Το Αστικό Φαινόμενο

Πριν το 900 Πόλεις Επισκοπικές πόλεις με Οχυρωμένες πόλεις θρησκευτικό χαρακτήρα γύρω από ένα πύργο. και όχι οικονομικό. Αμυντικός χαρακτήρας σε περίοδο πολέμου. Καμία οικονομική δραστηριότητα Οι παλαιές Ρωμαϊκές πόλεις αποτελούν την βάση για τις πόλεις αυτές

10 ος αιώνας Portus Portus : εμπορικοί συνοικισμοί και καταφύγια των εμπόρων  Ανάπτυξη εμπορικών λειτουργιών (ετήσιες αγορές)  Βιοτεχνία στις πόλεις  Οικονομικές σχέσεις υπαίθρου-πόλης : η πόλη εμπορεύεται τα προϊόντα της υπαίθρου  Οι πόλεις γεννιούνταν σε αυτά τα Portus

11 ος αιώνας  Μέσα στα εκκλησιαστικά ή πριγκιπικά domaines δημιουργούνται “αστικοί” συνοικισμοί με εμπορικές κυρίως λειτουργίες  Ανάγκη οχύρωσης και προστασίας των εμπορικών συνοικισμών  συνεισφέρουν οι έμποροι.  Αρχή δημιουργίας διοικητικής οργάνωσης  Foires : διεθνείς εμπορικές εκθέσεις όπου όλοι οι ελεύθεροι φέρνουν τα προϊόντα τους προς πώληση  Jus mercatorum : σύνολο συνηθειών που εφάρμοζαν οι έμποροι  Οι έμποροι ζητούν ελευθερίες να διακινούν τα προϊόντα

12 ος αιώνας Νέοι έποικοι εμφανίζονται στις πόλεις ως εργάτες Δημιουργία νέων πόλεων (villae novae) Εμφάνιση των Communes : ένωση εμπόρων συνδεδεμένων με όρκο.  Tέλος του 12 ου αι. εξαρτώνται από την χάρτα ελευθεριών Οι πόλεις είναι οι αγορές για τα προϊόντα της γειτονικής υπαίθρου Εμφάνιση μεγάλων πόλεων (πληθυσμιακή αύξηση)

13 ος αιώνας  Η κυκλοφορία του χρήματος αυξάνεται  Εμφάνιση βιοτεχνιών στις πόλεις :  Η πόλη-αγορά μετατρέπεται σε πόλη-παραγωγό  Οι πόλεις τώρα εξάγουν την παραγωγή τους  Μεγάλες πόλεις που παίζουν σημαντικό ρόλο στο διεθνές εμπόριο (Αγγλία, Φλάνδρα)  Τεχνολογική πρόοδος και βιοτεχνική ανάπτυξη  περισσότεροι εγκαθίστανται στις πόλεις ως εργάτες  Η νέα τάξη των εμπόρων προσκρούει στις εκκλησιαστικές αντιλήψεις  Οι πρίγκιπες δανείζονται από τους εμπόρους

Ενώσεις Εμπορικών Πόλεων Γερμανία Γερμανία : ανεπαρκής η αυτοκρατορική βοήθεια Δημιουργία ενώσεων εμπορικών πόλεων (Χάνσα) Κυριαρχούν στο εμπόριο της Β. Ευρώπης Ισχυρή διοίκηση Εξασφάλιση θαλάσσιου και χερσαίου εμπορίου με στρατό και στόλο Εκπροσωπούσαν τους Γερμανούς εμπόρους στο εξωτερικό και διασφάλιζαν τα διεθνή τους συμφέροντα

Ενώσεις Εμπορικών Πόλεων Στα μέσα του 14 ου αι. η Χάνσα ασκούσε αρχηγία σε όλο τον Βόρειο ευρωπαϊκό εμπόριο Ασκεί όχι μόνο οικονομική αλλά και διοικητική εξουσία Εξασφαλίζει μονοπώλια : μαλλί, υφάσματα Πριν τον 13 ο αι δημιουργήθηκαν πολλές χάνσες λίγες όμως επιβίωσαν Lubeck και Αμβούργου  Σημαντικότερη Χάνσα αυτή μεταξύ Lubeck και Αμβούργου : οι έμποροι δίνουν όρκο προστασίας το 1210 και η χάνσα ιδρύεται επίσημα το 1230

Συντεχνίες Εμφανίζονται : 12 ο – 15 ο αιώνα  Εμπορικές συντεχνίες  επαγγελματικές συντεχνίες Επαγγελματικά σωματεία που προστάτευαν το προϊόν τους και προωθούσαν από κοινού τα συμφέροντά τους Τα μέλη ήταν υποχρεωμένα :  Να χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους  Να μην εισάγουν νέες τεχνικές αν δεν έχουν έγκριση  Να μην πωλούν σε άλλους πλην των πολιτών της πόλης τους  Να προσφέρουν τις προβλεπόμενες εισφορές για την συντεχνία  απαραίτητη η οικονομική άνεση

Συντεχνίες Κάθε συντεχνία είχε μάστορες και μαθητευομένους : Μάστορας : Ο αρχιτεχνίτης των συντεχνιών γνωρίζει καλά την τέχνη Προσφέρει τροφή και στέγη στους μαθητευομένους τους Μαθητευόμενοι : Εργάζονται για 7 χρόνια σε έναν αρχιτεχνίτη Μετά την εκπαίδευση ήταν ημερομίσθιοι εργάτες Μπορούν να διεκδικήσουν τον τίτλο του αρχιτεχνίτη

Διακυβέρνηση των Πόλεων Το οικονομικό φαινόμενο “πόλη” του 9 ου αι. γίνεται θεσμός τον 11 ο αι. Παραχώρηση μιας σειράς ελευθεριών στις αστικές κοινότητες : i. Ατομικές εγγυήσεις για τα πρόσωπα και τις περιουσίες τους ii. Φορολογικές εγγυήσεις που καθορίζουν τις εισφορές iii. Συλλογικές: οι υποχρεώσεις που όφειλαν οι κοινότητες (στρατιωτικές, οικονομικές) iv. Άσκηση δικαιοσύνης : ισορροπία μεταξύ πριγκίπων και αστών v. Οικονομικές ελευθερίες κάθε είδους

Διακυβέρνηση των Πόλεων Ο κύριος της περιοχής ορίζει τους εκπροσώπους των αστών  Scabini, Echevins : Δικαστικές αρμοδιότητες Ισόβια θητεία μέχρι τον 13 ο αι. Μετά ετήσια Οι αρμοδιότητες των εκπροσώπων ποικίλουν από πόλη σε πόλη : εμφανίζονται νέοι εκπρόσωποι, οι Jurati : εμφάνιση αστικών συμβουλίων που τον 14 ο αι. αποτελούν τον πιο διαδεδομένο τρόπο διοίκησης μιας πόλης

Κοινωνικές Δομές των Πόλεων  Ο πληθυσμός : ελεύθεροι, εξαρτημένοι, κρατικοί λειτουργοί (ministeriales), εκκλησιαστικοί, έμποροι  13 ος αι. : πολλοί domini fundi, πατρίκιοι και έμποροι  Διαχωρισμός σε :  Επαγγέλματα παλαιού τύπου που συγκεντρώνονται σε συντεχνίες αλλά αποτελούν τη μεσαία τάξη  Επαγγελματίες-παραγωγοί μεγάλης κλίμακας  Αυστηρή οργάνωση εργασίας και έλεγχοι προϊόντων  Ύπαρξη κοινωνικών εξεγέρσεων (μικρής κλίμακας)