Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα Μερικά θεραπεύονται (π.χ. Χλαμύδια) Μερικά περισσότερο σοβαρά δεν θεραπεύονται (π.χ. AIDS) Υπάρχουν παραπάνω από 25 διαφορετικά γνωστά ΣΜΝ!
Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, είναι αυτά που μεταδίδονται κατά κύριο λόγο με τη σεξουαλική επαφή. Είναι ευρέως διαδεδομένα σε όλες τις χώρες του κόσμου και αποτελούν ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας.
Προκαλούν: Στειρότητα, Νοσηρότητα, ακόμη και Θνησιμότητα. Προκαλούν: Στειρότητα, Νοσηρότητα, ακόμη και Θνησιμότητα.
Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο αναφέρονται περίπου 250. 000 Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο αναφέρονται περίπου 250.000.000 περιστατικά ΣΜΝ. Έχει υπολογιστεί ότι το 1/3 από αυτά αφορά εφήβους.
Εκτός από τη σεξουαλική επαφή, τα περισσότερα από αυτά μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αίματος ή των παραγώγων του (π.χ. σε περιπτώσεις μετάγγισης ή χρήσης μολυσμένης σύριγγας), καθώς και από τη μολυσμένη μητέρα στο έμβρυο.
Τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι: Από βακτήρια: 1. η σύφιλη 2. η γονοκοκκική ουρηθρίτιδα (ή γονόρροια) & 3. η λοίμωξη από χλαμύδια
Από ιούς: 1. ο απλός έρπητας, 2. η λοίμωξη από ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων, (γεννητικά κονδυλώματα) 3. το AIDS 4. η ηπατίτιδα Β και 5. η ηπατίτιδα C
Από πρωτόζωα: η λοίμωξη από τριχομονάδα Από πρωτόζωα: η λοίμωξη από τριχομονάδα. Από μύκητες: η λοίμωξη από κάντιντα. (Άφθα)
Σύφιλη Πρόκειται για μια χρόνια σοβαρή νόσο, που οφείλεται στο βακτήριο Treponema pallidum και εξελίσσεται σε τρία στάδια: Το πρώτο αναπτύσσεται μέσα σε 3 εβδομάδες περίπου μετά τη σεξουαλική επαφή με μολυσμένο σύντροφο, ενώ τα πρώτα συμπτώματα, 1-2 δερματικά έλκη, εμφανίζονται σε 9-90 ημέρες αργότερα. Το έλκος εξαφανίζεται μέσα σε 2-6 εβδομάδες, ακόμα και χωρίς θεραπεία. Άλλωστε, μόνο λίγες γυναίκες που το αναπτύσσουν το παρατηρούν, γιατί είναι συνήθως κρυμμένο βαθιά μέσα στον κόλπο.
Το στάδιο αυτό διαρκεί από 3-6 μήνες έως και πάρα πολλά χρόνια. Την επούλωση του πρώτου έλκους ακολουθεί, ύστερα από διάστημα μιας εβδομάδας έως έξι μηνών, το δεύτερο στάδιο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εξάνθημα, πυρετό, πονοκεφάλους, τσούξιμο στο λαιμό, ανορεξία, ναυτία, ερεθισμένα μάτια και τριχόπτωση. Το στάδιο αυτό διαρκεί από 3-6 μήνες έως και πάρα πολλά χρόνια. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο της σύφιλης αναπτύσσεται 10-20 χρόνια αργότερα και είναι το χειρότερο απ’ όλα. Ο άρρωστος μπορεί να πάθει σοβαρές καρδιοπάθειες, να τρελαθεί, να τυφλωθεί, και να υποστεί βλάβες σε όλα τα όργανα του σώματός του.
Για τη θεραπεία της σύφιλης χορηγείται το αντιβιοτικό πενικιλίνη, ενώ δεν υπάρχει εμβόλιο για την προστασία του οργανισμού από τη νόσο. Η διάγνωση της νόσου γίνεται με ειδικές εξετάσεις στο αίμα. Όσο νωρίτερα γίνεται η διάγνωση, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία με πενικιλίνη. Ένα άτομο που προσβλήθηκε από το βακτήριο και θεραπεύτηκε μπορεί να μολυνθεί ξανά, αν έρθει σε σεξουαλική επαφή με ένα μολυσμένο σύντροφο. Αν η νόσος μείνει αθεράπευτη, εμφανίζονται κοκκινωπές κηλίδες (εξάνθημα) στο σώμα και στα πέλματα και τις παλάμες.
Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα (γονόρροια) Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα (γονόρροια) Προκαλείται από το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae. Είναι πιο διαδεδομένη από τη σύφιλη. Τα συμπτώματά της Στους άντρες είναι φλεγμονή στην ουρήθρα (ουρηθρίτιδα) με έκκριση λευκού, παχύρρευστου υγρού με πύον και πόνο κατά την ούρηση. Αν δε γίνει θεραπεία, η φλεγμονή προχωρεί στον προστάτη και στους όρχεις και μπορεί να προκαλέσει στειρότητα.
Η θεραπεία γίνεται με κατάλληλα αντιβιοτικά, ενώ εμβόλιο δεν υπάρχει. Λοίμωξη από χλαμύδια Η λοίμωξη από χλαμύδια πιθανολογείται ότι είναι το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα στις μέρες μας. Τα συμπτώματά της μοιάζουν πολύ με αυτά της γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας, σε πιο ήπια όμως μορφή (γι’ αυτό και η νόσος ονομάζεται μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα). Στους άντρες παρουσιάζεται ουρηθρίτιδα με έκκριση λευκού-γκρίζου λεπτόρρευστου υγρού και στις γυναίκες με αυξημένα κολπικά εκκρίματα, επώδυνη ούρηση και κοιλιακό πόνο. Και στην περίπτωση αυτή υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί φορείς (άντρες και γυναίκες). Η διάγνωση της νόσου γίνεται με κυτταροκαλλιέργεια ουρηθρητικού ή κολπικού εκκρίματος, καθώς και με ειδικές εξετάσεις στο αίμα. Η θεραπεία γίνεται με κατάλληλα αντιβιοτικά, ενώ εμβόλιο δεν υπάρχει.
Έρπης γεννητικών οργάνων Προκαλείται από τον ιό του απλού έρπη Επίπτωση Αύξηση 33% μεταξύ 1997 – 2006 στην Ευρώπη Επαναλαμβανόμενα συμπτώματα Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα αλλά ασυμπτωματικοί φορείς μπορούν να μεταδώσουν την λοίμωξη Τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν 26 μέρες μετά την έκθεση και περιλαμβάνουν Φαγούρα στην γεννητική και πρωκτική περιοχή Μικρές φουσκάλες με υγρό και πληγές Πόνο κατά την ούρηση Ασθένεια σαν γρίπη Μετάδοση Από δέρμα σε δέρμα
Λοίμωξη από ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων Λοίμωξη από ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων Οι ιοί αυτοί προκαλούν τα γεννητικά κονδυλώματα, νόσο πολύ συχνή ανάμεσα στα νεαρά άτομα και των δύο φύλων. Οι τελευταίες στατιστικές δείχνουν μια τρομακτική αύξηση των κρουσμάτων, η οποία ενδεχομένως αντικατοπτρίζει το μεγάλο αριθμό των ασυμπτωματικών φορέων που διασπείρουν τη νόσο, συχνά χωρίς να το γνωρίζουν οι ίδιοι. Τα συμπτώματα είναι ήπιες υπερπλασίες των επιθηλιακών κυττάρων της περιοχής που μολύνθηκε (του δέρματος ή των βλεννογόνων). Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να είναι ορατές (π.χ. τα οξυτενή κονδυλώματα) ή μη ορατές. Εμβόλιο αλλά και θεραπεία δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο η δυνατότητα αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων με τοπικά μέσα.
Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοβιολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome: AIDS) Μία από τις σοβαρότερες ασθένειες, η οποία εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά το 1981. Oφείλεται στον ιό HIV (Human Immunodeficiency Virus) Επίπτωση (Ελλάδα) Περίπου 7500 άτομα ζουν στην χώρα μας, έχοντας HIV λοίμωξη Ειδικοί πιστεύουν ότι 30% των ατόμων με HIV λοίμωξη δεν γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί Συμπτώματα Αρχικά στάδια HIV: πυρετός, πονόλαιμος, πόνος αρθρώσεων, εξάνθημα Μεταγενέστερα στάδια HIV: πυρετός, νυχτερινή εφίδρωση, θολή όραση, διογκωμένοι αδένες, απώλεια βάρους AIDS: το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί αφήνοντας το άτομο εκτεθειμένο σε απειλητικές για την ζωή ασθένεις, (όπως π.χ. πνευμονία) και γίνεται ευάλωτο στην ανάπτυξη καρκίνου. Μετάδοση Μέσω κολπικής, πρωκτικής και στοματικής σεξουαλικής επαφής
Οι ευκαιριακές λοιμώξεις είναι η κύρια αιτία θανάτου των ασθενών με AIDS 1. Πνευμονία 2. Μυκητιάσεις του κατώτερου αναπνευστικού 3. Λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό 4. Φυματίωση 5. Τοξόπλασμα στον εγκέφαλο 6. Έρπητας 7. Καντιντίαση στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα
«Το AIDS μεταδίδεται κυρίως μεταξύ των ομοφυλοφίλων και των χρηστών ναρκωτικών. Αν δεν ανήκω σ’ αυτές τις ομάδες, δε διατρέχω κίνδυνο». Η αντίληψη αυτή είναι επικίνδυνη για την υγεία και για τη ζωή σου. Οι στατιστικές δείχνουν ότι το AIDS μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) ισχυρίζεται ότι μετά το 2000 η πλειονότητα των ασθενών με AIDS θα προέρχεται από ετερόφυλη σεξουαλική επαφή.
Hπατίτιδα Β Η ηπατίτιδα Β είναι μία από τις πιο κοινές μολυσματικές ασθένειες στον κόσμο. Προκαλείται από έναν ιό που μολύνει το ήπαρ, μεταδίδεται από ένα άτομο σε άλλο μέσω του αίματος και των σωματικών υγρών. Οι μολύνσεις από ηπατίτιδα Β είναι είτε οξείες είτε χρόνιες. Η οξεία ηπατίτιδα Β μπορεί να διαρκέσει από μερικές εβδομάδες έως μερικούς μήνες και ο ασθενής μπορεί να αυτό-ιαθεί. Η χρόνια ηπατίτιδα Β είναι μία ασθένεια που μπορεί να διαρκέσει μια ζωή και να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες του ήπατος, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του ήπατος.
Ηπατίτιδα C Μόλυνση του ήπατος που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV). Οι ασθενείς που έχουν μολυνθεί από τον ιό HCV έχουν τον ιό αυτό στο αίμα, στο σπέρμα και σε άλλα υγρά ή ιστούς του σώματος τους. Οι περισσότεροι ασθενείς (75% έως 85%) που έχουν μολυνθεί από τον ιό HCV θα είναι φορείς του για το υπόλοιπο της ζωής τους. Τα άτομα αυτά μπορούν να μεταδίδουν τον ιό για πολλά χρόνια. Περίπου 20% των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα C θα αναπτύξουν κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος. Αυτό το δυσάρεστο γεγονός μπορεί να συμβεί ακόμη και 20 χρόνια μετά από τη μόλυνση με τον ιό HCV. Στις σοβαρές περιπτώσεις η μόνη θεραπεία είναι η μεταμόσχευση ήπατος.
Λοίμωξη από τριχομονάδα Η τριχομονάδα ευρίσκεται στο 20% περίπου των γυναικών, χωρίς να δίνει συμπτώματα κολπίτιδας. Οταν εμφανιστεί τριχομοναδική κολπίτιδα, παρατηρείται λεπτόρρευστη δύσοσμη έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης, που συνοδεύεται από ερυθρότητα και φαγούρα. Στις πιο πολλές περιπτώσεις, η τριχομονάδα μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή. Μπορεί όμως μια γυναίκα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, να μολυνθεί από τουαλέτα ή από χρήση προσωπικών ειδών που έχουν μολυνθεί από πάσχον άτομο.
Στοματική καντιντίαση της γλώσσας και του ουρανίσκου Λοίμωξη από κάντιντα (Άφθα) Προκαλείται από Μύκητα του είδουςCandida Επίπτωση Αύξηση 46% μεταξύ1997 και 2006 στην Ευρώπη Συμπτώματα Γυναίκες Κολπικές εκκρίσεις και φαγούρα Πόνος ή δυσκολία κατά την σεξουαλική επαφή Πόνος ή δυσκολία κατά την ούρηση Άνδρες Εκκρίσεις από και φλεγμονή του πέους Πόνος κατά την ούρηση Μικρές κόκκινες κηλίδες στην άκρη του πέους Αύξηση λόγω Χρήσης αντιβιοτικών που σκοτώνουν την μικροχλωρίδα; εγκυμοσύνης; ανοσοανεπάρκειας Μπορεί να μεταδοθεί με την σεξουαλική οδό Στοματική καντιντίαση της γλώσσας και του ουρανίσκου
Προστασία από ΣΜΝ Αποχή Ο πιο σίγουρος τρόπος να μην κολλήσετε ΣΜΝ ! Χρήση προφυλακτικού Προλαμβάνει την μετάδοση σωματικών υγρών Προστατεύει μονο το δέρμα που καλύπτει, πληγές/θηλώματα που δεν καλύπτονται, επιτρέπουν την μετάδοση Συζήτηση με τον σύντροφο Συζητείστε την πιθανότητα ασφαλέστερων μεθόδων Συζητείστε την δυνατότητα ελέγχου για ΣΜΝ πριν την έναρξη σεξουαλικών σχέσεων Συχνοί διαγνωστικοί έλεγχοι σε κατάλληλο ιατρικό κέντρο Ακόμη και αν νομίζεις ότι δεν ασθενείς– πολλές λοιμώξεις δεν εμφανίζουν συμπτώματα! Επιμέλεια: Ν. Μπαντής