Υπεύθυνοι Καθηγητές: Αργυρόπουλος Χρήστος Τσικολιδάκη Βασιλική Σεξουαλική Αγωγή Τ.Ε.Ε. ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ Σχολικό Έτος 2006 - 2007 Υπεύθυνοι Καθηγητές: Αργυρόπουλος Χρήστος Τσικολιδάκη Βασιλική

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σύλληψη, αναπαραγωγή, γονιμότητα Αντισύλληψη Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα AIDS Τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης Σεξουαλική κακοποίηση

Πότε πραγματοποιείται η σύλληψη; Το σώμα της γυναίκας προετοιμάζεται για την ωοθυλακιορρηξία από την πρώτη κιόλας ημέρα του κύκλου. Μέσα στην ωοθήκη ωριμάζει το νέο ωάριο για δύο περίπου εβδομάδες. Βγαίνοντας από την ωοθήκη, το ωάριο περνά σε μία από τις δύο σάλπιγγες, οι οποίες καταλήγουν στη μήτρα (ωοθυλακιορρηξία). Στη διάθεσή του έχει δώδεκα με είκοσι τέσσερις ώρες για να γονιμοποιηθεί δηλαδή να ενωθεί με κάποιο σπερματοζωάριο.

Το σπέρμα με τη σειρά του είναι ακόμη πιο ανθεκτικό - στις όξινες εκκρίσεις του βλεννογόνου και είναι δυνατό να ζήσει και να γονιμοποιήσει ακόμη και 5 ημέρες μετά την σεξουαλική επαφή! H σύλληψη συμβαίνει τη στιγμή που το ωάριο και το σπερματοζωάριο γίνονται ένα. Αυτό συμβαίνει μέσα στο 24ωρο που ακολουθεί την ωοθυλακιορρηξία. Το σώμα δεν είναι σε θέση να γνωρίζει την εγκυμοσύνη παρά μόνο όταν το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται στα τοιχώματα της μήτρας, περίπου 5 - 12 ημέρες μετά τη σύλληψη.

ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ Αντισυλληπτικό χάπι ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ Αντισυλληπτικό χάπι Αποτελεσματικότητα 99%. Περιέχει οιστρογόνα ή προγεστερόνη. Η λήψη του αναστέλλει την ωοθυλακιορρηξία. Παρενέργειες: κράμπες, ακμή, αύξηση σωματικού βάρους. Βοηθά στη βελτίωση της περιόδου, θεραπεύει τη δυσμηνόρροια, ελαττώνει την ποσότητα του αίματος της περιόδου. Δεν προστατεύει από τα ΣΜΝ και για αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται σε αυστηρά μονογαμικές σχέσεις. Με τον όρο αντισύλληψη εννοούμε τις μεθόδους και τα μέσα που εφαρμόζονται προσωρινά για να αποφύγουμε μια εγκυμοσύνη.

Ενδομήτριο σπείραμα (σπιράλ) Είναι μία μικρή συσκευή που τοποθετείται στην κοιλότητα της μήτρας από το γυναικολόγο προσφέροντας αποτελεσματική αντισύλληψη. Αναστέλλει την εμφύτευση του κυήματος στη μήτρα. Απευθύνεται μόνο σε γυναίκες που έχουν ήδη γεννήσει. Μειονεκτήματα: Αυξάνει τη συχνότητα λοιμώξεων, μπορεί να αποβληθεί τυχαία, δεν προστατεύει από τα ΣΜΝ. Με τον όρο αντισύλληψη εννοούμε τις μεθόδους και τα μέσα που εφαρμόζονται προσωρινά για να αποφύγουμε μια εγκυμοσύνη.

Ανδρικό προφυλακτικό Είναι μια λεπτή θήκη από ελαστικό που χρησιμοποιείται για την κάλυψη του ανδρικού οργάνου την ώρα της επαφής. Προστατεύει τόσο από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη όσο και από τα ΣΜΝ. Αποτελεσματικότητα 95%. Αρνητικά στοιχεία: μείωση της σεξουαλικής απόλαυσης, κίνδυνος ρήξης. Γυναικείο προφυλακτικό: μοιάζει με το αντρικό, τοποθετείται από τη γυναίκα.

Άλλες μέθοδοι Σπερματοκτόνες ουσίες Κολπικό διάφραγμα Χημικές ουσίες που τοποθετούνται στον κόλπο και καταστρέφουν ή αδρανοποιούν τα σπερματοζωάρια. Αποτελεσματικότητα: 70% Κολπικό διάφραγμα Είναι κάψα από καουτσούκ που τοποθετείται στον κόλπο με τρόπο που να καλύπτει τον τράχηλο (Δύσχρηστη μέθοδος) Αποτελεσματικότητα: 75%

Φυσικές μέθοδοι Αναγνώριση των "επικίνδυνων ημερών", δηλ. της ωοθυλακιορρηξίας και την αποχή ή τη διακεκομμένη συνουσία κατά το διάστημα αυτό (τράβηγμα και εκσπερμάτιση έξω από  τον  κόλπο). Μέθοδοι χαμηλής αποτελεσματικότητας, υψηλά ποσοστά αποτυχίας. Απαιτούν μεγάλη πείρα και αυτοέλεγχο. Δεν προστατεύουν από τα ΣΜΝ.

Αντισύλληψη έκτακτης ανάγκης Λαμβάνεται όταν δε χρησιμοποιείται κάποια αντισυλληπτική μέθοδος, είτε η χρησιμοποιούμενη μέθοδος δεν έγινε σωστά. Υψηλή αποτελεσματικότητα αρκεί η λήψη του να γίνει όσο το δυνατόν πιο σύντομα και οπωσδήποτε μέσα σε 72 ώρες από τη σεξουαλική επαφή. Εμποδίζει την εγκατάσταση του τυχόν γονιμοποιηθέντος ωοκυττάρου και δρα αρνητικά στην επίτευξη ωοθυλακιορρηξίας. Χρησιμοποιείται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις λόγω παρενεργειών, στο γαστρεντερικό σύστημα, αλλά και διαταραχών του κύκλου που προκαλεί. Με τον όρο αντισύλληψη εννοούμε τις μεθόδους και τα μέσα που εφαρμόζονται προσωρινά για να αποφύγουμε μια εγκυμοσύνη.

Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ΣΜΝ ονομάζονται τα νοσήματα που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Προκαλούνται από μικρόβια ή ιούς που αναπτύσσονται ευκολότερα στο γεννητικό συστήματα. Εντυπωσιακή αύξηση τα τελευταία χρόνια: Κάθε χρόνο περισσότερα από 333 εκατ. νέα κρούσματα που θεραπεύονται ένα εκατ. νέα κρούσματα από τον ιό του AIDS και μερικά εκατ. από νοσήματα που οφείλονται σε άλλους ιούς (έρπητα, ηπατίτιδα Β)

ΣΜΝ – Μάστιγα της εποχής μας ΣΜΝ που βρίσκονται σε έξαρση (AIDS, ιός των κονδυλωμάτων, ηπατίτιδα Β) μπορούν να οδηγήσουν στο θάνατο. Τρόποι προφύλαξης: Αποχή από το sex Χρήση προφυλακτικού σε όλες τις επαφές με το σωστό τρόπο Επαφή μόνο με ένα σύντροφο

Συμπτώματα για τη γυναίκα Μεγάλη ποσότητα κολπικών υγρών Αύξηση ποσότητας κολπικών υγρών Τσούξιμο ή φαγούρα στον κόλπο Ενόχληση την ώρα της επαφής Ερεθισμός, παρουσία διογκώσεων ή μικρών πληγών στα εξωτερικά γεννητικά όργανα Ενόχληση κατά τη διάρκεια ή μετά την ούρηση Συχνοί πόνοι χαμηλά στο εσωτερικό της κοιλιάς

Συμπτώματα για τον άντρα Παρουσία ερεθισμού στα γεννητικά όργανα. Η έξοδος υγρού από την ουρήθρα. Η ενόχληση κατά την ούρηση. Η παρουσία πόνων στα γεννητικά όργανα. Η παρουσία μικρής έστω πληγής στα γεννητικά όργανα. Η παρουσία φαγούρας ή διόγκωσης στα γεννητικά όργανα.

ΠΡΟΣΟΧΗ Αν η ενόχληση υποχωρήσει από μόνη της δεν σημαίνει ότι θεραπεύτηκε το αίτιο που την προκαλεί. Αν έχετε ένα από τα παραπάνω ενοχλήματα, είναι πιθανό να έχετε μεταδώσει κάποιο νόσημα και στον/ στη σύντροφό σας Αν έχετε ένα από τα παραπάνω ενοχλήματα, αποφύγετε να κάνετε σεξ πριν επισκεφτείτε γιατρό.

AIDS Ο HIV είναι ο ιός που προκαλεί το AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας). Ο ιός επιτίθεται στο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο είναι η άμυνα μας εναντίον των λοιμώξεων. Το AIDS είναι το τελευταίο στάδιο της λοίμωξης από HIV και είναι απειλητικό για τη ζωή. Οι άνθρωποι που ζουν με τον ιό μπορεί να μολυνθούν από ασυνήθιστους τύπους πνευμονίας ή να αναπτύξουν διάφορους τύπους καρκίνου.

Πως μεταδίδεται το AIDS Ο ιός εξαπλώνεται μέσω σωματικών υγρών όπως το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά και το μητρικό γάλα. Ο ιός HIV είναι δυνατό να βρεθεί στο σάλιο, στον ιδρώτα και στα δάκρυα αλλά σε πολύ χαμηλά ποσοστά. Αυτά τα σωματικά υγρά δεν είναι γνωστό αν διασπείρουν την λοίμωξη. Για να μολυνθείς με HIV, ο ιός θα πρέπει να βρει τρόπο να εισέλθει στο σώμα σου, κάτι που μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια του σεξ χωρίς προφύλαξη ή όταν μοιράζεσαι βελόνες ή άλλου είδους ενέσιμο υλικό.

Πως μεταδίδεται το AIDS Προσωπικά αντικείμενα όπως οδοντόβουρτσες και ξυράφια ίσως να έχουν μικρές ποσότητες αίματος από ματωμένα ούλα και κοψίματα από το ξύρισμα. Έτσι, ακόμα κι αν ο κίνδυνος μόλυνσης είναι πολύ μικρός, είναι επικίνδυνο να μοιράζεσαι προσωπικά αντικείμενα όπως οδοντόβουρτσες και ξυράφια με κάποιον που είναι μολυσμένος. Το αίμα πάντοτε ελέγχεται για HIV και έτσι οι πιθανότητες μετάδοσης από μετάγγιση αίματος είναι πολύ μικρές.

ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΕΙΣ ΑΝ ΕΧΕΙΣ HIV Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να δείξει αν έχεις HIV. Πρόκειται για ένα τεστ ανίχνευσης αντισωμάτων έναντι του HIV. Θετικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι έχεις HIV. Αρνητικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι δεν βρέθηκαν αντισώματα του HIV στο αίμα σου τη στιγμή της εξέτασης. Τα περισσότερα θετικά τεστ θα εμφανιστούν τρεις μήνες μετά τη μόλυνση με τον HIV.

Πως μπορώ να προφυλαχτώ από το AIDS; Αποχή από το σεξ. Μονογαμική σχέση Χρήση προφυλακτικού πάντοτε Επίσης Να μην χρησιμοποιούνται ποτέ μεταχειρισμένες ή μη αποστειρωμένες σύριγγες.

ΤΟ HIV/AIDS ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ; Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει θεραπεία. Αν μολυνθείς, θα έχεις HIV για όλη σου ζωή. Διάφορες θεραπείες έχουν χρησιμοποιηθεί, που ίσως επιβραδύνουν την εξέλιξη του HIV, αλλά δεν υπάρχει θεραπεία.

Τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης Η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης ή προκλητή έκτρωση γίνεται για λόγους θεραπευτικούς (πάθηση της μητέρας μη συμβατή με την εγκυμοσύνη) ή λόγω ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης (άμβλωση). Μια γυναίκα μπορεί να κάνει έκτρωση μέχρι και την 12η εβδομάδα, εφόσον συντρέχουν λόγοι.

Μέθοδοι επέμβασης Η συνηθέστερη και με τις λιγότερες επιπλοκές ονομάζεται αναρρόφηση και μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι τη 10η εβδομάδα. Από την 11η εβδομάδα και μετά ακολουθείται συνήθως η μέθοδος της απόξεσης. Εάν συντρέχει σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου, υπάρχει η δυνατότητα να γίνει άμβλωση από τη 16η έως την 24η εβδομάδα με πρόκληση τοκετού.

Το εκτρωτικό χάπι Πρόκειται για το RU486, το οποίο μπορεί να ληφθεί μέχρι και την πέμπτη εβδομάδα της κύησης και προκαλεί αποβολή. Η χρήση του χαπιού ενδέχεται να προκαλέσει αιμορραγία, οπότε θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε διαγνωστική απόξεση. Το RU486 διανέμεται αποκλειστικά από τα νοσοκομεία.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Φλεγμονές ή αιμορραγίες. Στειρότητα, να σταματήσει η περίοδος και να προκληθούν συμφύσεις στη μήτρα(σπάνια μακροπρόθεσμη επίπτωση της έκτρωσης). Στην περίπτωση πολλών αμβλώσεων, ενδέχεται να μη διεξαχθεί ομαλά ή να μην ολοκληρωθεί η εγκυμοσύνη όταν η γυναίκα αποφασίσει ότι θέλει να αποκτήσει παιδί.

Ψυχολογικές επιπτώσεις Ηθικά Διλήμματα. Η μετατραυματική περίοδος διαρκεί συνήθως έξι μήνες. Σε ποσοστό 1% η άμβλωση θεωρείται μια πολύ τραυματική εμπειρία που επηρεάζει το άτομο για πολύ καιρό.

Σεξουαλική κακοποίηση Οι πιο συχνές μορφές σεξουαλικής βίας αφορούν την παιδική σεξουαλική κακοποίηση, τον βιασμό και την σεξουαλική παρενόχληση

Παγκόσμια Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Geneva, 2002) Το 20% των γυναικών και το 5-10% των ανδρών έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική τους ηλικία! Υπολογίζεται πως 1 στις 4 γυναίκες θα υποστούν βιασμό από τον σύντροφό τους κατά την διάρκεια της ζωής τους! Σε κάποιες χώρες το 1/3 των κοριτσιών στην εφηβεία αναφέρει ότι ξεκίνησε τη σεξουαλική του ζωή κατόπιν πίεσης!

Μέτρα για την μείωση της σεξουαλικής βίας Καταγραφή της σεξουαλικής βίας και των διαφόρων μορφών της. Εισαγωγή νομικών πλαισίων που μειώνουν την σεξουαλική βία. Ευαισθητοποίηση και προώθηση της κουλτούρας που ενθαρρύνει την αναφορά και καταγγελία της σεξουαλικής βίας. Προώθηση συμπεριφορών που ενισχύουν την αναζήτηση βοήθειας από τα θύματα. Προώθηση της αποκατάστασης και φροντίδας της υγείας των θυμάτων.

Η πρώτη φορά Η πρώτη ερωτική εμπειρία πραγματοποιείται κατά μέσο όρο στον 17ο χρόνο της ζωής του ατόμου. Το σώμα θεωρείται ήδη ώριμο… Το μυαλό όμως, μάλλον αρκείται στην πηγαία αναζήτηση εμπειριών. Το σεξ αυτό καθαυτό στην εφηβεία, δεν ενέχει κάποιο κίνδυνο, αρκεί να ακολουθείται η αναγκαία προστασία από εγκυμοσύνη ή νοσήματα.

Μια αρνητική πρώτη εμπειρία, θα έχει επιπτώσεις στη μετέπειτα ερωτική ζωή; Να εστιάσουμε στην.. θετική πλευρά μιας ενδεχόμενης αποτυχίας. «Μια δυσάρεστη εμπειρία μας δίνει κίνητρο να αποσαφηνίσουμε τον τύπο των ανθρώπων που πρέπει να αποφεύγουμε» Το περιβάλλον σίγουρα μπορεί να συμπαρασταθεί αποτελεσματικά σε μια άτυχη εμπειρία, δείχνοντας κατανόηση στο πρόβλημα του εφήβου, και χωρίς να ακυρώνει ή να υπονομεύει τα συναισθήματά του. Άλλωστε, «ο,τι δεν μας σκοτώνει, μας δυναμώνει», είπε ο Νίτσε. Και έκτοτε, πολλοί συμφωνούν…