 Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius Regio με τίτλο : ‘Εκφοβισμός Εφήβων: Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης στο σχολικό περιβάλλον Ελλάδας και Κύπρου’ πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση μαθητών – μεντόρων, από σχολεία της Δ/νσης Β/θμιας Εκπ/σης Β’Αθήνας στην οποία συμμετείχαν και δύο μαθήτριές μας, της Β Τάξης, η Μαρία Κοσιώρη και η Υριάννα Νταλίπη.  Στόχος της εκπαίδευσης των μαθητριών είναι να λειτουργήσουν, σαν πολλαπλασιαστές του θετικού μηνύματος ‘ΠΑΙΔ(Ε)ΙΑ, ΟΧΙ ΒΙΑ’ στο σχολικό περιβάλλον μέσα από την καλλιέργεια και ενίσχυση της δημοκρατικής κουλτούρας στη σχολική τάξη, μίας κουλτούρας πρόληψης και αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού μέσα από τη δημιουργία ενός ισχυρού πυρήνα μαθητών-πολλαπλασιαστών.

 Η πρώτη συνάντησή μας και εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου.  Μαθητές από πολλά σχολεία της Β’ Αθήνας συμμετείχαμε σε συζήτηση με θέμα το Σχολικό και Διαδικτυακό Εκφοβισμό και καταθέσαμε τις σκέψεις, τους προβληματισμούς μας και κάναμε προτάσεις για τρόπους αντιμετώπισης και πρόληψης του κοινωνικού αυτού προβλήματος.  Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σημασία του μηνύματος ‘ΠΑΙΔ(Ε)ΙΑ ΌΧΙ ΒΙΑ’,που αποτελεί το κεντρικό σύνθημα του προγράμματος Comenius Regio για τον εκφοβισμό των εφήβων, μέσα από την ανάλυση της εικόνας της Αργώς που συνοδεύει όλα τα έντυπα του προγράμματος.

 Το καράβι δεν είναι ένα σύγχρονο πλεούμενο αλλά είναι εμπνευσμένο από τα αρχαία ελληνικά ναυπηγικά πρότυπα.  Συμβολίζει την επιστροφή και την ενασχόληση με την Παιδεία, κυρίως την Ανθρωπιστική: οι βάσεις βρίσκονται στην αρχαία ελληνική ανθρωπιστική παράδοση. Το καράβι δεν έχει «πιάσει λιμάνι», έχει ακόμη δρόμο να κάνει.  Το ταξίδι όμως θα είναι ευχάριστο, θα οδηγήσει στη σωστή ενημέρωση, την ευρεία γνώση, την ευαισθητοποίηση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του εκφοβισμού.  Tο πανί του καραβιού έχει αντικατασταθεί από ένα ανοιχτό βιβλίο.  Η γνώση και η αναζήτησή της μάς οδηγεί σε αυτό το ταξίδι.  Το άγραφο βιβλίο μάς θυμίζει την ανωνυμία που αναζητούν τα θύματα ή και οι θύτες (κρύβουν την πραγματική ταυτότητά τους πίσω από ψεύτικα profiles).  Το βιβλίο περιμένει τις ιδέες μας να εμπλουτιστεί.

 Το μάτι που βλέπουμε στο σκαρί του καραβιού μάς λέει ότι πρέπει να έχουμε τα «μάτια μας ανοιχτά», γιατί το πρόβλημα είναι δίπλα μας.  Πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση και έτοιμοι να δράσουμε.  Δεν κλείνουμε τα μάτια στο πρόβλημα. Δεν είμαστε απαθείς ούτε αδρανείς. Το έμβολο που υπάρχει πάνω στο καράβι συμβολίζει το όπλο μας ενάντια στις δυσκολίες που θα συναντήσουμε.  Η γνώση, η επιμόρφωση και ο συντονισμός των προσπαθειών μας θα είναι τα όπλα μας στην πρόληψη και αντιμετώπιση του εκφοβισμού.  Η κατεύθυνση του πλοίου προς τον ήλιο δείχνει το πέρασμα σε άλλο, ανώτερο επίπεδο συνειδητότητας και στη διεύρυνση της αντίληψης μας.

 ατομικά χαρακτηριστικά των μαθητών  κοινωνικό υπόβαθρο της οικογένειας  ομάδα των συνομηλίκων  σχολείο  κοινωνική οικολογία της γειτονιάς  εθνικότητα  φύλο (τα αγόρια ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου)  Τι αισθάνεται το Θύμα  Βιώνει δύσκολες στιγμές χωρίς να φταίει …  ΕΚΕΙΝΟΣ χλευάζει, εκφοβίζει, καταναγκάζει, κοροϊδεύει: με τα νεύρα, το θυμό, την οργή προκαλεί στον ΑΛΛΟΝ πόνο, φόβο, θλίψη, απόγνωση, τάση για φυγή …  Το καλύτερο είναι να μάθει ο Ένας να «μπαίνει» στη θέση του Άλλου, να συναισθάνεται …

 Λεκτικός  Σωματικός  Κοινωνικός  Ηλεκτρονικός/Διαδικτυακός  Ρατσιστικός  Σεξουαλικός

Ο εκφοβισμός έχει οριστεί ως μία επιθετική, σκόπιμη πράξη ή συμπεριφορά που εκδηλώνεται από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων επαναλαμβανόμενα, έχει διάρκεια στο χρόνο και απευθύνεται σε ένα άτομο (θύμα) που δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του (Olweus, 1993). Ο ορισμός αυτός υπογραμμίζει τη σκοπιμότητα του εκφραστή της βίαιης συμπεριφοράς και την πρόκληση φυσικής ή ψυχολογικής βλάβης στα θύματα. Επιπλέον, η διαφορά του εκφοβισμού με τις συνηθισμένες διαμάχες μεταξύ των παιδιών, είναι ότι αυτός εμφανίζει επαναληψιμότητα και ότι υπάρχει ανισορροπία ισχύος μεταξύ του θύτη και του θύματος, με την επιβεβαίωση της κυριαρχίας του θύτη πάνω στο θύμα (ως προς την ηλικία, τη φυσική δύναμη κ.λπ.) (Cullingford & Morisson, 1995).

 ΘΥΤΕΣ : είναι έντονοι,εξωστρεφείς και παρορμητικοί χαρακτήρες, θεωρούν ότι η βία είναι κοινωνικά αποδεκτή, καταφεύγουν σε αυτή για να εκτονώσουν την ψυχική πίεση που έχουν δεχτεί και αυτοί από συμμαθητές ή στο οικογενειακό περιβάλλον τους. Ο θύτης έχει συχνά υπάρξει και αυτός κάποιου είδους θύμα!  ΘΥΜΑΤΑ:είναι αδύναμοι χαρακτήρες,νιώθουν λύπη, θυμό, αγανάκτηση, ανασφάλεια, ντροπή, φόβο, πανικό και απαξίωση.  ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣ : συχνά θέλουν να βοηθήσουν αλλά νιώθουν ντροπή και φόβο.Μπορεί να είναι ενεργοί, δηλαδή να δείχνουν ενδιαφερον, να μην υιοθετούν τη σιωπή και να αναλαμβάνουν πωτοβουλία ή και απαθείς, δηλαδή να δείχνουν αδιαφορία και ατομικισμό.

 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ  ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ  ΠΤΩΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ  ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ  ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

 Εμείς είμαστε οι παρατηρητές που φοβόμαστε, οι αντιλήψεις μας μας κρατάνε πίσω να μην πέσουμε οι ίδιοι θύματα και για αυτόν τον λόγο υιοθετούμε τη σιωπή και αγνοούμε τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει ο εκφοβισμός.  Ο κόσμος είναι επικίνδυνος όχι εξαιτίας αυτών που κάνουν το κακό αλλά αυτών που το βλέπουν και δεν κανουν τίποτα!!  Άρα ας αναλάβουμε όλοι πρωτοβουλία και ας μην είμαστε πια αμέτοχοι θεατές

 Την Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού, στην αίθουσα «Jacqueline de Romilly» του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, έγινε η 2η συνάντηση εκπαίδευσης «peer to peer education» των μαθητών – μεντόρων και των Καθηγητών – Συνδέσμων για το Σχολικό Εκφοβισμό στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius Regio  Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» και συμμετείχαν 240 μαθητές από Δημόσια και Ιδιωτικά Γυμνάσια, Γενικά Λύκεια και ΕΠΑΛ, αρμοδιότητας της Δ.Δ.Ε. Β΄ Αθήνας, 100 Καθηγητές – Σύνδεσμοι με τη Δ.Δ.Ε., Διευθυντές και γονείς.

 Στην 3και 4 η συνάντηση εκπαίδευσης «peer to peer education» των μαθητών – μεντόρων και των Καθηγητών – Συνδέσμων, συμμετείχαμε σε συζήτηση και βιωματικά εργαστήρια με στόχο την ευαισθητοποίησή μας σε θέματα σχολικού εκφοβισμού και στην καθοδήγησή μας για το πώς θα εφαρμόσουμε ότι μάθαμε στο σχολείο μας.  Το πρώτο βήμα είναι να δημιουργήσουμε μικρές ομάδες από παιδιά που μπορούν να βοηθήσουν για να μεταφέρουμε τις γνώσεις μας και να προσεγγίσουμε στη συνέχεια μεγαλύτερες ομάδες οι οποίες θα ενημερωθούν και θα ευαισθητοποιηθούν με τη σειρά τους.

 Είναι μια ξεχωριστή εμπειρία γιατί στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα, το οποίο είναι πιλοτικό διάρκειας δύο ετών, οι μαθητές – μέντορες εκπαιδεύονται για να αναλάβουν με τη σειρά τους να ενημερώσουν, να ευαισθητοποιήσουν, να εκπαιδεύσουν, να κινητοποιήσουν τους συνομηλίκους τους ενάντια στον εκφοβισμό και την ενδοσχολική βία έτσι, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι είναι απαραβίαστο δικαίωμά τους να ζουν σε ένα σχολικό περιβάλλον χωρίς βία.  Οι μαθητές εκπαιδεύονται να αναγνωρίζουν τις μορφές βίας, να αντιλαμβάνονται τα αίτια και τις σημαντικές και χρόνιες επιπτώσεις της βίας, να αρνούνται κάθε μορφή βίας, να την αποτρέπουν, βρίσκοντας προσεγγίσεις υποστήριξης μεταξύ των συνομηλίκων μέσα από συμμαχίες και τελικά βελτιώνοντας την ποιότητα της σχολικής τους ζωής.

 Παρέχουμε υποστήριξη – ασφάλεια  Δεν κατακρίνουμε το παιδί  Καταδικάζουμε την άσχημη πράξη  Δεν «βάζουμε ταμπέλες»  Τονίζουμε πάντα τα θετικά του στοιχεία  Το ακούμε προσεκτικά για τα συναισθήματά του – τις ανάγκες του  Παρακολουθούμε την εξέλιξη της κατάστασης και της υγείας του παιδιού.  Δίνουμε έμφαση στην ενσυναίσθηση και τη συγχώρεση, την αγάπη και κατανόηση.  Δημιουργούμε στην σχολική κοινότητα την αίσθηση της ομάδας και του ανήκειν !

Ο νταής της παρέας δεν είναι καθόλου μάγκας. Μάγκες είμαστε εμείς που αναγνωρίζουμε το πρόβλημα, αντιδρούμε και προσπαθούμε να ενημερωθούμε για να είμαστε ικανοί να στηρίξουμε και να δώσουμε λύσεις όταν χρειαστεί.

Σας ευχαριστούμε !