Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΤΟ Δ ΙΑΔΙΚΤΥΟ. Π ΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Σ ΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ. Κορδερά Ειρήνη Ψυχολόγος MSc Ψυχολογία Υγείας MSc Ψυχολογία Παιδιού & Εφήβου Συστημική Ψυχοθεραπεία
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ / ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ Πόση ώρα την ημέρα ασχολούνται τα παιδιά σας με την τηλεόραση και τον υπολογιστή; Πόσοι από εσάς χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο;
« Ομοσπονδιακό Κέντρο για την Ενημέρωση της Υγείας της Γερμανίας (BZGA)»: παιδιά 3 – 5 ετών: μισή ώρα παιδιά 6 – 10 ετών: μία ώρα παιδιά 10 – 13 ετών: μιάμιση ώρα « Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία για τα Παιδιά και τους Εφήβους»: “Screen Time” (μέγιστο όριο ημερήσιας χρήσης οθόνης) δύο ώρες max. δύο ώρες την ημέρα! ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ / ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ
Υ ΠΑΡΧΕΙ ΣΩΣΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ; Η σωστή ηλικία είναι στην αρχή της νηπιακής ηλικίας, αλλά κι αυτό με χρονικούς περιορισμούς. Στην αρχή, 15 με 20 λεπτά. (Αρναούτογλου)
ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ = Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ ! Γνώση Εκπαίδευση Πληροφορίες Επικοινωνία Ενημέρωση Ψυχαγωγία Αγορές
ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ το να ασχολείται κανείς με το διαδίκτυο σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε τελικά να επηρεάζεται αρνητικά τόσο η λειτουργικότητά του, όσο και η σωματική και ψυχική του υγεία.
ΕΙΔΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ διαδικτυακά παιχνίδια MMORPG π.χ. World of Warcraft (WoW), League of Legends (LOL) σελίδες κοινωνικής δικτύωσης/social media (π.χ. facebook, twitter) δωμάτια συνομιλίας/chat rooms υπηρεσίες άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων/instant messaging (π.χ. MSN) τζόγος διαδικτυακές αγορές σελίδες με πορνογραφικό υλικό (cyber porn) υπερβολική περιήγηση, «σερφάρισμα» & αναζητήσεις σε βάσεις δεδομένων
Τ Α ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ … Ασιατικές χώρες Νότια Κορέα (ακόμα και θάνατοι!) Κίνα Ταιβάν
ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ … Έρευνες σε μαθητικό πληθυσμό (σε εφήβους): 2006 8.2% (Σιώμος) 2008 11% (Σιώμος) 2010 12% (Σοφός, Αθανασιάδης, Διάκος, Δούκα) 2013 15,2% (Φλώρος) Η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία εθισμού στην Ευρώπη! Πρόσφατη Πανευρωπαϊκή Μελέτη μέσος όρος εθισμού στην Ευρώπη είναι 4,4%.
Σ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ … Ανησυχητική διαχρονική εξέλιξη του φαινομένου! Υπάρχει εξίσωση των ποσοστών στα δύο φύλα. Οι συνηθέστερες αιτίες εθισμού είναι τα κοινωνικά δίκτυα και τα online παιχνίδια. Το φαινόμενο είναι πιο έντονο στις επαρχιακές πόλεις παρά στην Αττική. Μεγαλύτερα ποσοστά στο Δημοτικό σχολείο παρά στο Λύκειο. Το 80% των μαθητών του Δημοτικού έχουν προφίλ σε social media! Μονάδα Εφηβικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών ( )
Π ΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ;
Σ ΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ε ΘΙΣΜΟΥ 1. Υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. 2. Μονομανία. 3. Ευτυχία-ευφορία όταν βρίσκεται στον υπολογιστή vs ανία, ανησυχία, άσχημη διάθεση ή επιθετικότητα. 4. Αντιδρά με θυμό όταν κάποιος τον διακόπτει από την διαδικτυακή του ενασχόληση. 5. Παραμέληση υποχρεώσεων. 6. Λέει ψέματα για το πόσες ώρες περνά στο διαδίκτυο. 7. Αδυναμία να διακόψει τη δραστηριότητα και να ελέγξει το χρόνο ενασχόλησης με το διαδίκτυο. 8. Μείωση του χρόνου που περνά με την οικογένεια και τους φίλους. 9. Μείωση του χρόνου άλλων δραστηριοτήτων. 10. Αδιαφορία για πράγματα που πριν το ευχαριστούσαν.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ / ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ Κοινωνική απομόνωση. Απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας με την οικογένεια. Περιορισμός των άλλων ενδιαφερόντων/χόμπι. Πτώση της σχολικής επίδοσης. Κατανάλωση χρημάτων. Σύγχυση πραγματικότητας και φαντασίας.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ / ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ Οργανικές βλάβες στον εγκέφαλο. Συνεχής έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο. Συναισθηματική Επιπέδωση. Κατάθλιψη. Επιθετικότητα. Κίνδυνος επαφής των παιδιών με επικίνδυνα άτομα (αποπλάνηση/cyberbullying).
Σ ΩΜΑΤΙΚΕΣ Ε ΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Ημικρανίες / Πονοκέφαλοι. Ξηροφθαλμία / Οφθαλμικές παθήσεις. Μυοσκελετικά προβλήματα. Διατροφικές ατασθαλίες. Παραμέληση της προσωπικής φροντίδας και υγιεινής. Διαταραχές του ύπνου. Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Εκούσια ή ακούσια κίνηση των δακτύλων του χεριού. Εισαγωγή στο νοσοκομείο. Θάνατος.
Τ ΗΛΕΟΡΑΣΗ Έρευνα στη Γερμανία: Η καθημερινή και πολύωρη ενασχόληση με την τηλεόραση παρεμποδίζει την ανάπτυξη της φαντασίας.
Τ ΡΟΠΟΙ Α ΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ Ο Ρ ΟΛΟΣ ΤΩΝ Γ ΟΝΙΩΝ
«Τ ΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΣΜΑ ΓΕΝΕΩΝ » Η χώρα μας κατέχει την προτελευταία θέση στην Ευρώπη με διαδικτυακό αναλφαβητισμό μόλις πάνω από το 20%. πηγή : Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
Ο Ρ ΟΛΟΣ ΤΩΝ Γ ΟΝΙΩΝ Όριο ως προς τον χρόνο έκθεσης (max. 2 ώρες!). Όχι «ηλεκτρονική baby-sitter». Έλεγχος ως προς την ποιότητα του υλικού. Οι γονείς, «φίλτρο των πληροφοριών». Συζήτηση/καθοδήγηση για τις διαδικτυακές δραστηριότητες. Ενημέρωση και εξοικείωση των γονιών με το διαδίκτυο. Χρησιμοποίηση ειδικών φίλτρων («γονικού ελέγχου»). Υπολογιστής & τηλεόραση σε κοινόχρηστο χώρο (σαλόνι). Ενθάρρυνση για δραστηριότητες και χόμπι εκτός Η/Υ και τηλεόρασης. Οι γονείς, θετικά πρότυπα προς μίμηση. Χρόνος μαζί με τα παιδιά μας.
Δ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ … παιχνίδι με άλλα παιδιά παιχνίδια με πλαστελίνη και ζυμάρια επιτραπέζια παιχνίδια ρόλων ζωγραφική κατασκευές πάζλ ζαχαροπλαστική
ΠΡΟΣΟΧΗ! Ο ΧΙ ΔΑΙΜΟΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ! Υπάρχουν και πολλές θετικές επιπτώσεις.
Θ ΕΤΙΚΕΣ Ε ΠΙΠΤΩΣΕΙΣ σε «μικρές δόσεις» αυτού του είδους η δραστηριότητα μπορεί να κάνει και καλό, αφού φαίνεται ότι βελτιώνει: την παρατηρητικότητα την επιδεξιότητα τα αντανακλαστικά την αντίληψη του χώρου τον οπτικοκινητικό συντονισμό την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων τη συνεργασία προσφέρουν εξοικείωση με τη τεχνολογία αύξηση των γενικών γνώσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών. (Μ.Στυλιανάκη)
«Με τη σωστή χρήση το διαδίκτυο, σε ποσοστό 98%, αποτελεί ένα παράθυρο σε έναν θαυμαστό κόσμο για όλους, αλλά υπάρχει και ένα επικίνδυνο κομμάτι, που ανέρχεται στο 2%». Ε. Σφακιανάκης Διευθυντής της Υπηρεσίας Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος «Δεν απαγορεύουμε στα παιδιά να περάσουν το πεζοδρόμιο, απλώς τα μαθαίνουμε πώς να περνούν με ασφάλεια».
Τ Ι ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΝ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΕΘΙΣΤΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ; Καλό επίπεδο επικοινωνίας στην οικογένεια. Κοινή στάση στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Επιλογή της κατάλληλης στιγμής για συζήτηση. Καθορισμός στόχων. Περιορισμός των ωρών. Ενθάρρυνση του παιδιού να βρει εναλλακτικές δραστηριότητες. Να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Α ΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ Π ΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Ενημέρωση των γονέων και εξοικείωση με την τεχνολογία. Ενημέρωση των παιδιών και εκμάθηση των κανόνων ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου στο σχολείο. Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
«Δεν ακούει». Δεν πειθαρχεί στους κανόνες της τάξης. Αντιμιλάει / μιλάει άσχημα / βρίζει. Λέει ψέματα. Επιθετικότητα. Προβλήματα κοινωνικοποίησης. Δεν διαβάζει. Σχολική άρνηση. Προσκόλληση στη μαμά. Φοβίες. Προβλήματα στον ύπνο. Προβλήματα με το φαγητό.
Β ΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗΣ 1. Αποφυγή σωματικής τιμωρίας, «ξύλο». 2. Κοινή στάση μεταξύ των γονιών. 3. Όρια. 4. Είμαστε συνεπείς σε αυτά που λέμε. 5. Όχι απειλές. 6. Συνέπειες (φυσικές συνέπειες/ αφαίρεση προνομίων). 7. Εξηγούμε πάντα με λογικά επιχειρήματα. 8. Χρονική σύνδεση ανάμεσα στη συμπεριφορά και στη συνέπεια. 9. Είμαστε ειλικρινείς.
Β ΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗΣ 10. Προσπαθούμε να κρατάμε χαμηλά τους τόνους /προσφέρουμε θετικό πρότυπο. 11. Κατακρίνουμε τη συγκεκριμένη συμπεριφορά και όχι το ίδιο το παιδί. 12. Αποφεύγουμε τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς. 13. Δεν συγκρίνουμε το παιδί με άλλα παιδιά. 14. Επιβραβεύουμε τη θετική συμπεριφορά. 15. Αφήνουμε κάποιους τομείς χωρίς κανόνες και περιορισμούς. 16. Αποφεύγουμε τα άκρα (υπερπροστασία vs απουσία ορίων).
Αποδοχή και όχι Αγάπη Υπό Όρους. Ακούμε και λαμβάνουμε υπόψη την άποψη του παιδιού. Αποφεύγουμε να λέμε «δεν μπορείς» ή «δεν ξέρεις». Ευκαιρίες για ανάληψη πρωτοβουλιών. Επιβραβεύουμε την προσπάθεια. Ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση. Προοδευτικά αυξανόμενες ελευθερίες και υπευθυνότητες. Αποφεύγουμε τις μη ρεαλιστικές, υπερβολικά υψηλές προσδοκίες. Δεν τρέχουμε να λύσουμε τα προβλήματα για λογαριασμό του παιδιού. Πιστεύουμε στις δυνατότητές του και του το δείχνουμε. Προσφέρουμε αξιόλογα πρότυπα. Π ΩΣ ΕΝΙΣΧΥΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ;
Τα παιδιά είναι ευτυχισμένα, όταν έχουν ευτυχισμένους γονείς!