Αθανάσιος Σουπίλας Επιστημονικά υπεύθυνος ΕΥΑΘ 26ηΤακτική Γενική Συνέλευση της ΕΔΕΥΑ Ρέθυμνο 20 Νοεμβρίου 2014.

Παρουσίαση με θέμα: "Αθανάσιος Σουπίλας Επιστημονικά υπεύθυνος ΕΥΑΘ 26ηΤακτική Γενική Συνέλευση της ΕΔΕΥΑ Ρέθυμνο 20 Νοεμβρίου 2014."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Αθανάσιος Σουπίλας Επιστημονικά υπεύθυνος ΕΥΑΘ 26ηΤακτική Γενική Συνέλευση της ΕΔΕΥΑ Ρέθυμνο 20 Νοεμβρίου 2014

2  Προβλήματα που απασχολούν τους λειτουργούς Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ).  Δίκτυα Αποχέτευσης: Παντορροϊκά - Υπερχειλίσεις - Εισροές λυμάτων στα δίκτυα  Περιβαλλοντική φροντίδα και προληπτικές ενέργειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των Δικτύων από τις Εταιρείες Ύδρευσης- Αποχέτευσης  Real _t_So Επιχειρησιακό εργαλείο σε πραγματικό χρόνο  Νομοθετική Διάσταση.

3

4

5

6  Οι εταιρείες Ύδρευσης Αποχέτευσης είναι υπεύθυνες για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των Δικτύων συλλογής λυμάτων (Δίκτυα Αποχέτευσης) καθώς και των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ).  Η ύπαρξη υπερχειλίσεων στα αποχετευτικά δίκτυά τους είναι μια αναγκαιότητα στα περισσότερα παντορροϊκά συστήματα με σκοπό να εξασφαλισθεί ότι οι υπερβάλλουσες παροχές λυμάτων, ειδικά σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων ή λόγω άλλης ανωτέρας βίας, π.χ. βλάβη, έμφραξη κ.λπ., απορρίπτονται σε συγκεκριμένα και ελεγχόμενα σημεία του αποδέκτη με ελεγχόμενο τρόπο.  Το ίδιο σημαντικό με το πρόβλημα των υπερχειλίσεων είναι και το θέμα των εισροών υδάτων, ειδικά θαλασσινού νερού στα δίκτυα αποχέτευσης λόγω των προβλημάτων διάβρωσης του εξοπλισμού που δημιουργεί η αυξημένη αγωγιμότητα

7

8  Περιγράφει τους όρους για την συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων  Περιορισμοί ρύπανσης από διάθεση υδάτων λόγω υπερχείλισης υδάτων βροχής: «με το δεδομένο ότι δεν είναι δυνατόν στην πράξη να κατασκευασθούν δίκτυα συλλογής ακαθάρτων και εγκαταστάσεις επεξεργασία λυμάτων με τέτοιο τρόπο ώστε όλα τα λύματα να επεξεργάζονται σε περίοδο έντονων βροχοπτώσεων, τα Κράτη Μέλη θα αποφασίσουν για τα μέτρα που θα εφαρμόσουν για την μείωση της ρύπανσης από υπερχειλίσεις ομβρίων. Τέτοια μετρά μπορούν να βασίζονται σε σχέσεις αραίωσης ή παροχής σε σχέση με την παροχή ξηρού καιρού, ή ακόμη και στον αποδεκτό αριθμό υπερχειλίσεων ανά έτος».

9  Τα Αποχετευτικά δίκτυα και οι Εγκαταστάσεις επεξεργασίας Λυμάτων είναι ο καλύτερος τρόπος για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του υδάτινου περιβάλλοντος στις πόλεις  Οι εκροές στους υδάτινους αποδέκτες μέσω των Υπερχειλίσεων μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του αποδέκτη για διατήρηση καλής οικολογικής κατάστασης ( good ecological status Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό 60/2000)  Παράλληλα μπορεί να υπάρχουν αποκλίσεις στις απαιτήσεις και άλλων Περιβαλλοντικών Οδηγιών όπως για τα Νερά κολύμβησης,την ποιότητα για την αλιεία οστρακοειδών, κλπ  Τα προβλήματα αυτά παρουσιάζονται στην διάρκεια εντόνων βροχοπτώσεων ή και τεχνικών βλαβών στα δίκτυα αποχέτευσης ή διακοπής ρεύματος κλπ  Ύπαρξη και άλλων λύσεων είναι δυνατή αλλά οι λύσεις αυτές δεν είναι ούτε οικονομικά συμφέρουσες ούτε περιβαλλοντικά εφικτές  Η λήψη μέτρων ανά υπερχείλιση να αφεθεί στα κράτη μέλη σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες και το κόστος.

10

11  Η κλιματική αλλαγή και οι έντονες βροχοπτώσεις  Τα φερτά συγκεντρώνονται στα αντλιοστάσια και δημιουργούν εμφράξεις και συνεπώς υπερχειλίσεις. Ανάγκη για απομάκρυνσή τους με τακτικό καθαρισμό των αντλιοστασίων(*) διότι σε αντίθετη περίπτωση θέτουν σε κίνδυνο τη συνολική λειτουργία των αντλιοστασίων. Σε ορισμένα αντλιοστάσια είναι απαραίτητη η εκτροπή των λυμάτων προς τον αποδέκτη, προκειμένου να εκτελεσθούν οι παραπάνω προγραμματισμένες εργασίες συντήρησης.  Εισροές από μη στεγανά τμήματα του δικτύου, όπως παραθαλάσσιοι αγωγοί & φρεάτια

12  Διάταξη αποθηκευτικών δεξαμενών (δεξαμενών ομβρίων).  Διάταξη δεξαμενών καθίζησης ή άλλων διατάξεων μείωσης του ρυπαντικού φορτίου της υπερχείλισης  Χρήση συστήματος υδροχαρών φυτών ή λωρίδων φυσικών εμποδίων για την μείωση της εισροής λυμάτων στα αποχετευτικά δίκτυα.  Εγκατάσταση κινητών διατάξεων υπερχείλισης (μηχανικά ή ηλεκτροκίνητα) και διατάξεων αντεπιστροφής στις υπερχειλίσεις.  Χρήση του GIS για αποτύπωση δικτύων, δημιουργίας βάσεων δεδομένων και γενικά ύπαρξη υδραυλικού μοντέλου για το δίκτυο αποχέτευσης  Συντονισμός αυτοματισμού των αντλιοστασίων λυμάτων με εφαρμογή συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για πρόβλεψη συνθηκών υπερχείλισης ή ανύψωσης της στάθμης της θάλασσας στο δίκτυο.  Βελτίωση της λειτουργίας των ΕΕΛ όσον αφορά στη δυνατότητα επεξεργασίας παροχών αιχμής κατά τη διάρκεια βροχοπτώσεων.  Γενικά ανάγκη Επενδύσεων για όλα τα παραπάνω

13  Σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας επιτρέπεται η υπερχείλιση ασφαλείας των αντλιοστασίων,κατά προτίμηση σε αγωγούς ομβρίων, αλλά και, εφόσον είναι αναγκαίο, σε παρακείμενα ρέματα ή την θάλασσα για την αποφυγή καταστάσεων υπερχείλισης και καταστροφών σε οικίες, δίκτυα, δρόμους, αποφυγή ζημιών κλπ  Κατασκευή χωριστικών δικτύων, όπου είναι δυνατόν  Εξασφάλιση της ικανοποιητικής συντήρησης των αντλιοστασίων (αντλίες Η/Ζ ) και των αγωγών υπερχείλισης ώστε να βρίσκονται πάντα σε αξιόπιστη κατάσταση λειτουργίας  Αραίωση λυμάτων με όμβρια 1/7 για διάθεση σε αποδέκτη & 1/5 για διάθεση σε ΕΕΛ  Εγκατάσταση αποθηκευτικών δεξαμενών

14 Στοχεύοντας την καλή οικολογική κατάσταση σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για το νερό  Μικροβιολογική παρακολούθηση Θερμαϊκός / δύο μήνες σε σημεία κοντά στην προκυμαία σε σημεία πιθανών υπερχειλίσεων Δειγματοληψίες από το Τμήμα Περιβαλλοντικού Ελέγχου.  Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών ΕΛΚΕΘΕ Εκτενείς μελέτες –παρακολούθηση του Θερμαϊκού Κόλπου την τελευταία 10ετία φυσικοχημικές,βιολογικές κλπ για την εκτίμηση της τροφικής κατάστασης του Θερμαϊκού.Δίκτυο 24 σταθμών. Χρηματοδότηση αρκετών μελετών από την ΕΥΑΘ  Συνεχής on –line μετρήσεις της αγωγιμότητας στην είσοδο & έξοδο της ΕΕΛΘεσσαλονίκης

15  Πρόβλημα για την επαναχρησιμοποίηση των εκροών των ΕΕΛ λόγω αυξημένων ιόντων χλωρίου ( αγωγιμότητα)  Διάβρωση του Η/Μ εξοπλισμού στα αντλιοστάσια και τις ΕΕΛ  Αύξηση του ενεργειακού κόστους λειτουργίας λόγω μεγαλύτερης παροχής λυμάτων για επεξεργασία  Δημιουργία υδροθείου στο βιοαέριο & ανάγκη επενδύσεων για την δυνατότητα αξιοποίησής του  Πιθανή επίδραση στην βιολογική βαθμίδα επεξεργασίας των ΕΕΛ  Μείωση διαλυμένου οξυγόνου από 9mg/lit σε, 5 mg/l  Επίδραση στην διαδικασία της κροκίδωσης στην αφυδάτωση στην επαφή του διαλύματος πολυηλεκτρολύτη με την ιλύ,

16 ΕΡΓΟ “11ΣΥΝ_9_184” ΔΡΑΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 Η Εθνική δράση και οι συμμετέχοντες Φορείς Επιχειρησιακό Εργαλείο Ελέγχου σε Πραγματικό Χρόνο των υπερχειλίσεων παντορροϊκού συστήματος αποχέτευσης σε παράκτιες πόλεις Επιχειρησιακό Εργαλείο Ελέγχου σε Πραγματικό Χρόνο των υπερχειλίσεων παντορροϊκού συστήματος αποχέτευσης σε παράκτιες πόλεις http://realtso.gr

17

18  Επιχειρησιακό εργαλείο ελέγχου σε πραγματικό χρόνο για τις υπερχειλίσεις με την χρήση «ευφυών πρακτόρων», αισθητήρων & τηλεμετάδοσης.  Στοχεύει στην μείωση των υπερχειλίσεων σε αποδέκτη  Επιδιώκει τον έλεγχο & την μείωση εισροών θαλασσινού νερού στο δίκτυο ακαθάρτων  Πιλοτική εφαρμογή σε 3 σημεία του Αποχετευτικού δικτύου της ΕΥΑΘ (Λιμάνι, Φιλοποίμενος & Κοσμά Αιτωλού στον ΙΟΘ)

19

20 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ - ΕΛΕΓΧΟΣ & ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: -Ανάπτυξη του Καινοτόμου Κατανεμημένου Πληροφοριακού Συστήματος Δικτύου Ευφυών Πρακτόρων που θα παρέχει: Άμεση παρουσίαση της κατάστασης κάθε παράγοντα καθώς και πλήρους ιστορικού μετρήσεων με ανάγνωση σε πραγματικό χρόνο μετρήσεων από κάθε αισθητήρα Αυτόματη ενημέρωση όταν το σύστημα ανιχνεύσει υπερβάσεις ορίων ή μη φυσιολογικές τιμές στις παραμέτρους που παρακολουθεί Δυνατότητα μετατροπής των μετρήσεων σε ψηφιακή μορφή και από οποιοδήποτε αρχείο τιμών Δυνατότητα προσαρμογής (Customize) του συνόλου των υπό μελέτη παραγόντων με βάση τις πραγματικές ανάγκες του κάθε χρήστη & ενδιαφερόμενου φορέα Συνεχής ενημέρωση για βασικούς & σημαντικούς παράγοντες ενδιαφέροντος σε σταθερούς & φορητούς Η/Υ, οθόνες απεικόνισης, κινητά/smart τηλέφωνα και tablets

21 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ (1): ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ (1): -Να συλλέγει πληροφορίες σε Πραγματικό Χρόνο για την κατάσταση του Παντορροϊκού Συστήματος Αποχέτευσης (ΠΣΑ) αξιοποιώντας αισθητήρες μετρήσεων περιβαλλοντικών συνθηκών και να ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΙ αναλόγως τον αρμόδιο φορέα διαχείρισης με ΕΙΔΙΚΑ ΛΕΚΤΙΚΑ μηνύματα, όπως “NORMAL”, “CRITICAL” ή “ALARM” -Να αξιολογεί σε Πραγματικό Χρόνο την κατάσταση του ΠΣΑ, ώστε να ΑΝΙΧΝΕΥΕΙ/ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ανεπιθύμητες συνθήκες (όπως οι καιρικές συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν σε ανύψωση της στάθμης της θάλασσας και εισροή του θαλασσινού νερού στο ΠΣΑ)

22 ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ (2): -Να ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ σε Πραγματικό Χρόνο σε περιπτώσεις υπερχείλισης των αστικών λυμάτων ή/και εισροής θαλασσινού νερού στο σύστημα αστικών λυμάτων -Σε κατάσταση συναγερμού και σε Πραγματικό Χρόνο να ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ και να εκτελεί τις κατάλληλες εκείνες ενέργειες, ελέγχοντας επιμέρους συστήματα του ΠΣΑ (όπως αντλίες, θυροφράγματα κ.τ.λ.), ώστε μετά από ένα κύκλο ενεργειών, το παντορροϊκό σύστημα να επανέρχεται στην αρχική και επιθυμητή κατάσταση λειτουργίας

23

24

25

26

27 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΜΗΝΕΣ)ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 (3Ο)ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 2 (15)ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 3 (20)ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΥΦΥΟΥΣ ΠΟΛΥΠΡΑΚΤΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4 (11) ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 5 (12)ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 6 (11)ΑΥΤΟΜΑΤΟΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 7 (12) ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΠΙΛΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΠΟΛΗ

28 ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 - ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: - θα δημιουργηθούν τα πρωτόκολλα λογικής των πρακτόρων ενώ θα μοντελοποιηθεί υδραυλικά το σύστημα ελέγχουΠΑΡΑΔΟΤΕΑ: Π4.1 Πρωτόκολλα Λογικής Πρακτόρων Π4.2 Υδραυλική Μοντελοποίηση

29  Καταγραφή των προβλημάτων δικτύων Αποχέτευσης σε παράκτιες περιοχές με αποστολή ερωτηματολογίου  Ενημέρωση για τα αποτελέσματα της δράσης αυτής προς κάθε ενδιαφερόμενο και ειδικά σε Συναδέλφους εταιρειών Ύδρευσης Αποχέτευσης  Ανταλλαγή απόψεων εμπειρίας και πληροφόρησης για τα συγκεκριμένα θέματα με λειτουργούς ΕΕΛ σε παράκτιες περιοχές.

30  Νόμος 743/1977 προστασία θαλάσσιου περιβάλλοντος εναρμόνιση με ΠΔ 55/1998 1. Αναφέρεται σε πλοία ειδικά για πετρελαιοειδή ή γενικά σε απορρίψεις από πλοία 2. Η απόρριψη στην θάλασσα οποιωνδήποτε ουσιών από παράκτιες ή άλλες εγκαταστάσεις επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια … εφόσον δεν υφίσταται κίνδυνος ρύπανσης** ( αλλά μικρές ποσότητες – όχι σε περιοχές με νερά κολύμβησης).  ΚΥΑ 5673/400/97 για επεξεργασία λυμάτων 1. Δίνει δυνατότητα για υπερχειλίσεις αλλά « σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας όπως έντονες βροχοπτώσεις» ( τί γίνεται σε περιπτώσεις συντήρησης ή τεχνικών προβλημάτων, ηλεκτρικό ρεύμα ?). 2. Αναφέρει κατασκευή λειτουργία συντήρηση των Δικτύων αποχέτευσης που όμως δεν συνεπάγεται υπερβολικό κόστος  ΕΥΠΕ « Ειδικά σε ότι αφορά σε περιπτώσεις συντήρησης ενός αντλιοστασίου (έκτακτης βλάβης ή και προγραμματισμένης) είναι προφανές ότι οι διατάξεις υπερχείλισης δύνανται να χρησιμοποιούνται ως έκτακτη και προσωρινή λύση, μέχρι την αποπεράτωση των εργασιών»`

31  Σε περίπτωση καταγγελίας εναντίον της Βρετανίας & της Ιρλανδίας για υπερχειλίσεις ο Γενικός Εισαγγελέας της ΕΕ Mengozzi πρότεινε την απαλλαγή τους γιατί δεν είχε απαιτηθεί με ακρίβεια από την ΕΕ τι πρέπει να κάνουν οι εν λόγω χώρες για το θέμα αυτό.  ΕΕ έχει προσδιορίσει άτυπα 20 υπερχειλίσεις το έτος  Ίσως είναι ανάγκη για περιγραφή στην Νομοθεσία άλλων ασυνήθιστων περιπτώσεων όπως οι έντονες βροχοπτώσεις που αναφέρει η Οδηγία 91/271  Ανάγκη αναμόρφωσης των απαιτήσεων της Ελληνικής Νομοθεσίας στους Περιβαλλοντικούς όρους ειδικά στον αριθμό αυτών ή ότι άλλο σχετικό που να ταιριάζει στην χώρα μας.  Πιθανή συνεργασία στο θέμα αυτό μεταξύ των ΥΠΕΚΑ, Υπ Εμπορικής Ναυτιλίας και των ΔΕΥΑ & Εταιρειών Ύδρευσης-Αποχέτευσης

32 soupilas@eyath.gr http://realtso.gr