Www.openaccess.gr Δράσεις του ΕΚΤ για ψηφιακές εκδόσεις και συλλογές στις ανθρωπιστικές επιστήμες Εύη Σαχίνη | Προϊσταμένη Τμήμα Στρατηγικής και Ανάπτυξης,

Παρουσίαση με θέμα: "Www.openaccess.gr Δράσεις του ΕΚΤ για ψηφιακές εκδόσεις και συλλογές στις ανθρωπιστικές επιστήμες Εύη Σαχίνη | Προϊσταμένη Τμήμα Στρατηγικής και Ανάπτυξης,"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 www.openaccess.gr Δράσεις του ΕΚΤ για ψηφιακές εκδόσεις και συλλογές στις ανθρωπιστικές επιστήμες Εύη Σαχίνη | Προϊσταμένη Τμήμα Στρατηγικής και Ανάπτυξης, ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ

2 www.openaccess.gr Ατζέντα Υποδομές του ΕΚΤ για την έρευνα Δράσεις για τις ανθρωπιστικές επιστήμες oΗλεκτρονικές εκδόσεις oΣυλλογές Πρόκληση για το μέλλον και νέες δράσεις

3 www.openaccess.gr ΕΚΤ και ερευνητικές υποδομές Το ΕΚΤ αναπτύσσει υποδομές που συμβάλλουν στη μετάβαση σε ένα ψηφιακό περιβάλλον εργασίας για τους ερευνητές με δράσεις και υπηρεσίες που αφορούν την υποστήριξη της διεξαγωγή έρευνας (research process) και της επιστημονικής επικοινωνίας (scholarly communication)

4 www.openaccess.gr Στόχος: Το ΕΚΤ να συμβάλλει ώστε η χώρα μας, η οποία έχει σημαντικό ερευνητικό έργο να αναδείξει, να αποκτήσει αξιόλογες ερευνητικές υποδομές και: oΝα μπορεί απρόσκοπτα να διεξάγεται η έρευνα διαδικτυακά κατά μόνας και συνεργατικά oΗ έρευνα που παράγεται στην Ελλάδα να διατίθεται ψηφιοποιημένη στο διαδίκτυο και να είναι προσβάσιμη, αν είναι δυνατόν σε όλους (έννοια της Ανοικτής Πρόσβασης) oΝα μπορεί να προβληθεί ανεμπόδιστα το έργο που επιτελείται στην Ελλάδα μέσα από το διαδίκτυο oΝα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη μακροχρόνια ψηφιακή διατήρηση του παραχθέντος έργου και αυτού που θα παραχθεί oΗ έρευνα που παράγεται στην Ελλάδα και βρίσκεται στο διαδίκτυο να μπορεί να ενταχθεί σε ευρύτερα διεθνή σχήματα (λχ. Στις Ευρωπαϊκες υποδομές) επιτυγχάνοντας οικονομίες κλίμακας

5 www.openaccess.gr Μέσο υλοποίησης: ΕΠΣΕ&Τ Το έργο «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΠΣ Ε+Τ)» έχει βασικό στόχο την υλοποίηση εθνικής υποδομής για την οργάνωση, τεκμηρίωση και διάχυση ψηφιακού περιεχομένου για την έρευνα και τεχνολογία (Ε&Τ). ΕΠ «Κοινωνία της Πληροφορίας» Ανάπτυξη και διάχυση περιεχομένου Ε&Τ Αξιοποίηση αποτελεσμάτων έρευνας και αποτελεσματικότερη οργάνωση περιεχομένου με νέα εργαλεία προσαρμοσμένα στα ελληνικά δεδομένα και στην εφαρμογή διεθνών προτύπων και πρακτικών Αρχή: 2001 2011: συνέχεια του ΕΠΣΕ&Τ με το έργο « Κοινωνικά ίκτυα & Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες»

6 www.openaccess.gr Υποδομές Ιδρυματικά αποθετήρια Επιστημονικές εκδόσεις Θεματικά αποθετήρια

7 www.openaccess.gr Υποδομές με οδηγό… Λογισμικό ανοικτού κώδικα Διαλειτουργικότητα Προώθηση και ένταξη σε ευρύτερες υποδομές Ανοικτή Πρόσβαση ΠανδέκτηςEuropeana Ζωφόρος ΠαρθενώναEuropeana Διδακτορικές ΔιατριβέςDART Europe Ιδρυματικό Αποθετήριο ‘Ήλιος’OpenAIRE Περιοδικά Ανοικτής ΠρόσβασηςDirectory of Open Access Journals Όλες οι υποδομές με δημοσιεύσεις/κείμενα Google Scholar

8 www.openaccess.gr Δράσεις ΕΚΤ στις ανθρωπιστικές επιστήμες Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το ΕΚΤ στην ανάπτυξη και υποστήριξη της ψηφιακής έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες στην Ελλάδα γιατί: oΟι ανθρωπιστικές επιστήμες γενικά, και στην Ελλάδα ειδικά, υπολείπονται σε υποδομές που επιτρέπουν τη μετάβαση σε ψηφιακό περιβάλλον εργασίας. Χρειάζονται ψηφιακά εργαλεία για τη διεξαγωγή και τη δημοσίευση της έρευνας oΤο επιστημονικό έργο είναι πολύ αξιόλογο, σε διεθνές επίπεδο oΥπάρχει πλούσιο περιεχόμενο, και μάλιστα ψηφιοποιημένο oΕίναι επιτακτική η προώθηση και διατήρηση του επιστημονικού αποθέματος (εργασιών και πρωτογενούς υλικού)

9 www.openaccess.gr Στενή συνεργασία ΕΚΤ με τους «ανθρωπιστές» Διαλεκτική και παραγωγική σχέση που ξεκινά από το ‘σπίτι μας’, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών oΙνστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών oΙνστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών oΙνστιτούτο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας Σημαντικές δυνατότητες για διεπιστημονική συνεργασία που συμβάλλει στην υποστήριξη και την προώθηση της έρευνας

10 www.openaccess.gr Επιστημονικές Εκδόσεις Επιστημονικά περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης

11 www.openaccess.gr Η πρόκληση Να δημιουργηθούν περιοδικά που θα αποβούν πραγματικά χρήσιμα ως ‘ζωντανά’ και συνεχώς εξελισσόμενα εργαλεία για την επιστημονική κοινότητα Να ψηφιοποιηθεί σημαντικός όγκος υλικού και να διατεθεί με Ανοικτή Πρόσβαση Να δημοσιεύονται τα νέα άρθρα με Ανοικτή Πρόσβαση Να μεταβεί ολόκληρος ο κύκλος των εκδοτικών εργασιών σε ψηφιακό περιβάλλον Να δημιουργηθεί τεχνική υποδομή υψηλού επιπέδου Να ξεπεραστούν ενδοιασμοί των ερευνητών

12 www.openaccess.gr Η αρχή… Μετάβαση τριών έντυπων περιοδικών των ινστιτούτων του ΕΙΕ στο ψηφιακό μέσο: oΨηφιοποίηση και διάθεση των παλαιών τευχών oΑνοικτή Πρόσβαση oΜετάβαση της λειτουργίας της εκδοτικής διαδικασίας στο διαδίκτυο oΕκπαίδευση ερευνητών

13 www.openaccess.gr Η συνταγή της επιτυχίας Συνεχής διάλογος με τους ερευνητές και η υποστήριξή τους Η συνεπής ενασχόληση των ερευνητών με το έργο Εκδοτικές διαδικασίες υψηλού επιπέδου προκειμένου να είναι ανταγωνιστικά και βιώσιμα τα περιοδικά Τεχνική υποδομή υψηλού επιπέδου

14 www.openaccess.gr Βασικές ενέργειες ανάπτυξης των περιοδικών Σχεδιασμός Επιλογή της δικτυακής πλατφόρμας ολοκληρωμένης διαχείρισης (Open Journal Systems) Εκπαίδευση και συνεχής υποστήριξη των ερευνητών Παραμετροποιήσεις στην πλατφόρμα ανά περίπτωση Ανάπτυξη πιλοτικού περιβάλλοντος IT και έναρξη λειτουργίας Ψηφιοποίηση αναδρομικού υλικού και δημιουργία μεταδεδομένων Διευθέτηση ζητημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας Συνεχής προώθηση του εγχειρήματος και διάλογος

15 www.openaccess.gr Περιοδικά με αξιολόγηση (peer-reviewed) Από το 1995Από το 2004Από το 1966

16 www.openaccess.gr Περιοδικές ενημερωτικές εκδόσεις Από το 1990 Από το 1982

17 www.openaccess.gr Τι πετύχαμε Διάθεση σημαντικού όγκου επιστημονικού υλικού στο διαδίκτυο. oΠεριοδικά με αξιολόγηση: 419 ψηφιοποιημένα άρθρα ως το 2008/ 67 νέα άρθρα 2008-2010 oΕνημερωτικές εκδόσεις: 122 ψηφιοποιημένα άρθρα ως το 2008/ 31 νέα άρθρα 2008-2010 o80% με Ανοικτή Πρόσβαση-όλα τα νέα άρθρα με ΑΠ Παράλληλη επαναδιατύπωση κανονισμών των περιοδικών από τα ινστιτούτα σύμφωνα με διεθνή πρότυπα Αύξηση αναγνωρισιμότητας σε όλον τον κόσμο Αύξηση δυνητικών συγγραφέων>περισσότερες επιλογές>σταδιακή βελτίωση ποιότητας περιοδικών Καινοτομίες: oΠλήρης δικτυακή διαχείριση διαδικασίας σε ένα από τα περιοδικά oΑλλαγές στο μοντέλο δημοσίευσης με Βυζαντινά Σύμμεικτα (first come- first serve-first publish)>μείωση χρόνου δημοσίευσης

18 www.openaccess.gr Νέες δράσεις για περιοδικά Βελτιώσεις υπηρεσιών, σύμφωνα και με υποδείξεις για το τι είναι σημαντικό στους ίδιους τους ερευνητές oΛχ δυνατότητα απευθείας σύνδεσης με άρθρα που αναφέρονται στις υποσημειώσεις oΑπευθείας σύνδεση με άρθρα που αναφέρουν το συγκεκριμένο άρθρο τους oΣτατιστικές χρήσης άρθρων (webmetrics) oΔυνατότητα εξαγωγής βιβλιογραφίας oΔυνατότητα προσθήκης πρωτογενούς υλικού Νέα περιοδικά (δέκα νέα περιοδικά στα επόμενα δύο χρόνια, κυρίως στις ανθρωπιστικές)

19 www.openaccess.gr Συλλογές

20 www.openaccess.gr Πανδέκτης http://pandektis.ekt.gr/dspace/ Θεματικό αποθετήριο Επιστημονικό και ερευνητικό υλικό στους τομείς της Ιστορίας και του Πολιτισμού. 40.000 εγγραφές και 23.000 τεκμήρια με Ανοικτή Πρόσβαση Μελλοντικά σχέδια oΕνίσχυση λειτουργικότητας oΠροσθήκη υλικού/συλλογών oΝέες υπηρεσίες για έρευνα / εκπαίδευση

21 www.openaccess.gr Ζωφόρος του Παρθενώνα Νέα διαδικτυακή εφαρμογή Ψηφιακή αναπαράσταση ζωφόρου Φωτογραφίες όλων των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου από Ακρόπολη, Βρετανικό, Λούβρο και σχέδια των Carrey και Stuart και επιστημονική τεκμηρίωση Για επιστήμονες και ευρύ κοινό Τρισδιάστατες απεικονίσεις, ψηφιακά παιχνίδια Ιδιαιτέρως δημοφιλέςγια εκπαιδευτικούς σκοπούς Σε συνεργασία με την ΥΣΜΑ Μελλοντικά σχέδια oΕνίσχυση λειτουργικότητας oΝέες εφαρμογές για εκπαίδευση www.parthenonfrieze.gr

22 www.openaccess.gr Θετικές προβλέψεις για το μέλλον επιστημονικής επικοινωνίας στις ανθρωπιστικές επιστήμες στην Ελλάδα Έρευνα του ΕΚΤ για τη βελτίωση της δικτυακής λειτουργίας των Βυζαντινών Συμμείκτων με τη συμβολή και του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών Σε 1100 ερευνητές και φορείς. Απάντησε περίπου το 10% (158), από τους οποίους οι 71 από την Ελλάδα. Ενθαρρυντικές προβλέψεις για το μέλλον: oΣχεδόν 100% καμία αντίρρηση να δημοσιεύσουν σε ηλεκτρονικό περιοδικό o56% χρησιμοποιούν πολύ συχνά ηλεκτρονικά περιοδικά oΤο 70% δεν έχει δημοσιεύσει σε ηλεκτρονικό περιοδικό oΤο 30% έχει δημοσιεύσει σε περιοδικό ΑΠ oΤο 95% θα δημοσίευε σε περιοδικό ΑΠ

23 www.openaccess.gr Η πρόκληση για το μέλλον και νέες δράσεις Στο πλαίσιο του ΕΠΣΕΤ Δ’: υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας ‘χτισμένες’ στο ψηφιακό περιεχόμενο oΣτα αποθετήρια επιστημονικού περιεχομένου oΣε ψηφιακό περιεχόμενο ΑΠ για την εκπαίδευση και επιμόρφωση oΟλοκληρωμένο περιβάλλον ηλεκτρονικών εκδόσεων (ανάπτυξη και ηλεκτρονικών βιβλίων, πολυκαναλική διάθεση κτλ) oΠλήρως ηλεκτρονική διάθεση υπηρεσιών βιβλιοθήκης oΠληροφοριακά συστήματα ερευνητικών δραστηριοτήτων-CRIS Ισχυρές, διαλειτουργικές υποδομές για την υποστήριξη του ερευνητικού έργου και της εκπαίδευσης Ενίσχυση δράσεων ΕΚΤ στις ανθρωπιστικές επιστήμες και συνεργασιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό

24 www.openaccess.gr Ευχαριστώ! Εύη Σαχίνη | Προϊσταμένη Τμήμα Στρατηγικής και Ανάπτυξης, ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ | esachin@ekt.gr