Ψηφιακές Βιβλιοθήκες για τυφλούς και οπτικά ασθενείς Νάστος Γεώργιος(Β ) Μπαμίδης Μάριος(Β )
Η εποχή της πληροφορίας… Ραγδαία πρόοδος της τεχνολογίας Ανάγκη για άμεση και γρήγορη πρόσβαση Επομένως:όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πληροφορία και φυσικά τα Α.Μ.Ε.Α όπως π.χ. οι τυφλοί και τα άτομα με προβλήματα όρασης
Προβλήματα στη πρόσβαση Τα περισσότερα άτομα με οπτική αναπηρία χρησιμοποιούν διαφορετικά μέσα για διαφορετικές περιπτώσεις Πολλοί χρησιμοποιούν ταυτόχρονα διαφορετικά μέσα για την πρόσβαση σε πληροφορίες Η προσαρμογή στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε χρήστη είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική πρόσβαση
Βιβλιοθήκες και πρόσβαση Διασπορά πληθυσμού των ατόμων με τύφλωση και οπτική αναπηρία, με αποτέλεσμα: -Υπερσυγκέντρωση στα μεγάλα αστικά κέντρα που δημιουργεί ανάγκες για εξειδικευμένο προσωπικό -Αναξιοποίητη εκπαίδευση σε προσωπικό στις αραιοκατοικημένες περιοχές
Προοπτικές 1994:Ιδρύεται το World Wide Web Consortium(W3C) -Σκοπός:Προαγωγή της πλήρους εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων του Ιστού -Μέλη:ΜΙΤ,Microsoft,IBM κ.ά. 1997:Το W3C παρουσιάζει την Πρωτοβουλία για την Προσβασιμότητα του Ιστού(Web Accesibility Initiative- WAI) H WAI προσεγγίζει το θέμα της προσβασιμότητας μέσω 5 τομέων εργασίας:τεχνολογία, κατευθυντήριες οδηγίες, εργαλεία, εκπαίδευση και έρευνα.
Παράδειγμα εξοπλισμού σταθμού εργασίας για ΑΠΟ(1) Υπολογιστής(τουλάχιστον Pentium III) Παραθυρικό λογισμικό ανάγνωσης και καθοδήγησης οθόνης(HAL, JAWS) Συνθέτης φωνής(Apollo II) Ανανεούμενη πινακίδα(γραμμή) Braille Σαρωτής και λογισμικό οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων(OCR) Εκτυπωτής Braille Λογισμικό μεγέθυνσης οθόνης(Supernova)
Παράδειγμα εξοπλισμού σταθμού εργασίας για ΑΠΟ(2)
Συνέδριο IFLA Θέμα:Ψηφιακές βιβλιοθήκες και καλλιέργεια της παιδείας στην εποχή της πληροφόρησης Θέματα παρουσιάσεων:Braille και εξελίξεις στο ηλεκτρονικό κείμενο,συνδυασμός μαθητών και πληροφορίας,καθολικές υπηρεσίες βιβλιοθήκης για τυφλούς και χρήστες που δεν έχουν δυνατότητα εκτύπωσης και τεχνολογία για χρήστες στην ψηφιακή εποχή
Δημιουργώντας το DLB(το παράδειγμα της Κροατίας) Κριτήρια επιλογής: 1)η Κροατική γλώσσα,η λογοτεχνία και τα έγγραφα διαδεδομένων επιστημών που ήδη υπάρχουν σε ψηφιακά μορφή και είναι copyright-free;2) να εξετάζεται η λογοτεχνία ως σύνολο (χωρίς κριτήρια γλωσσικά,μορφής και copyright) απόκτηση:ζητώντας από εκδότες και συγγραφείς τις εκδόσεις τους (μέσω και μέσω κανονικής αλληλογραφίας) με σκοπό το κτίριο DLB επεξεργασία:ψηφιοποίηση (όταν είναι σε χαρτί), μορφοποίηση σε HTML,ταξινόμηση,και ενσωμάτωση DC μεταδεδομένων
Οι 5 φάσεις του σχεδίου 1η Φάση –δημιουργία Web site για την συλλογή σύμφωνα με τις W3C guidelines –Εγκατάσταση κειμένων,που ήδη υπάρχουν,σε ψηφιακή μορφή&τα οποία δεν έχουν copyright –Συνεργασία με τον Κροατικό Σύλλογο Τυφλών και την Κροατική Βιβλιοθήκη Τυφλών (σε όλες τις φάσεις) –Διευθέτηση του copyright με συγγραφείς, εκδότες και την Κροατική Υπηρεσία Copyright
2η Φάση Εισήγηση του site σε διάφορες μηχανές αναζήτησης του Web (Yahoo, Google,και άλλα) Δημιουργία μεταδεδομένων και εσωτερικής μηχανής αναζήτησης προσαρμοσμένη για τυφλούς Ανάπτυξη συστήματος εξουσιοδότησης για έγγραφα που προστατεύονται από copyright Ανάπτυξη σύστημα κανόνων του copyright ένταξη λογισμικού που να ελέγχει εάν τα links που περιέχονται στο site είναι ακόμα «ζωντανά» Ρύθμιση της υπάρχουσας ψηφιακής συλλογής λογοτεχνίας που εξετάζεται στην βιβλιοθηκονομία για να προσαρμοστεί στις W3C guidelines
3η Φάση Ένταξη υποχρεωτικού διαγωνισμού λογοτεχνίας στο Τμήμα Επιστήμης της Πληροφόρησης, Φιλοσοφική Σχολή Δημιουργία ψηφιακής ηχητικής συλλογής για τυφλούς (Bulaja Publishing) Εργαστήρια για χρήση της συλλογής Αξιολόγηση:μέσα από συνομιλία και σημεία αιτημάτων στο site & μέσω εργαστηρίων (καθώς επίσης και στην 4η φάση)
4η&5η Φάση 4η Φάση –Ένταξη προαιρετικού διαγωνισμού λογοτεχνίας στο Τμήμα Επιστήμης της Πληροφόρησης –Ανάπτυξη ψηφιακής ηχητικής συλλογής –Εργαστήρια για χρήση της συλλογής 5η Φάση – Ένταξη διαγωνισμού λογοτεχνίας σε άλλα τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής – Ανάπτυξη ψηφιακής ηχητικής συλλογής –Αξιολόγηση: online επισκόπηση