Αρχαία Ελληνική Φιλολογία Ι Διδάσκων: Δρ Αρχαία Ελληνική Φιλολογία Ι Διδάσκων: Δρ. Βασίλειος Παππάς 1ο μάθημα: Εισαγωγή: Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους ΙΑΚΑ, Βόλος, 31/10/2014

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Πρωταρχές: Έπος Ομηρική ποίηση: Κύρια έργα: Ιλιάδα (15.693 στ.), Οδύσσεια (12.110 στ.) Διδακτικό έπος (Ησίοδος). Κύρια έργα: Θεογονία, Έργα και Ημέραι

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2. Αρχαϊκή εποχή (700-508 π.Χ.) Ποίηση: α) επική ποίηση β) λυρική ποίηση γ) δραματική ποίηση Α) Έργα του επικού κύκλου: i) Θηβαϊκός (Οιδιπόδεια, Θηβαΐς, Επίγονοι), ii) Τρωϊκός (Κύπρια, Αιθιοπίς, Μικρά Ιλιάς, Ιλίου Πέρσις, Νόστοι, Τηλεγονία). Ενδεικτικά ονόματα: Κιναίθων, Αντίμαχος από την Τέω, Στασίνος, Αρκτίνος κλπ. ΚΑΙ 33 ομηρικοί ύμνοι

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Β) Λυρική ποίηση: Χορική ποίηση: έργα που ψάλλονταν από Χορό Μονωδίες: έργα που ψάλλονταν από ένα τραγουδιστή Ελεγείες: έργα που ψάλλονταν από ένα τραγουδιστή πλαισιωμένο από Χορό

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Xορική ποίηση: α) ύμνοι (παιάνες, διθύραμβοι, υμέναιοι), β) θρήνοι, γ) εγκώμια Εκπρόσωποι: Αλκμάνας (7ος/6ος αι. π.Χ.), Στησίχορος (7ος/6ος αι. π.Χ.), Σιμωνίδης (556-468 π.χ).

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους ii) Μονωδίες: α) ίαμβοι β) ωδές Ιαμβογράφοι: Αρχίλοχος (περ. 680-640 π.Χ.), Σημωνίδης (περ. 660-600 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους β) ωδές: (ερωτικές, συμποτικές) Εκπρόσωποι: Σαπφώ (περ. 630-580 π.Χ.), Αλκαίος (περ. 625-570 π.Χ.), Ανακρέων (περ. 570-490 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους iii) Eλεγείες: α) πολεμική, β) ερωτική, γ) πολιτική, δ) γνωμική α) Πολεμική: Καλλίνος (γύρω στα 675 π.Χ.), Τυρταίος περ. 660-600 π.Χ.) β) Ερωτική: Μίμνερμος (7ος/6ος αι. π.Χ.) γ) Πολιτική: Σόλων (περ. 640-560 π.Χ) δ) Γνωμική: Φωκυλίδης (6ος αι. π.Χ.), Θέογνης (περ. 570-500 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Γ) Δραματική ποίηση: αρχές του δράματος από την αρχαϊκή εποχή, από τον διθύραμβον (Αριστοτέλης), είδος που πρώτος δίδαξε ο Αρίων (Ηρόδοτος) Εκπρόσωπος: Θέσπης (6ος αι. π.Χ.): παρουσίασε πρώτος τραγωδία στα Μεγ. Διονύσια της 61ης Ολυμπιάδας (536-533 π.Χ.). Αύξησε τα ομιλητικά μέρη και επινόησε τις υφασματένιες μάσκες.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Πεζογραφία Α) Φυσικοί φιλόσοφοι (Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης, Πυθαγόρας) Β) Ίωνες λογογράφοι: Εκαταίος ο Μιλήσιος (περ. 560-480 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 3. Κλασική εποχή (508-323 π.Χ.): διακρίνεται σε τέσσερις ιστορικές περιόδους Α. Περσικά (508-479 π.Χ.) Β. Πεντηκονταετία (479-431 π.Χ.) Γ. Πελοποννησιακός πόλεμος (431-404 π.Χ.) Δ. Τέταρτος αιώνας (404-323 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Η φιλοσοφία έως τον θάνατο του Σωκράτη: α) φυσικοί φιλόσοφοι (συνεχιστές της αρχαϊκής παράδοσης) και β) σοφιστικό κίνημα Εκπρόσωποι κατηγορίας α): Ηράκλειτος (6ος/5ος αι. π.Χ.), Παρμενίδης (περ. 515-450 π.Χ.), Εμπεδοκλής (περ. 494-434 π.Χ.), Αναξαγόρας (περ. 500-428 π.Χ.), Δημόκριτος (περ. 460-370 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Εκπρόσωποι κατηγορίας β): Πρωταγόρας (περ. 485-415 π.Χ.), Γοργίας (περ. 483-376 π.Χ.), Κριτίας (περ. 406-403 π.Χ.) Και ο Σωκράτης (469-399 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Ποίηση: α) έπος, β) λυρική ποίηση, γ) δραματική ποίηση Α) Το ηρωικό έπος παρακμάζει. Ο Όμηρος εξακολουθεί και δεσπόζει στο είδος. Κάποιοι συνεχιστές: Χοιρίλος, Αντίμαχος (πιθανώς με το έργο τους Λυσάνδρεια).

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2. Λυρική ποίηση: i) χορική ποίηση, ii) σκόλια και ελεγείας, iii) μονωδίες Εκπρόσωποι κατηγορίας i): Σιμωνίδης (556-468 π.χ), Πίνδαρος (518-438 π.Χ., Ολυμπιόνικοι, Πυθιόνικοι, Ισθμιόνικοι, Νεμεόνικοι), Βακχυλίδης (περ. 516-450 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους ii) Σκόλια: συμποσιακά τραγούδια. Εκπρόσωποι κατηγορίας ii) Ίων από Χίο, Σιμωνίδης, Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους iii) Μονωδίες Εκπρόσωποι κατηγορίας iii) Τιμόθεος (Πέρσαι), Κόριννα, Ήριννα

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους γ) Δραματική ποίηση Γενικά: Το 535 π.Χ., με τον πρώτο θεατρικό αγώνα που οργάνωσε ο Πεισίστρατος, οι δραματικές παραστάσεις καθιερώθηκαν ως αναπόσπαστο μέρος της διονυσιακής λατρείας Θεατρικές παραστάσεις γίνονταν μόνο στις γιορτές του Διονύσου, δύο φορές τον χρόνο, στα Μεγάλα Διονύσια (Μάρτη/Απρίλη) και στα Λήναια (Γενάρη/Φλεβάρη)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Δραματική ποίηση: πρόδρομοι και καινοτομίες Ο Θέσπης επινόησε τα προσωπεία, ο Χοιρίλος πρόσεξε ιδιαίτερα τις ενδυμασίες, ο Φρύνιχος πρωτοπαρουσίασε γυναικεία πρόσωπα, ο Αισχύλος αύξησε τον αριθμό των υποκριτών από ένα σε δύο, ο Σοφοκλής πρόσθεσε έναν ακόμα υποκριτή και ανακαίνισε τη σκηνογραφία· τέλος, ο Πρατίνας πρώτος ανέβασε σατυρικό δράμα.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Τραγωδία Αισχύλος (525-455 π.Χ.) Από τα 90 δράματα που παραδίδεται ότι έγραψε και παρουσίασε ο Αισχύλος, μας σώζονται 7 τραγωδίες ολόκληρες: Πέρσαι, Επτά επί Θήβας, Ικέτιδες, Προμηθεύς Δεσμώτης, Αγαμέμνων, Χοηφόροι, Ευμενίδες (τα 3 τελευταία: τριλογία Ορέστεια)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Σοφοκλής (496-406 π.Χ.) Από τα 120 και παραπάνω δράματα που παραδίδεται πως έγραψε σώζονται 7 τραγωδίες: Αίας, Ηλέκτρα, Οιδίπους τύραννος, Αντιγόνη, Τραχίνιαι, Φιλοκτήτης, Οιδίπους επί Κολωνώ

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Ευριπίδης (485-406 π.Χ.) Έγραψε 81 έργα, εκ των οποίων σώζονται οι εξής 18 τραγωδίες: Άλκηστις, Ανδρομάχη, Βάκχαι, Εκάβη, Ελένη, Ηλέκτρα, Ηρακλείδαι, Ηρακλής μαινόμενος, Ικέτιδες, Ιππόλυτος, Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Ίων, Μήδεια, Ορέστης, Ρήσος (;), Τρωάδες, Φοίνισσαι Και το σατυρικό δράμα Κύκλωψ

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Κωμωδία «Η κωμωδία», γράφει ο Αριστοτέλης, «ξεκίνησε από τους κορυφαίους των φαλλικών, που ακόμα και σήμερα [τον 4ο π.Χ. αι.] έμειναν και γιορτάζονται σε πολλές πόλεις» (Ποιητική 1449a).

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Εκπρόσωποι: Επίχαρμος (περ. 540-460 π.Χ.) Σώφρων (5ος αι. π.Χ.) Αριστοφάνης (περ. 445-385 π.Χ.). Από τις 40 τουλάχιστον κωμωδίες του, σώθηκαν οι εξής 11: Αχαρνείς, Ιππείς, Σφήκες, Ειρήνη, Λυσιστράτη, Νεφέλαι, Θεσμοφοριάζουσαι, Βάτραχοι, Όρνιθες, Εκκλησιάζουσες, Πλούτος Εύπολις

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2. Πεζογραφία: α) ρητορική, β) ιστοριογραφία, γ) φιλοσοφία α) ρητορική Αντιφών (περ. 480-411 π.Χ.), Ανδοκίδης (περ. 440-390 π.Χ.), Λυσίας (περ. 445-380 π.Χ.), Ισοκράτης (436-338 π.Χ.), Λυκούργος (περ. 390-325 π.Χ.), Δημοσθένης (384-322 π.Χ.), Αισχίνης (περ. 390-322 π.Χ.), Υπερείδης (389-322 π.Χ.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους β) Ιστοριογραφία: η επιστήμη της Ιστορίας γεννήθηκε στα κλασικά χρόνια Προδρομικές μορφές ιστοριογραφίας μπορούν να θεωρηθούν στα ομηρικά και αρχαϊκά χρόνια τα ηρωικά και διδακτικά έπη, όπου μύθοι και θρύλοι υποκαθιστούσαν τα ιστορικά γεγονότα. Ακολούθησαν, προς το τέλος της Αρχαϊκής εποχής, οι λογογράφοι, με τα γεωγραφικά, εθνολογικά και γενεαλογικά τους συγγράμματα, γραμμένα σε πεζό λόγο.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Ηρόδοτος (περ. 484-430 π.Χ.) Η Ιστορία, σε εννέα βιβλία, είναι διεξοδική, καθώς για κάθε λαό, ο Ηρόδοτος ανατρέχει στην ιστορία του και περιγράφει με κάθε άνεση τη χώρα του, τα έθιμα, τη θρησκεία, την πολιτική του οργάνωση κλπ. Έτσι, μετά τους Λυδούς εισάγονται διαδοχικά οι Πέρσες και οι λαοί που κατακτήθηκαν από τους Πέρσες (οι Αιγύπτιοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Σκύθες, οι Αιθίοπες κ.ά.). Τα καθαυτό Περσικά αρχίζουν στο πέμπτο βιβλίο με την Ιωνική επανάσταση και συνεχίζουν ως το τέλος με πολλές παρεκβάσεις για την ιστορία της Αθήνας, της Κορίνθου και της Σπάρτης. Τελευταίο γεγονός που αναφέρεται είναι η κατάληψη της Σηστού από τους Αθηναίους το 478 π.Χ.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Πηγές Ηροδότου: αυτοψία, λογογράφοι (Εκαταίος), επιγραφές, δημόσια έγγραφα, συλλογές χρησμών και προφορικές μαρτυρίες Έγραψε στην ιωνική διάλεκτο, με πολλές ομηρικές λέξεις και εκφράσεις, που δίνουν στο έργο του χρώμα ποιητικό.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Παρεμβάλλει μυθολογικά στοιχεία, δίνει έμφαση στη θεϊκή τιμωρία λόγως ύβρης και συχνά περιέχει δημηγορίες και ιδιωτικούς διαλόγους

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Θουκυδίδης (περ. 460-399 π.Χ.) Πελοποννησιακός πόλεμος Στην παρουσίαση του πολέμου ο Θουκυδίδης ακολουθεί τη χρονική ακολουθία των γεγονότων, ορίζοντας με ακρίβεια τις χρονιές και ξεχωρίζοντας τις θερινές επιχειρήσεις από τις χειμωνιάτικες διαπραγματεύσεις. Μεθοδικότητα και αμεροληψία.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Σημαντική θέση στο έργο κατέχουν οι δημηγορίες (π.χ. Περικλέους Επιτάφιος) Ο Θουκυδίδης χρησιμοποιεί την αττική διάλεκτο με κάποιους χαρακτηριστικούς αρχαϊσμούς και σπάνιες λέξεις. Το ύφος του είναι πεζό και απέριττο, αλλά βέβαια στις δημηγορίες δε διστάζει να χρησιμοποιήσει ρητορικά σχήματα. Κύριο χαρακτηριστικό του η πύκνωση του λόγου, η προσπάθεια με λίγες λέξεις να αποδοθούν όσο το δυνατό περισσότερα νοήματα. Η ίδια τάση τον οδήγησε να κατασκευάζει μεγάλες περιόδους, με πολλές δευτερεύουσες προτάσεις.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Ξενοφώντας (περ. 430-354 π.Χ.) Ιστορικά του έργα: α) Κύρου ανάβασις, β) Ελληνικά (συνέχεια του Θουκυδίδη έως τη μάχη της Μαντίνειας, 362 π.Χ. και γ) Αγησίλαος, εγκώμιο προς τον Σπαρτιάτη βασιλιά

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Πολιτικά του έργα: α) Λακεδαιμονίων πολιτεία, β) Πόροι, γ) Ιέρων, δ) Κύρου παιδεία Σωκρατικά έργα: α) Απομνημονεύματα, β) Συμπόσιον και γ) Απολογία Σωκράτους Τεχνικά έργα: α) Οικονομικός, β) Περί ιππικής

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους γ) Φιλοσοφία Γνωρίζουμε διάφορους σωκρατικούς φιλοσόφους, αλλά κανένα έργο τους δεν μας σώζεται: Κέβης, Σιμμίας, Αισχίνης, Ευκλείδης, Αντισθένης κ.ά.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Πλάτων (427-347 π.Χ.). Το 385 π.Χ. ιδρύει την Ακαδημία. Το συγγραφικό του έργο διακρίνεται σε τρεις περιόδους: Πρώιμη συγγραφική περίοδος, μια δεκαετία μετά την καταδίκη του Σωκράτη (399 π.Χ.): Ἀπολογία Σωκράτους και οι κατεξοχήν σωκρατικοί διάλογοι: Λάχης, Χαρμίδης, Λύσις, Εὐθύφρων, Πρωταγόρας, Ἱππίας ἐλάσσων, Ἱππίας μείζων, Ἴων, Κρίτων, Γοργίας. Ο Σωκράτης πρωταγωνιστεί. Τα ονόματα των διαλόγων είναι τα ονόματα των συνομιλητών του.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2) Μέση συγγραφική περίοδος: σ’ αυτήν ανήκουν τα πιο γνωστά του έργα, ο Μένων, ο Κρατύλος, ο Εὐθύδημος, ο Μενέξενος, ο Φαίδων, ο Φαῖδρος, ο Παρμενίδης, ο Θεαίτητος, το Συμπόσιον και η Πολιτεία. 3) Ύστερη συγγραφική περίοδος: Σοφιστής, Πολιτικός, Φίληβος, Τιμαίος, Κριτίας, Νόμοι

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.). Ιδρύει το 335 π.Χ. το Λύκειον ή την Περιπατητική Σχολή Το έργο που άφησε πίσω του ήταν τεράστιο, και καλύπτει πολλά και διαφορετικά γνωστικά πεδία: (α) Λογικά: πέντε διατριβές (Κατηγορίαι, Περὶ ἑρμηνείας, Τοπικά, Ἀναλυτικὰ πρότερα, Ἀναλυτικὰ ὕστερα), που οι νεότεροι τις ονόμασαν όλες μαζί Ὄργανον, δηλαδή «εργαλείο» για τη λογική σκέψη. (β) Φιλολογικά: Ρητορική, Ποιητική. (γ) Φυσικά: Φυσικά, Περὶ οὐρανοῦ, Περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς, Μετεωρολογικά. (δ) Φυσιογνωστικά: Περὶ τὰ ζῷα ἱστορίαι, Περὶ ζῴων γενέσεως, Περὶ ζῴων πορείας, Περὶ ζῴων μορίων, Περὶ ζῴων κινήσεως.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους (ε) Ανθρωπολογικά: Περὶ ψυχῆς, Περὶ μακροβιότητος καὶ βραχυβιότητος, Περὶ αἰσθήσεως καὶ αἰσθητῶν, Περὶ μνήμης καὶ ἀναμνήσεως, Περὶ ὕπνου καὶ ἐγρηγόρσεως, Περὶ ἐνυπνίων, Περί τῆς καθ᾽ ὕπνον μαντικῆς, Περὶ νεότητος καὶ γήρως καὶ ζωῆς καὶ θανάτου, Περὶ ἀναπνοῆς. (στ) Ηθικά: Ἠθικὰ Εὐδήμεια, Ἠθικὰ Νικομάχεια. (ζ) Πολιτικά: Πολιτικά, Ἀθηναίων πολιτεία (η μόνη που σώθηκε από το Πολιτεῖαι πόλεων, όπου περιγράφονταν ένα ένα ξεχωριστά τα πολιτεύματα διαφόρων πόλεων). (η) Πρωταρχικά οντολογικά και θεολογικά θέματα καλύπτουν τα: Μετὰ τὰ Φυσικά, έργο που ονομάστηκε έτσι μόνο και μόνο γιατί η θέση του στις αρχαίες εκδόσεις των αριστοτελικών έργων ήταν «μετά τα Φυσικά».

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Θεόφραστος (περ. 370-288 π.Χ.). Διάδοχος του Αριστοτέλη. Μας έχουν σωθεί (α) δύο μεγάλα έργα συστηματικής φυτολογίας, το Περὶ φυτῶν ἱστοριῶν και το Περὶ φυτῶν αἰτιῶν, και (β) οι Χαρακτῆρες.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 4. Αλεξανδρινή ή Ελληνιστική εποχή (323-31 π.Χ.) Ιστορικές συνθήκες: τέλος της πόλης-κράτους, επικράτηση Ελλήνων επί πολλών άλλων εθνών, ελληνιστική κοινή Στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. ιδρύεται στην Αλεξάνδρεια το Μουσείο. Εκεί έδρασαν οι Αλεξανδρινοί φιλόλογοι, που συχνά συνδύαζαν την ποιητική τέχνη με τη φιλολογία: Καλλίμαχος, Απολλώνιος Ρόδιος, Ερατοσθένης, Αριστοφάνης ο Βυζάντιος, Φιλητάς κ.ά.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Ποίηση: α) δραματική ποίηση, β) επική ποίηση, γ) λυρική ποίηση α) Δραματική ποίηση: Νέα κωμωδία: ρεαλιστική, με κοινούς ανθρώπινους τύπους (εταίρα, ερωτευμένος νέος, πανούργος δούλος κλπ.) Μένανδρος (342-291 π.Χ.). Έγραψε πάνω από 100 έργα. Διασωθέντα: Δύσκολος, Σαμία, Επιτρέποντες.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους β) Επική ποίηση: είδος που αναζωογονείται με συνδυασμό του παλαιού (ομηρική γλώσσα, ομηρικό μέτρο) και του νέου (προτίμηση για άγνωστους μύθους, νέο αφηγηματικό ύφος κλπ.) Εκπρόσωποι: Απολλώνιος ο Ρόδιος (295-215 π.Χ.): Αργοναυτικά Άρατος (313-240 π..Χ): Φαινόμενα (αστρονομικό έπος)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 3) Λυρική ποίηση: αυτήν την περίοδο γνωρίζει μεγάλη ακμή. Αναπτύσσονται ιδιαιτέρως τα επιγράμματα, ποιήματα δηλ. σε ελεγειακό δίστιχο, κυρίως συμποτικά και ερωτικά. Στην Παλατινή Ανθολογία, χφ του 10ου αί. μ.Χ., όπου σώζονται ελληνικά επιγράμματα από τον 7ο αι. π.Χ. έως τον 6ο αι. μ.Χ., περιέχονται αρκετά ελληνιστικά επιγράμματα (π.χ. του Ασκληπιάδη)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Εκπρόσωποι λυρικής αλεξανδρινής ποίησης: 1) Καλλίμαχος (περ. 305-240 π.Χ.). Καινοτόμος, όπου στον πρόλογο των Αιτίων του, διακηρύσσει το ποιητικό του μανιφέστο: απόρριψη των «σοβαρών» ειδών (έπος, τραγωδία) και προτίμηση σε κομψά, λεπτεπίλεπτα και περίτεχνα είδη (επίγραμμα, επύλλιο, ειδύλλιο κλπ.) Η Καλλιμαχική «λεπταλέη Μούσα» άσκησε τεράσττια επίδραση στους Ρωμαίους λυρικούς και ελεγειακούς ποιητές. Ενδεικτικά έργα του: Αίτια, Εκάλη. Σώζονται σε αποσπάσματα. Μας σώζονται και 6 ύμνοι του, καθώς και επιγράμματά του.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2) Θεόκριτος (4ος/3ος αι. π.Χ.). Έργο του: Ειδύλλια, βουκολικές έμμετρες ιστορίες. 3) Ηρώνδας (3ος αι. π.Χ.). Έργο του: Μιμίαμβοι.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2. Πεζογραφία Από την πεζογραφία της εποχής, αξίζει να σημειώσουμε μόνο το είδος της ιστοριογραφίας. Εκπρόσωποι: 1) Πολύβιος (περ. 200-118 π.Χ.): Ρωμαϊκὴ ἱστορία σε σαράντα βιβλία, μας έχει σωθεί περίπου το ένα τρίτο. Η αφήγηση ξεκινά από τον πρώτο Καρχηδονιακό πόλεμο και φτάνει ως το 144 π.Χ., τότε που η Ρώμη, έχοντας καταβάλει τους Καρχηδόνιους και τους Έλληνες, δεν είχε πια κανέναν να φοβηθεί. Η παρουσίαση είναι γενικά αντικειμενική και αξιόπιστη, καθώς ο Πολύβιος είχε ζήσει ο ίδιος από κοντά ένα μεγάλο μέρος των γεγονότων.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2) Διόδωρος Σικελιώτης (1ος αι. π.Χ.): στο έργο του Ἱστορικὴ βιβλιοθήκη ο Διόδωρος είχε συμπεριλάβει ολόκληρη την παγκόσμια ιστορία από τους μυθικούς χρόνους ως την κατάκτηση της Βρετανίας από τον Καίσαρα, το 54 π.Χ.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 5. Ελληνορωμαϊκή εποχή (31 π.Χ.-330 μ.Χ.) 1) Ποίηση: Η μεγάλη ακμή της ρωμαϊκής ποίησης τον 1ο π.Χ. και 1ο μ.Χ. αιώνα συμπίπτει με μιαν απελπιστικά άγονη περίοδο της ελληνικής ποίησης, που πια έχει χάσει κάθε δροσιά και καλλιεργείται μόνο ως πάρεργο, στο πλαίσιο της ρητορικής τέχνης.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2) Πεζογραφία: α) βιογραφία, β) ρητορική, γ) ιστοριογραφία, δ) μυθιστόρημα, ε) γεωγραφία, στ) φιλοσοφία, ζ) επιστήμες. Ο κλάδος της πεζογραφίας είναι ο γονιμότερος της Ελληνορωμαϊκής εποχής, καθώς όλοι λίγο πολύ οι συγγραφείς, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο, εντάσσονται συνειδητά στον αττικισμό (= μίμηση των κλασικών προτύπων), ως αντίδραση στον ασιανισμό (= χαλαρότητα ύφους και υπερβολή)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Α) Βιογραφία: Πλούταρχος (περ. 50-120 μ.Χ.). Έργα του: α) Βίοι Παράλληλοι και β) Ἠθικά. α) Βίοι: 50 βιογραφίες, 4 ανεξάρτητες και οι υπόλοιπες ταιριασμένες σε είκοσι τρία ζευγάρια. Κάθε ζευγάρι αποτελείται από ένα σημαντικό Έλληνα και ένα Ρωμαίο που η ζωή και η δράση τους παρουσιάζουν ομοιότητες.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους β) ᾽Ηθικά: Τα καθαυτό Ηθικά περιλαμβάνουν ομιλίες, διάλογους και σύντομες διατριβές περί ηθικής, ιστορίας, έρωτα κλπ.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους β) Ρητορική Εκπρόσωποι: Δίων Χρυσόστομος (περ. 40-115 μ.Χ.), Ηρώδης ο Αττικός (101-177 μ.Χ.), Λουκιανός (περ. 120-180 μ.Χ.). Καλλιέργησε τη «μενίππεια σάτιρα», έργο ανάμεικτο από πεζό λόγο και στίχο. Ενδεικτικά έργα του: ᾽Ενύπνιον, Δὶς κατηγορούμενος, Νεκρικοὶ διάλογοι, Ἑταιρικοὶ διάλογοι κ.ά.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους γ) Ιστοριογραφία Εκπρόσωποι: Διουνύσιος Αλικαρνασσεύς (1ος π.Χ/1ος αι. μ.Χ.): Ρωμαϊκή ᾽Αρχαιολογία, όπου παρουσίαζε την ιστορία της Ρώμης από τις αρχές ως τον πρώτο Καρχηδονιακό πόλεμο, αφετηρία της ιστορίας του Πολύβιου.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους 2) Αρριανός (περ. 95-175 μ.Χ.). Έργα: Περίπλους Εὐξείνου Πόντου, Τέχνη τακτική, Κυνηγετικός, η Ἀλεξάνδρου ἀνάβασις, που ιστορεί την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου κ.ά. 3) Δίων Κάσσιος (περ. 163-235 μ.Χ.) Έργο: Ρωμαϊκὴ ιστορία, από την οποία μας σώθηκαν 24 (από τα 80) ολόκληρα βιβλία.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Δ) Μυθιστόρημα: μακρόπνοη διήγηση με ερωτικό συνήθως περιεχόμενο, όπου δεσπόζει ο ρόλος της Τύχης Κάποιοι εκπρόσωποι: Χαρίτων (1ος αι. μ.Χ., Τα περί Χαιρέαν και Καλλιρρόην), Ιάμβλιχος (2ος αι. μ.Χ., Βαβυλωνιακά), Ηλιόδωρος (3ος/4ος αι. μ.Χ., Αἰθιοπικά)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους ε) Γεωγραφία Παυσανίας ο περιηγητής (2ος αι. μ.Χ.). Έργο: Ἑλλάδος περιήγησις που χωρίζεται σε δέκα βιβλία, που ανάλογα με το περιεχόμενό τους ονομάστηκαν Ἀττικά, Κορινθιακά, Λακωνικά, Μεσσηνιακά, Ἠλειακά (2 βιβλία), Ἀχαϊκά, Ἀρκαδικά, Βοιωτικά και Φωκικά.

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους στ) Φιλοσοφία Κάποιοι εκπρόσωποι: Επίκτητος (περ. 50-138 μ.Χ.), Μάρκος Αυρήλιος (121-180 μ.Χ., Εἰς ἑαυτόν), Σέξτος ο Εμπειρικός (2ος αι. μ.Χ., Πυρρώνειοι ὑποτυπώσεις, Σκεπτικά), Πλωτίνος (205-270 μ.Χ., Ἐννεάδες), Πορφύριος (234-301/4 μ.Χ., Περὶ Πλωτίνου βίου καὶ τῆς τάξεως τῶν βιβλίων αὐτοῦ, Πυθαγόρου βίος), Ιάμβλιχος (περ. 250-325 μ.Χ., Περὶ τοῦ πυθαγορικοῦ βίου, το Λόγος προτρεπτικὸς πρὸς φιλοσοφίαν κ.ά.)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους ζ) Επιστήμες Εκπρόσωποι: Στράβων (64 π.Χ.-24 μ.Χ., Γεωργικὰ ὑπομνήματα, Γεωγραφικά), Κλαύδιος Πτολεμαίος (100-170 μ.Χ., Μαθηματική σύνταξις), Γαληνός (περ. 130-200 μ.Χ., ιατρικά, φιλολογικά και φιλοσοφικά έργα).

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Προτεινόμενη βιβλιογραφία Α. Έντυπη Lesky A. (1981): Ιστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας (ελληνική μετάφραση: Α. Τσοπανάκης), Εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη (5η έκδοση) Easterling P.E.-Knox B.M.W. (1994): Ιστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας (ελληνική μετάφραση: Ν. Κονομής, Χρ. Γρίμπας, Μ. Κονομής), Εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα (2η έκδοση), Τζάρτζανος Αχ. (1994): Συντακτικόν της αρχαίας ελληνικής γλώσσης, Εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη Nesselrath H.G. (2008): Eισαγωγή στην Aρχαιογνωσία, τόμ. A΄, Aρχαία Eλλάδα (επιμέλεια: Δ. Ιακώβ, Α. Ρεγκάκος), Εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα (4η έκδοση) Οικονόμου Μ.Χ. (2008): Γραμματική της αρχαίας ελληνικής, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη (2η έκδοση) Πίκουλας Γ.Α. (2012): Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική ιστορία και αρχαιογνωσία, Εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα (2η έκδοση)

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Β. Ηλεκτρονική Liddell Scott: http://myria.math.aegean.gr/lds/web/index.php και http://stephanus.tlg.uci.edu/lsj/#eid=1&context=lsj Πύλη Ελληνικής Γλώσσας, για αρχαία ελληνικά κείμενα και νεοελληνική μετάφραση αυτών: http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora

Κυριότερα είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και εκπρόσωποι τους Perseus Digital Library: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Χαρακτῆρες (2) / Κολακείας [2.1] {τὴν δὲ κολακείαν ὑπολάβοι ἄν τις ὁμιλίαν αἰσχρὰν εἶναι, συμφέρουσαν δὲ τῷ κολακεύοντι,} τὸν δὲ κόλακα τοιοῦτόν τινα, [2.2] ὥστε ἅμα πορευόμενον εἰπεῖν· «ἐνθυμῇ, ὡς ἀποβλέπουσι πρὸς σὲ οἱ ἄνθρωποι; τοῦτο δὲ οὐθενὶ τῶν ἐν τῇ πόλει γίνεται πλὴν σοί·» «ηὐδοκίμεις χθὲς ἐν τῇ στοᾷ·» πλειόνων γὰρ ἢ τριάκοντα ἀνθρώπων καθημένων καὶ ἐμπεσόντος λόγου, τίς εἴη βέλτιστος, ἀφ᾽ αὑτοῦ ἀρξαμένους πάντας ἐπὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ κατενεχθῆναι.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Χαρακτῆρες (2) / Κολακείας [2.3] καὶ ἅμα τοιαῦτα λέγων ἀπὸ τοῦ ἱματίου ἀφελεῖν κροκύδα, καὶ ἐάν τι πρὸς τὸ τρίχωμα τῆς κεφαλῆς ὑπὸ πνεύματος προσενεχθῇ ἄχυρον, καρφολογῆσαι. καὶ ἐπιγελάσας δὲ εἰπεῖν· «ὁρᾷς; ὅτι δυοῖν σοι ἡμερῶν οὐκ ἐντετύχηκα, πολιῶν ἔσχηκας τὸν πώγωνα μεστόν, καίπερ εἴ τις καὶ ἄλλος πρὸς τὰ ἔτη ἔχεις μέλαιναν τὴν τρίχα.»

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Χαρακτῆρες (2) / Κολακείας [2.4] καὶ λέγοντος δὲ αὐτοῦ τι τοὺς ἄλλους σιωπᾶν κελεῦσαι καὶ ἐπαινέσαι δὲ ἀκούοντος, καὶ ἐπισημήνασθαι δέ, εἰ παύεται, «ὀρθῶς», καὶ σκώψαντι ψυχρῶς ἐπιγελάσαι τό τε ἱμάτιον ὦσαι εἰς τὸ στόμα ὡς δὴ οὐ δυνάμενος κατασχεῖν τὸν γέλωτα. [2.5] καὶ τοὺς ἀπαντῶντας ἐπιστῆναι κελεῦσαι, ἕως ἂν αὐτὸς παρέλθῃ.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Χαρακτῆρες (2) / Κολακείας [2.6] καὶ τοῖς παιδίοις μῆλα καὶ ἀπίους πριάμενος εἰσενέγκας δοῦναι ὁρῶντος αὐτοῦ, καὶ φιλήσας δὲ εἰπεῖν· «χρηστοῦ πατρὸς νεόττια.» [2.7] καὶ συνωνούμενος ἐπικρηπῖδας τὸν πόδα φῆσαι εἶναι εὐρυθμότερον τοῦ ὑποδήματος. [2.8] καὶ πορευομένου πρός τινα τῶν φίλων προδραμὼν εἰπεῖν ὅτι «πρὸς σὲ ἔρχεται,» καὶ ἀναστρέψας ὅτι «προσήγγελκά σε.» [2.9] ἀμέλει δὲ καὶ τὰ ἐκ γυναικείας ἀγορᾶς διακονῆσαι δυνατὸς ἀπνευστί.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Χαρακτῆρες (2) / Κολακείας [2.10] καὶ τῶν ἑστιωμένων πρῶτος ἐπαινέσαι τὸν οἶνον καὶ παραμένων εἰπεῖν· «ὡς μαλακῶς ἐσθίεις,» καὶ ἄρας τι τῶν ἀπὸ τῆς τραπέζης φῆσαι· «τουτὶ ἄρα ὡς χρηστόν ἐστι·» καὶ ἐρωτῆσαι, μὴ ῥιγοῖ, καὶ εἰ ἐπιβάλλεσθαι βούλεται, καὶ εἴ τι περιστείλῃ αὐτόν, καὶ μὴν ταῦτα λέγων πρὸς τὸ οὖς προσκύπτων διαψιθυρίζειν· καὶ εἰς ἐκεῖνον ἀποβλέπων τοῖς ἄλλοις λαλεῖν.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Χαρακτῆρες (2) / Κολακείας [2.11] καὶ τοῦ παιδὸς ἐν τῷ θεάτρῳ ἀφελόμενος τὰ προσκεφάλαια αὐτὸς ὑποστρῶσαι. [2.12] καὶ τὴν οἰκίαν φῆσαι εὖ ἠρχιτεκτονῆσθαι καὶ τὸν ἀγρὸν εὖ πεφυτεῦσθαι καὶ τὴν εἰκόνα ὁμοίαν εἶναι. [2.13] {καὶ τὸ κεφάλαιον τὸν κόλακα ἔστι θεάσασθαι πάντα καὶ λέγοντα καὶ πράττοντα ᾧ χαριεῖσθαι ὑπολαμβάνει.}