθητή να θέσει στόχους σε σχέση με τη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών και να ελέγχει την επίτευξή τους. Η χρήση γραφικών παραστάσεων για την απεικό-νιση του βαθμού ολοκλήρωσης των κατ’ οίκον εργασιών βρέθηκε ότι είναι πολύ αποτελεσματική. Δίνουμε στους μαθητές κίνητρα-αμοιβές για τη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών. Αναθέτουμε διάφορα είδη εργασιών έτσι ώστε να αυξάνεται το ενδιαφέρον των μαθητών γι’ αυτές. Ανάθεση εργασιών που έχουν σχέση με τη ζωή των παιδιών. Δεν αναθέτουμε ποτέ εργασίες ως τιμωρία.

18 Προσαρμογή των κατ’ οίκον εργασιών
Προσαρμόζουμε την έκταση ή τον αριθμό των ανατιθέμενων κατ’ οίκον εργασιών. Προσαρμόζουμε τα κριτήρια της αξιολόγησης (π.χ. χαμηλότερες απαιτήσεις για το ποσοστό των σωστών απαντήσεων, βαθμολογία με βάση τη βελτίωση ή την προσπάθεια). Παρέχουμε πρόσθετη βοήθεια σε ατομική βάση. Η τακτική αξιολόγηση και τα γραπτά σχόλια βρέθηκε ότι έχουν θετικά αποτελέσματα (Paschal, 1984, Cooper & Nye, 1994). Χρησιμοποιούμε τη βοήθεια των συμμαθητών και τη συνεργατική διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών (Gajria, 1995).

19 Διδασκαλία δεξιοτήτων μελέτης
Πολύ συχνά οι μαθητές με Μ.Δ. δεν κατέχουν σημαντικές δεξιότητες οργάνωσης και μελέτης και χρειάζονται συστηματική διδασκαλία για να τις αποκτήσουν. «Όταν οι μαθητές με Μ.Δ. διδαχτούν πώς να μαθαίνουν ή πώς να μελετούν, μπορούν συχνά να μαθαίνουν τόσα όσα και οι συμμαθητές τους» (Hoover & Patton, 1995). Καθορισμός στόχων και σχέδιο για την επίτευξή τους. Κατανομή χρόνου για τη διεκπεραίωση των δραστηριοτήτων και τήρηση του προγράμματος. Επιλογή και εφαρμογή στρατηγικών. Μείωση της διάσπασης. Αναγνώριση των σημείων της κούρασης και της έλλειψης προσοχής καi ανάπτυξη μεθόδων για την αντιμετώπιση της κόπωσης και της διάσπασης της προσοχής. Αυτοέλεγχος για την ολοκλήρωση και ορθότητα των κατ’ οίκον εργασιών και αυτό-ενίσχυση. Αναζήτηση βοήθειας όταν χρειάζεται.

20 Συζήτηση με τους γονείς για το πώς θα υποστηρίζουν την εφαρμογή δεξιοτήτων μελέτης στο σπίτι.
Χρήση κάποιου τρόπου οργάνωσης για τις κατ’ οίκον εργασίες, π.χ. ένα τετράδιο καταγραφής των εργασιών που ανατίθενται (Epstein et al., 1993). Η υπογραφή των γονέων στο έντυπο αυτό βρέθηκε ότι αυξάνει το ποσοστό ολοκλήρωσης και ορθότητας των κατ’ οίκον εργασιών.

21 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

22 Εμπλοκή των γονέων στη μελέτη στο σπίτι
Απαραίτητη η συνεργασία των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων. Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχουν προβλήματα στην επικοινωνία ανάμεσα στο σχολείο και τους γονείς των παιδιών με Μ.Δ. Εκπαιδευτικοί και γονείς «κατηγορούν» ο ένας τον άλλο ότι: α) δεν ξεκινούν και δε συνεχίζουν την επικοινωνία σχετικά με τις κατ’ οίκον εργασίες, β) δεν τηρούν αυτά που συμφωνήθηκαν, γ) δεν εκφράζουν καθαρά τις απόψεις τους.

23 Η εμπλοκή των γονέων επηρεάζει θετικά το ενδιαφέρον των μαθητών για τη μελέτη, αυξάνει την πιθανότητα ολοκλήρωσης των εργασιών και βελτιώνει την ποιότητά τους (Hoover-Dempsey, et al., 2001). Ο τύπος της υποστήριξης που παρέχουν οι γονείς αλλάζει καθώς μεγαλώνει το παιδί, αλλά η παρουσία του γονέα είναι σημαντική σε όλες τις ηλικίες. Η εμπλοκή των γονέων είναι κρίσιμη για τους μαθητές με Μ.Δ., κυρίως επειδή έχουν λιγότερο αναπτυγμένες τις δεξιότητες μελέτης και αυτοδιαχείρισης (Cooper & Nye, 1994).

24 Συχνά οι κατ’ οίκον εργασίες διαταράσσουν τη ζωή αυτών των οικογενειών
Συχνά οι κατ’ οίκον εργασίες διαταράσσουν τη ζωή αυτών των οικογενειών. Η πολύωρη, γεμάτη συγκρούσεις και συχνά μη παραγωγική ενασχόληση με τις κατ’ οίκον εργασίες είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο (Dudley, 2003). Οι μητέρες των παιδιών με Μ.Δ. εκφράζουν περισσότερη απογοήτευση, ματαίωση και κόπωση από την προσπάθεια τους να βοηθήσουν τα παιδιά τους.

25 Πρακτικές για την ενίσχυση της εμπλοκής των γονέων
Ενημέρωση των γονέων για τη φιλοσοφία των κατ’ οίκον εργασιών, τους στόχους που εξυπηρετούν, το είδος και την έκταση της υποστήριξης που θα θέλαμε να προσφέρουν οι γονείς (Foster & Campus, 2000). Παρέχουμε οδηγίες για το πώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους (ανατροφοδότηση, θετική ενίσχυση, οργάνωση χρόνου, εξασφάλιση ενός κατάλληλου και ελεύθερου από διασπάσεις περιβάλλοντος). Είναι σημαντικό να υπάρχει άμεση επικοινωνία όταν εκδηλωθούν προβλήματα και να επιδιώκουμε την από κοινού επίλυσή τους.

26 Οι γονείς εμπλέκονται στη μελέτη των παιδιών τους όταν θεωρούν ότι η υποστήριξή τους μπορεί να έχει αποτέλεσμα και όταν πιστεύουν ότι αυτή είναι επιθυμητή από τα παιδιά τους και τους δασκάλους τους. Είναι σημαντικό επίσης το που αποδίδουν οι γονείς την επιτυχία στο σχολείο. Αν την αποδίδουν στην προσπάθεια και λιγότερο στην ικανότητα ή την τύχη, τότε θα εμπλακούν περισσότερο στην εκπαίδευση των παιδιών τους (Deslandes et al., 1999). Το σχολείο μπορεί να ενισχύσει αυτά τα κίνητρα. Για παράδειγμα μπορεί να εξηγήσει στους γονείς γιατί και πως η εμπλοκή τους είναι σημαντική για τη μάθηση των παιδιών τους. (Hoover-Dempsey, et al., 2001).

27 Οι γονείς θα πρέπει να δείχνουν στα παιδιά τους πόσο πολύ εκτιμούν την προσπάθεια που κάνουν και να παρέχουν θετικά μηνύματα όταν τελειώνουν την εργασία τους. Θα πρέπει να αποφεύγουν το συνεχή έλεγχο της εργασίας των παιδιών τους και τη μη αναγκαία διόρθωση λαθών.

28 Αντιμετώπιση συνηθισμένων προβλημάτων
Αντιμετώπιση συνηθισμένων προβλημάτων

29 Ανάπτυξη «συμμαχίας» με το παιδί
Βοήθεια την οποία τα παιδιά αντιλαμβάνονται ως εξαναγκασμό ή πίεση έχει αρνητικά αποτελέσματα στα κίνητρα και τη σχέση τους με τους γονείς. Καθιέρωση μιας οικογενειακής ρουτίνας για τη συζήτηση για το σχολείο και τη σημασία της μάθησης. Προγραμματισμός της μελέτης. Βοηθάμε τα παιδιά να οργανώνουν, να σχεδιάζουν, να θέτουν προτεραιότητες Εξασφαλίζουμε χρόνο που θα αφιερώνεται στην επικοινωνία με τα παιδιά πέρα από το τη βοήθεια στα μαθήματα. Εξασφαλίζουμε χρόνο στα παιδιά για αθλητισμό και ψυχαγωγία, ανεξάρτητα από την απόδοσή τους στη μελέτη.

30 Ανάπτυξη συμμαχίας με το παιδί
Παρέχουμε την κατάλληλη υποστήριξη, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθητή. Δεν κάνουμε τις εργασίες για το παιδί μας! Μαθαίνουμε καλύτερα όταν διδάξουμε αυτό που μάθαμε σε κάποιον άλλο. Αποφεύγουμε τις υπερβολικές διορθώσεις γιατί μειώνουν τα κίνητρα και την αυτοεκτίμηση. Έμφαση στην επιτυχία και στην καλή προσπάθεια. Ένας καλός κανόνας είναι να παρέχουμε τουλάχιστον 3 επιβραβεύσεις για κάθε διόρθωση – παρατήρηση. Ενθαρρύνουμε τη σύγκριση με την προηγούμενη δουλειά του παιδιού και όχι με την δουλειά των άλλων.

31 Ακούμε τα παράπονα και τις απογοητεύσεις του παιδιού
Ακούμε τα παράπονα και τις απογοητεύσεις του παιδιού. Εάν θυμώσουμε και νευριάσουμε αυτό θα αυξήσει τη ματαίωση του παιδιού και το δικό σας άγχος. Μια καλή αρχική ερώτηση θα ήταν «με ποιο τρόπο μπορώ να σε βοηθήσω;». Αποφυγή αντιπαραγωγικών σχολίων. Βοηθάμε το παιδί μας να αναπτύξει ανεξαρτησία. Αν κρίνουμε ότι δε μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας ή η εμπλοκή με τη μελέτη διαταράσσει τη σχέση μας μαζί του η βοήθεια από άλλο πρόσωπο μπορεί να είναι η λύση.

32 Το παιδί δεν κάνει εργασίες χωρίς εσάς
Πόση εμπλοκή χρειάζεται; Τα παιδιά που δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους για να εργαστούν αυτόνομα χρειάζονται υποστήριξη: «Δίαιτα» επιτυχημένων εμπειριών. Όταν ελέγχουμε τις εργασίες δίνουμε έμφαση σ’ αυτές που έγιναν σωστά. Αν ανατίθενται στο παιδί εργασίες πιο δύσκολες ή περισ- σότερες απ’ όσες μπορεί να κάνει συζητάμε με τον εκπαιδευτικό το πρόβλημα.

33 Το παιδί προσπαθεί, με διάφορες δικαιολογίες, να αποφύγει τη μελέτη.
Το παιδί προσπαθεί, με διάφορες δικαιολογίες, να αποφύγει τη μελέτη. Θα πρέπει να διαπιστώσουμε την αιτία της αποφυγής. Κάνουμε μια συμφωνία με το παιδί για τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται σε σχέση με τη μελέτη. Το παιδί να αναλάβει την ευθύνη για τη διεκπεραίωση των εργασιών του. Βοηθάμε το παιδί να θέτει μικρούς βραχυπρόθεσμους στόχους οι οποίοι σταδιακά θα επεκτείνονται. Διάλειμμα και ενθάρρυνση μετά την επίτευξη του στόχου. Ενισχύουμε και επιβραβεύουμε την κατάλληλη συμπεριφορά κατά τη μελέτη και αποφεύγουμε την εμπλοκή σε συγκρούσεις, γκρίνιες και απειλές.

34 Όταν το παιδί δεν καταλαβαίνει τις εργασίες
Αναγκαία η ανάπτυξη ενός συστήματος επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς και τον εκπαιδευτικό. Ορισμός από τον εκπαιδευτικό ενός βοηθού για τις κατ’ οίκον εργασίες. Εάν το παιδί συναντά δυσκολίες στην κατανόηση της γραπτής έκφρασης, προσπαθήστε άλλο τρόπο επικοινωνίας (π.χ. γραφικό ή ακουστικό). Μειώνουμε τις πληροφορίες υπογραμμίζοντας τα σημαντικά σημεία. Ζητάμε από το παιδί να διαβάσει δυνατά τις οδηγίες ή να μας τις εξηγήσει πριν προχωρήσει.

35 Το παιδί αναβάλλει μέχρι την τελευταία στιγμή να ξεκινήσει τη μελέτη του
Επιλέγουμε μαζί με το παιδί ένα ευχάριστο μέρος για μελέτη. Συμφωνούμε ένα πρόγραμμα και μια ρουτίνα για τη μελέτη. Ζητάμε από το παιδί να κάνει μια λίστα με τα καθήκοντα που έχει να κάνει. Θέτει προτεραιότητες. Παρέχουμε την κατάλληλη επίβλεψη. Μπορούμε να περιορίσουμε τον αριθμό των ευχάριστων για το παιδί δραστηριοτήτων μέχρι ένας μέρος ή όλες οι εργασίες να ολοκληρωθούν. Το ενδιαφέρον του παιδιού μπορεί να αυξηθεί αν θέσουμε στόχους για ολοκλήρωση μιας εργασίας σε συγκεκριμένο χρόνο. Παροχή επιπλέον κινήτρου.

36 Λίστα αυτοαξιολόγησης της μελέτης
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Έκανα τα παρακάτω; ΔΕΥΤΈΡΑ ΧΡΟΝΟΣ 1 Είδα προσεκτικά τι έχω να κάνω; 2 Έκανα πρόγραμμα για τη μελέτη μου; 3 Υπολόγισα το χρόνο που θα χρειαστώ; 4 Έκανα όλες τις εργασίες με προσοχή & επιμέλεια; 5 Έκανα καλά γράμματα και απέφυγα τις μουντζούρες; 6 Προσπάθησα να τελειώσω γρήγορα, χωρίς να χαζεύω; 7 Τελείωσα στο χρόνο που υπολόγισα; 8 Έκανα έλεγχο και διόρθωσα τα λάθη μου; 9 Είμαι ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα; 10 Tακτοποίησα τα πράγματα και ετοίμασα την τσάντα μου; ΣΥΝΟΛΟ

37 Όταν το παιδί χρειάζεται πολύ χρόνο για να ολοκληρώσει τη μελέτη του
Μπορεί να οφείλεται στη διάσπαση προσοχής, στη δυσκολία ή μη κατανόηση της εργασίας, στην ανία. Σ’ αυτή την περίπτωση οι γονείς συνήθως καταφεύγουν στο στενό έλεγχο του παιδιού.

38 Το πρώτο βήμα για να σπάσει αυτός ο κύκλος είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας στις θετικές πλευρές της συμπεριφοράς του παιδιού παρά στις αρνητικές. Ενισχύουμε το παιδί με επιδοκιμασία και αμοιβές όταν εκδηλώνει την κατάλληλη συμπεριφορά. Ενθαρρύνουμε το παιδί να δουλέψει για μεγαλύτερα διαστήματα μόνο του θέτοντας στόχους (χρόνου ή παραγωγής έργου). Αμοιβή μετά την επίτευξη του στόχου. Βαθμιαία αύξηση της ανεξάρτητης εργασίας. Αποφεύγουμε να μπούμε σε μια διαδικασία γκρίνιας και προστριβών. Δεν επιτρέπουμε επιθυμητές δραστηριότητες (π.χ. τηλεόραση, τηλέφωνο ή επίσκεψη σε φίλους) μέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι που τέθηκαν.

39 Όταν το παιδί βιάζεται και κάνει λάθη απροσεξίας
Ζητάμε από το παιδί να υπογραμμίζει σημαντικές λέξεις ή φράσεις στις οδηγίες. Τονίζουμε ότι πρέπει να κάνει τις εργασίες του όσο καλύτερα μπορεί και όχι όσο πιο γρήγορα μπορεί. Εκπαιδεύουμε το παιδί να ελέγχει μόνο του τις εργασίες του ελέγχοντας για λάθη στην ακρίβεια, την τάξη, την ορθογραφία, τους υπολογισμούς, κτλ. Παρέχουμε προνόμια όταν έχει κάνει ικανοποιητική δουλειά. Όταν τα λάθη οφείλονται σε ανεπαρκή κατανόηση ή ικανότητα προσφέρουμε την κατάλληλη βοήθεια.

40 Συμπερασματικά… Οι κατ’ οίκον εργασίες αποτελούν για τους μαθητές με Μ.Δ. μια σημαντική παράμετρο για την ένταξή τους στην κανονική τάξη. Οι μαθητές με Μ.Δ. αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών. Οι δυσκολίες αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν σε σημαντικό βαθμό με τις κατάλληλες παρεμβάσεις. Η προσαρμογή των εργασιών, η διδασκαλία δεξιοτήτων οργάνωσης και μελέτης και η ενίσχυση των κινήτρων των μαθητών είναι σημαντικά στοιχεία αυτών των παρεμβάσεων . Το σχολείο θα πρέπει να έχει μια ενιαία και καλά συγκροτημένη πολιτική για τις κατ’ οίκον εργασίες γενικά και για τους μαθητές με Μ.Δ. ειδικότερα. Η τακτική επικοινωνία και συνεργασία των εκπαιδευτικών με τους γονείς των μαθητών με Μ.Δ. είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.