Αν. Καθ. Αγγειοχειρουργικής Α΄ Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ Κώστας Α. Φίλης Αν. Καθ. Αγγειοχειρουργικής Α΄ Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική Παν/μίου Αθηνών
Καταγραφή συμπτωμάτων Αντικειμενική κλινική εξέταση Διαγνωστική προσπέλαση Τι παθαίνουν οι Αρτηρίες Στένωση ή έμφραξη (αθηροσκλήρυνση, ινομυική δυσπλασία, θρόμβωση, εμβολή...) Ανευρυσματική διάταση & Διαχωρισμό Αρτηριακές δυσπλασίες & Νεοπλάσματα Αρτηρίτιδες Τραυματισμό
Κλινικές συνδρομές Οξεία ή Χρόνια αρτηριακή ισχαιμία Ανεύρυσμα Αιμορραγία, Θρόμβωση, Εμβολή Αρτηριακές δυσπλασίες & Νεοπλάσματα Οξεία ή Χρόνια Ισχαιμία Θρόμβωση, Αιμορραγία, Ανευρυσματική διάταση, Διαχωρισμό
Ορισμοί & Έννοιες Εμβολή Θρόμβωση Ανεύρυσμα, Ανευρυσματική διάταση, Διαχωρισμός Στένωση, Έμφραξη Οξεία ισχαιμία Χρόνια ισχαιμία
Στένωση & Έμφραξη Είναι η πιο συχνή παθολογία των αγγείων και Η Ψηλάφηση η πιο χρήσιμη κλινική εξέταση
Λάθη στην ακρόαση & ψηλάφηση των αρτηριών Πιέζουμε με το στηθοσκόπιο ή τα δάκτυλα υπερβολικά και συγκλείουμε τον αρτηριακό αυλό. Προσεγγίζουμε μια μηριαία αρτηρία παχύσαρκου με ελαφρά πίεση. Προστρέχουμε στην ανατομική θέση ψηλάφησης δεν ψηλαφούμε, τελειώσαμε. Ψηλαφούμε τις δικές μας σφύξεις και τις αποδίδουμε στον ασθενή. Ακούμε φύσημα που προέρχεται από αλλού.
Φορητή Μονάδα Υπερήχων Αγγείων (Hand Doppler) Ν Τ Ι Σ Η Θ Ο Κ Π Υ Φορητή Μονάδα Υπερήχων Αγγείων (Hand Doppler)
Φορητή Μονάδα Υπερήχων Αγγείων Ανιχνεύουμε ροή αίματος ως ηχητικό σήμα του οποίου η συχνότητα και η ένταση αντιστοιχεί στην ταχύτητα ροής του αίματος. 1.Τοποθετούμε την κεφαλή υπερήχων σε γωνία 45 μοιρών προς την ροή χωρίς να πιέζουμε τόσο ώστε να εμφράζουμε το αγγείο. 2. Χρησιμοποιούμε ειδικό υλικό γέλης 3. Στις αρτηρίες ακούμε ένα ήχο διακοπτόμενο (την συστολική φάση) 4. Στις φλέβες ακούμε ένα συνεχή ήχο 5. Χρησιμοποιώντας αεροθαλάμους συμπίεσης μετρούμε την μέγιστη πίεση αεροθαλάμου κατά την οποία ανιχνεύουμε με το Doppler ελάχιστη ροή (μόλις ακουστή)
Μέτρηση συστολικής πίεσης κάτω άκρων
Οξεία & Χρόνια Αρτηριακή Ισχαιμία Οξεία : Απότομη διακοπή (ή μείωση) της αιμάτωσης του οργάνου στόχου (θρόμβωση, εμβολή). Χρονία : Σταδιακή μείωση της αιμάτωσης του οργάνου στόχου (αθηροσκλήρωση). Συμπτώματα & σημεία των άκρων Οξεία : ωχρό, ψυχρό, σύμπτωση τοιχωμάτων φλεβών, απουσία σφύξεων αφόρητο άλγος, υπαι-αναισθησία, παράλυση, Χρονία: ωχρό, ψυχρό, σύμπτωση τοιχωμάτων φλεβών, απουσία σφύξεων απόπτωση τριχών, εύθραυστα νύχια, ισχαιμικό έλκος, γάγγραινα Και συμπτώματα αναλόγως του βαθμού μείωσης της αιμάτωσης Ασυμπτωματικός Διαλείπουσα χωλότητα (άλγος στην κόπωση) Άλγος στην ανάπαυση Ιστική νέκρωση, γάγγραινα
Οξεία Αρτηριακή Ισχαιμία Διάγνωση - Θεραπεία Κλινική διάγνωση : Συμπτώματα & Σημεία Ψηλάφηση Αρτηριών Doppler υπερηχο/μα Απεικονιστική επιβεβαίωση : Duplex υπερηχο/μα Αγγειογραφία Σαδιοποίηση: I. Βιώσιμο αρτηριακή ροή (+) ΙΙ. Απειλούμενο αισθητικότητα (+/-) κινητικότητα (+) ροή (+/-) III. Μη Αναστρέψιμο αισθητικότητα (-) κινητικότητα (-) ροή (-) Θεραπεία : Ηπαρίνη i.v. Εμβολή Εμβολεκτομή Θρόμβωση By pass Θρομβόλυση (tPA)
Χρονία Αρτηριακή Ισχαιμία Διάγνωση Κλινική διάγνωση : Συμπτώματα & Σημεία Ψηλάφηση Αρτηριών Doppler υπερηχο/μα Απεικονιστική επιβεβαίωση : Duplex υπερηχο/μα Αγγειογραφία Σταδιοποίηση (Fontaine) : I.Ασυμπτωματικός II. ΔιαλείπουσαΧωλότητα ΙΙΙ. Άλγος ανάπαυσης ΙV. Ιστική Νέκρωση
Χρονία Αρτηριακή Ισχαιμία Θεραπεία Χρονία Αρτηριακή Ισχαιμία Θεραπεία Στάδια Ι &ΙΙ Tροποποίηση παραγόντων κινδύνου : Σ.Δ., Α.Υπ., Υπερλιπιδαιμία, Ομοκυστεϊνη, Θρομβοφιλία Άσκηση Φάρμακα : Ασπιρίνη, Τικλοπιδίνη, Κλοπιδογρέλη, Πεντοξυφυλίνη, Βουφθομεδίλη, L-Καρνιτίνη, Προσταγλανίνες. Στάδια ΙΙΙ & ΙV Ενδαγγειακή Χειρουργική : Αγγειοπλαστική Χειρουργική : Αγγειακή Παράκαμψη (By Pass), Ενδαρτηρεκτομή
Εγκεφαλική Ισχαιμία Στένωση των καρωτιδικών διχασμών & των έσω καρωτίδων που προκαλούν Εμβολές στην εγκεφαλική κυκλοφορία εξελίσονται σε Θρόμβωση της έσω καρωτίδας & Ασυμπτωματικό ασθενή Μόνιμο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο Αναστρέψιμο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο Παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο
Εγκεφαλική Ισχαιμία Διάγνωση : Θεραπεία : Φύσημα στο τράχηλο Duplex υπερηχογράφημα Ενδαρτηριακή Αγγειογραφία Μαγνητική Αγγειογραφία Ελικοειδής αξονική τομογραφία με 3D ανασύσταση Θεραπεία : Ι Ασυμπτωματικός ασθενής &>70% καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή ΙΙ Ασυμπτωματικός ασθενής &<70% φαρμ. αγωγή & παρακολούθηση ΙΙΙ. Συμπτωματικός ασθενής &>50% καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή ΙV. Συμπτωματικός ασθενής &<50% φαρμ. αγωγή & παρακολούθηση
Aνευρύσματα Τοπική αύξηση της εγκάρσιας διαμέτρου της αρτηρίας κατά 50% σε σχέση με την φυσιολογική διάμετρο. Εκτασία, Ανεύρυσμα, Αρτηριομεγαλία, Αρτηριομεγαλία με ανευρύσματα Ανευρύσματα της Κοιλιακής Αορτής Ανευρύσματα της Ιγνυακής Αρτηρίας Ανευρύσματα της Υποκλειδίου Αρτηρίας Θωρακοκοιλιακά Ανευρύσματα Ανευρύσματα της Έσω Καρωτίδας Αρτηρίας Ανευρύσματα της Μηριαίας Αρτηρίας Ανευρύσματα των Σπλαχνικών Αγγείων (Σπληνικής, Ηπατικής, Άνω Μεσεντέριας Αρτηρίας)
Aνευρύσματα η Θρόμβωση και η Εμβολή (αν. Ιγνυακής, αν. Εσω Καρωτίδας) Η πλειονότητα των ανευρυσμάτων είναι ασυμπτωματικά και ανευρίσκονται τυχαία στην κλινική εξέταση ή σε απεικονιστικό έλεγχο για άλλη πάθηση. Πιθανά συμπτώματα προέρχονται από την πίεση γειτονικών Οργάνων. Απεικονιστικός έλεγχος : Duplex Υπερηχογράφημα Αξονική Τομογραφία Αγγειογραφία Επιπλοκές τους είναι η Ρήξη (αν. Κοιλιακής αορτής, Θωρακοκοιλιακό αν.) η Θρόμβωση και η Εμβολή (αν. Ιγνυακής, αν. Εσω Καρωτίδας)
Aνευρύσματα Θεραπεία Χειρουργική εκτομή του ανευρύσματος και αντικατάσταση της συνέχειας του αρτηριακού συστήματος με τοποθέτηση ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΟΣ Ενδαγγειακή Χειρουργική τοποθέτηση ενδαρτηριακού ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΟΣ
Διαγνωστική προσπέλαση Από την κλινική προσέγγιση στην τελική διάγνωση Απλή ακτινογραφία Υπερηχογράφημα Πληθυσμογραφίες Φλεβογραφίες & Αγγειογραφίες Ραδιοϊσοτοπικές μέθοδοι Αξονική τομογραφία – σπειροειδής 3Δ Μαγνητική τομογραφία-αγγειογραφία Απεικονίσεις
ΕνδαρτηριακήΑγγειογραφία
Μαγνητική Αγγειογραφία
Αξονική Τομογραφία
Σπειροειδής Αξονική Τομογραφία με ανασύσταση εικόνας σε 3 Δ