Ημερίδα της Ε.Μ./Ι.Κ.Υ. Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθηση L.L.P. – ERASMUS, 28 Νοεμβρίου 2011 Θεματικό σεμινάριο: «Ο αντίκτυπος του προγράμματος.

Παρουσίαση με θέμα: "Ημερίδα της Ε.Μ./Ι.Κ.Υ. Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθηση L.L.P. – ERASMUS, 28 Νοεμβρίου 2011 Θεματικό σεμινάριο: «Ο αντίκτυπος του προγράμματος."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ημερίδα της Ε.Μ./Ι.Κ.Υ. Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθηση L.L.P. – ERASMUS, 28 Νοεμβρίου 2011 Θεματικό σεμινάριο: «Ο αντίκτυπος του προγράμματος Erasmus σε θεσμικό και ατομικό επίπεδο» «Η συμβολή του προγράμματος Erasmus στην ανάπτυξη πολιτικών για τη διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης» Φωτεινή Ασδεράκη Λέκτορας, Τμήμα Διεθνών κι Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς

2 Erasmus programme (history) Πρόγραμμα δράσης 1976 (Short Study Visits-SSVs, Joint Studies Programmes- JSPs) Ο Jacques Delors προσέφυγε στο Ευρ. Συμβούλιο του Λονδίνου, 5-6 Δεκεμβρίου 1986 για να προσπελάσει τις αντιδράσεις των Υπουργών και της Επιτροπής Παιδείας Erasmus I, 15 Ιουνίου 1987 (85 εκ. ECU) Erasmus II (1990-1994) (192 εκ. ECU). Socrates (1995-1999, 2000-2006)

3 Erasmus programme (today) LLL (2007-2013) με προϋπολογισμό 3.1 δις από τα 7δις Bologna Process (προώθηση κινητικότητας, αναγνώριση, κοινά προγράμματα σπουδών, ECTS, 20% έως 2020, DS) Youth on the Move (study, learn, train, work, take part) Έως σήμερα έχουν λάβει υποτροφίες Erasmus πάνω από 2.5 εκ. φοιτητές.

4 Γιατί ενίσχυση της κινητικότητας (why mobility?) Bologna Process, 47 χώρες

5 Η Ευρώπη στον κόσμο

6 Η ευρωπαϊκή κινητικότητα Συμβάλλει στην προσωπική ανάπτυξη Στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων (soft skills) όπως γλωσσικές, διαπολιτισμικές, δεξιότητες προσαρμογής σε μεταβαλλόμενο περιβάλλον Στην κινητικότητα της εργασίας Στην κινητικότητα της γνώσης (η «πέμπτη ελευθερία») Στην ανάπτυξη της «αγοράς» εκπαιδευτικών υπηρεσιών Στη δημιουργία μιας «ευρωπαϊκής ταυτότητας»

7 “War for talent” Όρος που εισήχθη από τον Steven Hankin of McKinsey & Company in 1997 Ed Michaels, Helen Handfield-Jones, Beth Axelrod (2011), The War For Talent, Harvard University Press. Οι εργάτες της γνώσης “the knowledge workers” (όρος του Peter Drucker) είναι οι μοχλοί ανταγωνιστικότητας των οικονομιών έντασης γνώσης

8 Πώς απαντά η Ευρώπη Με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας Με την ενίσχυση και δημιουργία προϋποθέσεων για γεωγραφική και λειτουργική-διατομεακή (intra-sector) κινητικότητα Με τη δημιουργία «συμμαχιών γνώσης» που συμβάλουν στην ανάπτυξη και μεγέθυνση της Ευρώπης. Έως το 2020 το 40% του ανθρωπίνου κεφαλαίου 30-34 ετών θα είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (Ελλάδα 2008, 31,4)

9 Το πρόγραμμα Erasmus Στο πρόγραμμα από το 2011 συμμετέχουν 33 χώρες δηλαδή, τα 27 κράτη-μέλη, η Ισλανδία, Νορβηγία, Λιχνενστάιν, η Κροατία, η Τουρκία και η Ελβετία από το 2011. Η κινητικότητα των φοιτητών αντιστοιχεί στο 85 % του ετήσιου προϋπολογισμού του Erasmus Το 4 % των ευρωπαίων φοιτητών λαμβάνουν υποτροφίες Erasmus κατά τη διάρκεια των σπουδών τους

10 Δράσεις του προγράμματος Για τους φοιτητές Σπουδές στο εξωτερικό Πρακτική στο εξωτερικό Γλωσσική προετοιμασία Για το ακαδημαϊκό προσωπικό Διδασκαλία στο εξωτερικό Κατάρτιση στο εξωτερικό Για το διοικητικό προσωπικό Κατάρτιση στο εξωτερικό Τα πανεπιστήμια Εντατικά προγράμματα Erasmus Θεματικά δίκτυα: ακαδημαϊκά δίκτυα και δομικά δίκτυα Πολυμερή Σχέδια Οι επιχειρήσεις Δέχονται φοιτητές για πρακτική Στέλνουν προσωπικό για διδασκαλία Αναπτύσσουν σχέσεις με τα ΑΕΙ

11 Στοιχεία για την κινητικότητα 2.853 από 3.873 ΑΕΙ που έχουν Erasmus University Charter έστειλαν φοιτητές σε επιλέξιμη χώρα (2009-10) Χώρες που έστειλαν τους περισσότερους φοιτητές Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Πολωνία (έχουν τους μεγαλύτερους φοιτητικούς πληθυσμούς) Το Ην. Βασίλειο δέχεται δύο φορές τους φοιτητές που στέλνει Δημοφιλείς προορισμοί: Ισπανία. Γαλλία, Γερμανία. Ην. Βασίλειο, Ιταλία.

12 Πηγή: Education and Culture DG

13 Κινητικότητα για πρακτική άσκηση (Mobility for Company Placements Ξεκίνησε το 2007-2008 και δίνει τη δυνατότητα για μια περίοδο 3 έως 12 μηνών για πρακτική άσκηση σε εταιρεία του εξωτερικού Εξοικειώνει τους φοιτητές με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας στο ευρωπαϊκό περιβάλλον. Ενισχύει τη συνεργασία ΑΕΙ – επιχειρήσεων και όχι μόνο. Η Γαλλία είναι η χώρα που στέλνει τους περισσότερους και ακολουθείται από τη Γερμανία, την Ισπανία, το Ην. Βασίλειο και την Πολωνία. Αγαπημένοι προορισμοί Ισπανία, Ην. Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία.

14 Ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα Erasmus Placement Consortia for placements που δημιουργούνται μεταξύ ΑΕΙ επιχειρήσεων, άλλων οργανισμών και ενώσεων 73 Erasmus Placement Consortia οργάνωσαν 5.482 ασκήσεις πρακτικής σε 12 χώρες το 2009- 2010 που αντιστοιχούν στο 15 % του συνόλου.

15 Πηγή: Education and Culture DG

16

17

18 Κινητικότητα Προσωπικού Erasmus Staff Mobility Η δράση εισήχθη το 1997 κι έως τώρα έχουν πραγματοποιηθεί 250.000 μετακινήσεις. Στο LLL Programme διευρύνθηκε ώστε να συμπεριλαμβάνει κατάρτιση εκπαιδευτικού προσωπικού καθώς και προσωπικού από εταιρείες ώστε να διδάξουν στα ΑΕΙ. Μέση διάρκεια 5,7 μέρες με μέση επιχορήγηση EUR 673 το άτομο. Η Πολωνία είναι η χώρα με τις περισσότερες αποστολές ακολουθούμενη από την Ισπανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία και το Ην. Βασίλειο.

19 Πηγή: Education and Culture DG

20 Erasmus intensive Programmes Πρόκειται για σύντομα προγράμματα διάρκεια από 10 ημ. έως 6 εβδ. με τη συμμετοχή φοιτητών και καθηγητών τουλάχιστον 3 επιλέξιμων κρατών Ενισχύουν τη δημιουργία πολυεθνικών ομάδων διδασκόντων και φοιτητών Νέες προσεγγίσεις στη θεματική και τη διδασκαλία των curricula

21 Πηγή: Education and Culture DG

22 Erasmus Εντατικά μαθήματα γλωσσών Μαθήματα για τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες Πιο δημοφιλείς προορισμοί Ιταλία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Σουηδία, Τουρκία Πηγή: Education and Culture DG

23 Erasmus University Cooperation Projects Εκσυγχρονισμός της Ανώτατης Εκπαίδευσης Πηγή: Education and Culture DG

24 Χρηματοδότηση για το εκσυγχρονισμό της ΑΕ

25 Πηγή: Education and Culture DG

26 Η συμβολή του Erasmus στον ΕΧΑΕ ECTS, DS, κινητικότητα, κοινά προγράμματα, διασφάλιση της ποιότητας (pilot projects, EQAR), European Qualification Framework (Tuning programme), χρηματοδότηση πιλοτικών προγραμμάτων για κατηγοριοποίηση των ιδρυμάτων (European ranking system), εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών, είναι δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν από το Erasmus, Tempus, Erasmus Mundus

27 Οι στρατηγικές ανάπτυξης της διεθνοποίησης

28 Τι είναι διεθνοποίηση; ‘The process of integrating an international, intercultural or global dimension into the purpose, functions or delivery of postsecondary education’ (Knight, 2003, p. 2). “…the opportunity to ‘promote cultural diversity and foster intercultural understanding, respect, and tolerance among peoples...’ seeking commitment to action within the HE sector that contributes to efforts ‘to build a climate of global peace” (IAU, 2005).

29 Γιατί διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης; Σε εθνικό επίπεδο Εξωστρέφεια των πανεπιστημίων (συνέργιες) Ανάπτυξη της γνώσης σε πολυεθνικές ομάδες και μεταφορά προς την κοινωνία και την οικονομία Ενίσχυση της εθνικής ανταγωνιστικότητας Εργαλείο “soft power” Δημιουργία ανοικτής, δημοκρατικής, ανεκτικής κοινωνίας Προσέλκυση ερευνητών και ακαδημαϊκών διεθνούς φήμης, φοιτητών κι επενδύσεων

30 Γιατί διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης; Σε επίπεδο ιδρύματος Προστιθέμενη αξία στο ίδρυμα (world-class university) Ανάπτυξη συνεργασιών, ερευνητικών σχεδίων κι εργασιών, δικτύωση Ενίσχυση ποιότητας, αριστείας, φήμης και ορατότητας του ιδρύματος Διεθνής αναγνώριση των πτυχίων του ιδρύματος Δημιουργία δημιουργικού, πολυπολιτισμικού, διεπιστημονικού περιβάλλοντος Προσέλκυση διεθνών φοιτητών και ακαδημαϊκού προσωπικού

31 Innovation in teaching methods, curriculum development, work placements and research projects are benchmarked against world’s best practice RMIT’s international education and industry networks provide a wide range of opportunities for students to enhance their education or research experience – at the University’s campuses in Melbourne and Vietnam; with partner institutions in Singapore, Malaysia and China; and through education and industry links throughout the world. To complement a program of study that is internationally relevant, most RMIT students can build an international component into their program, with options including overseas study, overseas work placements, taking part in an overseas project or showing work in international exhibitions.

32 Victoria University of Wellington launched the Victoria International Leadership Programme Te Pūao Manukura (VILP) in October 2008 - the first programme of its kind among New Zealand universities. For students, the programme will enhance their leadership skills, international knowledge and cultural awareness, as well as encourage interaction between international and domestic students, and across the various university faculties.

33 Νέοι όροι “ Global graduates” (Campbell, 2010), διαθέτουν πολυπολιτισμικές ικανότητες και τη δυνατότητα εργασίας και προσαρμογής στο διεθνές μεταβαλλόμενο περιβάλλον “Cosmopolitanism” The “international student’ the ‘international academic’ (23% των ακαδημαϊκών στο Ην. Βασίλειο είναι αλλοεθνείς βλ. Higher Education Statistics Agency, 2009)

34 Κινητικότητα των εργαζομένων της γνώσης (‘Knowledge workers’) Νέου τύπου visas: 1 εκ υψηλά εκπαιδευμένου προσωπικού μπήκε στις ΗΠΑ με H-1B visa (2000-03) Η ΕΕ-27 εισάγει την ‘Blue Card’. Το Ην. Βασίλειο εισάγει την ‘Entrepreneurial visa”

35 Προσέλκυση διεθνών φοιτητών

36 Μεγέθυνση του αριθμού των φοιτητών σε άλλη χώρα Πηγή: OECD, Education at a Glance, 2010

37 Δημοφιλείς φοιτητικοί προορισμοί (2007) OECD: Education at a Glance, 2010

38 Τάσεις στην αγορά ανώτατης εκπαίδευσης 2000-08 (ανάδυση νέων αγορών…) OECD: Education at a Glance, 2010

39

40 Υπουργείο Παιδείας Κύπρου Η πολιτική της κυβέρνησης όσον αφορά την ανώτερη εκπαίδευση στοχεύει στην ικανοποίηση των τοπικών αναγκών για ανώτερη εκπαίδευση καθώς και στην καθιέρωση της Κύπρου ως περιφερειακό εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο, το οποίο θα αποτελεί πόλο έλξης για διεθνείς ακαδημαϊκούς και φοιτητές

41 Η ανάπτυξη πολιτικών σε εθνικό επίπεδο Πώς, γιατί και σε ποια κατεύθυνση και έκταση; Στοχοθεσία της πολιτικής για διεθνοποίηση με τη συμμετοχή όλων στο πλαίσιο του ΕΣΥΠ

42 Πώς συμβάλλει το πρόγραμμα Erasmus Δημιουργία εθνικών διοικητικών υποδομών Παρέχει τα εργαλεία και χρηματοδότηση για τα βασικά βήματα προς τον «εξευρωπαϊσμό» της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης

43 Παρόλο όμως που υπάρχει πλέον το θεσμικό πλαίσιο…. Κίνητρα για την αξιοποίηση των υπαρχόντων εργαλείων, π.χ. κοινά προγράμματα, λειτουργία προγραμμάτων στο εξωτερικό, ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, διεθνείς συνεργασίες Κριτήρια και προϋποθέσεις λειτουργίας διεθνών προμηθευτών. Π.χ. στην Κίνα επιτρέπεται η λειτουργία διεθνούς προγράμματος μόνο σε συνεργασία με εθνικό ίδρυμα

44 Ο ρόλος του ΙΚΥ στη διεθνοποίηση της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης Μονάδα υποστήριξης κι ενημέρωσης για τα διαθέσιμα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή εργαλεία, την ανάπτυξη συνεργασιών και συνεργιών Συνεργασία με κοινωνικούς εταίρους Πολιτικές προβολής και μάρκετιγκ Ιστοσελίδα προβολής όχι μόνο των προγραμμάτων αλλά και των επιτευγμάτων των ελληνικών πανεπιστημίων Εκστρατείες ενημέρωσης Συμμετοχή σε Εκθέσεις

45 Universities and TEIs in Greece

46 Η ανάπτυξη πολιτικών διεθνοποίησης σε επίπεδο ιδρύματος Η γνώση είναι παγκόσμια αν και τα πανεπιστήμια είναι συχνά εθνικά Ο ανταγωνισμός που υπήρχε παλιά μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών ΑΕΙ είναι πλέον μεταξύ εθνικών και διεθνοποιημένων ΑΕΙ Τα πανεπιστήμια πρέπει να αναπτύξουν πολιτικές ανάπτυξης γνώσης και καινοτομίας, προσέλκυσης διεθνών φοιτητών και εθνικών και διεθνών επενδύσεων στη γνώση (Varghese, 2009)

47 Η αξιοποίηση του Erasmus από τα ΑΕΙ Τα γραφεία Διεθνών Σχέσεων κι Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων πρέπει να καταστούν τα στρατηγεία της διεθνοποίησης των ιδρυμάτων Σχεδιασμός της πολιτικής του ιδρύματος και ανάπτυξη ‘κουλτούρας’ διεθνοποίησης Αξιοποίηση όλων των εργαλείων (π.χ.ECTS user guide) των ήδη ωφελουμένων (ESN network) και διεύρυνση των συνεργασιών (networks) Διεθνοποίηση του προσωπικού Ιστοσελίδες προβολής

48 Διεθνοποίηση του ιδρύματος (internationalization at home) Πέρα από την κινητικότητα παροχή νέων ευκαιριών στους φοιτητές π.χ. διεθνείς καθηγητές για διδασκαλία Ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας, προγραμμάτων σπουδών, θέσεων πρακτικής άσκησης Προσφορά πολυπολιτισμικών δραστηριοτήτων για τους φοιτητές του ιδρύματος

49 Η Ελλάδα από την αρχαιότητα είναι ένα διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο αναφοράς και αριστείας

50 If you decide to stay abroad why so?

51 Yes we can! Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η μετανάστευση των νέων επιστημόνων. Τα πανεπιστήμια και πρέπει και μπορούν να συμβάλλουν στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και την αντιστροφή του κλίματος απαισιοδοξίας

52 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!