Ερπητο-ιοί Herpes Simplex virus 1, 2 Varicella-Zoster virus Μπάκα Σταυρούλα Αν. Καθηγήτρια

Ερπητο-ιοί Διπλής έλικας DNA ιοί Τρείς υπο-οικογένειες: Alphaherpesviruses - HSV-1, HSV-2, VZV Betaherpesviruses - CMV, HHV-6, HHV-7 Gammaherpesviruses - EBV, HHV-8 Παραμένουν σε λανθάνουσα κατάσταση μετά τη πρωτολοίμωξη. Οι υποτροπές είναι πιο πιθανόν να συμβούν σε περιόδους ανοσοκαταστολής. Τόσο η πρωτολοίμωξη όσο και οι υποτροπές είναι πιο σοβαρές σε ανοσοκατασταλμένα άτομα.

Ερπητο-ιοί HSV-2 virus particle. Note that all herpesviruses have identical morphology and cannot be distinguished from each other under electron microscopy. (Linda Stannard, University of Cape Town, S.A.)

Herpes Simplex Viruses Ιοί του απλού έρπητα

Χαρακτηριστικά Ανήκουν στην υπο-οικογένεια alphaherpesvirus Διπλής έλικας DNA ιός με γονιδίωμα περίπου 150 kb Το γονιδίωμα των HSV-1 και HSV-2 έχει 50–70 % ομολογία. Υπάρχει μια διασταυρούμενη αντιγονική αντίδραση με το VZV. Ο άνθρωπος είναι ο μόνος φυσικός ξενιστής για τους ιούς του απλού έρπητα.

Επιδημιολογία (1) HSV μεταδίδεται με την επαφή, αποβάλλεται στο σίελο, δάκρυα, γεννητικές και αναπνευστικές εκκρίσεις. Η λοίμωξη μεταδίδεται πολύ εύκολα από άτομο που αποβάλλει τον ιό. Η πρωτολοίμωξη είναι υποκλινική στα περισσότερα άτομα. Συνήθως παρατηρείται σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Υπάρχουν 2 περιόδους όπου η λοίμωξη συναντάται συχνότερα: στην παιδική ηλικία (0 - 5 έτη) και στο τέλος της εφηβείας, με την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Περίπου στο 10 % του πληθυσμού η μετάδοση του HSV θα γίνει με τη γεννητική οδό, κυρίως στους νεαρούς ενήλικες.

Επιδημιολογία (2) Γενικά, το HSV-1 προκαλεί λοιμώξεις στο άνω τμήμα του σώματος και το HSV-2 κάτω από τη ζώνη. Στην πραγματικότητα, στο 40 % των κλινικών δειγμάτων από την γεννητική περιοχή απομονώνεται HSV-1 και το 5 % των στελεχών που απομονώνονται από το πρόσωπο είναι HSV-2 (στοματογεννητική επαφή). Μετά την πρωτολοίμωξη, το 45 % των ατόμων με λοίμωξη στην στοματική περιοχή και το 60% των ατόμων με έρπης γεννητικών οργάνων, θα εμφανίσουν υποτροπές. Η συχνότητα των υποτροπών διαφέρει μεταξύ ατόμων.

Παθογένεια Κατά τη πρωτολοίμωξη, το HSV απλώνεται τοπικά και ακολουθεί ιαιμία μικρής διάρκειας, όπου ο ιός διασπείρεται στο σώμα και μεταφέρεται στα γάγγλια.

Παθογένεια Ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στο γάγγλιο του τριδύμου νεύρου (HSV-1) ή στα ιερά νευρικά γάγγλια κοντά στη βάση της σπονδυλικής στήλης (HSV-2).

Παθογένεια Ο ακριβής μηχανισμός της παραμονής του ιού δεν είναι γνωστός. Μπορεί απλά να παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση χωρίς να πολλαπλασιάζεται ή η παραμονή του συνδυάζεται με πολλαπλασιασμός.

Υποτροπές Προκαλούνται από διάφορα αίτια: υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία συναισθηματική πίεση λοίμωξη (S. pneumoniae, S. meningitidis) πυρετός ορμονικές διαταραχές που σχετίζονται με την έμμηνο ρύση

Κλινικές εκδηλώσεις Ο HSV προκαλεί: Οξεία ουλοστοματίτιδα Επιχείλιος έρπητας Οφθαλμικός έρπητας Έρπης γεννητικ. οργάνων Άλλες μορφές δερματικού έρπητα Μηνιγγίτιδα Εγκεφαλίτιδα Νεογνικός έρπητας

Στοματο-προσωπικός έρπητας Οξεία ουλοστοματίτιδα Είναι η συχνότερη μορφή της πρωτολοίμωξης. Ο ασθενής εμφανίζει πόνο και αιμορραγία στα ούλα. Εμφανίζονται έλκη με διάμετρο 1-8 mm, διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων και πυρετό. Η λοίμωξη αυτοπεριορίζεται και διαρκεί περίπου 13 μέρες.

Στοματο-προσωπικός έρπητας Επιχείλιος έρπητας Αποτελεί υποτροπή της στοματίτιδας. Ξεκινά με μια μικρή ενόχληση, θερμότητα ή κνησμό στο σημείο που θα εμφανιστεί. Περίπου 12 h μετά, εμφανίζεται ερυθρότητα, μετά κηλίδες και τέλος φλύκταινες. Είναι επώδυνες βλάβες που διαρκούν λίγο και εμφανίζονται κοντά στο όριο της ερυθρής περιοχής των χειλέων.

Οφθαλμικός έρπητας Ο HSV προκαλεί πολλές οφθαλμικές παθήσεις, κάποιες είναι σοβαρές βάζοντας σε κίνδυνο την όραση του ασθενούς: Επιπεφυκίτιδα Χορειοαμφιβληστροειδίτιδα Κερατίτιδα Καταρράκτης

Ερπητικό έλκος (Herpes Simplex viruses→ HSV-1 and HSV-2) Σήμερα οι δύο τύποι ερπητοϊών μελετούνται μαζί διότι πλέον αλληλοκαλύπτονται στην εντόπιση. Ωστόσο το HSV-1 απομονώνεται συχνότερα από τα στοματικά έλκη και το HSV-2 από τα γεννητικά.

Ερπητικό έλκος (Herpes Simplex viruses→ HSV-1 and HSV-2) Η πρωτογενή λοίμωξη προέρχεται από άμεση ή έμμεση επαφή με ερπητικές βλάβες και είναι ασυμπτωματική στο περίπου ⅓ των περιπτώσεων. Λόγω της συνυπάρχουσας ιαιμίας μπορούν να εμφανιστούν: πυρετός, μυαλγία, κεφαλαλγία, λεμφαδενίτιδα ακόμα και μηνιγγίτιδα.

Έρπης γεννητικών οργάνων Εμφανίζεται στα γεννητικά όργανα (πέος, κόλπος, τράχηλος), ορθό, ουροδόχος κύστη. Οι βλάβες που προκαλούν είναι επιρρεπείς σε λοιμώξεις από S.aureus, Streptococcus, Trichomonas και Candida albicans. Η δυσουρία αποτελεί συχνό εύρημα. Μπορεί να υπάρχει συμμετοχή των τοπικών αισθητικών νεύρων. Το 60 % των ατόμων με έρπης γεννητικών οργάνων θα εμφανίσουν υποτροπές.

Έρπης γεννητικών οργάνων Στην πρώτη εβδομάδα μετά από άμεση ή έμμεση επαφή με ερπητικά έλκη, εμφανίζονται επώδυνες φυσαλιδώδεις βλάβες στα εξωτερικά γεννητικά όργανα και στον κόλπο, γλουτούς και περίνεο: γρήγορα ελκοποιούνται και καλύπτονται από γκριζόασπρο εξίδρωμα.

Έρπης γεννητικών οργάνων Η ερπητική τραχηλίτιδα εμφανίζεται συχνά, ενώ λιγότερο συχνά η ουρηθρίτιδα (30% άνδρες, 15% γυναίκες).

Έρπης γεννητικών οργάνων Η λοίμωξη διαρκεί μέχρι ένα μήνα και παρατηρείται ίαση χωρίς την ύπαρξη ουλώδους ιστού στην περιοχή της βλάβης. Υποτροπές από HSV-1 συμβαίνουν από 0 – 3 φορές/χρόνο και από HSV-2 είναι πολύ περισσότερες (0 - >10 φορές/χρόνο).

Η λοίμωξη με το ένα από τους δύο τύπους ιών πιθανόν προσφέρει εν μέρει ανοσία στη λοίμωξη από τον άλλο ιό. Μελέτες έδειξαν ότι πολλοί ασθενείς έχουν αντισώματα και για τους 2 ιούς. Τα αντισώματα έναντι του HSV-1 φαίνεται να προστατεύουν και να μειώνουν τα συμπτώματα σε μία πρωτολοίμωξη με HSV-2.

Ερπητική Εγκεφαλίτιδα Αποτελεί μία από τις σοβαρότερες επιπλοκές της ερπητικής λοίμωξης. Υπάρχουν 2 μορφές: Νεογνική – υπάρχει συμμετοχή ολόκληρου του εγκεφάλου, ο οποίος είναι σχεδόν υγροποιημένος. Η θνητότητα αγγίζει το 100 %. Εντοπισμένη λοίμωξη – συνήθως στο κροταφικό λοβό. Αυτή η μορφή συναντάται σε παιδιά και ενήλικες και η θνητότητα φτάνει το 70 % χωρίς θεραπεία.

Ερπητική Εγκεφαλίτιδα Είναι ζωτικής σημασίας να διαγνωστεί εγκαίρως και η IV χορήγηση acyclovir πρέπει να εφαρμοστεί σε όλες τις ύποπτες περιπτώσεις ΠΡΙΝ την ολοκλήρωση των εργαστηριακών εξετάσεων.

Νεογνικός Έρπητας (1) Η συχνότητα κυμαίνεται – ανεξήγητα – από χώρα σε χώρα: 1:4.000 γεννήσεις στις ΗΠΑ, 1:10.000 γεννήσεις στην Αγγλία Η μόλυνση του παιδιού γίνεται συνήθως κατά τον τοκετό ή κατά τη πρόωρη ρήξη των υμένων. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος όταν υπάρχει πρωτολοίμωξη στη μητέρα. Το παιδί κινδυνεύει να μολυνθεί και από άλλες πηγές: στοματικός έρπητας της μητέρας ή ερπητική παρωνυχία του νοσηλευτικού προσωπικού.

Νεογνικός Έρπητας (2) Η εμφάνιση της νόσου κυμαίνεται από μια ήπια δερματική μορφή μέχρι θανατηφόρα λοίμωξη. Η λοίμωξη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη στα πρόωρα νεογνά. Στις σοβαρές μορφές της νόσου τα όργανα που κινδυνεύουν είναι το ήπαρ, τα επινεφρίδια και ο εγκέφαλος. Η πρόγνωση είναι κακή σε περίπτωση εγκεφαλίτιδας. Μεγάλο ποσοστό των παιδιών που επιβιώνουν μετά από νεογνικό έρπητα, θα έχουν σημαντικές αναπηρίες. Θα πρέπει να χορηγηθεί άμεσα Acyclovir σε υποψία νεογνικού έρπητα. Ο μόνος τρόπος προφύλαξης: καισαρική τομή σε έγκυες με πρωτολοίμωξη στη γεννητική περιοχή.

Άλλες κλινικές εκδηλώσεις Γενικευμένη λοίμωξη: σε ανοσοκατασταλμένα άτομα – υπάρχει εξάνθημα που μοιάζει με την ιλαρά – πιθανόν να υπάρχει συμμετοχή και άλλων οργάνων όπως: ήπαρ, σπλήνα, πνεύμονες και ΚΝΣ. Άλλες δερματικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν: eczema herpeticum: σε ασθενείς με έκζεμα. Ερπητική παρωνυχία, λοίμωξη των δακτύλων. “zosteriform herpes simplex": σπάνια, μοιάζει με τον έρπητα ζωστήρα.

Εργαστηριακή διάγνωση Η επιλογή των εργαστηριακών μεθόδων έχει να κάνει με την παρουσία ή απουσία συμπτωμάτων όπως και με την ευαισθησία και ειδικότητά τους. Όταν η λοίμωξη είναι οξεία, μία άμεση μικροσκόπηση υλικού από τις βλάβες είναι πολύ βοηθητική για μια γρήγορη διάγνωση.

Ερπητικό έλκος Εργαστηριακή διάγνωση Ερπητικό έλκος Εργαστηριακή διάγνωση Κλινικό δείγμα: ξέσματα από τον πυθμένα του έλκους και υγρό από τις φυσαλίδες. Άμεση ανίχνευση Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο: υγρό από τις βλάβες – γρήγορο αποτέλεσμα, αλλά δεν ξεχωρίζει το HSV από το VZV

Εργαστηριακή διάγνωση Η παρουσία των «κυττάρων Tzank» (επιθηλιακά κύτταρα με πολλαπλούς πυρήνες και χαρακτηριστικά ενδοπυρηνικά έγκλειστα αποτέλεσμα μόλυνσης με τον ιό) σε παρασκευάσματα χρωματισμένα με χρώση Wright ή Papanicolaou είναι παθογνωμονική για ερπητική λοίμωξη αλλά δεν μπορεί να ξεχωρίσει ανάμεσα στους δύο τύπους ιών δηλαδή HSV-1 ή HSV-2. Η ευαισθησία της μεθόδου είναι περίπου 40% σε σχέση με την καλλιέργεια.

Εργαστηριακή διάγνωση Άμεση ανίχνευση Ανοσοφθορισμός των δερματικών ξεσμάτων – ξεχωρίζει το HSV από το VZV PCR – χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της ερπητικής εγκεφαλίτιδας Απομόνωση του ιού HSV-1 και HSV-2 είναι από τους ιούς που καλλιεργούνται εύκολα. Συνήθως χρειάζονται λίγες μέρες για το αποτέλεσμα.

Εργαστηριακή διάγνωση Η κυτταροκαλλιέργεια (κύτταρα νεφρών κουνελιού) αποτελεί τη βασική μέθοδο (gold standard) για τη διάγνωση οξείας ερπητικής λοίμωξης. Το υλικό για την καλλιέργεια πρέπει να ληφθεί από πρόσφατα έλκη και όχι από παλαιά όπου είναι λιγότερο πιθανό να απομονώσουμε τον ιό. Μεταφέρεται σε υλικό μεταφοράς με αντιβιοτικά και αν δεν καλλιεργηθεί αμέσως πρέπει να παραμείνει στο ψυγείο. Μετά τη λοίμωξη, αυτά τα κύτταρα γίνονται σφαιρικά και γυαλιστερά. Το 60% των καλλιεργειών θετικοποιούνται το πρώτο 24ώρο, ενώ συνήθως χρειάζονται 4 – 7 μέρες. Για να ξεχωρίσουμε το HSV-1 από το HSV-2 χρειάζεται ανοσοϊστοχημεία.

Κυτταροπαθογόνο δράση (διόγκωση των κυττάρων) του HSV σε κυτταροκαλλιέργεια (Linda Stannard, University of Cape Town, S.A.) Positive immunofluorescence test for HSV antigen in epithelial cell. (Virology Laboratory, New-Yale Haven Hospital)

Εργαστηριακή διάγνωση ορολογικές τεχνικές: αναζήτηση IgM και IgG στον ορό: χρήσιμη για την ανίχνευση συμπτωματικών ασθενών ή για τις περιπτώσεις που έμειναν αδιάγνωστες για 4 μήνες. Αντισώματα ανευρίσκονται στο 70% των ασθενών μετά από 2 – 3 μήνες. Η ευαισθησία και η ειδικότητα για τα HSV-1 αντισώματα είναι >90% και για τα HSV-2, 80 – 95%.

Θεραπεία Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για την εξάλειψη του ιού. Όταν ένα άτομο μολυνθεί θα έχει έρπητα για όλη του τη ζωή. Έτσι, η πρόληψη είναι ο μόνος τρόπος να ελέγξουμε τη λοίμωξη → προφυλακτικό. Σε μία μελέτη ζευγαριών (όπου ο ένας είχε έρπητα) μόνο το 61% των ζευγαριών χρησιμοποιεί προφυλακτικό και μόνο το 13% χρησιμοποιεί προφυλακτικό κάθε φορά. Acyclovir (Zovirax) Pencyclovir Cidofovir Famcyclovir Valacyclovir Εμβόλια: έχουν δοκιμαστεί αρκετά αλλά ακόμα δεν έχουμε κάποιες αξιόλογες επιλογές.

Varicella- Zoster Virus Ερπητοϊός της ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα

Χαρακτηριστικά Ανήκουν στην υπο-οικογένεια alphaherpesvirus Διπλής έλικας DNA ιός virus Γονιδίωμα μεγέθους 125 kbp Υπάρχει μόνο ένας αντιγονικός ορότυπος, αν και παρατηρείται διασταυρούμενη αντίδραση με το HSV.

Επιδημιολογία Η ανεμευλογιά είναι μια σχετικά ήπια νόσος της παιδικής ηλικίας, με μεγαλύτερη συχνότητα από 4 - 10 ετών. Είναι πολύ μεταδοτική, 90 % μετάδοση σε περίπτωση στενής επαφής. Οι περισσότεροι μολύνονται στην παιδική ηλικία και μόνο το 10 % των ενηλίκων παραμένουν ευαίσθητοι. Η ανεμευλογιά είναι η αρχική λοίμωξη (πρωτολοίμωξη) με τον ερπητοϊό της ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα. Ο έρπητας ζωστήρας συναντάται σποραδικά, όλο το χρόνο, στους ενήλικες.

Παθογένεια Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό από το αναπνευστικό σύστημα (με σταγονίδια) και εξαπλώνεται αμέσως στο λεμφικό σύστημα. Μετά από επώαση 2 εβδομάδων, ο ιός εντοπίζεται στο δέρμα, το όργανο που αποτελεί ο κύριος στόχος του ιού. Μετά την αρχική λοίμωξη, ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα ραχιαία γάγγλια του νωτιαίου μυελού. Στο 10-20 % των ατόμων, μία μόνο υποτροπή θα συμβεί μετά από μερικές δεκαετίες.

Ανεμευλογιά Αρχική λοίμωξη: varicella (chickenpox) Περίοδος επώασης: 14-21 μέρες Πυρετό, λεμφαδενοπάθεια και φυσαλιδώδες εξάνθημα για 3-4 μέρες. Στο χρονικό αυτό διάστημα οι φυσαλίδες γεμίζουν με πύον, ρήγνυνται και εφελκιδοποιούνται πριν θεραπευθούν. Το εξάνθημα είναι χαρακτηριστικό: τίθεται η διάγνωση.

Ανεμευλογιά-Φυσαλιδώδες εξάνθημα

Επιπλοκές σπάνιες, συνήθως στους ενήλικες και ανοσοκατασταλμένους. Η συνηθέστερη επιπλοκή είναι η επιμόλυνση των φυσαλίδων. Αν η ανεμευλογιά συμβεί νωρίς κατά τη διάρκεια της κύησης παρατηρούνται σοβαρές εμβρυικές βλάβες στο 2-3 % των περιπτώσεων. Σοβαρές επιπλοκές: πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και αιμορραγική ανεμευλογιά.

Herpes Zoster (Έρπητας ζωστήρας) Ο έρπητας ζωστήρας εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, συνήθως όμως > 50 ετών. Ο ιός μπορεί να επανενεργοποιηθεί μετά από δεκαετίες, το DNA του παράγει βίρια που μετακινούνται κατά μήκος των περιφερικών νεύρων στα επιφανειακά αισθητικά νεύρα του δέρματος, όπου και προκαλούν τον έρπητα ζωστήρα. Στο ζωστήρα παρατηρούνται φυσαλίδες, παρόμοιες με εκείνες της ανεμευλογιάς, οι οποίες εντοπίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές. Συνοδεύεται από νυγμώδες ή καυστικό άλγος, που μπορεί να επιμείνει για μήνες ή χρόνια (μεθερπητική νευραλγία) Οι επιπλοκές είναι σπάνιες: εγκεφαλίτιδα και γενικευμένο έρπητας ζωστήρας. Όπως και με την ανεμευλογιά, ο έρπητας ζωστήρας δημιουργεί περισσότερα προβλήματα στους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς στους οποίους επανενεργοποιείται πολύ νωρίτερα και συχνότερα, με περισσότερες επιπλοκές.

Έρπητας ζωστήρας

Συγγενής VZV λοίμωξη 90% των εγκύων γυναικών έχουν ανοσία, έτσι η πρωτολοίμωξη στην εγκυμοσύνη είναι σπάνια. Η πρωτολοίμωξη στην εγκυμοσύνη έχει ένα μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης μιας σοβαρής λοίμωξης, κυρίως πνευμονία. Στις πρώτες 20 εβδομάδες της κύησης: Μέχρι 3 % πιθανότητα μετάδοσης στο έμβρυο: Βλάβες του δέρματος Υποπλασία των άκρων Βλάβες του ΚΝΣ και των οφθαλμών Θάνατος

Νεογνική ανεμευλογιά Ο VZV περνά στον πλακούντα προς το τέλος της εγκυμοσύνης και μολύνει το έμβρυο. Η νεογνική ανεμευλογιά μπορεί να κυμαίνεται από μια ήπια νόσο μέχρι μια θανατηφόρα γενικευμένη λοίμωξη. Εάν εκδηλωθεί εξάνθημα στην έγκυο νωρίτερα από 1 εβδομάδα πριν τον τοκετό, τότε αρκετά αντισώματα έχουν μεταφερθεί στο έμβρυο. Σε υποψία έκθεσης ευαίσθητων εγκύων σε ανεμευλογιά, θα πρέπει να τους χορηγηθεί ανοσοσφαιρίνη. Ανοσοσφαιρίνη θα πρέπει να χορηγηθεί και σε νεογνά οι μητέρες των οποίων θα εκδηλώσουν ανεμευλογιά τις 7 τελευταίες μέρες της κύησης ή 14 μέρες μετά τη γέννα.

Εργαστηριακή διάγνωση Η κλινική παρουσία της ανεμευλογιάς ή έρπητας ζωστήρας είναι τόσο χαρακτηριστική, που η επιβεβαίωση από το εργαστήριο σπανίως είναι απαραίτητη. Η εργαστηριακή διάγνωση θα χρειαστεί σε άτυπες περιπτώσεις, κυρίως σε ανοσοκατασταλμένους. Απομόνωση του ιού - χρειάζεται 2-3 εβδομάδες Άμεση ανίχνευση: ηλεκτρονικό μικροσκόπιο: σε δείγματα από υγρό των φυσαλίδων, δεν ξεχωρίζει το HSV από το VZV. Ανοσοφθορισμός σε ξέσματα δέρματος, ξεχωρίζει τους δύο ιούς. Ορολογικές δοκιμασίες – η παρουσία VZV IgG είναι ενδεικτική παλαιάς λοίμωξης και ανοσία. Η παρουσία IgM είναι ενδεικτική μιας πρόσφατης πρωτολοίμωξης.

VZV Cytopathic Effect of VZV in cell culture: Note the ballooning of cells. (Coutesy of Linda Stannard, University of Cape Town, S.A.)

Θεραπεία Η μη επιπλεγμένη λοίμωξη δεν χρειάζεται κάποια θεραπεία. Ωστόσο, το acyclovir χρησιμοποιείται για την γρηγορότερη ανάρρωση των ασθενών. Acyclovir θα πρέπει να χορηγηθεί εγκαίρως σε ανοσοκατασταλμένους με λοίμωξη και σε ανοσοϊκανά άτομα που εμφάνισαν σοβαρές επιπλοκές όπως πνευμονία και εγκεφαλίτιδα. Ο έρπητας ζωστήρας σε ένα υγιής άτομο δεν χρειάζεται θεραπεία. Προσοχή χρειάζεται όταν εμφανιστεί η μεθερπητική νευραλγία. Το International Herpes Management Forum συστήνει χορήγηση αντιϊικής θεραπείας σε άτομα άνω των 50 ετών με έρπητας ζωστήρας. Χρησιμοποιούνται: acyclovir, valicyclovir και famcyclovir.

Πρόληψη Είναι απαραίτητη σε παιδιά με νεοπλασίες, νεογνά και έγκυες. Όταν χρειάζονται επείγοντα προληπτικά μέτρα: ανοσοσφαιρίνη. Από το 1995 πήρε άδεια κυκλοφορίας εμβόλιο κατά της ανεμευλογιάς, που περιέχει ζωντανό εξασθενημένο ιό. Η αποτελεσματικότητα δεν είναι πάντα καλή. Υπάρχει, βέβαια, και ο φόβος, σε ανοσοκατασταλμένους, των πιθανών επανενεργοποιήσεων. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές. Αμφισβητείται η αναγκαιότητα του εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού καθώς και οι 2 μορφές είναι συνήθως ήπιες ασθένειες.