Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Η Άσκησn Περιφερειακής Πολιτικής Για να επιτευχθεί η ανάπτυξη ενός τόπου ή μιας περιφέρειας, απαιτείται η άσκηση της Περιφερειακής Πολιτικής. Για να εφαρμοστεί όμως η περιφερειακή πολιτική θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το αναπτυξιακό κριτήριο και η κλίμακα.
Έτσι οι περιφέρειες θα κατηγοριοποιηθούν σύμφωνα με το επίπεδο ανάπτυξής τους ή την ένταση της προβληματικότητας που εμφανίζουν. Τα αίτια του περιφερειακού προβλήματος αναφέρονται σε πολλούς και αλληλεξαρτώμενους παράγοντες, όπως πολιτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς κ.ά., οι οποίοι παράγοντες διαμορφώνουν άνισου αναπτυξιακού μεγέθους χωρικές μονάδες.
Οι παράγοντες που ασκούν την επίδραση αυτή ταυτίζονται με εκείνους που συνθέτουν το κόστος παραγωγής, δηλαδή την αμοιβή του κεφαλαίου, της εργασίας και των πρώτων υλών. Η διερεύνηση και καταγραφή όλων των συνισταμένων, οι οποίες προκαλούν την καθυστέρηση μιας περιφέρειας, δεν είναι εύκολη.
Αυτό απαιτεί ειδικές εμπειρικές έρευνες και ανάλυση του περιφερειακού φαινομένου σε ένα ευρύτερο σύνολο χωρικών μονάδων. Αυτό είναι απαραίτητο για να επισημανθούν οι λειτουργικές σχέσεις στο χώρο και να ιεραρχηθούν τα αίτια των προβλημάτων ανισορροπίας ανάμεσα στις περιφέρειες.
Η ανάπτυξη και η βιωσιμότητα μιας περιφέρειας εξαρτάται και συνδέεται άμεσα με την αντιμετώπιση των προβλημάτων της και κατά συνέπεια με τον περιορισμό των αιτιών που τα προκαλούν.
Μπορούν να καταγραφούν τα αίτια σε επιμέρους ομάδες, γεγονός που διευκολύνει την ανάλυση και την αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου κάθε φορά προβλήματος το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει η άσκηση της περιφερειακής πολιτικής.
την ύπαρξη δρόμων επικοινωνίας με τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, Αρχικά, ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται η γεωγραφική κατανομή της περιφέρειας, τομέας που περιλαμβάνει: την ύπαρξη ή όχι φυσικών και αξιοποιήσιμων πόρων, την ύπαρξη δρόμων επικοινωνίας με τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, τις δυσκολίες και το κόστος που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι απομακρυσμένες περιοχές, οι οποίες δυσκολεύονται να αναπτυχθούν και να συναγωνιστούν τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Η μελέτη της δομής της οικονομίας και των τομέων στους οποίους στηρίζεται η περιφέρεια είναι πολύ σημαντική. Αυτό σχετίζεται με την ανάλογη κινητικότητα ή όχι των πάγιων και κυκλοφοριακών κεφαλαίων καθώς επίσης και με το ποσοστό ανεργίας το οποίο παρουσιάζεται. Ακόμη είναι σημαντικές και οι αναπόφευκτες πολιτικές ανισότητας που δημιουργούνται λόγω της μη συγχρονισμένης ανάπτυξης των περιφερειών.
Αυτό πολλές φορές οφείλεται σε διάφορους πολιτιστικούς παράγοντες που αφορούν στον παραδοσιακό χαρακτήρα και ίσως και το συντηρητισμό ορισμένων κοινωνιών, αλλά και σε διαφορές που υπάρχουν στις κλιματολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες από τις οποίες εξαρτάται η ανάπτυξη ή όχι της αγοράς εργασίας.
Αιτία του περιφερειακού προβλήματος είναι και η δυσκολία εφοδιασμού όλων των αστικών κέντρων με τα τελευταία τεχνολογικά δεδομένα, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η εφαρμογή της τεχνολογίας και να μην εφαρμόζονται καινοτομικές και πρωτοποριακές δραστηριότητες που θα βοηθούσαν στην ανάπτυξη μιας περιφέρειας.
Επίσης προβλήματα ανάπτυξης έχουμε στις περιφέρειες λόγω της κυριαρχίας της παγκόσμιας αγοράς και του ανταγωνισμού. Αυτό μπλοκάρει την ανάπτυξη μιας περιφέρειας, εφόσον δε λαμβάνονται πάντα οι κατάλληλες πρωτοβουλίες από τις τοπικές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται υγιές και ανταγωνιστικό επαγγελματικό κλίμα.
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες συμβάλλουν στη δημιουργία των περιφερειακών προβλημάτων και σχετίζονται άμεσα με τη βιωσιμότητα μιας περιφέρειας. Ωστόσο είναι προφανές πως όσο περισσότερους φυσικούς πόρους έχει μια περιφέρεια, τόσο περισσότεροι οικονομικοί κλάδοι παραγωγής υπάρχουν και όσο μικρότερο είναι το ποσοστό ανεργίας, τόσο περισσότερες δυνατότητες διαθέτει.
Ταυτόχρονα, η εγκατάσταση κοινωνικών υποδομών όπως, νοσοκομείων, Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, Υπηρεσιών και Δημόσιων Οργανισμών ενισχύει τη βιωσιμότητα της περιφέρειας. Κατά συνέπεια, κάθε περιφέρεια επιβάλλεται να είναι αυτάρκης, ανεξάρτητη από τα μεγάλα αστικά κέντρα, ώστε να θεωρείται βιώσιμη και να αποφευχθούν προβλήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι επόμενες γενιές.
Η αντιμετώπιση των προβλημάτων της αναπτυξιακής ανισότητας μεταξύ των περιφερειών είναι σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους ενός σύγχρονου κράτους. Έτσι, στις περιφέρειες, ανάλογα με το βαθμό ανάπτυξης τους ή το βαθμό της προβληματικότητας τους, εφαρμόζονται προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης με συγκεκριμένους ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους.
ΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ Οι σημαντικότεροι λόγοι, που δημιουργούν την ανάγκη αντιμετώπισης του περιφερειακού προβλήματος, μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κατηγορίες: σε οικονομικούς, σε κοινωνικο-πολιτικούς και σε περιβαλλοντικούς.
Οικονομικοί λόγοι 1) Διόρθωση της ανεπάρκειας των δυνάμεων της αγοράς. Όσον αφορά τους πόρους, ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης δεν επιτυγχάνει εξισορρόπηση όλων των αγορών και γι' αυτό η παρέμβαση του κράτους είναι επιβεβλημένη.
2) Πλήρης απασχόληση των συντελεστών παραγωγής ή πρόληψη της υποαπασχόλησης τους. Το εργατικό δυναμικό μιας περιοχής δύσκολα μεταναστεύει σε μια άλλη, ακόμα και όταν ο κλάδος που απασχολείται έχει χαμηλή παραγωγικότητα.
3) Οικονομική μεγέθυνση των πόρων και ανακατανομή τους 3) Οικονομική μεγέθυνση των πόρων και ανακατανομή τους. Βασικός στόχος είναι η ανακατανομή των πόρων και η διοχέτευση τους από τις ανεπτυγμένες περιφέρειες στις προβληματικές, ώστε να αυξάνεται η ζήτηση των προϊόντων και των υπηρεσιών.
4) Πρόληψη πληθωριστικών πιέσεων 4) Πρόληψη πληθωριστικών πιέσεων. Η αντιπληθωριστική πολιτική που επηρεάζει την περιφερειακή ανεργία, η ζήτηση προϊόντων που παράγονται από κλάδους των κεντρικών περιφερειών και η τάση για μίμηση του καταναλωτικού προτύπου των δυναμικών περιφερειών από τις προβληματικές, είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που δημιουργούν περιφερειακές ανισορροπίες.
5) Χωροθέτηση των Επιχειρήσεων 5) Χωροθέτηση των Επιχειρήσεων. Η επεμβατική πολιτική, όσον αφορά στη χωροθέτηση των επιχειρήσεων, προσπαθεί να συμβιβάσει τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου με τις ανάγκες της επιχείρησης και αυτό μπορεί να το πετύχει ή με μέτρα απαγόρευσης ή με την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.
6) Το κόστος συμφόρησης των αστικών κέντρων 6) Το κόστος συμφόρησης των αστικών κέντρων. Η μαζική συγκέντρωση βιομηχανικών και εμπορικών δραστηριοτήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα επιβαρύνει τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τους θορύβους, τον τρόπο ζωής των κατοίκων κ.ά., με αποτέλεσμα να δημιουργείται το κόστος συμφόρησης.
7) Ενίσχυση της συνοχής των περιφερειών της Ε. Ε 7) Ενίσχυση της συνοχής των περιφερειών της Ε.Ε.. Βασικός σκοπός της περιφερειακής πολιτικής είναι η κοινωνικοοικονομική συνοχή των περιφερειών που ανήκουν στην Ε.Ε., ώστε να μειωθούν οι περιφερειακές ανισότητες.
Κοινωνικο-πολιτικοί λόγοι Η κάθε περιφέρεια έχει τη δική της κουλτούρα, τα δικά της ήθη, έθιμα, παραδόσεις και γενικά ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Γι' αυτό το λόγο γίνεται προσπάθεια να ενδυναμώνεται η πολιτιστική φυσιογνωμία της κάθε περιφέρειας και όχι να εξαπλώνονται τα πρότυπα που προβάλλονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Επίσης, όσον αφορά στο πολιτικό επίπεδο, η Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική προσπαθεί να ενεργοποιεί την πολιτική συνείδηση των πολιτών και να τους παροτρύνει να συμμετέχουν στην πολιτική οργάνωση της χώρας.
Περιβαλλοντικοί λόγοι Βασική ευθύνη του κράτους είναι η προστασία του περιβάλλοντος τόσο στις ευημερούσες όσο και στις υπανάπτυκτες περιφέρειες, και ιδιαίτερα σε αυτές που πάσχουν από μεγάλες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις, εφόσον αυτές χρειάζονται άμεση βοήθεια.
Ωστόσο για να υπάρξει βιωσιμότητα σε μία περιφέρεια, πρέπει πρώτα να πετύχει η συνολική Συνοχή, να αντιμετωπιστεί το περιφερειακό πρόβλημα και οι ανισότητες. Όλοι οι λόγοι, οικονομικοί, κοινωνικο-πολιτικοί, αλλά και περιβαλλοντικοί, μπορούν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη μιας περιφέρειας, εφόσον αντιμετωπιστούν και προωθήσουν τη λύση του περιφερειακού προβλήματος.
Με την κινητοποίηση των κατάλληλων κρατικών μηχανισμών μπορεί να επέλθει: εξισορρόπηση στην ανεπάρκεια των δυνάμεων της αγοράς, να αντιμετωπιστεί η υποαπασχόληση, να γίνει ανακατανομή των πόρων, να μετριαστούν ο πληθωρισμός και η ανεργία και με τη χωροθέτηση των επιχειρήσεων να αποσυμφορηθούν τα αστικά κέντρα.
Με την επιτυχία όλων των παραπάνω μπορεί η περιφέρεια να οδηγηθεί στην οικονομική ευημερία.