Περιβαλλοντική Επιστήμη και Μηχανική Ι Διάλεξη 8: Διαχείριση στερεών αποβλήτων Αν. Καθηγητής ΔΠΘ Κων/νος Τσαγκαράκης Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 18:00-21:00 Ώρα.

Παρουσίαση με θέμα: "Περιβαλλοντική Επιστήμη και Μηχανική Ι Διάλεξη 8: Διαχείριση στερεών αποβλήτων Αν. Καθηγητής ΔΠΘ Κων/νος Τσαγκαράκης Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 18:00-21:00 Ώρα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Περιβαλλοντική Επιστήμη και Μηχανική Ι Διάλεξη 8: Διαχείριση στερεών αποβλήτων Αν. Καθηγητής ΔΠΘ Κων/νος Τσαγκαράκης Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 18:00-21:00 Ώρα για εξ’ αποστάσεως συνεργασία Τρίτη 10 Νοεμβρίου 13:00-14:00 Μέσο επικοινωνίας: Τηλέφωνο 25410 79397 ή skype: konstantinos.tsagarakis

2 ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ http://ec.europa.eu/environment/waste/legislation/ http://ec.europa.eu/environment/waste/legislation/

3 ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ http://www.ypeka.gr/?tabid=437 http://www.ypeka.gr/?tabid=437

4 ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32008L0098http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32008L0098 «απόβλητα/ waste»: κάθε ουσία ή αντικείμενο το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει «επικίνδυνα απόβλητα/hazardous waste»: τα απόβλητα που εμφανίζουν μια ή περισσότερες από τις επικίνδυνες ιδιότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙΙ της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ «απόβλητα έλαια/waste oils»: τα ορυκτέλαια ή τα συνθετικά λιπαντικά ή τα βιομηχανικά έλαια που δεν είναι πλέον κατάλληλα για τη χρήση για την οποία αρχικώς προορίζονταν, όπως τα χρησιμοποιημένα έλαια κινητήρων εσωτερικής καύσης, τα έλαια κιβωτίων ταχυτήτων, τα λιπαντικά έλαια, τα έλαια για στροβίλους και τα υδραυλικά έλαια «βιολογικά απόβλητα/bio-waste»: τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα απορρίμματα τροφών και μαγειρείων από σπίτια, εστιατόρια, εγκαταστάσεις ομαδικής εστίασης και χώρους πωλήσεων λιανικής και τα συναφή απόβλητα από εγκαταστάσεις μεταποίησης τροφίμων «παραγωγός αποβλήτων/waste producer»: κάθε πρόσωπο του οποίου οι δραστηριότητες παράγουν απόβλητα (αρχικός παραγωγός αποβλήτων) ή κάθε πρόσωπο που πραγματοποιεί εργασίες προεπεξεργασίας, ανάμειξης ή άλλες οι οποίες οδηγούν σε μεταβολή της φύσης ή της σύνθεσης των αποβλήτων αυτών

5 «κάτοχος αποβλήτων/waste holder»: ο παραγωγός αποβλήτων ή το φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην κατοχή του οποίου ευρίσκονται τα απόβλητα, «έμπορος/dealer»: οιαδήποτε επιχείρηση η οποία ενεργεί ως εντολέας για την αγορά και την περαιτέρω πώληση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των εμπόρων που δεν καθίστανται υλικοί κάτοχοι των αποβλήτων, «μεσίτης/broker»: οιαδήποτε επιχείρηση η οποία οργανώνει την ανάκτηση ή τη διάθεση αποβλήτων για λογαριασμό τρίτων, συμπεριλαμβανομένων των μεσιτών «διαχείριση αποβλήτων/waste management»: η συλλογή, μεταφορά, ανάκτηση και διάθεση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας των εργασιών αυτών, καθώς και της επίβλεψης των χώρων απόρριψης και των ενεργειών στις οποίες προβαίνουν οι έμποροι ή οι μεσίτες,

6 Άρα Διαχείριση σημαίνει «συλλογή/collection»: η συγκέντρωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της προκαταρκτικής διαλογής και της προκαταρκτικής αποθήκευσης αποβλήτων με σκοπό τη μεταφορά τους σε εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων, Μεταφορά/transport «ανάκτηση/recovery»: οιαδήποτε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν ένα χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας. Στο Παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 2008/98/ΕΚ παρατίθεται μη εξαντλητικός κατάλογος των εργασιών ανάκτησης, «διάθεση/disposal»: οιαδήποτε εργασία η οποία δεν συνιστά ανάκτηση, ακόμη και στην περίπτωση που η εργασία έχει ως δευτερογενή συνέπεια την ανάκτηση ουσιών ή ενέργειας. Στο Παράρτημα Ι της οδηγίας 2008/98/ΕΚ παρατίθεται μη εξαντλητικός κατάλογος των εργασιών διάθεσης,

7 «χωριστή συλλογή/separate collection»: η συλλογή όπου μια ροή αποβλήτων διατηρείται χωριστά με βάση τον τύπο και τη φύση για να διευκολυνθεί η ειδική επεξεργασία, «πρόληψη/prevention»: τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται πριν μία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, και τα οποία μειώνουν: – α) την ποσότητα των αποβλήτων, μέσω επαναχρησιμοποίησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής των προϊόντων, – β) τις αρνητικές επιπτώσεις των παραγόμενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, ή – γ) την περιεκτικότητα των υλικών και προϊόντων σε επικίνδυνες ουσίες, «επαναχρησιμοποίηση/re-use»: κάθε εργασία με την οποία προϊόντα ή συστατικά στοιχεία που δεν είναι απόβλητα χρησιμοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν, «επεξεργασία/treatment»: οι εργασίες ανάκτησης ή διάθεσης, στις οποίες περιλαμβάνεται η προετοιμασία πριν από την ανάκτηση ή τη διάθεση, «ανάκτηση»: οιαδήποτε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν ένα χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας. Στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ παρατίθεται μη εξαντλητικός κατάλογος των εργασιών ανάκτησης,

8 «προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση/preparing for re-use»: κάθε εργασία ανάκτησης που συνιστά έλεγχο, καθαρισμό ή επισκευή, με την οποία προϊόντα ή συστατικά στοιχεία προϊόντων που αποτελούν πλέον απόβλητα προετοιμάζονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν χωρίς άλλη προεπεξεργασία, «ανακύκλωση/recycling»: οιαδήποτε εργασία ανάκτησης με την οποία τα απόβλητα μετατρέπονται εκ νέου σε προϊόντα, υλικά ή ουσίες που προορίζονται είτε να εξυπηρετήσουν και πάλι τον αρχικό τους σκοπό είτε άλλους σκοπούς. Περιλαμβάνει την επανεπεξεργασία οργανικών υλικών αλλά όχι την ανάκτηση ενέργειας και την επανεπεξεργασία σε υλικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα ή σε εργασίες επίχωσης, «αναγέννηση απόβλητων ορυκτελαίων/regeneration of waste oils»: οιαδήποτε εργασία ανακύκλωσης με την οποία μπορούν να παραχθούν βασικά έλαια με τη διύλιση απόβλητων ορυκτελαίων, και συγκεκριμένα με την αφαίρεση των προσμίξεων, των προϊόντων οξείδωσης και των προσθέτων που περιέχονται στα έλαια αυτά, «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές/best available techniques»: οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές κατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 11 της οδηγίας 96/61/ΕΚ.

9 Υποπροϊόντα/By-products Μια ουσία ή αντικείμενο που προκύπτει από διαδικασία παραγωγής, πρωταρχικός σκοπός της οποίας δεν είναι η παραγωγή αυτού του στοιχείου, μπορεί να θεωρείται ότι δεν συνιστά απόβλητο αλλά υποπροϊόν μόνον εάν πληρούνται οι ακόλουθοι όροι: α) είναι βέβαιη η περαιτέρω χρήση της ουσίας ή του αντικειμένου, β) η ουσία ή το αντικείμενο είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν απ’ ευθείας χωρίς άλλη επεξεργασία πέραν της συνήθους βιομηχανικής πρακτικής, γ) η ουσία ή το αντικείμενο παράγεται ως αναπόσπαστο μέρος μιας παραγωγικής διαδικασίας, και δ) η περαιτέρω χρήση είναι σύννομη, δηλαδή η ουσία ή το αντικείμενο πληροί όλες τις σχετικές απαιτήσεις περί προϊόντων και προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας για τη συγκεκριμένη χρήση και δεν πρόκειται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία.

10 Αποχαρακτηρισμός αποβλήτων Ορισμένα προσδιορισμένα απόβλητα παύουν να αποτελούν απόβλητα εάν έχουν υποστεί εργασία ανάκτησης, περιλαμβανομένης της ανακύκλωσης, και πληρούν ειδικά κριτήρια που θα καθοριστούν σύμφωνα με τους ακόλουθους όρους: – α) η ουσία ή το αντικείμενο χρησιμοποιείται συνήθως για συγκεκριμένους σκοπούς, – β) υπάρχει αγορά ή ζήτηση για τη συγκεκριμένη ουσία ή αντικείμενο, – γ) η ουσία ή το αντικείμενο πληροί τις τεχνικές απαιτήσεις για τους συγκεκριμένους σκοπούς και συμμορφούται προς την κειμένη νομοθεσία και τα πρότυπα που ισχύουν για τα προϊόντα, και – δ) η χρήση της ουσίας ή του αντικειμένου δεν πρόκειται να έχει δυσμενή αντίκτυπο στο περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία.

11 Ιεράρχηση των αποβλήτων/Waste hierarchy άρθρο 4 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ http://ec.europa.eu/environment/waste/framework/ http://ec.europa.eu/environment/waste/framework/ α) πρόληψη, β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ) ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας, και ε) διάθεση.

12 "χώρος υγειονομικής ταφής": κάθε χώρος διάθεσης αποβλήτων για την απόθεση των αποβλήτων επί ή εντός του εδάφους ή υπογείως, συμπεριλαμβανομένων: - των εσωτερικών χώρων διάθεσης των αποβλήτων (δηλαδή των χώρων υγειονομικής ταφής στους οποίους ένας παραγωγός αποβλήτων πραγματοποιεί τη διάθεσή τους στον τόπο παραγωγής) και - κάθε μόνιμος (δηλαδή χρησιμοποιούμενος άνω του έτους) χώρος προσωρινής εναποθήκευσης αποβλήτων, αλλά εξαιρουμένων: - των εγκαταστάσεων στις οποίες εκφορτώνονται τα απόβλητα με σκοπό την προετοιμασία τους για περαιτέρω μεταφορά τους προς ανάκτηση χρήσιμων υλών, επεξεργασία ή διάθεση αλλού και - της εναποθήκευσης των αποβλήτων πριν από την ανάκτηση χρήσιμων υλών ή την επεξεργασία για διάστημα μικρότερο των τριών ετών κατά γενικό κανόνα και -της εναποθήκευσης αποβλήτων πριν από τη διάθεση για διάστημα μικρότερο του έτους· -Για την κατανόηση των ΧΥΤΑ -https://www.youtube.com/watch?v=s-ps_0UFmfIhttps://www.youtube.com/watch?v=s-ps_0UFmfI -https://www.youtube.com/watch?v=pC1u6rJkyzAhttps://www.youtube.com/watch?v=pC1u6rJkyzA

13 ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ - DISPOSAL OPERATIONS [D] D 1 Εναπόθεση εντός ή επί του εδάφους (π.χ. χώρος υγειονομικής ταφής, κλπ.) D 2 Επεξεργασία σε χερσαίο χώρο (π.χ. βιοαποδόμηση υγρών αποβλήτων ή απόρριψη ιλύος στο έδαφος κλπ.) D 3 Έγχυση σε βάθος (π.χ. έγχυση αντλήσιμων αποβλήτων σε φρέατα, σε θόλους άλατος, ή σε φυσικά γεωλογικά ρήγματα κλπ.) D 4 Τελμάτωση (π.χ. έκχυση υγρών αποβλήτων ή ιλύων σε φρέατα, μικρές λίμνες ή λεκάνες κλπ.) D 5 Ειδικά διευθετημένοι χώροι υγειονομικής ταφής (π.χ. τοποθέτηση σε χωριστές στεγανές κυψελοειδείς κατασκευές, επικαλυμμένες και στεγανοποιημένες τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με το περιβάλλον κλπ.) D 6 Απόρριψη σε υδάτινο σώμα εκτός από θάλασσα/ωκεανό D 7 Απόρριψη σε θάλασσα/ωκεανό συμπεριλαμβανομένης της ταφής στο θαλάσσιο βυθό D 8 Βιολογική επεξεργασία που δεν προσδιορίζεται σε άλλο σημείο του παρόντος Παραρτήματος, από την οποία προκύπτουν τελικές ενώσεις ή μίγματα που διατίθενται με κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 12 D 9 Φυσικοχημική επεξεργασία που δεν προσδιορίζεται σε άλλο σημείο του παρόντος Παραρτήματος, από την οποία προκύπτουν ενώσεις ή μίγματα που διατίθενται με κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 12 (π.χ. εξάτμιση, ξήρανση, αποτέφρωση κλπ.) D 10 Αποτέφρωση στην ξηρά D 11 Αποτέφρωση στη θάλασσα D 12 Μόνιμη αποθήκευση (π.χ. τοποθέτηση κιβωτίων σε ορυχείο κλπ.) D 13 Ανάδευση ή ανάμιξη πριν από την υποβολή σε κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 12 D 14 Ανασυσκευασία πριν από την υποβολή σε κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 13 D 15 Αποθήκευση εν αναμονή υποβολής σε μια από τις εργασίες D 1 ως D 14 (εκτός από προσωρινή αποθήκευση, εν αναμονή συλλογής, στον τόπο παραγωγής των αποβλήτων) 13

14 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ - RECOVERY OPERATIONS [R] R 1Χρήση κυρίως ως καύσιμο ή ως άλλο μέσο παραγωγής ενέργειας R 2 Ανάκτηση/αποκατάσταση διαλυτών R 3 Ανακύκλωση/ανάκτηση οργανικών ουσιών που δεν χρησιμοποιούνται ως διαλύτες (συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης και άλλων διαδικασιών βιολογικού μετασχηματισμού) R 4 Ανακύκλωση/ανάκτηση μετάλλων και μεταλλικών ενώσεων R 5 Ανακύκλωση/ανάκτηση άλλων ανόργανων υλικών R 6 Αναγέννηση οξέων ή βάσεων R 7 Ανάκτηση προϊόντων που χρησιμεύουν για τη δέσμευση των ρύπων R 8 Ανάκτηση προϊόντων από καταλύτες R 9 Αναδιύλιση πετρελαίου ή άλλες επαναχρησιμοποιήσεις πετρελαίου R 10 Επεξεργασία σε χερσαίο χώρο από την οποία προκύπτει όφελος για τη γεωργία ή οικολογικές βελτιώσεις R 11 Χρήση αποβλήτων που προκύπτουν από τις εργασίες R 1 ως R 10 R 12 Ανταλλαγή αποβλήτων για να υποβληθούν σε κάποια από τις εργασίες R 1 ως R 11 R 13 Αποθήκευση αποβλήτων εν αναμονή υποβολής σε κάποια από τις εργασίες R 1 ως R 12 (εκτός από προσωρινή αποθήκευση, εν αναμονή συλλογής, στον τόπο παραγωγής των αποβλήτων) 14 ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙI

15 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ - PROPERTIES OF WASTE WHICH RENDER IT HAZARDOUS [H] H1 «Εκρηκτικό»: ουσίες και παρασκευάσματα που μπορούν να εκραγούν όταν έλθουν σε επαφή με φλόγα ή που είναι περισσότερο ευαίσθητες στις κρούσεις και τις τριβές από το δινιτροβενζόλιο. H2 «Οξειδωτικό»: ουσίες και παρασκευάσματα τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με άλλες ουσίες, ιδίως εύφλεκτες ουσίες, παρουσιάζουν ισχυρή εξώθερμο αντίδραση. H3-A «Πολύ εύφλεκτο»: — ουσίες και παρασκευάσματα σε υγρή κατάσταση, των οποίων το σημείο ανάφλεξης είναι κατώτερο των 21°C (συμπεριλαμβανομένων εξαιρετικά εύφλεκτων υγρών), ή — ουσίες και παρασκευάσματα που μπορεί να θερμανθούν και τελικά να αναφλεγούν στον αέρα σε κανονική θερμοκρασία χωρίς έξωθεν παροχή ενέργειας, ή — ουσίες και παρασκευάσματα σε στερεά κατάσταση, που μπορούν να αναφλεγούν εύκολα μετά από σύντομη επίδραση πηγής ανάφλεξης και που εξακολουθούν να φλέγονται ή να καίονται μετά την απόσυρση της πηγής ανάφλεξης, ή — ουσίες και παρασκευάσματα σε αέρια κατάσταση που αναφλέγονται στον αέρα υπό συνήθη πίεση, ή — ουσίες και παρασκευάσματα που, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό ή με υγρό αέρα, παράγουν εξαιρετικά αναφλέξιμα αέρια σε επικίνδυνες ποσότητες. H3-B «Εύφλεκτο»: υγρές ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων το σημείο ανάφλεξης είναι τουλάχιστον 21 °C και δεν υπερβαίνει τους 55°C. H4 «Ερεθιστικό»: ουσίες και παρασκευάσματα μη διαβρωτικά που ερχόμενα σε άμεση επαφή παρατεταμένη ή επαναλαμβανόμενη με το δέρμα ή τους βλεννογόνους δύνανται να προκαλέσουν φλεγμονή. H5 «Επιβλαβές»: ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα είναι δυνατόν να συνεπάγεται περιορισμένους κινδύνους. 15 ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII

16 H6 «Τοξικό»: ουσίες και παρασκευάσματα (περιλαμβανομένων πολύ τοξικών ουσιών και παρασκευασμάτων) των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα είναι δυνατόν να συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, παροδικού ή χρόνιου χαρακτήρα, ή ακόμη και το θάνατο. H7 «Καρκινογόνο»: ουσίες ή παρασκευάσματα οι οποίες, με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο ή να αυξήσουν τη συχνότητά του. H8 «Διαβρωτικό»: ουσίες και παρασκευάσματα οι οποίες, όταν έλθουν σε επαφή με ζωντανούς ιστούς, μπορούν να τους καταστρέψουν. H9 «Μολυσματικό»: ουσίες και παρασκευάσματα που περιέχουν ανθεκτικούς μικροοργανισμούς ή τις τοξίνες τους, οι οποίοι είναι γνωστό ή υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύεται ότι προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο ή σε άλλους ζώντες οργανισμούς. H10 «Τοξικό για την αναπαραγωγή»: ουσίες ή παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα, μπορεί να προκαλέσει μη κληρονομικές συγγενείς δυσμορφίες ή να αυξήσει τη συχνότητα εμφάνισής τους. H11 «Μεταλλαξογόνο»: ουσίες ή παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα, μπορεί να προκαλέσει κληρονομικά γενετικά ελαττώματα ή να αυξήσει τη συχνότητα εμφάνισής τους. H12 Απόβλητα που εκλύουν τοξικό ή πολύ τοξικό αέριο, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό, τον αέρα ή με ένα οξύ. H13 «Ευαισθητοποιητικό»: ουσίες και παρασκευάσματα τα οποία διά της εισπνοής, κατάποσης ή απορρόφησης μέσω του δέρματος, μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση του οργανισμού (υπερευαισθητοποίηση) τέτοια ώστε, με περαιτέρω έκθεση σε αυτή την ουσία ή το παρασκεύασμα, να προκαλούνται χαρακτηριστικές επιβλαβείς αντιδράσεις. H14 «Οικοτοξικό»: απόβλητα που παρουσιάζουν ή είναι δυνατόν να παρουσιάσουν άμεσο ή μελλοντικό κίνδυνο για έναν ή περισσότερους τομείς του περιβάλλοντος H15 Απόβλητα ικανά μετά από διάθεση, να δημιουργήσουν, με οποιοδήποτε μέσο, άλλη ουσία, π.χ. προϊόν έκπλυσης. 16

17 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις προϋποθέσεις-πλαίσια σχετικά με την παραγωγή αποβλήτων 1. Χρήση μέτρων σχεδιασμού ή άλλα οικονομικά μέσα που προάγουν την αποτελεσματική χρήση των πόρων. 2. Προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της επίτευξης καθαρότερων προϊόντων και τεχνολογιών που παράγουν λιγότερα απόβλητα καθώς και διανομή και χρήση των αποτελεσμάτων της εν λόγω έρευνας και ανάπτυξης. 3. Ανάπτυξη αποτελεσματικών και χρήσιμων δεικτών για τις περιβαλλοντικές πιέσεις που συνδέονται με την παραγωγή αποβλήτων με στόχο τη συμβολή στην πρόληψη παραγωγής αποβλήτων σε όλα τα επίπεδα, από τις συγκρίσεις προϊόντων σε κοινοτικό επίπεδο μέχρι δράσεις που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλίες των τοπικών αρχών και μέτρα σε εθνικό επίπεδο. ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV

18 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις φάσεις σχεδιασμού, παραγωγής και διανομής 4. Προαγωγή του οικολογικού σχεδιασμού (συστηματική ενσωμάτωση περιβαλλοντικών μελημάτων (environmental aspects) στον σχεδιασμό προϊόντων με στόχο τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του προϊόντος καθ’ όλο τον κύκλο της ζωής του). 5. Παροχή πληροφοριών για τεχνικές πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών από τη βιομηχανία. 6. Οργάνωση της εκπαίδευσης των αρμόδιων αρχών όσον αφορά την εισαγωγή των απαιτήσεων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων στις άδειες που εκδίδονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας και της οδηγίας 96/61/ΕΚ. 7. Ένταξη μέτρων πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων σε εγκαταστάσεις που δεν υπάγονται στην οδηγία 96/61/ΕΚ. Ανάλογα με την περίπτωση, στα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνονται και αξιολογήσεις ή σχέδια πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων. 8. Προσφυγή σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης ή παροχή στήριξης στις επιχειρήσεις με οικονομικά, συμβουλευτικά ή άλλα μέσα. Τα μέτρα αυτά μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στις περιπτώσεις που αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και λειτουργούν μέσω καθιερωμένων δικτύων επιχειρήσεων. 9. Προσφυγή σε εθελοντικές συμφωνίες, επιτροπές καταναλωτών/παραγωγών, ή τομεακές διαπραγματεύσεις έτσι ώστε οι σχετικές επιχειρήσεις ή βιομηχανικοί κλάδοι να καταρτίσουν τα δικά τους σχέδια ή στόχους πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων ή να διορθώσουν τα προϊόντα ή τις συσκευασίες που παράγουν απόβλητα. 10. Προαγωγή αξιόπιστων συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένου του EMAS και του ISO 14001. ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV

19 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις φάσεις κατανάλωσης και χρήσης 11. Οικονομικά μέσα, όπως κίνητρα για καθαρές προμήθειες ή καθιέρωση υποχρεωτικής πληρωμής από τους καταναλωτές για συγκεκριμένα αντικείμενα ή στοιχεία συσκευασίας που θα μπορούσαν αλλιώς να διατίθενται δωρεάν. 12. Προσφυγή σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και παροχής πληροφοριών που απευθύνονται στο ευρύ κοινό ή σε ειδικές ομάδες καταναλωτών. 13. Προαγωγή αξιόπιστων οικολογικών σημάτων. 14. Συμφωνίες με τη βιομηχανία, όπως η χρήση επιτροπών προϊόντων όπως εκείνες που συγκροτούνται στο πλαίσιο των Ολοκληρωμένων Πολιτικών Προϊόντων ή με λιανοπωλητές, για τη διάθεση πληροφοριών σχετικά με την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και με προϊόντα που έχουν λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον. 15. Στο πλαίσιο δημόσιων και εταιρικών προμηθειών, ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών κριτηρίων και των κριτηρίων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων σε δημοπρασίες και συμβάσεις, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο για Περιβαλλοντικές Δημόσιες Προμήθειες που δημοσίευσε η Επιτροπή στις 29 Οκτωβρίου 2004. 16. Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης ή/και επιδιόρθωσης κατάλληλων απορριφθέντων προϊόντων ή των συστατικών στοιχείων τους, ιδίως μέσω της χρήσης εκπαιδευτικών ή οικονομικών μέτρων, μέτρων εφοδιαστικής ή άλλων μέτρων, όπως η παροχή στήριξης σε διαπιστευμένα δίκτυα επισκευής και επαναχρησιμοποίησης ή στη σύστασή τους, ιδίως σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV

20 Generation and treatment of municipal waste - Issue number 31/2011 Municipal waste generation in Europe has slowed down and stabilised at about 520 kg per capita since 2002 http://ec.europa.eu/eurostat/web/environment/waste/main-tables http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/web/environment/waste/main-tables http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240

21 Παραγωγή αστικών αποβλήτων σε διάφορες Χώρες http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240

22

23

24 Παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα [tsdpc240] - Municipal waste generation and treatment, by type of treatment method - kg per capita Short Description: Municipal waste consists to a large extent of waste generated by households, but may also include similar wastes generated by small businesses and public institutions and collected by the municipality; this part of municipal waste may vary from municipality to municipality and from country to country, depending on the local waste management system. For areas not covered by a municipal waste collection scheme the amount of waste generated is estimated. http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240

25 Κομποστοποίηση και Χώνευση Κιλά ανά κάτοικο http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240

26 Ανακυκλώσιμα υλικά Κιλά ανά κάτοικο http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=tabl e&plugin=0&language=en&pcode=tsdpc240

27 Ανακυκλώσιμα υλικά Κιλά ανά κάτοικο, σύγκριση της Ελλάδας με την Πορτογαλία http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plu gin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plu gin=0&language=en&pcode=tsdpc240

28 Ανακυκλώσιμα υλικά Κιλά ανά κάτοικο, σύγκριση της Ελλάδας με την Ολλανδία http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plu gin=0&language=en&pcode=tsdpc240 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plu gin=0&language=en&pcode=tsdpc240

29 Μέση ποιοτική σύσταση των αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (2003) http://www.eedsa.gr/Contents.aspx?CatId=95 http://www.eedsa.gr/Contents.aspx?CatId=95

30 Κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων Απόφαση της Επιτροπής 2000/532/ΕΚ http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32000D0532http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32000D0532 01 Απόβλητα που προκύπτουν από εξερεύνηση, εξόρυξη, επεξεργασία εμπλουτισμού και περαιτέρω επεξεργασία ορυκτών και προϊόντων λατομείου 02 Απόβλητα πρωτογενούς παραγωγής (γεωργία, κηπευτική, θήρα, αλιεία και υδατοκαλλιέργειες). Παρασκευή και επεξεργασία τροφίμων 03 Απόβλητα από την κατεργασία ξύλου και την παραγωγή χαρτιών, χαρτονιών, πολτού, ταμπλάδων και επίπλων 04 Απόβλητα από τις βιομηχανίες δέρματος, γούνας και υφαντουργίας 05 Απόβλητα από τη διύλιση πετρελαίου, τον καθαρισμό φυσικού αερίου και την πυρολυτική επεξεργασία άνθρακα 06 Απόβλητα από ανόργανες χημικές διεργασίες 07 Απόβλητα από οργανικές χημικές διεργασίες 08 Απόβλητα από την παραγωγή, διαμόρφωση, προμήθεια και χρήση (ΠΔΠΧ) επικαλύψεων (χρώματα, βερνίκια και σμάλτο υάλου), κολλών, στεγανωτικών και τυπογραφικών μελανών 09 Απόβλητα από τη φωτογραφική βιομηχανία 10 Ανόργανα απόβλητα από θερμικές επεξεργασίες 11 Ανόργανα απόβλητα με μέταλλα από την επεξεργασία και την επικάλυψη μετάλλων-υδρομεταλλουργία μη σιδηρούχων μετάλλων 12 Απόβλητα από τη μόρφωση και επιφανειακή επεξεργασία μετάλλων και πλαστικών 13 Απόβλητα ελαίων (εκτός βρωσίμων ελαίων, 05 και 12) 14 Απόβλητα από οργανικές ουσίες χρησιμοποιούμενες ως διαλύτες (εκτός 07 και 08) Επικαιροποιήθηκε από Commission Decision (EU) No 2014/955/EU και Commission Regulation (EU) No 1357/2014.Commission Decision (EU) No 2014/955/EUCommission Regulation (EU) No 1357/2014

31 02 07 απόβλητα από την παραγωγή αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών (εξαιρουμένων των καφέ, κακάο και τσαγιού) 02 07 01 απόβλητα από την πλύση, τον καθαρισμό και τη μηχανική μείωση της πρώτης ύλης 02 07 02 απόβλητα από την απόσταξη αλκοόλης 02 07 03 απόβλητα από χημική επεξεργασία 02 07 04 υλικά ακατάλληλα για κατανάλωση ή επεξεργασία 02 07 05 λάσπες από επιτόπου επεξεργασία υγρών εκροής 02 07 99 απόβλητα μη προδιαγραφόμενα άλλως 03 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΡΤΙΩΝ, ΧΑΡΤΟΝΙΩΝ, ΠΟΛΤΟΥ, ΤΑΜΠΛΑΔΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΩΝ 03 01 απόβλητα από την κατεργασία ξύλου και την παραγωγή ταμπλάδων και επίπλων 03 01 01 απόβλητα φλοιών και φελλών 03 01 02 πριονίδι 03 01 03 ξέσματα, αποκομμένα τεμάχια, κατάλοιπα ξυλείας/κοντραπλακέ/καπλαμάδων 03 01 99 απόβλητα μη προδιαγραφόμενα άλλως

32 Αναθεώρηση της Πολιτικής της ΕΕ για τα απόβλητα http://ec.europa.eu/environment/waste/target_review.htm http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:52014DC0398 http://ec.europa.eu/environment/waste/target_review.htmhttp://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:52014DC0398 Ανακύκλωση του 70% των αστικών αποβλήτων και του 80% των αποβλήτων συσκευασίας ως το 2030 (90% για χαρτί ως το 2025, 60% για πλαστικά, 80% για ξύλο, 90% για μέταλλα, αλουμίνιο και γυαλί), Απαγόρευση της υγειονομικής ταφής των ανακυκλώσιμων υλικών (όπως το χαρτί, το γυαλί, το μέταλλο και το πλαστικό) και των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων (οργανικά από κουζίνα, κήπους, κλπ) έως το 2025 Ολοκληρωτική εξάλειψη της υγειονομικής ταφής των ανακτήσιμων αποβλήτων (Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, έπιπλα, ….) έως το 2030».

33 Γίνεται αναφορά σε τεχνολογίες και στην διαδικασία επιλογής βέλτιστων σχεδίων διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων. Έχει πολύ καλή ανάλυση Κόστους Υπάρχει ελεύθερο στο διαδίκτυο και στο e-class

34 Βασικές τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων Economopoulos, A.P. 2010, "Technoeconomic aspects of alternative municipal solid wastes treatment methods", Waste Management, vol. 30, no. 4, pp. 707-715.

35 Στη μονάδα διαχωρισμού υλικών είναι δυνατόν να ανακτηθούν ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί, πλαστικά, μέταλλα και γυαλί), να παραχθεί RDF, ένα δευτερογενές καύσιμο από τα υπολείμματα χαρτιού και πλαστικών και στη συνέχεια να διαχωριστούν τα οργανικά υλικά από τα άχρηστα που διατίθενται σε ΧΥΤΑ. Στη μονάδα βιοσταθεροποίησης, τα οργανικά υλικά μαζί με φυτικά υπολείμματα (χόρτα, κλαδιά, ξύλα) βιοσταθεροποιούνται μετά από παραμονή 4 έως 7 εβδομάδων υπό ελεγχόμενες συνθήκες υγρασίας, αερισμού και μηχανικής ανάδευσης. Στη μονάδα εξευγενισμού τα βιοσταθεροποιημένα οργανικά, διέρχονται από κόσκινο και αεροδιαχωριστή για την απομάκρυνση ανεπιθύμητων προσμίξεων. Στο χώρο ωρίμανσης, το προϊόν τοποθετείται σε σειράδια, όπου αναδεύεται περιοδικά και διαβρέχεται για τριάντα τουλάχιστον μέρες, για περαιτέρω βιολογική σταθεροποίηση, σελ 43.

36 Καύσιμο προερχόμενο από απόβλητα, RDF: Refuse Derived Fuel, καύσιμη ύλη που παράγεται από τεμαχισμό και απομάκρυνση της υγρασίας από τα στερεά απορρίμματα. Περιλαμβάνει καύσιμα υπολείμματα χαρτιού πλαστικού, υφάσματα ξύλα, ελαστικά, κλπ. Που δεν έχουν απομακρυνθεί από τη διαδικασία του μηχανικού διαχωρισμού. (παρακάτω) Καύσιμο από στερεά απόβλητα, SRF: Solid Recovered Fuel: Καύσιμη ύλη (όπως το RDF) αλλά παράγεται σύμφωνα με το European standard EN 15359. Αυτές οι προδιαγραφές, καθορίζουν την ενεργειακή αξία του υλικού. Παράγεται όταν έχω βιολογική ξήρανση, μετατρέπονται τα ΑΣΑ σε SRF αφού αφαιρεθούν σιδηρούχα μέταλλα και αλουμίνιο.

37 Η Αερόβια Μηχανική Επεξεργασία απαιτεί μικρότερη επένδυση κεφαλαίου, είναι οικονομικότερη & συμβατή με όλες τις οδηγίες διαχείρισης των αποβλήτων (συμπεριλαμβανομένης & της οδηγίας 2008/98 πλαίσιο). Τα προβλήματα ποιότητας του προϊόντος μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά στα αρχικά στάδια του σχεδιασμού. Οι μονάδες αερόβιας επεξεργασίας ΑΣΑ μπορεί να σχεδιαστούν χωρίς ή με την ανάκτηση RDF, ακριβότερη επιλογή αν το RDF χρησιμοποιηθεί σε κλιβάνους τσιμέντου, & ειδικά αν πρόκειται να αποτεφρωθεί, αλλά είναι περιβαλλοντικά φιλικότερη, καθώς μεγιστοποιεί τη συνολική ανάκτηση. (βλέπε στοιχεία κόστους παρακάτω)

38 H αναερόβια χώνευση του οργανικού κλάσματος γίνεται, μετά από τη μετατροπή του σε πολτό με προσθήκη ικανών ποσοτήτων θερμού νερού, σε κλειστούς βιοαντιδραστήρες κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Ο χρόνος παραμονής κυμαίνεται από 12 έως 18 μέρες και τα μερικώς σταθεροποιημένα οργανικά που προκύπτουν αφυδατώνονται με χρήση παχυντών βαρύτητας ή/και συστημάτων φυγοκέντρισης. Για την μετατροπή του προϊόντος της χώνευσης σε υλικό κατάλληλο για αποκατάσταση εδαφών ή για κάλυψη ΧΥΤΑ απαιτείται ωρίμανση, μια μακροχρόνια διαδικασία που στοχεύει στη μείωση της υγρασίας, στην απελευθέρωση του εγκλωβισμένου μεθανίου, στην εξάλειψη των φυτοτοξικών ουσιών και στην περαιτέρω αερόβια σταθεροποίηση του προϊόντος. Η διαδικασία αυτή μπορεί να επιταχυνθεί με ενεργό αερισμό της αποθηκευμένης μάζας. Το προϊόν της ωρίμανσης περιέχει αυξημένη υγρασία, μεγαλύτερη από 50%, η οποία δεν επιτρέπει την ενσάκινση ή έστω την παρατεταμένη αποθήκευσή του. Για τη μείωση της υγρασίας στο επίπεδο του 35% έως 45% γίνεται χρήση φιλτροπρεσών και για ακόμα μεγαλύτερη ξήρανση γίνεται χρήση θερμών απαερίων, σελ 44.

39 H βιολογική ξήρανση γίνεται σε βιοαντιδραστήρα, στον οποίον μεταφέρονται τα λειοτεμαχισμένα ΑΣΑ και παραμένουν για 5 - 14 μέρες. Οι μικροοργανισμοί αποδομούν μικρό μέρος του οργανικού κλάσματος και αυξάνουν τη θερμοκρασία των απορριμμάτων στους 55°C. Η ξήρανση γίνεται με αέρα, ο οποίος ανακυκλοφορεί εν μέρει μέσω των σειραδίων μετά από ψύξη και αποβολή της υγρασίας του. Η περίσσεια του αέρα εκλύεται στην ατμόσφαιρα μετά από απόσμηση. Στη μονάδα μηχανικού διαχωρισμού το ξηρό υλικό διέρχεται από κόσκινα για να απαλλαγεί από τα άχρηστα, περνάει από μαγνητικούς διαχωριστές για ανάκτηση μετάλλων και το υπόλειμμα υποβάλλεται σε δευτεροβάθμιο τεμαχισμό έτσι ώστε να προκύψει το SRF, δελ 45.

40 Ο θάλαμος για την καύση συμμείκτων ΑΣΑ κατασκευάζεται συνήθως με το σύστημα κινούμενων εσχαρών, ενώ για την καύση δευτερογενών καυσίμων (RDF ή SRF) με το σύστημα ρευστοποιημένης κλίνης. Ο λέβητας ανακτά θερμότητα από τα απαέρια του θαλάμου καύσης για παραγωγή ατμού. Ο ατμός τροφοδοτείται συνήθως σε ατμοστρόβιλο και γεννήτρια για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Η συμπαραγωγή θερμότητας για θέρμανση χώρων δεν είναι οικονομικά σύμφορη στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας λόγω του ήπιου κλίματος και της μικρής περιόδου θέρμανσης. Το σύστημα ελέγχου εκπομπών σε νέες μονάδες καύσης έχει ως στόχο τον αποτελεσματικό έλεγχο σωματιδίων, HC, HF, SO 2, διοξινών και βαρέων μετάλλων και είναι αρκετά δαπανηρό και ενεργοβόρο., σελ 45.

41 Χρήση σε εγκαταστάσεις αεριοποίησης ή πυρόλυσης Οι τεχνολογίες της αεριοποίησης και της πυρόλυσης ΑΣΑ, SRF ή/και RDF δεν έχουν εφαρμοστεί επιτυχώς σε βιομηχανικού μεγέθους εγκαταστάσεις, παρά τις υπερτριακονταετείς σχετικές προσπάθειες Η μόνη ρεαλιστική αξιοποίηση των δευτερογενών καυσίμων SRF ή/και RDF είναι σε εργοστάσια καύσης απορριμμάτων.

42 Από τις εγκαταστάσεις καύσης απορριμμάτων παράγονται, εκτός από τα τυπικά προϊόντα της καύσης (ατμός, CO2, CO, SO2, NOx και σωματίδια) και μια σειρά άλλων τοξικών ουσιών όπως υδροχλώριο, υδροφθόριο, διοξίνες, φουράνια και βαρέα μέταλλα (Hg, Cd, Pb, Zn, Cu, Ni, Cr). Για τον έλεγχο των τοξικών αυτών εκπομπών έχουν θεσπιστεί αυστηρά όρια (Οδηγία 2000/76/ΕΚ και ΚΥΑ 22912/1117/6-6-2005), για την επίτευξη των οποίων απαιτείται η χρήση δαπανηρών και ενεργοβόρων συστημάτων ελέγχου. Τα στερεά υπολείμματα από το θάλαμο καύσης και από τις θερμαντικές επιφάνειες των λεβήτων αντιστοιχούν στο 20-30% και η σκόνη από το σύστημα ελέγχου εκπομπών στο 3,5- 7,0% του βάρους των εισερχομένων ΑΣΑ. Τα υπολείμματα αυτά, ιδίως η σκόνη από το σύστημα ελέγχου εκπομπών, περιλαμβάνουν βαρέα μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες και η διαχείρισή τους απαιτεί ειδικές διαδικασίες, σελ 45.

43 Επένδυση αρχικού κεφαλαίου εναλλακτικών μεθόδων επεξεργασίας ΑΣΑ

44 Κόστος λειτουργίας εναλλακτικών μεθόδων επεξεργασίας ΑΣΑ

45 Ενδεικτικό κόστος εναλλακτικών μεθόδων επεξεργασίας ΑΣΑ με μονάδες που ιδρύουν & λειτουργούν κοινοτικοί φορείς

46 Ενδεικτικό κόστος εναλλακτικών μεθόδων επεξεργασίας ΑΣΑ με μονάδες που ιδρύουν & λειτουργούν ιδιώτες

47 Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων Επεξεργασία Βλέπε Οικονομόπουλος 2009. σ.38 Μετάβαση από Συλλογή και διάθεση σε Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης απορριμμάτων/ Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Σε επεξεργασία πριν την διάθεση ΧΥΤΑ και αξιοποίηση υπολειμμάτων

48 Συλλογή και απευθείας Μεταφορά σε Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ)

49 Συλλογή και Μεταφορά σε Σταθμό μεταφόρτωσης απορριγμάτων (ΣΜΑ) και από εκεί σε Ολοκληρωμένη εγκατάσταση Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Δείτε Βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=OqTbxxIUH-g και https://www.youtube.com/watch?v=C9c-fGKd_hEhttps://www.youtube.com/watch?v=OqTbxxIUH-ghttps://www.youtube.com/watch?v=C9c-fGKd_hE

50 Βελτιστοποίηση, παράδειγμα απαιτούμενου χρόνου με επιστροφή 3 ώρες 2 ώρες 3 ώρες 5 ώρες

51 Μεταφορά Ένας ορισμός για ΣΜΑ: https://www.espa.gr/el/pages/DictionaryFS.aspx?item=392. https://www.espa.gr/el/pages/DictionaryFS.aspx?item=392 Εγκατάσταση όπου λαμβάνει χώρα η φόρτωση των στερεών αποβλήτων από το μέσο συλλογής σε άλλο μέσο μεταφοράς, με ταυτόχρονη μείωση του όγκου τους, μέσω κινητής η μόνιμης εγκατάστασης. Ως "μόνιμος" θεωρείται ο σταθμός μεταφόρτωσης, όπου όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για την κατάλληλη συμπίεση και "συσκευασία" των στερεών αποβλήτων συντελούνται στο χώρο των κτιριοδομικών εγκαταστάσεών του, προκειμένου τα στερεά απόβλητα να μεταφερθούν σε χώρο τελικής διάθεσης, από ειδικά για το σκοπό αυτό οχήματα. Ως "κινητός" σταθμός μεταφόρτωσης θεωρείται, συνήθως, οιοσδήποτε τύπος φορτηγού οχήματος ή συνδυασμού οχημάτων, που φέρει τον κατάλληλο εξοπλισμό και υπερκατασκευή για την συμπίεση και "συσκευασία" των απορριμμάτων, χωρίς την μεσολάβηση παγίων εγκαταστάσεων συμπίεσης. Συνοψίζονται τα κυριότερα Πλεονεκτήματα Τα απορριμματοφόρα αδειάζουν τα απορρίμματα και στη συνέχεια μεγαλύτερα φορτηγά (δυναμικότητας 3-4 φορές του απορριμματοφόρου) μεταφέρουν στο χώρο επεξεργασίας. Μεγαλύτερος χρόνος για τα απορρίμματα για να συλλέξουν τα απορρίμματα από τις αστικές περιοχές Καλύτερος προγραμματισμός βάρδιας Βελτιστοποίηση του κόστους συλλογής/μεταφοράς

52 Μεταφορά Μια μελέτη από ΕΡΑ για τα άτομα λήψης αποφάσεων σε σχέση με ΣΜΑ Waste Transfer Stations: A Manual for Decision-Making (PDF)Waste Transfer Stations: A Manual for Decision-Making (PDF) (66 pp, 648 KB) defines what a transfer station is and how it relates to municipal solid waste management in the context of a community's total waste management plan. The manual identifies issues and factors to consider when deciding to build a transfer station, planning and designing it, selecting a site, and involving the community. http://www3.epa.gov/epawaste/nonhaz/municipal/pubs/r02002.pdf Μια μελέτη από ΕΡΑ για την συμμετοχή του Κοινού Waste Transfer Stations: Involved Citizens Make the Difference (PDF)Waste Transfer Stations: Involved Citizens Make the Difference (PDF) (28 pp, 210 KB) contains information on what role transfer stations play in the community, how they might impact the community, and how you as a concerned citizen can participate in the decisions concerning their location and operation. http://www3.epa.gov/epawaste/nonhaz/municipal/pubs/wtsguide.pdf (Βλέπε τις επόμενες 4 διαφάνειες)

53 How do I get involved? Form or join a community advisory panel A community advisory panel (CAP) should reflect local diversity and include residents, businesses, and industry. CAPs can provide insight and external input and may oversee administration of host benefits or amenities agreed upon as part of siting discussions. For instance, a CAP might be formed to administer funds allocated for job training programs.

54 Attend public meetings or hearings. Find answers to the following questions: What benefits would the waste transfer station provide? How will the waste transfer station affect the community and the environment? How will the community be affected by truck traffic? What types of litter, noise, and vector controls will the facility have? Will all waste be removed or containerized at the end of the day? How will storm water and wash water runoff be managed? How will the community be economically impacted? What type of odor control will the facility have? How will the waste transfer station save you money? What potential hazards may be expected and how will they be addressed? Does the community get any special benefits?

55 Secure follow-up on your concerns from the local regulatory authority Ask questions such as the following: How will the local regulatory authority monitor resolution of your concerns? When will you be able to meet with project management? Who will provide long term oversight of facility operations? What provisions are being made so that the public can review the facility’s operating history and permit compliance after regular operations begin? Can the community be involved in site inspections and reviews? Will the authority help schedule a visit to a similar facility?

56 What kinds of community benefits might be negotiable? Landscaping, lighting, and local park areas. Limitations on waste generation sources (e.g., off reservation, out of county, out of state). Funding of public road/infrastructure improvements. Restrictions on truck traffic, including designated routing. Guaranteed preference to the community’s residents for employment. Commitment to regularly pick up litter and sweep streets in and around the waste transfer station. Participation in site inspections and operation reviews. A hotline with the name and phone number of someone that will act on and respond to complaints. Restrictions on operating hours. Commitment to cleaning up the tipping floor at day’s end. Free or reduced-cost use of the facility for the community’s residents and businesses. Improvements to community schools, recreation programs, fire department, etc. Free recyclables collection and/or processing. Guarantees for housing values. A fee paid to the local government for every ton of waste received at the facility.

57 Το Σύνδρομο ΝΙΜΒΥ Not In My Back Yard Σε αντιδιαστολή με την συμμετοχή του κοινού.

58 Public Participation Guide http://www2.epa.gov/international-cooperation/public-participation-guidehttp://www2.epa.gov/international-cooperation/public-participation-guide Public participation can be any process that directly engages the public in decision-making and gives full consideration to public input in making that decision. Public participation is a process, not a single event. It consists of a series of activities and actions by a sponsor agency over the full lifespan of a project to both inform the public and obtain input from them. Public participation affords stakeholders (those that have an interest or stake in an issue, such as individuals, interest groups, communities) the opportunity to influence decisions that affect their lives.sponsor agency

59 Public Participation and Citizen Action http://www3.epa.gov/epawaste/hazard/tsd/permit/pubpart/ http://www3.epa.gov/epawaste/hazard/tsd/permit/pubpart/