Πράσινη Βίβλος: Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας. Νέες προοπτικές (COM (2007) 161 final, 3.4) «…η πρόσβαση στη γνώση, η οποία παράγεται από τη δημόσια ερευνητική.

Παρουσίαση με θέμα: "Πράσινη Βίβλος: Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας. Νέες προοπτικές (COM (2007) 161 final, 3.4) «…η πρόσβαση στη γνώση, η οποία παράγεται από τη δημόσια ερευνητική."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Πράσινη Βίβλος: Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας. Νέες προοπτικές (COM (2007) 161 final, 3.4) «…η πρόσβαση στη γνώση, η οποία παράγεται από τη δημόσια ερευνητική βάση και η χρήση της από επιχειρήσεις και διαμορφωτές πολιτικών εδράζονται στον πυρήνα του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Τομέα, όπου η γνώση πρέπει να κυκλοφορεί χωρίς εμπόδια σε όλη την κοινωνία» Steven E. Hyman, Provost of Harvard University on Harvard’s Open Access Policy “The goal of university research is the creation, dissemination, and preservation of knowledge. At Harvard, where so much of our research is of global significance, we have an essential responsibility to distribute the fruits of our scholarship as widely as possible.”

2 Ανοικτή Πρόσβαση: Τρέχουσες Εξελίξεις και η Συμμετοχή του ΕΙΕ Δρ. Εύη Σαχίνη, ΕΚΤ

3 Ανοικτή Πρόσβαση είναι… Η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και απαλλαγμένη από τέλη και περιορισμούς διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο Οι αναγνώστες χρησιμοποιούν ελεύθερα το διατιθέμενο υλικό για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους σκοπούς. Ο συγγραφέας/δημιουργός διατηρεί τον έλεγχο των δικαιωμάτων επί του έργου

4 Δύο δρόμοι για την ανοικτή πρόσβαση Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης πχ BYZANTINA SYMMEIKTA http://www.byzsym.orghttp://www.byzsym.org Public Library of Science (PLoS) http://www.plos.org/http://www.plos.org/ – Directory of Open Access Journals (www.doaj.org)www.doaj.org Αποθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης (Αυτο-αρχειοθέτηση) Ιδρυματικά Αποθετήρια πχ Ήλιος http://helios-eie.ekt.gr/EIE/http://helios-eie.ekt.gr/EIE/ Θεματικά Αποθετήρια πχ Πανδέκτης http://pandektis.ekt.gr, Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών http://psdtheses.ekt.grhttp://pandektis.ekt.grhttp://psdtheses.ekt.gr Αποθετήριο υλικού Υπουργείου Παιδείας http://repository.edulll.grhttp://repository.edulll.gr ArXiv http://arxiv.org/http://arxiv.org/ – Directory of Open Access Repositories http://www.opendoar.org/http://www.opendoar.org/ – Registry of Open Access Repositories http://roar.eprints.org/http://roar.eprints.org/

5 Οφέλη Ακαδημαϊκοί και Ερευνητές Άμεση και ελεύθερη πρόσβαση σε πλήρη κείμενα επιστημονικού περιεχομένου Αύξηση της αναγνωσιμότητας και απήχησης του έργου τους σε παγκόσμιο επίπεδο, (citations) Παρακολούθηση (tracking) της πορείας του έργου τους μέσω στατιστικών εργαλείων των υποδομών Συγκέντρωση του έργου τους σε ένα κεντρικό σημείο Εύκολη διαχείριση και έλεγχος του έργου τους από το διαδίκτυο Διατήρηση του επιστημονικού τους έργου Μειωμένα έξοδα μέσω της ελεύθερης και δωρεάν πρόσβασης στα επιστημονικά περιοδικά Πιο άμεση επικοινωνία με τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας.

6 Οφέλη Ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και βιβλιοθήκες Μειωμένο κόστος διάχυσης πρόσβασης σε επιστημονικό περιεχόμενο Διεθνής προβολή του κύρους και της αξίας τους Έλεγχος και διατήρηση του επιστημονικού περιεχομένου μέσω ενός κεντρικού συστήματος. Παροχή σύγχρονων και ποιοτικών υπηρεσιών για τους ερευνητές Ευκαιρίες για εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων Δυνατότητες εκμετάλλευσης των καινοτόμων ιδεών

7 Οφέλη Επιχειρήσεις και κερδοσκοπικοί οργανισμοί Μειωμένο κόστος πρόσβασης στην έρευνα Ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών Σύνδεση της επιστήμης με την παραγωγή Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο Συνεργασία και διάλογος με την επιστημονική κοινότητα Ευρύ κοινό Τα επιστημονικά αποτελέσματα είναι δημόσιο αγαθό, αρχή της επιστήμης και ανταποδοτικότητα της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας Προώθηση τη δημιουργικότητας και αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων Ενίσχυση διακρατικού δικτύου συνεργασιών και επαφών Προσφορά στις αναπτυσσόμενες χώρες σύγχρονων και χωρίς κόστος δυνατοτήτων δημιουργίας και πρόσβασης στο επιστημονικό περιεχόμενο.

8 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ανοικτή Πρόσβαση – σημαντικοί σταθμοί – Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2007) - «Επιστημονική πληροφορία στην ψηφιακή εποχή: πρόσβαση, διάχυση και διατήρηση» – Η Ένωση Καινοτομίας (Innovation Union) -2010 Προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης στα αποτελέσματα της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας. Θα στοχεύσει να καταστήσει την ανοικτή πρόσβαση στις δημοσιεύσεις τη γενική προϋπόθεση για χρηματοδότηση έργων από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των Προγραμμάτων Πλαισίων για την έρευνα (COM (2010) 546)(COM (2010) 546) – Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόσβαση στην έρευνα (2012) η Επιτροπή τοποθετεί την Ανοικτή Πρόσβαση σε ερευνητικά δεδομένα ως γενική αρχή του Ηοrizon 2020 Και... ERC (ανοικτή πρόσβαση 6 μήνες μετά τη δημοσίευση) FP7 Pilot (Ανοικτή πρόσβαση στο 20% της χρηματοδοτούμενης έρευνας)

9 ΕΚΤ/ΕΙΕ και Ανοικτή Πρόσβαση Υποστηρίζει την «Κίνηση για την Ανοικτή Πρόσβαση», όπως αυτή διαμορφώνεται διεθνώς και την προωθεί σε εθνικό επίπεδο μέσα από πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση πολιτικών. Το ΕΙΕ είναι ο 1ος Ελληνικός φορέας που υπογράφει τη Διακήρυξη του Βερολίνου και αναμέσα στους 25 πρώτους φορείς που την υπέγραψαν παγκοσμίως (2003). Με απόφαση του ΔΣ ΕΙΕ (2007), μεταξύ άλλων, αποφασίζεται η ενίσχυση της ανοικτής πρόσβασης στην έρευνα που παράγει ο φορέας και των υποδομών που θα την υποσηρίξουν, η προσαρμογή του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας και των συμβάσεων των συνεργαζόμενων ερευνητών ώστε να ικανοποιούνται οι συνθήκες που στηρίζουν την ανοικτή πρόσβαση και τις σχετικές υποδομές (αποθετήρια, περιοδικά) Στο πλαίσιο του έργου «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΠΣΕ+Τ) – Γ’ Φάση, Αποθετήρια και Επιστημονικά Ηλεκτρονικά Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης» το ΕΚΤ ενισχύει την εθνική υποδομή για την έρευνα και την τεχνολογία, προωθώντας με ουσιαστικό τρόπο τόσο τον «χρυσό δρόμο» (περιοδικά ανοικτής πρόσβασης), όσο και τον «πράσινο δρόμο» (αυτό-αρχειοθέτηση σε αποθετήρια) για την Ανοικτή Πρόσβαση. Συμβάλλει στην προβολή της Ανοικτής Πρόσβασης στην Ελλάδα με τη δημιουργία και την υποστήριξη της πύλης www.openaccess.gr - Συμβάλλει στο διάλογο για την Ανοικτή Πρόσβαση στην Ελλάδα με τη δημιουργία και υποστήριξη του blog για την ΑΠ: www.openaccess.gr/blog.www.openaccess.grwww.openaccess.gr/blog Διοργανώνει πλέον σε σταθερή βάση διεθνή συνέδρια για την προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης, ενώ συμμετέχει σε, αλλά και συντονίζει σημαντικά ευρωπαϊκά έργα με στόχο την προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης, όπως το MedOANet (www.medoanet.eu) και το OpenAIRE (www.openaire.eu)www.medoanet.euwww.openaire.eu

10 www.epset.gr

11 www.openaccess.gr

12 www.openarchives.gr www

13 Ηλεκτρονικά Αποθετήρια Την ευθύνη συγκρότησης, διάθεσης και διατήρησης του ΕΑΔΔ έχει δια νόμου το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Από το ηλεκτρονικό αποθετήριο του ΕΑΔΔ διατίθενται 26526 διδακτορικές διατριβές με δυνατότητες αναζήτησης, πλοήγησης και ξεφυλλίσματος. www.phdtheses.gr Ο "Πανδέκτης" περιλαμβάνει σημαντικές ψηφιακές συλλογές ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. www.pandektis-eie.gr Το Αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα παρουσιάζει ένα μοναδικό έργο τέχνης που αξιοποιεί τις τεχνολογίες του Διαδικτύου για την ανάδειξη και προβολή πολιτιστικού περιεχομένου. www.parthenonfrieze.gr Περιέχει επιστημονικό και ερευνητικό υλικό των ερευνητών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνων. http://helios-eie.ekt.gr/EIE/

14 Ηλεκτρονικές Εκδόσεις/ΕΙΕ Από το 1966, online 2008- Πλήρης ΑΠ 21 τόμοι Με αξιολόγηση Πλήρης δικτυακή διαχείρηση www.byzsym.org Από το 2004, online 2008- Πλήρης ΑΠ 8 τόμοι Με αξιολόγηση www.historicalreview.org Από το 1995,online 2008- Πλήρης ΑΠ 10 τόμοι Με αξιολόγηση Πλήρης δικτυακή διαχείρηση: 2013 www.tekmeria.org Από το 1982, online 2009- Πλήρης ΑΠ 13 τεύχη 20 προς ψηφιοποίηση Περιοδική επιστημονική έκδοση http://www.ine-notebooks.org/ http://www.ine-notebooks.org/ Από το 1990, online 2009 Πλήρης ΑΠ 12 τεύχη 24 προς ψηφιοποίηση Ενημερωτική περιοδική έκδοση http://www.ine-newsletter.org http://www.ine-newsletter.org

15 Ηλεκτρονικές Εκδόσεις Εταιρεία Μελέτης της Ιστοριογραφίας και της Θεωρίας της Ιστορίας Από το 1999, online 2012- Πλήρης ΑΠ Με αξιολόγηση 11 τόμοι www.historeinonline.org Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία Από το 1982, online 2011- Delayed ΑΠ 27 τόμοι με ΑΠ, 18 παλαιότεροι με ΑΠ 10/2012 Με αξιολόγηση www.deltionchae.org Ομιλος Μελέτης Ελληνικού Διαφωτισμού Από το 1963, online 2011- Πλήρης ΑΠ Με αξιολόγηση 4 τόμοι online, 23 υπό ψηφοιποίηση για διάθεση 6/2013 www.eranistes.org Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού Από το 1971, online 2011- Πλήρης ΑΠ με το ΕΚΤ Με αξιολόγηση 4 τόμοι online, 27 υπό ψηφοιποίηση για διάθεση 6/2013 www.mnimon.gr Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών Από το 1943, online 2011- Πλήρης ΑΠ Με αξιολόγηση 4 τόμοι online, 34 θα διατίθενται έως 12/2012 www.makedonikajournal.org

16 16 Κατά μέσο όρο 5600 επισκέψεις μηνιαίως Ηλεκτρονικές Εκδόσεις 1/1 – 30/6/2012

17

18

19 Το αποθετήριο Ήλιος του ΕΙΕ

20 Δικτυακό αρχείο συσσώρευσης περιεχομένου ανοικτής πρόσβασης, συγκεντρώνει το επιστημονικό έργο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) http://helios-eie.ekt.gr/EIE/ Online 2008 (1η έκδοση) 10/ 2012 (2η ανανεωμένη έκδοση) 5.857 εγγραφές 1.800 αρχεία πλήρους κειμένου & 520 αρχεία βιντεο Διαλειτουργικό (harvesting Google Scholar κα)

21 Ο Ήλιος περιέχει........ ερευνητικά αποτελέσματα δημοσιεύσεις άρθρα σε διεθνή & ελληνικά περιοδικά εργασίες ερευνητών πρακτικά συνεδρίων εκδόσεις ΕΙΕ, βιβλία κεφάλαια βιβλίων διαλέξεις εκπαιδευτικό υλικό ενημερωτικά δελτία πολυμεσικό υλικό (βίντεο)

22 Εγγραφές Ήλιου, 10/2012

23 Επισκεψιμότητα 1/1-30/6/2012

24 Οφέλη για τους ερευνητές & το ΕΙΕ Το σύνολο του επιστημονικού έργου του φορέα με διατίθεται ελεύθερα προσβάσιμο μέσω Διαδικτύου Αύξηση της απήχησης του έργου του ΕΙΕ Μείωση του κόστους διάχυσης του έργου που παράγεται Εξασφάλιση μακροχρόνιας ψηφιακής διατήρησης του έργου του ΕΙΕ Οι επιστημονικές εργασίες στις διεθνείς μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο (google, OAIster, OpenDOAR..) Εξαγωγή στοιχείων κίνησης και χρήσης των εργασιών-στοιχεία μέτρησης δραστηριότητας -αξιολόγηση και διαφάνεια Αύξηση των ευκαιριών για εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων Υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας του αποθετηρίου (λχ. εξαγωγή, διατήρηση και ανανέωση καταλόγων δημοσιεύσεων σε διάφορα καθιερωμένα πρότυπα, προσωποποιημένος ‘χώρος’ στο αποθετήριο για αποθήκευση κτλ)

25 Επόμενα βήματα Όλο το έργο του ΕΙΕ να διατίθεται από το αποθετήριο ‘Ηλιος με Ανοικτή Πρόσβαση, ως υποχρέωση των ερευνητών και των συνεργατών Σύσταση ομάδας για την επεξεργασία κανονισμού για την πρόσβαση στο επιστημονικό έργο που παράγεται στο ΕΙΕ (πρόταση ΕΚΤ) Απόφαση ΔΣ Ενσωμάτωση στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας Δημιουργία μηχανισμού υποστήριξης της αυτοαρχειοθέτησης για τους ερευνητές ΕΙΕ

26 Επόμενα βήματα Κανονισμός ΕΙΕ για πρόσβαση στο επιστημονικό έργο του/ Πρόταση ΕΚΤ – Όλο το έργο του ΕΙΕ υποχρεωτικά στον‘Ηλιο – Ανοικτή Πρόσβαση: άμεση, 6 μήνες, 12 μήνες (μονογραφίες) Σύσταση ομάδας για την επεξεργασίας κανονισμού για την πρόσβαση στο επιστημονικό έργο που παράγεται στο ΕΙΕ (πρόταση ΕΚΤ) Απόφαση ΔΣ Ενσωμάτωση στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας Δημιουργία μηχανισμού υποστήριξης της αυτοαρχειοθέτησης για τους ερευνητές ΕΙΕ

27 Set the default to open access@NHRF! Open Access Week 2012 Ευχαριστώ Εύη Σαχίνη esachin@ekt.gr