1 Οικονομική Μεγέθυνση (συνέχεια): τεχνολογία όχι σταθερή Περίπτωση 3η: κεφάλαιο, εργασία, τεχνολογία ↑↓ Υπόθεση: πληθυσμός και εργατικό δυναμικό αυξάνονται κατά n: (dL/L) = n. Τ: τεχνολογία που επιδρά στην αποδοτικότητα (ή παραγωγικότητα(της εργασίας. ε: αποδοτικότητα ή παραγωγικότητα της εργασίας. ε = ∂Υ/ ∂L

2 Πώς ορίζεται η τεχνολογική πρόοδος, g; ε↑ ⇒ παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνει (dε/ε) = g g > 0: τεχνολογική πρόοδος Συνάρτηση παραγωγής: Υ=f(K, εL) και k=K/εL, y=Y/εL, i=I/εL d(εL)/εL = g + n y=f(k)

3 Δ(k) = ?

4 Μακροχρόνια σταθερή ισορροπία: dk = i- (δ+n+g)k = 0 ⇒ i* = (δ+n+g)k* i*, επένδυση νεκρού σημείου το i αντισταθμίζει πλήρως, την μείωση του k=K/εL που μπορεί να προέρχεται αύξηση είτε του δ, ή του n, ή g. (g: τεχνολογία που κάνει την εργασία παραγωγικότερη, άρα όταν g↑ → ↓k=K/εL)

5 Σε κατάσταση σταθερής μακροχρόνιας ισορροπίας ισχύει: dy*/y* = 0 (y = Y/Lε) dk* = 0 (k = K/Lε) d(Κ/L) = g d(Y/L)/(Y/L) = g dY/Y = g+n Μόνο η τεχνολογική πρόοδος αυξάνει το προϊόν που αντιστοιχεί σε κάθε απασχολούμενο (Υ/L) κατά g

6 Χρυσός κανόνας συσσώρευσης κεφαλαίου: ΜPk = δ + n + g ⇒ ΜPk – δ = n + g Αλλά, n + g = dY/Y ⇒ ΜPk – δ = dY/Y Σε κατάσταση σταθερής μακροχρόνιας ισορροπίας, η κατανάλωση μεγιστοποιείται όταν η καθαρή απόδοση του κεφαλαίου ΜPk εξισωθεί με το ποσοστό αύξησης του προϊόντος.

7 Οι οικονομίες διαφόρων χωρών συγκλίνουν; Αν οι οικονομίες των χωρών αυτών χαρακτηρίζονται από 1) ίδιες συναρτήσεις παραγωγής και s 2) ταυτόσημα δ, g, n, s τότε σύγκλιση [k*, y*]. Γρηγορότερα θα αναπτύσσονται χώρες με χαμηλότερο k. Διαγραμματικά:

8 Συνάρτηση παραγωγής Συνάρτηση επένδυσης y k y = f(k) i =s·f(k)

9 k i,y Σταθερή μακροχρόνια ισορροπία; y = f(k)

10 i = s · f(k) (δ+g+n)k k E i,y y = f(k) Σταθερή μακροχρόνια ισορροπία;

11 i = s · f(k) i* k* k E i,y Σταθερή μακροχρόνια ισορροπία; (δ+g+n)k y = f(k)

12 i = s · f(k) i* k* k E y* i,y (δ+g+n)k y = f(k) Σταθερή μακροχρόνια ισορροπία;

13 Στην πραγματικότητα οι οικονομίες δεν συγκλίνουν Διότι Τα g, s διαφέρουν (ακόμα και αν τα δ, n και η συνάρτηση παραγωγής είναι ίδια) → κατά κεφαλήν εισόδημα διαφέρει από χώρα σε χώρα - σε κατάσταση σταθερής μακροχρόνιας ισορροπίας.

14 Για τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης και το κατά κεφαλή εισόδημα σε κατάσταση μακροχρόνιας σταθερής ισορροπίας: Σημασία έχουν κυρίως s=S/Y g

15 Αν μεταβληθεί το s: επηρεάζεται: σταθερή μακροχρόνια ισορροπία. Ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης σε πορεία προς τον χρυσό κανόνα S = δημόσια και ιδιωτική αποταμίευση Δημόσια: Τ- G Ιδιωτική: φορολογικά κίνητρα για ενίσχυση αποταμίευσης ή αντικίνητρα για περιορισμό της αποταμίευσης

16 Πώς επηρεάζεται η τεχνολογική πρόοδος, g; Αύξηση του g (αποδοτικότητα της εργασίας) καθορίζεται από το κεφάλαιο με το οποίο συνδιάζεται η εργασία. Κεφάλαιο: ιδιωτικό-δημόσιο Ιδιωτικό: φυσικό - ανθρώπινο Φυσικό κεφάλαιο: κτίρια, μηχανολογικός εξοπλισμός, τεχνολογικός εξοπλισμός. Ανθρώπινο κεφάλαιο: επενδύσεις στην παιδεία.

17 Δημόσιο κεφάλαιο: Έργα υποδομής Πολιτική: κατεύθυνση και ενθάρρυνση χρηματοδότησης επενδύσεων σε δραστηριότητες που προκαλούν θετικές εξωτερικές επιδράσεις. Κατεύθυνση έρευνας→τεχνολογικές καινοτομίες→εξωτερικές επιδράσεις Δημόσιο κεφάλαιο: οικονομίες κλίμακος