Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με έμφαση στη Ναυτιλία

Παρουσίαση με θέμα: "Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με έμφαση στη Ναυτιλία"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με έμφαση στη Ναυτιλία
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με έμφαση στη Ναυτιλία Ελευθέριος Θαλασσινός Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Οικονομετρίας Κωνσταντίνος Ι. Λιάπης, Επ. Καθηγητής Λογιστικής και Διοίκησης Επιχειρήσεων

2

3 Βασικές Έννοιες Ναυτιλιακής Λογιστικής
Ορισμός Η επιστήμη της παρακολούθησης, καταγραφής, διοίκησης και ελέγχου της χρηματοοικονομικής κατάστασης των Ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Αντικείμενο Το Πλοίο που εκτελεί μεταφορές με σκοπό το κέρδος. Ιδιαιτερότητα Προσαρμόζει και εφαρμόζει τις αρχές της λογιστικής παρακολούθησης (GAAP’s) στα προβλήματα που σχετίζονται με την ιδιόρρυθμη εκμετάλλευση των Πλοίων

4 Βασικές Έννοιες Ναυτιλιακής Λογιστικής
Διακρίσεις Γενική Ναυτιλιακή Λογιστική (Accounting) που Καταγράφει και Παρακολουθεί : Τις συναλλαγές με τους ναυτιλιακούς πράκτορες, τους προμηθευτές, τους πελάτες τον πλοίαρχο και το λοιπό προσωπικό, τις φορολογικές και λοιπές αρχές και γενικά με τον οποιοδήποτε τρίτο. Τα έσοδα από ταξίδια ή χρονοναυλώσεις και γενικά τα έσοδα ανά εκμετάλλευση καθώς επίσης και τα έξοδα κατ’ είδος. Τα αποτελέσματα ανά εκμετάλλευση και συνολικά για την Ναυτιλιακή Επιχείρηση. Κατασκευάζει τις Οικονομικές Καταστάσεις και διενεργεί τον οικονομικό και διαχειριστικό έλεγχο της επιχείρησης.

5 Βασικές Έννοιες Ναυτιλιακής Λογιστικής
Αναλυτική Ναυτιλιακή Λογιστική (Costing) που Καταγράφει και Παρακολουθεί και κατανέμει τις δαπάνες : Ανάλογα με τον οδηγό κόστους (Cost Driver) ή την δραστηριότητα (Activity) Στα κέντρα κόστους (Cost Centers) ή στα κέντρα κέρδους (Profit Centers) ή στις μερικές εκμεταλλεύσεις (Revenue Acts) Προϋπολογίζει αναλυτικά δαπάνες και έσοδα (Budget), παρακολουθώντας, εκτιμώντας και εφαρμόζοντας το τυπικό κόστος της υπηρεσίας μεταφορών ή της δραστηριότητας (Standard Cost). Πραγματοποιεί απολογιστικό προϋπολογιστικό έλεγχο καθώς και την ανάλυση των διαφορών(Actual versus Budget or Cost Variance Analysis).

6

7 Βασικές Έννοιες Ναυτιλιακής Λογιστικής
Διοικητική Ναυτιλιακή Λογιστική (Managerial Accounting) που παρέχει την ικανή και αναγκαία πληροφόρηση για την λήψη αποφάσεων (Decision Making): Καταγράφοντας και παρακολουθώντας την εξέλιξη όλων των μεταβλητών εσωτερικών ή εξωτερικών απαραίτητων για την λήψη αποφάσεων και τη διοίκηση της επιχείρησης (Management Accounts) Σε συνδυασμό με την Αναλυτική λογιστική κατασκευάζει Υποδείγματα λειτουργίας της επιχείρησης (Modeling) έτσι ώστε να είναι εφικτή η πραγματοποίηση ανάλυσης μεταβολής (What – if) και ευαισθησίας (Sensitivity) τόσο για το μελλοντικό σχεδιασμό της δράσης (Programming or Planning) όσο και μετά από διαταρακτικό εσωτερικό ή εξωτερικό παράγοντα (Crisis Event). Χρησιμοποιεί τεχνικές επιχειρησιακής έρευνας (Operation Research), εργαλεία λήψης αποφάσεων (D.M tools) κατασκευάζοντας δικά της υποδείγματα όπως SWOT models, EVA, RI κ.λ.π.

8

9 Βασικές Έννοιες Ναυτιλιακής Λογιστικής
Προβλήματα στην εφαρμογή της Ναυτιλιακής Λογιστικής : Δεν έχει αναπτυχθεί Ενιαίο Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο (ΕΚΛΣ) για τις Ναυτιλιακές Εταιρείες. Η κάθε ναυτιλιακή εταιρεία χρησιμοποιεί το δικό της που συνήθως στηρίζεται στο ΕΓΛΣ. Το αποτέλεσμα είναι ότι, οι συγκρίσεις μεταξύ Ναυτιλιακών Εταιρειών καθίστανται δυσχερείς. Φορολογία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων επιβάλλεται κυρίως επί της χωρητικότητας (Tonnage) και όχι επί των κερδών παγκοσμίως επομένως δεν υφίσταται ανάγκη φορολογικής λογιστικής ούτε ΚΒΣ. Χρησιμοποιούνται συνήθως δύο λογιστικές στις Ναυτιλιακές επιχειρήσεις: Η Λογιστική του Πλοίου που είναι συνήθως απλογραφική ή εσόδων εξόδων ή αγορών – δαπανών, και Η Λογιστική της ΝΕ που τηρείται διπλογραφικά στην έδρα της επιχείρησης.

10 Βασικές Έννοιες Ναυτιλιακής Λογιστικής
Μια ΝΕ έχει πολλά υποκαταστήματα – γραφεία σε πολλά μέρη του κόσμου με αποτέλεσμα λογιστικά προβλήματα Εσωτερικής Ενοποίησης Λογαριασμών (Intra Consolidation). Οι διάφοροι λογαριασμοί της ΝΕ μπορούν να τηρούνται σε διάφορα νομίσματα ακόμα και αυτοί των κεφαλαίων και των αποτελεσμάτων. Συνήθως χρησιμοποιείται ως νόμισμα το Δολάριο των Η.Π.Α. Η Ναυτιλιακή Λογιστική εξ ανάγκης κάνει ευρέα χρήση της Λογιστικής Συναλλάγματος με πολύπλοκους, αναλυτικούς αλλά αναγκαίους λογιστικούς χειρισμούς, πάντα ανάλογα με το βαθμό της λογιστικής οργάνωσης της ΝΕ.

11 Ορολογία Ναυτιλιακών Εκμεταλλεύσεων
Ορισμός και Χαρακτηριστικά του Πλοίου. Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου (ΚΙΝΔ) Σκάφος Κινούμενο Αυτόνομα ή Αυτοδύναμα στη Θάλασσα με χωρητικότητα πάνω από 10 κόρους. Κώδικας Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου (ΚΔΝΔ) Σκάφος Κινούμενο πάνω στο νερό παρέχοντας μεταφορικές ή λοιπές υπηρεσίες τουριστικές, έρευνας κ.λ.π Χαρακτηριστικά αναγκαία για τη λογιστική καταγραφή. Όνομα, Λιμένας και Αριθμός Νηολόγησης (Ship's Nationality) Χωρητικότητα (Tonnage) – Μονάδα μέτρησης Κόρος = 100 κυβικά πόδια = 2,83 m3. Μέτρηση Όγκου - Μικτή – Ολική χωρητικότητα (Gross Registered Tonnage GRT) – Ο όγκος βάσει των διαστάσεων του πλοίου. Καθαρή χωρητικότητα (Net Registered Tonnage NRT) – Ο όγκος των χώρων των αποθηκών προς εκμετάλλευση του πλοίου. Μεταφορική ικανότητα ειδικών φορτίων. Μέτρηση Βάρους – Τόνοι Νεκρού Βάρους (Dead Weight Tonnage DWT) είναι το Μέγιστο Βάρος υπό Κανονική Φόρτωση.

12 Ορολογία Ναυτιλιακών Εκμεταλλεύσεων
Ορισμός και Χαρακτηριστικά του Πλοίου (συνέχεια). Κλάση του Πλοίου που προσδιορίζεται από το πιστοποιητικό ταξινόμησης του σχετίζεται με την Ηλικία και το Αξιόπλοο του πλοίου και πιστοποιείται από αναγνωρισμένους οργανισμούς τους Νηογνώμονες. Μέγεθος του Πλοίου μετράται σε DWT με όρια για την εμπορική ναυτιλία 3.000 DWT < Ship’s Size < DWT Μεγάλα Πλοία είναι τα VLCC και τα ULCC (Very Large and Ultra Large Crude Carrier). Διάκριση Πλοίου σε Επιβατικό ( ακτοπλοϊκό, κρουαζιέρας υπερωκεάνιο) Φορτηγό ( Ελεύθερα – Tramp και τακτικών γραμμών –Liners) και ανάλογα με το φορτίο τους σε Χύδην Ξηρού Φορτίου (Bulk), Μικτού (Oil-Bulk-Ore OBO or Oil-Ore OO), Γενικού Φορτίου – συσκευασμένου (General Cargo) ή Εμπορευματοκιβωτίων (Containers), Ειδικά πλοία και Βοηθητικά πλοία.

13 Ορολογία Ναυτιλιακών Εκμεταλλεύσεων
Ναύλοι και Ναυλώσεις. Ορισμός : Είναι συμφωνία μεταξύ του ιδιοκτήτη (Owner) ή του διαχειριστή (Manager) του πλοίου, δηλαδή του εκναυλωτή, με τον ναυλωτή δηλαδή με αυτόν που θέλει να μεταφέρει ένα φορτίο, έναντι χρηματικού ποσού, που καλείται Ναύλος (Freight). Η συμφωνία που υπογράφεται καλείται Ναυλοσύμφωνο (Charter Party or Contract), με τη ναύλωση συνομολογούνται, τα είδη και η ποσότητα του φορτίου, ο λιμένας φόρτωσης και εκφόρτωσης, το χρονικό διάστημα της μεταφοράς, το ποσό και ο χρόνος πληρωμής του ναύλου. Συνήθη ορολογία εντός των ναυλοσυμφώνων αποτελούν: Χρόνος φόρτωσης εκφόρτωσης (Lay-time), Επισταλία –καθυστέρηση (Demurrage), Επίσπευση – σταλία (Despatch or Dispatch). Τα έξοδα του εκναυλωτή είναι τα άμεσα και έμμεσα έξοδα του πλοίου όπως καύσιμα, φορτοεκφορτωτικά έξοδα κ.λ.π (Direct and Indirect Cost), Τα έξοδα των λιμένων (Port Charges), τα ασφάλιστρα ταξιδίου (Voyage Insurance),

14 Ορολογία Ναυτιλιακών Εκμεταλλεύσεων
Είδη Ναυλώσεων : Ναύλωση κατά Ταξίδι (Voyage Chartering) Ναύλωση για σειρά Ταξιδιών (Consecutive Voyage) ξεχωριστά ταξίδια με το ίδιο ναυλοσύμφωνο. Ναύλωση Πλοίου Γυμνού (Bareboat Chartering), ναύλωση από τον Ιδιοκτήτη (Owner) στο διαχειριστή (Manager) με μεταφορά και όλων ή των περισσότερων ευθυνών – Είναι η ναύλωση με τον χαμηλότερο κίνδυνο. Χρονοναύλωση (Time Chartering), ναύλωση για συγκεκριμένο συνεχές χρονικό διάστημα. Ναύλωση κατ’ αποκοπή (Chartering at Once), ανεξάρτητα από τη ποσότητα του φορτίου.

15 Νομικές Μορφές Ναυτιλιακών Εκμεταλλεύσεων
Είδη Ναυτιλιακών Εταιρειών : Συμπλοιοκτησία – χρησιμοποιείται για μικρής εκμεταλλεύσεως ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Ειδική Ανώνυμη Ναυτική Εταιρεία ΕΑΝΕ, Χαρακτηριστικά: Αναγραφή στην επωνυμία το ΕΝΑΕ Μοναδικός σκοπός η εκμετάλλευση πλοίου Το κεφάλαιο τα λογιστικά βιβλία και οι οικονομικές καταστάσεις μπορούν να τηρούνται σε ξένο νόμισμα Η γενική συνέλευση μπορεί να συνέρχεται οπουδήποτε και δεν υπάρχει περιορισμός στη διανομή κερδών. Νόμοι που διέπουν τις Ναυτικές Εταιρείες είναι : Ο Α.Ν 89/1967 Ο Ν.959/1979 Λοιποί νόμοι και διατάξεις κινήτρων επί εγκατεστημένων στην Ελλάδα Αλλοδαπών επιχειρήσεων.

16

17 Θέματα Διοίκηση και Οργάνωσης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων
Βασικό Χαρακτηριστικό ο Δυαδισμός Διοίκησης Διοίκηση ΝΕ ή Κεντρική Διοίκηση με Λειτουργίες – Διαδικασίες (Activities) ή τμήματα(Departments) τα: Ναυλώσεων (Chartering Department) – εύρεση απασχόλησης – Ναυλαγορές – Ναυλομεσίτες – αποφυγή σχόλης για το πλοίο – εφαρμογή τεχνικών επιχειρησιακής έρευνας – προβλημάτων μεταφοράς Επιχειρήσεων (Operation Department) – συντονιστικός ρόλος – ανεφοδιασμού – συντήρησης – επικοινωνίας εσωτερικής του πλοίου με τα κεντρικά και εξωτερικής του πλοίου με Λιμάνια, Πράκτορες, Ασφαλειομεσίτες κ.λπ.- αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων π.χ. ατυχημάτων κ.λπ. Τεχνικό τμήμα (Technical Department) – συντονίζει με αρχιμηχανικούς την συντήρηση των πλοίων, τον εφοδιασμό των ανταλλακτικών, την διενέργεια επιθεωρήσεων εσωτερικών ή από τον νηογνώμονα που είναι γραμμένο το πλοίο κ.λπ.

18 Θέματα Διοίκηση και Οργάνωσης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων
Ασφαλειών (Insurance Department) – παρακολουθεί τους ασφαλιστές και αντασφαλιστές – πραγματοποιεί τις ποιο συμφέρουσες ασφάλειες και παρακολουθεί την γέννηση των απαιτήσεων έναντι ασφαλειών για μερικές και γενικές αβαρίες, ατυχήματα και επιθαλάσσιες αρωγές. Προσωπικού (Personnel or Human Resources Department) – εύρεση κατάλληλου προσωπικού – προώθηση και επαναπατρισμός προσωπικού – αλληλογραφία του προσωπικού των πλοίων κ.λπ. Προμηθειών (Supply Department) – προμήθεια οικονομικών και καταλλήλων εφοδίων για τα πλοία όπως καύσιμα, τρόφιμα ανταλλακτικά. Ειδικά για τα καύσιμα που αποτελούν σημαντική Δαπάνη η επιμέλεια είναι συνεχής. Λογιστήριο (Accounting Department) – παρακολούθηση της ρευστότητας και διαχείριση των διαθεσίμων δηλαδή των εισπράξεων - πληρωμών – δανείων και δοσοληψιών με τράπεζες παρακολούθηση τραπεζικών λογαριασμών – αποδοτικότητας με χρήση καταλλήλου λογιστικού σχεδίου για την μέγιστη δυνατή χρηματοοικονομική πληροφόρηση για τη δραστηριότητα και την περιουσία της ΝΕ –κατάρτιση των οικονομικών και πληροφοριακών καταστάσεων. Διοίκηση Πλοίων

19

20 Θέματα Διοίκηση και Οργάνωσης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων
Εθνικότητα – Νηολόγιο Πλοίου – Σημαίες Ευκαιρίας Νηολόγιο (Register) είναι το αρχείο χώρας που εγγράφεται ένα πλοίο έτσι λαμβάνει την εθνικότητά του (Nationality) και την σημαία της χώρας (flag). Η κτήση Ελληνικής σημαίας συνεπάγεται Το πλοίο να ανήκει κατά 50% σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα Ελληνικής υπηκοότητας. Εγγραφή στο νηολόγιο και αναγραφή του λιμένα νηολόγησης επί του σκάφους. Σημαία ευκαιρίας λαμβάνουν τα πλοία ανεξαρτήτως της υπηκοότητας του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος για τους εξής λόγους: Μείωσης του φορολογικού βάρους Ευκολότερη πρόσβαση στις χρηματαγορές Ελευθερία σύστασης πληρωμάτων Αποφυγή της οποιασδήποτε κρατικής ανάμειξης στην εκμετάλλευση των πλοίων Ευκολία στην λήψη πιστοποιητικών ναυτικής ικανότητας όπως διπλώματα ναυτικών, ασκήσεων και επιθεωρήσεων

21 Θέματα Διοίκηση και Οργάνωσης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων
Τρόποι Χρηματοδότηση Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων Με ίδια κεφάλαια Με αύξηση κεφαλαίου – με έκδοση μετοχών Με αύξηση κεφαλαίου –μέσω των κερδών – μέσω άσκησης κεφαλαιουχικής και όχι διανεμητικής πολιτικής Με λήψη Μακροπροθέσμων Δανείων από τις Εμπορικές Τράπεζες Συμμετοχή με ίδια κεφάλαια στο επιχειρηματικό σχέδιο της ΝΕ που χρηματοδοτείται κατά ποσοστό 20% έως 40% Εγγραφή Ναυτικής Υποθήκης επί του σκάφους, με εγγυητική επιστολή ή αντεγγύηση. Με πιστώσεις από την Ναυπηγική Εταιρεία Συνήθως για την κατασκευή σκάφους πυρώνεται ένα 20% - 40% κατά την κατασκευαστική περίοδο και το υπόλοιπο ρυθμίζεται μέσο μακροπρόθεσμα. Με πιστώσεις από προμηθευτές εφοδιασμού Κυρίως των καυσίμων με χαρακτήρα μέσο βραχυπρόθεσμο. Με προκαταβολές έναντι Ναυλώσεων.

22 Θέματα Διοίκηση και Οργάνωσης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων
Η διάσπαση εθνικότητας πλοίου – πλοιοκτησίας- έδρας Εταιρεία Ελληνικών συμφερόντων Παναμαϊκή ναυτιλιακή εταιρεία Σημαία του πλοίου Λιβεριανή Επάνδρωση του πλοίου με Έλληνες αξιωματικούς και κατώτερο πλήρωμα από ασιατικές και άπω ανατολικές χώρες Διοίκηση και κεντρικά γραφεία της εταιρείας Λονδίνο Γραφεία στο Πειραιά Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζονται για την επιχείρηση τα εξής: Απλή και φτηνή σύσταση της Παναμαϊκής Ν.Ε. Ευνοϊκή και με ελάχιστες υποχρεώσεις η Λιβεριανή Σημαία Αποχή των πλοιοκτητών από κράτη που μετέχουν ή κινδυνεύουν να εμπλακούν σε πολέμους ή είναι μέλη στρατιωτικών συνασπισμών. Απαίτηση από τις δανειοδοτούσες τράπεζες και τους άλλους φορείς χρηματοδότησης. Ανάθεση της διοικήσεως του πλοίου σε έμπειρους αξιωματικούς και πλοίαρχο Χρησιμοποίηση κατώτερου πληρώματος από φτωχές χώρες, με πολύ χαμηλές αμοιβές Άσκηση διοικήσεως της εταιρείας από το Λονδίνο, ένα από τα σημαντικότερα ναυτιλιακά και χρηματοδοτικά κέντρα Εγκατάσταση γραφείου στον Πειραιά για εξεύρεση πληρωμάτων, για προμήθεια ορισμένων εφοδίων κλπ

23 Ειδικά Θέματα 1 « Κατασκευή Προϋπολογισμού – Απολογισμού ΝΕ και διαχωρισμός Δαπανών»
Κατηγορίες Δαπανών και Εσόδων Ναυτιλιακής Επιχείρησης Γενική Εκμετάλλευση Ναυτιλιακής Εταιρείας Κατηγορίες δαπανών Ναυτιλιακής Εταιρείας Διαδικασία διαχωρισμού και Καταλογισμού Δαπανών

24

25 Ειδικά Θέματα 2 « Ελληνικά και Παγκόσμια Συστήματα Φορολόγησης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων»
Φορολογικά Συστήματα ΝΕ - Θεωρία Υπολογισμός Φορολογικού βάρους ανά Σύστημα Παγκόσμια Φορολογικά Συστήματα

26 Ειδικά Θέματα 3 « SWOT ανάλυση για επενδυτικό σχέδιο Ναυτιλιακής Επιχείρησης»
SWOT - Template

27 Ειδικά Θέματα 4 « Εφαρμογή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων IFRS στις Ναυτιλιακές Επιχειρήσεις»
Επηρεασμός της ναυτιλιακής λογιστικής καταγραφής από την εφαρμογή των Διεθνών λογιστικών προτύπων

28

29 Ειδικά Θέματα 5 « Μοντελοποίηση των λειτουργιών της Ναυτιλιακής Επιχείρησης για τη λήψη αποφάσεων»

30 Ευχαριστώ πολύ !!!