Υποβολή της προσφυγής Παραλαβή της προσφυγής και ανάθεσή της σε δικαστικό σχηματισμό Απάντηση σε αιτήματα πρόσθετης ενημέρωσης Πρόσθετα υπομνήματα Φιλικός διακανονισμός και μονομερείς δηλώσεις Ακροαματική διαδικασία Απόφαση επί του παραδεκτού Εξέταση της ουσίας Επανόρθωση Εκτέλεση των αποφάσεων Διάγραμμα της διαδικασίας

Υποβολή της προσφυγής Οι προϋποθέσεις για την προσφυγή τίθενται στο Άρθρο 47 του Κανονισμού του Δικαστηρίου και στις Πρακτικές Οδηγίες για την Συμμετοχή στις Διαδικασίες. Κατά κανόνα, η προσφυγή κατατίθεται στην φόρμα που έχει καθορίσει το Δικαστήριο. Η προσφυγή πρέπει να συνοδεύεται από αντίγραφα των σχετικών εγγράφων καθώς και από το δικαστικό πληρεξούσιο. Κάθε προσφυγή που υπερβαίνει τις δέκα σελίδες πρέπει να συνοδεύεται από σύντομη περίληψη. Οι προσφυγές εισάγονται μέσω ταχυδρομείου. Η ημέρα κατάθεσης της προσφυγής στο ταχυδρομείο εκλαμβάνεται ως η ημέρα κατάθεσης της προσφυγής.

Παραλαβή των προσφυγών και ανάθεσή τους σε δικαστικό σχηματισμό Με την παραλαβή της πρώτης επιστολής αναφορικά με το αντικείμενο της υπόθεσης, η Γραμματεία θα αανοίξει έναν φάκελο και θα δώσει έναν αριθμό στην προσφυγή. Η πρώτη επιστολή/προσφυγή θα εξεταστεί από το αρμόδιο για το εμπλεκόμενο Κράτος Τμήμα του Δικαστηρίου. Η προσφυγή που είναι εμφανώς απαράδεκτη, ανατίθεται σε ένα Μονομελή δικαστικό σχηματισμό ο οποίος μπορεί:  να την κηρύξει απαράδεκτη ;  Να την διαγράψει από το πινάκιο ;  Να την αναθέσει σε Επιτροπή ή σε Τμήμα για την περαιτέρω εξέταση.

Παραλαβή των προσφυγών και ανάθεσή τους σε δικαστικό σχηματισμό Μία Επιτροπή μπορεί :  να κηρύξει μία προσφυγή απαράδεκτη αν η κρίση είναι ομόφωνη ;  Να κηρύξει μία προσφυγή παραδεκτή και την ίδια στιγμή να εκδώσει απόφαση επί της ουσίας (αν υφίσταται πάγια νομολογία του Δικαστηρίου). Στην περίπτωση που η προσφυγή δεν κηρύχθηκε απαράδεκτη από τον Μονομελή σχηματισμό ή την Επιτροπή, το θέμα του παραδεκτού της προσφυγής θα εξεταστεί οριστικά από το Τμήμα ή (σε περίπτωση παραπομπής ή αιτήματος παραπομπής) από το Τμήμα Μείζονος Σύνθεσης.

Απατώντας σε αιτήματα πρόσθετης πληροφόρησης Η Γραμματεία μπορεί να ζητήσει από τον προσφεύγοντα να της παράσχει πρόσθετη πληροφόρηση ή έγγραφα. Η αποτυχία παροχής αυτή της πληροφόρησης ή των εγγράφων μπορεί να οδηγήσει την προσφυγή :  να μην εξεταστεί ;  να κηρυχθεί απαράδεκτη ;  να διαγραφεί από τα πινάκια του Δικαστηρίου. Κάθε καθυστέρηση στην αλληλογραφία με το Δικαστήριο ή κάθε αποτυχία απάντησης μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη απουσίας ενδιαφέροντος του προσφεύγοντα να υποστηρίξει πλέον την προσφυγή του.

Πρόσθετα υπομνήματα Οι προσφεύγοντες απαιτείται να κρατούν ενημερωμένο το Δικαστήριο για κάθε αλλαγή αναφορικά με τις περιστάσεις που σχετίζονται με τις προσφυγές τους. Το Δικαστήριο μπορεί να αρνηθεί να δεχθεί άλλη ανεπιθύμητη πληροφόρηση αναφορικά με την προσφυγή. Δεν είναι δυνατόν να υποστηριχθεί ότι η πραγματική κατάσταση που αναγράφεται σε μία προσφυγή ενέχει πρόσθετες παραβάσεις της Σύμβασης, άλλες από αυτές που αρχικώς παρουσιάστηκαν εντός της εξάμηνης προθεσμίας.

Φιλικός διακανονισμός και μονομερής δήλωση Φιλικός διακανονισμός (Άρθρο 39 της Σύμβασης) : Σε κάθε στάδιο των διαδικασιών, το Δικαστήριο θέτει τον εαυτό του στην διάθεση των ενδιαφερομένων μερών για την διασφάλιση ενός φιλικού διακανονισμού. Οι διαδικασίες στο πλαίσιο του φιλικού διακανονισμού είναι εμπιστευτικές.

Φιλικός διακανονισμός και μονομερής δήλωση Μονομερής δήλωση (Άρθρο 62A του Κανονισμού του Δικαστηρίου) : Όταν ο φιλικός διακανονισμός αποτύχει, η αμυνόμενη κυβέρνηση μπορεί να προβεί σε δήλωση, αναγνωρίζοντας την παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και αναλαμβάνοντας να παράσχει στον προσφεύγοντα αποκατάσταση. Αυτή είναι γνωστή ως μονομερής δήλωση. Ακόμη κι αν ο προσφεύγων επιθυμεί την συνέχιση της εξέτασης της προσφυγής, το Δικαστήριο θα αποφάσισει αν αυτό είναι δικαιολογημένο ή όχι.

Φιλικός διακανονισμός και μονομερής δήλωση Τα ακόλουθα μη εξαντλητικά κριτήρια του παραδεκτού περί μη πρέπει να τηρούνται από την μονομερή δήλωση :  Ύπαρξη πάγιας νομολογίας στο ζήτημα ;  Σαφής αναγνώριση της παραβίασης της Σύμβασης ;  Κατάλληλη αποκατάσταση ;  Ανάληψη κατάλληλων γενικών μέτρων ;  Σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Αν το Δικαστήριο αποδέχεται την μονομερή δήλωση, τότε εκδίδει απόφαση διαγραφής της υπόθεσης από το πινάκιο.

Ακροατήριο Δεν πραγματοποιείται ακροαματική διαδικασία όταν ένα ζήτημα παραδεκτού εξετάζεται από Μονομελή Σχηματισμό ή Επιτροπή. Αν και το παραδεκτό και η ουσία μπορούν να καθορισθούν από το Τμήμα ή το Τμήμα Μείζονος Σύνθεσης σε διαφορετικά στάδια, το Άρθρο 29(3) επιτρέπει την συγκεντρωτική εξέταση όλων των σταδίων. Αυτή η πιθανότητα χρησιμοποιείται πολύ συχνά για την αντιμετώπιση του όγκου των υποθέσεων. Σε τέτοιες υποθέσεις πρέπει να υπάρχει συνήθως μία ακροαματική διαδικασία όταν :  αυτό μπορεί να βοηθήσει ένα σύνθετο ζήτημα ;  ή το αμυνόμενο Κράτος θεωρεί ότι η υπόθεση μπορεί να έχει ιδιαίτερη επίδραση στο εθνικό δίκαιο ή πρακτική.

Η απόφαση επί του παραδεκτού Μία αρνητική απόφαση επί του παραδεκτού λαμβάνεται επί των πιο προφανών λόγων. Η αποτυχία συνεπώς της εξέτασης μερικών λόγων δεν σημαίνει ότι αυτοί οι τελευταίοι δεν ήταν επίσης προβληματικοί. Η απόφαση επί του παραδεκτού του Τμήματος ή του Τμήματος Μείζονος Σύνθεσης πρέπει να είναι αιτιολογημένη και να δημοσιευτεί στην βάση δεδομένων Hudoc. Δεν υπάρχει διάταξη που να επιτρέπει την προσβολή της απόφασης που κηρύσσει την προσφυγή απαράδεκτη.

Εξέταση της ουσίας της υπόθεση Προσφυγή που έχει ανατεθεί σε Τμήμα Αν η προσφυγή έχει παραπεμφθεί σε Τμήμα, αυτό το Τμήμα μπορεί να λάβει μία προκαταρκτική θέση αναφορικά με το παραδεκτό όλου ή μέρους της προσφυγής. Αν το Τμήμα δεν ακολουθήσει αυτή την τακτική, μπορεί να κοινοποιήσει την προσφυγή στην εμπλεκόμενη κυβέρνηση, ζητώντας της τις παρατηρήσεις της επί του παραδεκτού και της ουσίας. Κοινοποιήσεις στην Κυβέρνηση Η αμυνόμενη κυβέρνηση έχει συνήθως τρεις μήνες στην διάθεσή της για την υποβολή των παρατηρήσεων. Μόλις ληφθούν από την Γραμματεία οι κυβερνητικές παρατηρήσεις, τότε αυτές στέλνονται στον προσφεύγοντα ο οποίος έχει την δυνατότητα να τις σχολιάσει.

Eξέταση της ουσίας της υπόθεσης Νομική βοήθεια Όταν κοινοποιηθεί στην κυβέρνηση η υπόθεση, τότε ο προσφεύγων δύναται να ζητήσει νομική βοήθεια. Καταγραφή των Περιστατικών Μετά την κοινοποίηση της κυβέρνησης και των απαντητικών παρατηρήσεων, το Τμήμα καταγράφει τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης. Φιλικός Διακανονισμός Όταν η προσφυγή κηρυχθεί παραδεκτή, το Δικαστήριο θα ενθαρρύνει τα μέρη να φθάσουν σε φιλικό διακανονισμό. Αν τα μέρη φθάσουν σε συμφωνία, το Δικαστήριο μπορεί να διαγράψει την υπόθεση από το πινάκιο.

Eξέταση της ουσίας της υπόθεσης Eξέταση της προσφυγής Αν δεν μπορεί να επιτευχθεί ο φιλικός διακανονισμός, το Τμήμα θα αποφασίσει την ουσία της προσφυγής. Η απόφαση του Τμήματος κατέστη οριστική:  όταν τα μέρη δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν την παραπομπή της υπόθεσης στο Τμήμα Μείζονος Συνθέσεως; ή  τρεις μήνες μετά την ημερομηνία της απόφασης, αν η παραπομπή στο Τμήμα Μείζονος Σύνθεσης δεν ζητήθηκε; Ή  όταν το πάνελ Δικαστών του Τμήματος Μείζονος Σύνθεσης απορρίψει την αίτηση παραπομπής υπό το Άρθρο 43. Παραπομπή στο Τμήμα Μείζονος Σύνθεσης Το Τμήμα Μείζονος Σύνθεσης μπορεί να να επανεξετάσει την υπόθεση. Η απόφαση του Τμήματος Μείζονος Σύνθεσης είναι οριστική και δεσμεύει τα εμπλεκόμενα Κράτη μέλη.

Αποκατάσταση Η μόνη αποκατάσταση την οποία μπορεί το Δικαστήριο να χορηγήσει είναι η δίκαιη ικανοποίηση η οποία γενικώς σημαίνει αποζημίωση (υλική και ηθική, όπως και δικαστικές δαπάνες) αν αποδειχθεί η βλάβη που προέκυψε από την παραβίαση (Άρθρο 41). Άλλες μορφές θεραπείας που ορίζει μία απόφαση (ατομικά μέτρα και γενικά μέτρα) επαφίονται στην διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών (Άρθρο 46).

Eκτέλεση των αποφάσεων Άρθρο 46 της Σύμβασης : 1.Τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη αναλαμβάνoυν την υπoχρέωση να συμμoρφώνoνται πρoς τις oριστικές απoφάσεις τoυ Δικαστηρίoυ επί των διαφoρών στις oπoίες είναι διάδικoι. 2.Η oριστική απόφαση τoυ Δικαστηρίoυ διαβιβάζεται στην Επιτρoπή των Υπoυργών πoυ επoπτεύει την εκτέλεση της εν λόγω απόφασης.

Eκτέλεση των αποφάσεων Η Επιτροπή Υπουργών :  αποτελείται από τους Υπουργούς Εξωτερικών κάθε Κράτους Μέλους ;  επιτηρεί την εκτέλεση των αποφάσεων του Δικαστηρίου ;  υιοθετεί ατομικά και γενικά μέτρα ;  εκδίδει ένα Ψήφισμα όταν εκτιμά ότι το εν λόγω Κράτος έπραξε όλα τα απαραίτητα για να συμμορφωθεί στην απόφαση. Ο προσφεύγων μπορεί να επικοινωνήσει με την Επιτροπή όταν αποτυγχάνει η αποκατάσταση.