9Ο ΓΕΛ ΠΑΤΡΩΝ Σχολικό έτος: 2013-14 Τάξη Α΄4 9ο ΓΕΛ ΠΑΤΡΩΝ 9Ο ΓΕΛ ΠΑΤΡΩΝ Σχολικό έτος: 2013-14 Τάξη Α΄4 “Διατροφή …………… ξέρουμε τι τρώμε;” ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ: Oμάδες τροφίμων Θρεπτικά συστατικά τροφών Μεσογειακή Διατροφή Ετικέτες τροφίμων Σχολικό κυλικείο

Τρώμε πάντα σε κάθε μας γεύμα απ’όλες τις ομάδες τροφίμων Τρόφιμο ονομάζουμε οποιαδήποτε ουσία ή προϊόν, είτε αυτό έχει υποστεί πλήρη ή μερική επεξεργασία, είτε όχι, το οποίο μπορεί να καταναλωθεί από τον άνθρωπο.

ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1η Ομάδα: Ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, δημητριακά, πατάτες ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1η Ομάδα: Ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, δημητριακά, πατάτες 2η Ομάδα: Φρούτα και λαχανικά  3η Ομάδα: Κρέας, ψάρι, θαλασσινά, αυγά, όσπρια και ξηροί καρποί 4η Ομάδα: Γάλα, γιαούρτι, τυρί.  5η Ομάδα: Ελιές, ελαιόλαδο, σπορέλαιο, μαγιονέζα, μαργαρίνη, βούτυρο, σάλτσες, ανάλατοι ξηροί καρποί.

ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΩΝ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από τα αμινοξέα. ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Οι υδατάνθρακες αποτελούνται από σάκχαρα διακρίνονται σε : α) απλά (μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες ) και β) σύνθετα ( πολυσακχαρίτες ,κυτταρίνη) ΛΙΠΙΔΙΑ Τα λιπίδια είναι οργανικές ενώσεις ,αδιάλυτες σε νερό. Περιέχουν λιπαρά οξέα Τα λιπαρά οξέα διακρίνονται σε δύο κύριες ομάδες: α) κορεσμένα και β)ακόρεστα. κορεσμένα χαρακτηρίζονται τα λιπαρά οξέα ζωικής προέλευσης ενώ ως ακόρεστα χαρακτηρίζονται τα λιπαρά οξέα φυτικής προέλευσης.

ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ/ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΑΛΑΤΑ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα ανόργανα συστατικά είναι χημικά στοιχεία απαραίτητα για τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Διακρίνονται σε μακροστοιχεία που είναι απαραίτητα σε μεγάλες ποσότητες και σε ιχνοστοιχεία, που είναι απαραίτητα σε ελάχιστες ποσότητες. ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις ,οι οποίες είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Ανάλογα με την διαλυτότητα τους χωρίζονται σε: Λιποδιαλυτές Βιταμίνες: 1. Προβιταμίνη Α (καροτένιο), 2. Βιταμίνη Α (Ρετινόλη), 3. Βιταμίνη D, 4. Βιταμίνη Ε, 5. Βιταμίνη Κ. Υδατοδιαλυτές Βιταμίνες: 1. Βιταμίνη Β1 (θειαμίνη), 2. Βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη), 3. Βιταμίνη B12, 4. Βιταμίνη C. 

9ο ΓΕΛ ΠΑΤΡΩΝ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Μεσογειακή διατροφή είναι όρος που επινοήθηκε από τον φυσιολόγο Άνσελ Κις για να περιγράψει το μοντέλο διατροφής, το οποίο ακολουθούσαν οι λαοί των μεσογειακών χωρών. Η μεσογειακή δίαιτα παρουσιάζει αρκετές διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα της Μεσογείου. Αυτό οφείλεται στις τοπικές συνήθειες και παραδόσεις και στην τοπική χλωρίδα και πανίδα κάθε περιοχής. Τα κοινά σημεία στις διατροφικές συνήθειες των λαών της Μεσογείου, είναι το ελαιόλαδο και η αφθονία των φρούτων, των οσπρίων και των χορταρικών.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών Καθημερινή κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων Το ελαιόλαδο αποτελεί το βασικό λίπος της Μεσογειακής δίαιτας Κατανάλωση άπαχου κόκκινου κρέατος μόνο μερικές φορές το μήνα ή λίγο συχνότερα σε μικρές ποσότητες Μέτρια κατανάλωση άλλων τροφών ζωικής προέλευσης ,όπως γαλακτοκομικά με εξαίρεση το τυρί και το γιαούρτι Κατανάλωση ψαριού και πουλερικών μερικές φορές την εβδομάδα Κατανάλωση κρασιού με μέτρο Συστηματική φυσική άσκηση

9ο ΓΕΛ ΠΑΤΡΩΝ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ Αποτελεί τη βάση της μεσογειακής διατροφής και είναι το πλέον υγιεινό λάδι, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (έως 83%). Σύμφωνα με πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες, το ελαιόλαδο ως συστατικό της καθημερινής μας διατροφής προσφέρει: Μείωση της ολικής και της κακής χοληστερίνης Προστατεύει από τη στεφανιαία νόσο Δημιουργεί προδιάθεση για χαμηλότερη πίεση αίματος Φαίνεται να προφυλάσσει από τον καρκίνο Έχει αντιοξειδωτικές και συντηρητικές ιδιότητες

Η χρήση του ελαιόλαδου στα τηγάνι συστήνεται έναντι οποιουδήποτε άλλου λαδιού ή λίπους καθώς αντέχει περισσότερο. Καλό όμως είναι να το καταναλώνουμε ωμό και να το προσθέτουμε στο τέλος του μαγειρέματος.

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Τρώτε ό,τι φυσικό και έγχρωμο ομορφαίνει το πιάτο σας.

ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΕΤΙΚΕΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ; Η ονομασία του προϊόντος Τα συστατικά Η ημερομηνία λήξης Τα πρόσθετα με το γράμμα Ε και αριθμούς Πληροφορίες για τις θρεπτικές ουσίες που περιέχει

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Όταν κάποια ετικέτα τροφίμου γράφει: «Χωρίς χοληστερίνη» αυτό σημαίνει ότι το προϊόν δεν περιέχει χοληστερίνη, αλλά θα πρέπει να ξέρετε ότι μπορεί να περιέχει κορεσμένο (ζωικό) λίπος, που ανεβάζει την χοληστερίνη στο αίμα. Το να βρίσκετε το λίπος, τη χοληστερόλη ή το αλάτι που περιέχεται στα τρόφιμα, σημαίνει ότι θα πρέπει να διαβάζετε τις ετικέτες τους. Οι ετικέτες εκφράζονται σε θερμίδες(kcal) που παίρνετε καταναλώνοντας 100 γραμμάρια από το προϊόν που αγοράσατε.

ΤΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΕΙΔΗ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΥΛΙΚΕΙΑ Φρούτα – Λαχανικά      Φρέσκα φρούτα- λαχανικά, Αποξηραμένα φρούτα, Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών, Φρουτοσαλάτα, Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά, Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων Γαλακτοκομικά Γάλα τυποποιημένο, Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά, Γιαούρτι τυποποιημένο, Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο, Τυριά πολύ σκληρά- σκληρά-ημίσκληρα-μαλακά τυριά. Απλά αρτοπαρασκευάσματα και αρτοσκευάσματα      Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης, Κριτσίνια ολικής άλεσης, Φρυγανιές ολικής άλεσης, Κράκερς ολικής άλεσης, Μουστοκούλουρα, Σταφιδόψωμο, Μπάρα δημητριακών ολικής  Επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας-πίτας λαχανικών

Σάντουιτς    Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Να περιέχει:  βραστή γαλοπούλα, Λαχανικά όλων των ειδών, Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς, Αβγό καλά βρασμένο, Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου Γλυκίσματα Κρέμα και ρυζόγαλο   Χαλβάς, Παστέλι, Μέλι, Σοκολάτα υγείας και γάλακτος., Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.  Ξηροί καρποί     Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί. Υγρά τρόφιμα Εμφιαλωμένο νερό, Καφές μόνο για το προσωπικό, Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΥΛΙΚΕΙΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Επισκεφτήκαμε το κυλικείο του σχολείου μας ,παρατηρήσαμε και καταγράψαμε τα προϊόντα που διατίθενται και είναι τα παρακάτω: Τυρόπιτα Μπουγάτσα Ζαμπονοτυρόπιτα (με γαλοπούλα) Φλογέρα Μπαγκέτα (με τυρί, ντομάτα, μαρούλι και γαλοπούλα) Σαντουιτς (με γαλοπούλα και τυρί) Κουλούρι Θεσσαλονίκης Σταφιδόψωμο Τσουρέκι Μικρή Σοκολάτα lacta Παστέλι Σοκολάτα υγείας Cracker Κριτσίνια Bread chips Χυμούς Τόστ Σοκολατούχο γάλα Πίτσα (τυρί, γαλοπούλα, πιπεριά) Μήλα Μπανάνες

ΤΟ ΚΥΛΙΚΕΙΟ ΜΑΣ Διαπιστώσαμε ότι το κυλικείο μας έχει τα περισσότερα από τα επιτρεπόμενα είδη για τα σχολικά κυλικεία και σχεδόν κανένα από τα μη επιτρεπόμενα. Παρατηρώντας την ώρα του διαλείμματος τους συμμαθητές μας να ψωνίζουν , παρατηρήσαμε ότι προτιμούν να αγοράσουν μια τυρόπιτα ή μια σοκολάτα για δεκατιανό, παρά μια μπανάνα ή ένα μήλο. Το κυλικείο μας

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τελειώνοντας καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι για να έχουμε μια άρτια και μακροχρόνια ζωή πρέπει να έχουμε και σωστή διατροφή. Ο λαός μας διαθέτει μία από τις καλύτερες διατροφές, την Μεσογειακή, που είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και μεγάλη ποικιλία τροφών. Μια ισορροπημένη διατροφή, αποτελεί τον πολύτιμο σύμμαχό μας στην προσπάθεια να έχουμε ενδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η διατροφή και η σωστή σωματική άσκηση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την λειτουργία του οργανισμού των παιδιών και των ενηλίκων.

ΠΡΟΤΑΣΗ Η επίσκεψη ειδικών επιστημόνων στο σχολείο μας από την αρχή της σχολικής χρονιάς για την υπεύθυνη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων των μαθητών σε θέματα διατροφής.

Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας Ερευνητική ομάδα «Μεσογειακοί» : Στεργίου Σπυριδούλα Τζελετοπούλου Διαλεχτή-Ζωή Τζάνη Φυγαλία Φραγκισκάτου Ευτυχία Τριανταφύλλου Ανδρέας