ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Πανεπιστήμιο Αιγαίου ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Σκάλκος Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

8. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 8. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ: τα μέρη του κυττάρου που κάθε ένα εκτελεί μία συγκεκριμένη λειτουργία, συνδέεται με τα υπόλοιπα μέρη. Και ΌΛΑ ΜΑΖΙ αποτελούν μία ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΛΟΤΗΤΑ Κάθε μέρος (ΤΜΗΜΑ) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ) εκτελεί μία συγκεκριμένη λειτουργία: Παίζει συγκεκριμένο ρόλο που συμβάλει στην ΣΥΝΟΛΙΚΗ λειτουργία, χρησιμότητα, ύπαρξη του οργανισμού (της επιχείρησης: συγκεκριμένους σκοπούς & στόχους ύπαρξης της) ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ = Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ (κυττάρου, οργανισμού, επιχείρησης) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ & ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: . Οι συγκεκριμένες λειτουργίες κάθε τμήματος, και η μορφή των σχέσεων μεταξύ των διαφόρων τμημάτων μετασχηματισμός των μερών σε μία ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΟΛΟΤΗΤΑ Η διαδικασία διαμόρφωσης των οργανωτικών δομών μίας οργάνωσης και το σύνολο των αποφάσεων (ή επιλογών) που γίνονται στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας για την εύρυθμη λειτουργία των δομών (τμημάτων) ως ένα ΣΥΝΟΛΟ Ο ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ αφορά: 1) Τον αριθμό & την μορφή των τμημάτων 2) Την λειτουργία τους 3) Τις σχέσεις μεταξύ των τμημάτων για την ομαλή ΣΥΝ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΔΟΜΗ Οι ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, είναι δύο(2), οι εξής: ΔΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ (δημιουργία των μερών): Σχεδιασμός των θέσεων εργασίας, των ρόλων και των καθηκόντων κάθε θέσης (βάσει κατανομής του συνολικού έργου) Ομαδοποίηση των θέσεων εργασίας στα ΤΜΗΜΑΤΑ Καθορισμός εύρους διοίκησης (αριθμός υφισταμένων σε κάθε προϊσταμένη αρχή & απαιτούμενα ιεραρχικά επίπεδα) Καθορισμός των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των μερών Καθορισμός των βασικών μηχανισμών ολοκλήρωσης / συντονισμού των επιμέρους μερών (τμημάτων) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ (η λειτουργία των μερών): Οι διαδικασίες και οι κανονισμοί που διέπουν την λειτουργία, την συμπεριφορά, την αποδοτικότητα (ροή εργασιών, πληροφοριών, υλικών κ.α.) των εργαζομένων, των τμημάτων, και του συνόλου της επιχείρησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η φυσιογνωμία (προσωπικότητα) της οργάνωσης (επιχείρησης) ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ: Οι σχέσεις σύνδεσης θέσεων εργασίας μεταξύ των Προϊστάμενη διοικητική θέση (η βάση κάθε οργανωτικής δομής): Η θέση εξουσίας σε κάθε ομάδα (τμήμα) εργασίας, με σκοπό: Α) Τον προγραμματισμό Β) Τον έλεγχο Γ) Την καθοδήγηση Δ) Την στελέχωση Ε) Την αποτελεσματική επίτευξη των στόχων της ομάδας Κύρια χαρακτηριστικά είναι: Α) Σχέσεις εξουσίας – ιεραρχίας Β) Συγκέντρωση Γ) Τυπικότητα Δ) Τυποποίηση Ε) Εξειδίκευση ΣΤ) Πολυπλοκότητα ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΕΝΕΣ: μεγάλο εύρος ελέγχου (πολλές θέσεις προϊσταμένων) ΔΥΟ ΕΙΔΗ : μικρός αριθμός ιεραρχικών επιπέδων ΔΟΜΩΝ ΟΡΘΙΕΣ: Μικρό εύρος ελέγχου (λίγες θέσεις προϊσταμένων) μεγάλος αριθμός ιεραρχικών επιπέδων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η φυσιογνωμία (προσωπικότητα) της οργάνωσης (επιχείρησης) Β) ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ: Ο βαθμός συγκέντρωσης της εξουσίας (των αποφάσεων) στα ανώτερα ιεραρχικά επίπεδα ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ: Ο βαθμός αποκέντρωσης της εξουσίας στα κατώτατα ιεραρχικά επίπεδα ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ – ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: (η σημερινή τάση στις αποκεντρωμένες επιχειρήσεις) Κύρια χαρακτηριστικά είναι: Α) Σχέσεις εξουσίας – ιεραρχίας Β) Συγκέντρωση Γ) Τυπικότητα Δ) Τυποποίηση Ε) Εξειδίκευση ΣΤ) Πολυπλοκότητα Γ) ΤΥΠΙΚΟΤΗΤΑ: Βαθμός ύπαρξης γραπτών κανόνων (κανονισμών λειτουργίας): Οδηγιών, διαδικασιών, σχεδιασμών, ελέγχων, λήψεων αποφάσεων, π.χ. οργανογράμματα, εγχειρίδια κανονισμών, έντυπα, περιγραφές θέσεων εργασίας κ.α. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΡΘΙΑ ΔΟΜΗ (συγκεντρωτική) ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΕΝΗ (αποκεντρωτική) Συγκεντρωτική Αποκεντρωτική Επιχείρηση Επιχείρηση ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η φυσιογνωμία (προσωπικότητα) της οργάνωσης (επιχείρησης) Δ) ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ: Ο βαθμός τυποποίηση λειτουργιών & συμπεριφορών: Κατά πόσο όμοιες δουλειές, ενέργειες, δραστηριότητες, λειτουργίες γίνονται με τον ίδιο τρόπο Ε) ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: Βαθμός διαίρεσης του συνολικού έργου Μεγαλύτερη εξειδίκευση Μεγαλύτερος περιορισμός καθηκόντων κάθε θέσης εργασίας Κύρια χαρακτηριστικά είναι: Α) Σχέσεις εξουσίας – ιεραρχίας Β) Συγκέντρωση Γ) Τυπικότητα Δ) Τυποποίηση Ε) Εξειδίκευση ΣΤ) Πολυπλοκότητα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η φυσιογνωμία (προσωπικότητα) της οργάνωσης (επιχείρησης) Κύρια χαρακτηριστικά είναι: Α) Σχέσεις εξουσίας – ιεραρχίας Β) Συγκέντρωση Γ) Τυπικότητα Δ) Τυποποίηση Ε) Εξειδίκευση ΣΤ) Πολυπλοκότητα ΣΤ) ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ: Χαρακτηριστικό μετρήσιμο με τρία κριτήρια: . ΚΑΘΕΤΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ: αριθμός ιεραρχικών επιπέδων .ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ: αριθμός εξειδικευμένων θέσεων εργασίας .ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ: εύρος γεωγραφικής διασποράς των δραστηριοτήτων ΑΛΛΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Πλέον των ΔΟΜΙΚΩΝ χαρακτηριστικών της οργάνωσης της επιχείρησης, υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά που καθορίζουν τον τύπο οργάνωσης της , όπως: ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΣΗΣ: αριθμός εργαζομένων, πωλήσεις, κεφάλαια κ.α. Η ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ . ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΣΗΣΗΣ\ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ . Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ της επιχείρησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α. ΟΡΘΙΑ ΔΟΜΗ (συγκεντρωτική) Β. Κάθετη πολυπλοκότητα Α. ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΕΝΗ (αποκεντρωτική) Β. Οριζόντια πολυπλοκότητα Διαίρεση συνολικού έργου Θέσεις εργασίας Συγκεντρωτική Αποκεντρωτική Επιχείρηση Επιχείρηση Πλέον εξειδικευμένη επιχείρηση: (μεγαλύτερος βαθμός διαίρεσης συνολικού έργου) Λιγότερο εξειδικευμένη επιχείρηση (μικρότερος βαθμός διαίρεσης συνολικού έργου) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Είναι ο καθορισμός των θέσεων εργασίας που απαιτούνται για την υλοποίηση του συνολικού έργου της επιχείρησης: (διαίρεση του έργου: σε επιμέρους εργασίες & καθήκοντα)ατά πόσο όμοιες δουλειές, ενέργειες, δραστηριότητες, λειτουργίες γίνονται με τον ίδιο τρόπο Προκύπτουν έτσι: ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (με συγκεκριμένο περιεχόμενο καθηκόντων) ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εξειδίκευση των θέσεων & των εργαζομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ (κάθε εξειδίκευσης): Α) ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: το εύρος ποικιλίας καθηκόντων κάθε θέσης εργασίας ο αριθμός επαναλήψεων κάθε εργασίας του εργαζομένου (φορές εκτέλεσης εργασίας / μονάδα χρόνου) Μεγαλύτερος αριθμός στενότερο εύρος μεγαλύτερη οριζόντια επαναλήψεων ειδών εργασίας εξειδίκευση Β) ΚΑΘΕΤΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: Δικαίωμα λήψης αποφάσεων για την ίδια την θέση από τον ίδιο τον εργαζόμενο Περιορισμένο δικαίωμα Μεγαλύτερη αποφάσεων του εργαζομένου κάθετη εξειδίκευση Τα υψηλά στελέχη αποφασίζουν: Διαίρεση εκτελεστικού / διοικητικού έργου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΘΕΣΕΩΝ Διαίρεση συνολικού έργου Λάθος : είναι 12 (και όχι 23) Μεγαλύτερη εξειδίκευση θέσεων εργασίας: και οριζόντια (λιγότερες εργασίες / μεγαλύτερη επαναληψιμότητα) Και κάθετη (αποφάσεις από πάνω προς τα κάτω / υψηλά στελέχη) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: πλεονεκτήματα Βαθμός οριζόντιας / κάθετης εξειδίκευσης (διαίρεσης εργασίας): ΒΑΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Τα πλεονεκτήματα αυξημένης εξειδίκευσης είναι τα εξής οκτώ (8): Απόκτηση δεξιοτεχνίας του εργαζομένου γρήγορα Ελάττωση κενών χρόνων μεταξύ διαφορετικών εργασιών (λίγες διαφορετικές εργασίες) Ευκολότερη εκπαίδευση εργαζομένων (και φθηνότερη) Χαμηλότερο κόστος εργατικού δυναμικού (μικρότερο εύρος απαιτούμενων δεξιοτήτων) Ευκολότερη παραγωγή ειδικών εργαλείων & μηχανών Ευκολότερη εφαρμογή επιστημονικού management Ευκολότερη εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων μελέτης εργασίας Καλύτερη τυποποίηση προϊόντων (παραγωγή λίγων εργασιακών - τμημάτων ανά εργαζόμενο) Η ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΒΟΗΘΑΕΙ ΣΤΗΝ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: μειονεκτήματα Η ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ δεν είναι πανάκια για την βελτίωση της παραγωγικότητας Τα ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ αυξημένης εξειδίκευσης είναι τα εξής: Κατά Μάρξ και Ουμανιστές, συμβολή σε: α) μεγαλύτερη εκμετάλλευση εργαζομένων β) αλλοτρίωση γ) χαμηλή ποιότητα ζωής 2) Αρνητική επίδραση στην ικανοποίηση & διάθεση γι απόδοση των εργαζομένων (ρουτίνα εργασίας, επαναληψιμότητα, μείωση αυτονομίας) 3) Αρνητική επίδραση στο αίσθημα δημιουργίας & σημαντικότητας: Έλλειψη δημιουργίας «συνολικού» έργου, μη χρήση όλων των ικανοτήτων & δεξιοτήτων 4) Αυξημένες ανάγκες διοικητικής λειτουργίας (συντονισμού) των πολλών εξειδικευμένων θέσεων Ανάπτυξη τεχνικών (μετά β’ παγκόσμιο πόλεμο) π.χ. ΕΝΑΛΛΑΓΗ θΕΣΕΩΝ αντιμετώπισης των μειονεκτημάτων ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΘΕΣΕΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΘΕΣΕΩΝ Οι εργαζόμενοι κατά τακτά χρονικά διαστήματα αλλάζουν θέσεις εργασίας (δεν επηρεάζεται ο βαθμός εξειδίκευσης) Η αλλαγή βοηθάει: Στον περιορισμό της μονοτονίας Στην ευκαιρία χρήση περισσότερων γνώσεων & ικανοτήτων Στην ευκαιρία αντίληψης του συνολικού παραγωγικού έργου Στην καλύτερη κατανόηση των ρόλων Ελάττωση κενών χρόνων ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σύγχρονη προσέγγιση σχεδιασμού θέσεων εργασίας: ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: Αύξηση εργασιών θέσης εργασίάς (μείωση αριθμού (περιορισμένη δυνατότητα) επαναλήψεων) Τα πλεονεκτήματα του οριζόντιου εμπλουτισμού είναι: Αύξηση ενδιαφέροντος εργαζομένων . Μείωση της ρουτίνας Αύξηση της δημιουργικότητας και των κοινωνικών σχέσεων ΚΑΘΕΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: δικαιώματα λήψης αποφάσεων στους εργαζόμενους (F. Herzberg) σε θέματα εκτέλεσης της εργασίας τους Χαρακτηριστικά / πλεονεκτήματα του εμπλουτισμού (κάθετου & οριζόντιου): Σύνολο καθηκόντων για τον εργαζόμενου (ολοκληρωμένη εργασία) Ανάθεση ειδικών καθηκόντων «διοίκησης» στον εργαζόμενο (ενδιαφέρον, δυσκολία, πρόκληση) Άμεση και συχνή πληροφορία σχετικά με αποδόσεις / αποτελέσματα εργαζομένων (ολοκλήρωση έργων) Λιγότερη ανάγκη ελέγχου από προϊστάμενο διοικητικού έργου (μεγαλύτερη ευθύνη, αυτονομία εργαζομένων) ΟΡΙΖ. / ΚΑΘ. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΟΡΙΖ. / ΚΑΘ. ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η επιτυχία – αποτυχία του εμπλουτισμού βασίζεται στο πλαίσιο & τον τρόπο εφαρμογής του! ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ στην εφαρμογή μεθόδου ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ σε μία επιχείρηση: Ανεπαρκής μελέτη διάγνωσης των εργασιών (στη φάση σχεδιασμού) Ανεπαρκής αλλαγή του περιεχομένου των θέσεων εργασίας Αδυναμία πρόβλεψης παρενεργειών (πχ. Αντίθεση των managers στον εμπλουτισμό) Ανεπαρκής εκπαίδευση των managers (στην χρήση του εμπλουτισμού) Μη σαφής προσδιορισμός του εμπλουτισμού στο γενικό περιβάλλον της επιχείρησης (στην κουλτούρα της επιχείρησης) Η εφαρμογή γραφειοκρατίας συγχρόνως με τον εμπλουτισμό Η ανεπαρκής αξιολόγηση των προγραμμάτων εμπλουτισμού (αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα τους) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Η «ΦΥΣΗ» των εργαζομένων ΒΑΣΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ των εφαρμοζόμενων επιλογών σχεδιασμού ΘΕΩΡΙΑ MASLOW: Εργαζόμενοι με έντονες Θετική επίδραση εμπλουτισμού: Ανάγκες ανάπτυξης (θετικά αποτελέσματα στην ικανοποίηση τους, την παρακίνηση τους, και την απόδοση τους) Εργαζόμενοι με έντονες Αρνητική επίδραση εμπλουτισμού: Κατώτερες ανάγκες (η μη επίδραση – ουδέτερη) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον όποιο σχεδιασμό των θέσεων εργασίας: Α) Μέγεθος επιχείρησης Β) Συστήματα επιχείρησης Γ) Τεχνολογία επιχείρησης Δ) Κουλτούρα του management Α) ΜΕΓΕΘΟΣ (π.χ. αριθμός εργαζομένων) : Προσδιορίζει την απαιτούμενη διαίρεση & την εξειδίκευση της εργασίας Παράδειγμα: Λειτουργία εστιατορίου: 1 άτομο (όλες τις δουλειές) 5 άτομα - κατανομή εργασίας: Διαχείριση (1), μαγειρική (1) εξυπηρέτηση πελατών (2) βοηθ. Εργασίες (1) Β) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ: τα εφαρμοζόμενα συστήματα εργασίας προσδιορίζουν την αρμονική σύνδεση με τα υπόλοιπα συστήματα της επιχείρησης, και επηρεάζουν την επιλογή μεθόδου σχεδιασμού θέσεων εργασίας (π.χ. αμοιβών, προαγωγών, ιεραρχίας, τμηματοποίησης) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον όποιο σχεδιασμό των θέσεων εργασίας: Α) Μέγεθος επιχείρησης Β) Συστήματα επιχείρησης Γ) Τεχνολογία επιχείρησης Δ) Κουλτούρα του management Γ) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: προσδιορίζει την δυνατότητα χρήσης της τεχνολογίας σε κάθε (ομάδα – τμήμα εργασίας) Ο ΒΑΘΜΟΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ κάθε θέσης προσδιορίζεται από τις ανάγκες χρήσης και λειτουργίας της τεχνολογίας Δ) ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΟΥ MANAGEMENT: Προσδιορίζει τα πιστεύω, τις αξίες, και τις προδιαθέσεις του management που ταιριάζει τόσο στην ιδιοκτησία, όσο και στα υπάρχοντα διοικητικά στελέχη Σφικτή διοικητική κουλτούρα Μεγαλύτερη εξειδίκευση / συγκεντρωτισμός Λιγότερος εμπλουτισμός Προτεινόμενη εναλλαγή θέσεων ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΥΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΥΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ: ο αριθμός των θέσεων εργασίας για την διοίκηση των οποίων δημιουργείται μία νέα θέση προϊσταμένου (ο αριθμός των υφισταμένων που αναφέρεται σε κάθε προϊστάμενο) Απαιτούμενες θέσεις για την εκτέλεση του συνολικού έργου: 1200 θέσεις Α) περίπτωση: 3 υφιστάμενοι / προϊστάμενο: Ανάγκη 602 θέσεων προϊσταμένων (7 ιεραρχικά επίπεδα) β) περίπτωση: 6 υφιστάμενοι / προϊστάμενο: Ανάγκη 241 θέσεων προϊσταμένων (4 ιεραρχικά επίπεδα) γ) περίπτωση: 12 υφιστάμενοι / προϊστάμενο: Ανάγκη 110 θέσεων προϊσταμένων (3 ιεραρχικά επίπεδα) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μικρότερο εύρος ελέγχου = περισσότερα ιεραρχικά επίπεδα Μειονεκτήματα πολλών ιεραρχικών επιπέδων: Περισσότερο πολύπλοκη & λιγότερο αποτελεσματική διοίκηση (αλλοίωση μηνυμάτων κατά την μεταφορά, παρεξηγήσεις στην κατανόηση στόχων, στρατηγικών κ.α. από τα κατώτατα επίπεδα εργαζομένων Δυσκολία προγραμματισμού & ελέγχου (δυσκολότερος ο εντοπισμός ευθύνης εξουσίας) Δημιουργία φαινομένων παράκαμψης ιεραρχικών επιπέδων (οργανωτική καταστρατήγηση, αλλοίωση δομής κ.α.) Τάση προϊσταμένων στενού ελέγχου στους υφιστάμενους (λιγότεροι εργαζόμενοι/ προϊστάμενο) Μεγαλύτερο κόστος προσωπικού: α) εύρος ελέγχου = 3, (7 ιεραρχικά επίπεδα) 602 θέσεις προϊσταμένων γ) εύρος ελέγχου = 12, (3 ιεραρχικά επίπεδα) 110 θέσεις προϊσταμένων (- 492 θέσεις) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μικρότερο εύρος ελέγχου = περισσότερα ιεραρχικά επίπεδα Τα πλεονεκτήματα των πολλών ιεραρχικών επιπέδων είναι τρία (3): Ευκολότερη διοίκηση από τους προϊσταμένους στα τμήματα τους (λιγότεροι εργαζόμενοι ανά τμήμα) Αποτελεσματικότερη ομάδα εργασίας ανά τμήμα (βέλτιστος αριθμός εργαζομένων 5-7 άτομα) Δημιουργία ευκαιριών προαγωγών (θετική παρακίνηση για τους εργαζομένους και τα στελέχη) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

_ ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ = ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ Δεν υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή για την βέλτιστη επιλογή του εύρους ελέγχου σε κάθε επιχείρηση Κατά τον σχεδιασμό των θέσεων εργασίας ΒΑΣΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: Το εύρος ελέγχου να είναι το μεγαλύτερο δυνατό στο οποίο να μπορεί να ανταποκριθεί ο κάθε προϊστάμενος (στον διαθέσιμο χρόνο του) Διαθέσιμος χρόνος Συνολικός χρόνος απασχόλησης σε λοιπές δραστηριότητες Προϊσταμένου χρόνος εργασίας (τεχνική εργασίας, συμμετοχή σε συμβούλια, επαφές εκτός τμήματος, συσκέψεις κ.α. ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ: 1ο ΣΤΑΔΙΟ: Προσδιορισμός του ακριβούς διαθέσιμου χρόνου (προϊσταμένου) 2ο ΣΤΑΔΙΟ: Προσδιορισμός αριθμού υφισταμένων στον εν λόγω διαθέσιμο χρόνο του _ = ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ: Οι διοικητικές ικανότητες του προϊσταμένου Οι ικανότητες και η εκπαίδευση των υφισταμένων Η πολυπλοκότητα των θέσεων εργασίας των υφισταμένων (πολύπλοκες θέσεις περισσότερος απαιτούμενος χρόνος προϊσταμένου) Ο απαιτούμενος συντονισμός των υφισταμένων θέσεων (περισσότερος συντονισμός περισσότερος απαιτούμενος χρόνος Η ομοιότητα περιεχομένου των υφισταμένων θέσεων (μεγαλύτερη ομοιότητα λιγότερος απαιτούμενος χρόνος) Η τυποποίηση & σαφήνεια των εργασιών & των σχέσεων (σαφή καθορισμένα καθήκοντα, προγράμματα δράσης, στόχοι, σχέσεις εξουσίας, ευθύνες λιγότερος απαιτούμενος χρόνος Η ωριμότητα, η ευκολία αφομοίωσης και το ευρύτερο κλίμα στην επιχείρηση (ώριμη ομάδα λιγότερος απαιτούμενος χρόνος Η ταχύτητα των αλλαγών που καλείται να αφομοιώσει η ομάδα (το τμήμα) Η γεωγραφική διασπορά των υφισταμένων (μεγαλύτερη διασπορά περισσότερος απαιτούμενος χρόνος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Προτεινόμενη διακύμανση εργαζομένων ανά ομάδα : 1-25 Κάθε περίπτωση τμήματος και κάθε επιχείρηση ΕΊΝΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ! Ανάγκη καθορισμού εύρους ελέγχου ομάδων (τμημάτων) και στις επιχειρήσεις με 10-20 εργαζόμενους: (Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ!!) (Ο έλληνας επιχειρηματίας «δεν έχει χρόνο», δεν ασχολείται ΣΟΒΑΡΑ (ΔΕΝ ΕΠΕΝΔΥΕΙ) στο προσωπικό του!!!! Προτεραιότητες στην επιλογή ΙΕΡΑΡΧΙΚΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ: Α) Αξιολόγηση πλεονεκτημάτων, μειονεκτημάτων κάθε περίπτωσης προς επιλογή Β) Εντοπισμός των παραγόντων της επιχειρηματικής ανάπτυξης και λειτουργίας που συνδέονται με αυτά τα πλεονεκτήματα / μειονεκτήματα Γ) Επιλογή του εύρους που μεγιστοποιεί τα πλεονεκτήματα και ελαχιστοποιεί τα μειονεκτήματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ (ΣΥΝΔΕΣΗ) ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΑΣΙΑΣ: Σε διευθύνσεις, τμήματα, υπο-τμήματα, ομάδες Ανάγκη μεταβίβασης εξουσίας σε στελέχη ή όγρανα που αναλαμβάνουν την υλοποίηση μέρους του συνολικού έργου Διαίρεση του συνολικού έργου: ΟΡΙΖΟΝΤΑ ή ΚΑΘΕΤΑ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ = σχεδίαση της ομαδοποίησης: Ποσοτικό χαρακτηριστικό (εύρος ελέγχου) Ποιοτικό χαρακτηριστικό: ποιες θέσεις θα ομαδοποιηθούν κάτω από τον ίδιο προϊστάμενο ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (στη διοίκηση, στον συντονισμό, στην συνεργασία, στην αξιοποίηση των πόρων, στην ικανοποίηση εργασίας) ΒΑΣΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ: α) αλληλεξάρτηση θέσεων β) αλληλεξάρτηση (μαζί οι θέσεις που εξαρτώνται στενά μεταξύ των) Ανάπτυξη κριτηρίων ομαδοποίησης: Μορφές δομών τμηματοποίησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ Α) ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΆ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ Α) ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΆ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Τμηματοποίηση βάσει ομοίων επιχειρησιακών λειτουργιών (λειτουργικά κριτήρια) Όλες οι θέσεις εργασίας μίας ορισμένης λειτουργίας μαζί, ομαδοποιούνται στο ίδιο ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: Θέσεις εργασίας άμεσα εξαρτημένες μεταξύ των (ίδια λειτουργία), συνεπώς άμεση ανάγκη κοινού συντονισμού) Θέσεις εργασίας με απαίτηση κοινών σχετικά γνώσεων και ικανοτήτων ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΥ: α) λογική μέθοδος β) Η πλέον κατάλληλη για ΜΜΕ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ ΜΕΘΟΔΟΥ: αδυναμία μέτρησης απόδοσης τμημάτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ Β) ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΆ ΠΡΟΙΟΝ (ή ΥΠΗΡΕΣΙΑ) Η πιο σημαντική εναλλακτική μορφή ΟΡΙΣΜΟΣ: τοποθέτηση προϊόντος ή ομάδας προϊόντων (ή υπηρεσιών) μαζί στο ίδιο τμήμα (με όνομα τμήματος, το όνομα του προϊόντος) Διαφορετικά Προϊόντα Σε διαφορετικά Τμήματα Επιλογή των μεγάλων επιχειρήσεων με διευρυμένο φάσμα δραστηριοτήτων και προϊόντων ΒΑΣΙΚΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ: Το κάθε διευθυντικό στέλεχος πρέπει να έχει όλων των ειδών τις γνώσεις management (παραγωγής, πώλησης, οικονομικών, προσωπικού κ.α.) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ Β) ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΆ ΠΡΟΙΟΝ (ή ΥΠΗΡΕΣΙΑ): ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Τμηματοποίηση κατά προϊόν Τμηματοποίηση κατά υπηρεσία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΆ ΠΡΟΪΟΝ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΆ ΠΡΟΪΟΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Αποτελεσματικός συντονισμός όλων των λειτουργιών που αφορούν το ίδιο προϊόν Ταχύτητα & αποτελεσματικότητα στην λήψη αποφάσεων Ελαχιστοποίηση συγκρούσεων μεταξύ τμημάτων ( ή στελεχών) Δυνατή μέτρηση της αποτελεσματικότητας / αποδοτικότητας κάθε τμήματος Χρήση & προετοιμασία στελεχών γενικού management Καλύτερη παρακολούθηση των εξελίξεων στις αγορές (μία αγορά για κάθε τμήμα) Καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών (η εξυπηρέτηση κάθε προϊόντος στο ίδιο τμήμα) ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Λιγότερο αποτελεσματική αξιοποίηση πόρων (επανάληψη λειτουργιών μέσα στην επιχείρηση στα τμήματα: μικρότερη οικονομία κλίμακας) Μεγαλύτερο διοικητικό κόστος (περισσότερα συνολικά ιεραρχικά επίπεδα: τμήματα Χ επιπ. κάθε τμήματος) Έλλειψη διατμηματικής συνεργασίας (εστίαση των στελεχών στις δραστηριότητες του τμήματος) Μεγαλύτερος αριθμός γενικών στελεχών (με διευρυμένες γνώσεις και εμπειρίες) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ Συντονισμός (ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ) όλων των δραστηριοτήτων μια γεωγραφικής περιοχής ΚΡΙΤΗΡΙΟ: Ο τόπος όπου λαμβάνουν χώρα συγκεκριμένες δραστηριότητες ΒΑΣΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Μείωση κόστους μεταφοράς (επι τόπου διοίκηση) Εστίαση προσοχής &προσπαθειών (στην κάθε περιοχή) Καλύτερη παρακολούθηση Καλύτερη γνώση τοπικών ιδιαιτεροτήτων Ευκολότερη μέτρηση αποτελεσμάτων τμημάτων (τοπική διοίκηση) ΒΑΣΙΚΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ: Η επαναληπτική χρήση στελεχών, ιεραρχικών επιπέδων κ.α. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Α) ΚΑΤΆ ΠΕΛΑΤΕΣ Βασικό κριτήριο για την τμηματοποίηση των τμημάτων marketing & πωλήσεων Κάθε υπο-τμήμα: . Αναλαμβάνει μία κατηγορία πελατών . Συντονίζει τις ενέργειες πιο αποτελεσματικά . Αποκτά εξειδίκευση και εμπειρία στον χειρισμός της συγκεκριμένης κατηγορίας πελατών Παράδειγμα: ΤΜΗΜΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ: υποτμήματα: (Α) ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ, (Β) ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑΝ. Μειονεκτήματα τμηματοποίησης κατά πελάτες: Α) Δυσκολότερη επίτευξη οικονομιών κλίμακας Β) Δυσκολότερη εναρμόνιση μεταξύ διαφορετικών απαιτήσεων πελατών διαφορετικής κατηγορίας (προσφορά ίδιων προϊόντων για διαφορετικούς πελάτες) Γ) Δυσκολία συγκεκριμένου διαχωρισμού πελατών σε κατηγορίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Β) ΚΑΤΆ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ: Εναλλακτική της τμηματοποίησης κατά πελάτες Κριτήριο τμηματοποίησης marketing & πωλήσεων Βασικό κριτήριο: τα δίκτυα διανομής των προϊόντων (ή υπηρεσιών) της επιχείρησης ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ: Η συγκέντρωση και η εξειδίκευση των προσπαθειών στις ιδιαιτερότητες κάθε δικτύου ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ: Η μείωση της συνεργασίας, και η δυσκολία συντονισμού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΣΥΝΔΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: ΣΥΝΔΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ μίας επιχείρησης χρησιμοποιεί περισσότερο από ένα κριτήρια (μορφές τμηματοποίησης) για τον συνολικό σχεδιασμό: Σε κάθε ιεραρχικό επίπεδο (ή τμήμα) μπορούν να εφαρμοστούν διαφορετικά κριτήρια (ανά περίπτωση) Τμηματοποίηση κατά λειτουργία Τμηματοποίηση κατά προϊόν Γεωγραφική τμηματοποίηση ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ