Επιμέλεια : Ραμαντάνη Ανθή EDUCATION , SEMIOTICS, AND THE VIRTUAL WORLD OF SECOND LIFE Εκπαίδευση, Σημειολογία, και ο Εικονικός Κόσμος της Δεύτερης Ζωής Sandrine Han Hsuan Chuang University Επιμέλεια : Ραμαντάνη Ανθή

Σημειολογία (Semiotics) Θέματα υπό εξέταση Η σχέση ανάμεσα στη σημειολογία και τον οπτικό πολιτισμό Η σημειολογία του εικονικού πολιτισμού και οι εφαρμογές της στους εικονικούς κόσμους Η εφαρμογή και η χρησιμότητα της στην εκπαίδευση Ο εικονικός κόσμος του Second Life Σημειολογία (Semiotics) Είναι η επιστήμη των σημείων, συμβόλων εκφραζόμενες με λέξεις ή εικόνες στην καθημερινή ζωή ή σε εικονικούς κόσμους Αφορά στη : Μελέτη των σημείων και σημειακών συστημάτων Παραγωγή συμβόλων Επικοινωνία διαμέσου συμβόλων Συστηματική δόμηση συμβόλων σε κώδικες Κοινωνική λειτουργία συμβόλων Νόημα συμβόλων

Σημειολογία Απόψεις Semali (2002) « Το ανθρώπινο ον είναι από τη φύση του διαχειριστής συμβόλων… η σημειολογία παρέχει βαθύτερη κατανόηση της συνθετότητας της ανθρώπινης επικοινωνίας με σύμβολα, σημεία και εικόνες» « … εξετάζονται τα σημειακά συστήματα ως οχήματα νοημάτων σε έναν πολιτισμό που κοιτά το πώς διδάσκονται στα παιδιά και πώς αιχμαλωτίζουν κοινωνικές αξίες για τις ανθρώπινες σχέσεις, μύθους, σύστημα πίστης και εγκαθιδρυμένων κανόνων» Fueri & Fueri όλα τα σύμβολα αποκωδικοποιούνται και αναλύονται Smith- Shank ( 2004) « … είναι μια διαφωτιστική προσέγγιση για κατανόηση της φύσης του νοήματος, πολιτισμού, συμπεριφοράς και ζωής» Sturken and Cartwright (2004) «… ζούμε σε κόσμο συμβόλων… η ερμηνεία τους δίνει νόημα» Chandler (2002) « …μας βοηθά να αποπολιτογραφήσουμε θεωρητικές ακαδημαϊκές υποθέσεις … ανασύρει όμως νέα θεωρητικά ζητήματα»

Συλλογισμοί Σημειωτικής Θεωρίας Άρα Η χρήση των σημείων είναι πολιτισμικά θεμελιωμένη γιατί τα νοήματα των εικόνων διαφέρουν μεταξύ των πολιτισμών Νέος τρόπος να μάθουμε τον κόσμο υπό διαφορετικές προοπτικές Saussure Σημαινόμενο (signified) Σημαίνον (signifier) Pierce Εικόνα (icon) Σύμβολο (symbol) Ευρετήριο (index) Barthes Έμφαση (denotation) Υπαινιγμός (connotation)

Συλλογισμοί Σημειωτικής Θεωρίας Saussure Ένα γλωσσολογικό σύμβολο δεν είναι ένας σύνδεσμος πράγματος και ονόματος, αλλά του συλλογισμού (concept) που είναι υποδηλωμένος (signified) και σε ένα μοτίβο ήχου που είναι το υποδηλούν (signifier) Αυτό το μοτίβο ήχου (sound pattern) είναι η ψυχολογική εντύπωση του ακούοντος με βάση τις αισθήσεις του Το σημαίνον (signifier) αντιπροσωπεύει Το μοτίβο ήχου Το υλικό από το σύμβολο που δύναται να ακουσθεί, αγγιχθεί, μυρισθεί ή να το γευτούμε

Συλλογισμοί Σημειωτικής Θεωρίας Morianti (2005) ο σημειολόγος ξεπακετάρει το νόημα με βάση τη σχέση Συμβόλων και πεδίων συμβόλων Ανάμεσα στο σημείο και στο σύνθετο μήνυμα Sturken & Cartwright (2004) τα σύμβολα μεταφέρουν εθιμοτυπικά νοήματα και οι σχέσεις ανάμεσα στο νόημα και στα σύμβολα δεν είναι καθορισμένη αλλά αυθαίρετη και σχετική. Sebeok (2001) Ο Saussure θεωρεί τη σχέση σημαινόμενου και σημαίνοντος ως αυθαίρετο δημιούργημα που οι άνθρωποι εγκαθίδρυσαν με τη θέληση τους

Συλλογισμοί Σημειωτικής Θεωρίας Άρα στον οπτικό πολιτισμό (visual culture) Ό,τι βλέπουμε είναι signifier – εικόνες, πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, τυπογραφία… όλο το οπτικό περιβάλλον Ό,τι εννοιείται είναι signigied – σκέψεις, αντίληψη για αντικείμενα Pierce Symbol Το σύμβολο ( symbol) είναι ένα σημάδι που αναφέρεται σε ένα αντικείμενο και λειτουργεί για να κάνει το σύμβολο να ερμηνευθεί σαν να αναφέρεται σε αυτό το αντικείμενο Chandler (2002) Ερμηνεύουμε τα σύμβολα με κανόνες ή εθιμοτυπικές συνδέσεις Icon Sebeok (2001) Η εικόνα (icon) είναι ένα σημάδι φτιαγμένο να μοιάζει, να προσομοιώνεται ή να ξαναπαράγει αυτό στο οποίο αναφέρεται Index Chandler (2004) Το ευρετήριο (index) είναι μία εικόνα που κατέχει άμεση αιτιατή σύνδεση με το νόημα της και δίνει άμεση προσοχή στο αντικείμενο της. Είναι παγκοσμίως εθιμοτυπικό είδος σημείου

Συλλογισμοί Σημειωτικής Θεωρίας Barthes denotation – έμφαση Αυτό που βλέπουμε στην εικόνα φόντο, αντικείμενα, φως Είναι το φιλολογικό μέρος του σημείου connotation - υπαινιγμός Είναι τα νοήματα πίσω από την εικόνα Αναφέρεται στο κοινωνικο-πολιτισμικό και προσωπικό δεσμό ενός σημείου Chandler (2004) παράγει την ψευδαίσθηση (illusion) της έμφασης , την ψευδαίσθηση του μέσου σαν διάφανη και του σημαίνοντος και του σημαινόμενου σαν να είναι όμοια

Συλλογισμοί Σημειωτικής Θεωρίας metaphor - μεταφορά Chandler (2004) Περιπλέκει μία υποδηλωμένη ενέργεια σαν μία σημαίνουσα που αναφέρεται σε μία διαφορετική σημαινόμενη… όλη η γλώσσα είναι μεταφορά και η πραγματικότητα είναι παραγωγός μεταφορών Είναι το είδος συμβόλου που αναπαριστά ένα διαφορετικό νόημα Μπορεί να διαφέρουν μεταξύ λαών, πολιτισμών Δεν είναι αυθαίρετες, προέρχονται αρχικά από την φυσική, κοινωνική και πολιτισμική εμπειρία

Σημειολογία και οπτικός πολιτισμός Semiotics and Visual Culture Chandler (2002) Οι εικόνες μπορούν μόνο να δείξουν την αναπαράσταση σαν αληθινή ή όχι Evans & Hall (2005), Mirzoeff (1999) Η διαδικασία εξαγωγής νοήματος από εικόνες είναι στο κέντρο όλης της πολιτισμικής παραγωγής και κατανάλωσης Θεωρητικά το σημαίνον μπορεί να επιπλεύσει από ένα νόημα ή να επισημανθεί , στους άλλους, δημιουργώντας διαφορετικά νοήματα σε διαφορετικά πολιτισμικά συγκείμενα (context) Sebeok (1991) Η εικόνα είναι ένα σύμβολο ή σειρά συμβόλων που εκπέμπεται από έναν δημιουργό σημείων ή πηγή, σε έναν παραλήπτη ή προορισμό Το να χρησιμοποιούμε ένα σύμβολο είναι να δημιουργήσουμε το σύμβολο στο νου των θεατών Semali (2002) Η σημειολογία εστιάζεται στη σχέση νοήματος και πολιτισμού, είναι η καλύτερη μέθοδος για αποκωδικοποίηση εικόνων Denis (1989) Η σημειολογία είναι η μελέτη μεταξύ ανθρωπολογίας και κοινωνικών επιστημών, έχει γίνει αναδυόμενο πεδίο στην εκπαίδευση

Σημειολογία και Εκπαίδευση Semiotics and Education Pierce Τριαδική σχέση συμβόλου, αντικειμένου και ερμηνεύοντος Eco Δύο επιδράσεις σημειολογίας στην Εκπαίδευση Η τμηματοποίηση της γνώσης (segmentation of knowledge) σε πεδία ή αντικείμενα είναι αυθαίρετη, όλη η γνώση είναι διασυνδεδεμένη, διακειμενική (intertextural) Κατά την ερμηνεία συμβόλων δημιουργούμε άλλα σύμβολα, τα οποία εν δυνάμει γίνονται αντικείμενα διερεύνησης και ερμηνείας πρέπει να βασισθούμε στην διασυνδεδεμένη φύση της γνώσης που μας αφορά για την κατασκευή νέας γνώσης (interconnected nature of related knowledge) Σύμβολο Ερμηνεύων Αντικείμενο

Σημειολογία και Εκπαίδευση Semiotics and Education Semali (2002) Η διδασκαλία που βασίζεται στη σημειολογία περιπλέκει πολυεπίπεδη και πολυμεσική κειμενική ανάλυση (multilevel and multimedia textural analysis) Διαμεσική εμπειρία. Υπάρχει πρακτική με πολλές προοπτικές (multiperspectival practice), παραδέχεται τις πολλαπλές προοπτικές και απόψεις των μαθητών κατά την αλληλεπίδραση τους με πολιτισμικά κείμενα, πολυδιάστατη πρακτική (multidimensional practice)

Σημειολογία και Εκπαίδευση Semiotics and Education Smith-Shank (2007) Τα νοήματα των συμβόλων αλλάζουν μεταξύ πολιτισμών, η αιτιολόγηση από σύμβολο σε σύμβολο είναι η σημείωση (semiosis) και είναι αντικείμενο μελέτης της σημειολογίας. Υπάρχει απεριόριστη παλαίστρα συμβόλων, η απεριόριστη σημείωση είναι η διαδικασία της δια βίου μάθησης (lifelong learning) Η Σημειωτική Παιδαγωγική (Semiotic Pedagogy) είναι η σκόπιμη ανατροφή της σημείωσης, σκόπιμη αιτιολόγηση Myers (2002) «Η μεσολάβηση και η διαμεσολάβηση είναι παρόμοιες γιατί και οι δύο σημειωτικές διαδικασίες ερμηνεύουν σύμβολα γενικεύοντας σχέσεις με άλλα σύμβολα»

Σημειολογία και Εκπαίδευση Semiotics and Education Myers (2002) Η σημειωτική προοπτική ψάχνει για πολλαπλά νοήματα στην τάξη και αναζητά το ιδεολογικό διακείμενο της εμπειρίας (intertext of experience)που θα υποδηλώσει κάθε διαφορετικό νόημα Επομένως Semali (2002) Υπάρχει διακειμενικότητα (intertextuality),οι μαθητές κατασκευάζουν νόημα διακειμενικώς όταν εξηγούν τα σύμβολα και συνδέουν τα προηγούμενα με τα επόμενα Garcia-Cardona (2002) Οι ποικίλες μεσικές αναπαραστάσεις είναι εργαλεία δημοφιλούς πολιτισμού στα χέρια μαθητών και εμπλέκουν το νου

Σημειωτική Παιδαγωγική Semiotic Pedagogy Σύγχρονη Σημειωτική Παιδαγωγική Στόχοι Κατανόηση (understanding) Σκέψη (thinking) Συνδέσεις (connections) Συνεργατική Δραστήρια Εμπειρική Χωρίς πρόρρηση Εμπλοκή μαθητών (engagement) Εμπλέκει εικόνα με ατομικές εμπειρίες ζωής Αποκωδικοποιεί εικόνες

Second Life Οn line game , role playing game Προσαρμοσμένο σε εκπαιδευτικό περιβάλλον , τρισδιάστατος κόσμος Απουσία φυσικών περιορισμών , απεριόριστες δυνατότητες, μέρος θαύμα Εικονικοί κόσμοι δύνανται συνδέσεως σημειωτικά και φυσικά με πραγματικότητα CMC εργαλείο (Computer Mediated Communication) Οι χρήστες επικοινωνούν ταυτόχρονα Το περιεχόμενο κατασκευάζεται από χρήστες Όλα είναι οπτικοποιημένα Όλα τα σύμβολα εκπέμπουν σκοπίμως συγκεκριμένα μηνύματα Δημιουργός ο Philip Rosedale, 1999, San Francisco Αναπτύχθηκε από Linden Lab Μεθοδολογία – η ανάλυση εικόνων, συμβόλων

Second Life Εικόνες Επικοινωνιακό δυναμικό σκέψεις, ιδέες, γεγονότα, συναισθήματα, δηλώσεις, νοήματα ,ερμηνείες Έχουν συστατικά σημειακών συμβόλων Βασισμένες στην όραση, οπτική αντίληψη Καθιστούν συνθετότερο τον εικονικό κόσμο Όχι τοπικός (regional) αλλά πολιτισμικός η εικόνα, το σύμβολο ή το χρώμα ίσως περιέχουν διαφορετικά νοήματα, οπότε προκύπτει νέο πεδίο μελέτης Αλλάζουν και σχηματοποιούν τον νέο πολιτισμό και κόσμο Βοηθούν μαθητές να ανασχηματίσουν και να ενσωματώσουν ξανά τους εαυτούς τους στις δικές τους κοινωνικές σχέσεις και στις υπερκειμενικές παραγωγές (hypertextural productions) Ευθυγραμμίζονται με επικρατούσες ιδεολογίες Υπάρχει η αξία της διαπραγμάτευσης (value of negotiation) σαν αναλυτικός συλλογισμός για αντικειμενικότητα, ταυτότητα και τέρψη κοινού

Σημειολογία και Εικονικός Κόσμος Semiotics and Virtual Culture Δεν είναι απαραίτητα βασισμένος σε κείμενο ο κυβερνοχώρος (not text-based cyberspace) Είναι σαν τους αληθινούς κόσμους αλλά με πολλές δυνατότητες Δύνανται να συνδεθούν σημειωτικά και φυσικά με πραγματικότητα Eco Τα σημειωτικά συστήματα είναι μοντέλα εξήγησης του κόσμου Sless (1986) « Η σημειολογία είναι μία διανοητική περιέργεια για τους τρόπους που αναπαριστούμε τον κόσμο μας στους εαυτούς μας» Μας επιτρέπει να εξηγήσουμε την παραγωγή των φαινομένων, εξέταση της αιτίας Αποκωδικοποιούμε τον εικονικό κόσμο και κατανοούμε το πώς σχηματίστηκε ο εικονικός πολιτισμός Ο εικονικός κόσμος είναι σημειωτικός, όχι απλά υπερπραγματικότητα (hyperreality)

Σημειολογία και Εικονικός Κόσμος Semiotics and Virtual Culture Κοινωνική θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης Blumer (1969) Τα νοήματα δημιουργούνται μέσα από την αλληλεπίδραση των ανθρώπων Semali (2002) Όλες οι αναπαραστάσεις είναι ανθρώπινες κατασκευές και θεωρούνται γνήσιες (authentic) ξεχωριστά για κάθε άτομο

Σημειωτικές Εφαρμογές σε Εικονικούς Κόσμους Semiotics Applications in Virtual Worlds Το σημαινόμενο και το σημαίνον (signified and signifier) Ο χρήστης αναπαριστά τον εαυτό του έχοντας ιδιότητες άλλων όντων (avatar) Avatars είναι τα σημαίνοντα των χρηστών Πρέπει να εξετάσουμε τα σημαινόμενα των avatars , αυτά που εννοούν οι χρήστες αφού είναι αναπαράσταση του εαυτού τους (metaphorical representation of personalities) Tα σύμβολα, οι εικόνες και το ευρετήριο (symbols, icons and index) Σύμβολα ίσως με σύνθετη εμφάνιση σε νόημα Εικόνες φέρουν τοπικά νοήματα (regional) και εθιμοτυπικά (conventional) Ευρετήριο πιο παγκοσμίως εθιμοτυπικό , avatar ο χάρτης (map) για τοποθεσία και σχέσεις με τόπο

Σημειωτικές Εφαρμογές σε Εικονικούς Κόσμους Semiotics Applications in Virtual Worlds Έμφαση και υπαινιγμός (denotation and connotation) Έμφαση είναι αυτό που βλέπουμε, σχετικά αντικειμενική διάσταση μηνύματος Υπαινιγμός είναι αυτό που κρύβεται από πίσω, επιρροές από πολιτισμό, υποκειμενικές απόψεις μηνύματος , επειδή διαφέρει μεταξύ πολιτισμών είναι απαραίτητος Κοινωνικοποίηση (socializing) Σημαντικό συστατικό Τοποθεσία (denotation) για κοινωνικοποίηση, πάρκα, εστιατόρια… Αιτιολογία κατασκευής τους (connotation)

Σημειωτικές Εφαρμογές σε Εικονικούς Κόσμους Semiotics Applications in Virtual Worlds Μεταφορά (metaphor) Αναπαριστά ένα διαφορετικό νόημα, avatars- virtual world : μεταφορά ενός ατόμου στον πραγματικό κόσμο- real world Μύθοι (Μyths) Μεταφορές σε επέκταση (extended metaphors) Σχετίζονται με φύση και πολιτισμό Barthes Αντιπροσωπεύουν τις παρούσες ιδεολογίες

Διαπιστώσεις Σημειολογία ως μέθοδος κριτικής θεώρησης και αποκωδικοποίησης εικόνων Εικονικός κόσμος ως φορέας διαφορετικών μηνυμάτων ανά άτομο, αφού δημιουργείται από χρήστες και ενσωματώνονται οι αντιλήψεις τους Smith-Shank (1995) «… σαν να σβουρίζουμε ερμηνεύοντες συνέχεια» (spinning interpretents forever and ever) Ανανέωση νοημάτων και πηγή νέων ιδεών αφού βασίζονται σε πρότερη γνώση που ξαναεμπλουτίζεται και ανανεώνεται Myers (2002), Semali (2002), Smith-Shank (2004) Μελέτη εικόνων ως σύμπλεγμα (complex) και φέρουσες νόημα οντότητες (meaningful entities) για αντιπαράθεση ανθρώπινων εμπειριών Οι εικόνες χρησιμοποιούνται για παραγωγή νέων στρωμάτων νοήματος Το νόημα των εικόνων διαμεσολαβείται από εμπειρία ατόμων Smith –Shank (2007)Προσέγγιση για τη φύση του νοήματος, κατανόησης, πολιτισμού, συμπεριφοράς και ζωής

The International Journal of Arts Education InJAE9.2©NTAEK 2011 Σας ευχαριστώ πολύ! The International Journal of Arts Education InJAE9.2©NTAEK 2011