2Ο ΕΠΑΛ Ν.ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΑΞΗ : Α’ Σχ- Ετος : 2012-2013 ΘΕΜΑ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Υπεύθυνοι καθηγητές: Ροδάκης Κωνσταντίνος Κορακή Ευαγγελία

ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Αμπντελμαλάκ Μαρλίν Πουλοπούλου Κωνσταντίνα Γεράρδης Νικόλαος Ρέτσι Άλντα Δόγας Δημήτριος Τσάγια Ναταλία Κούλσι Ιζαμπέλα Τσέλα Φρατζέσκα Λιτς Καρίνα Φιτιρλή Νικολέτα Μάρκου Παρασκευή Χαγκοπιάν Μάρτα Ματέι Οάνα Χατζηανδρέου Παναγιώτης Μονκλούς δε λα Κρουθ Μαρία-Πιλάρ Χατζιράι Χριστίνα Μπουρνάζου Κωνσταντίνα Χριστάκης Βασίλειος

6) ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ 17 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1) ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ 4 2) ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ 7 3) ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ 8 4) ΛΙΠΗ 9 5) ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ 13 6) ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ 17 7) ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ 19 8) ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 26 9) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 30

ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Το θέμα της ερευνητικής μας εργασίας επιλέχθηκε λόγω της σπουδαιότητας της υγιεινής διατροφής η οποία πέραν του ότι είναι έκφραση πολιτισμού και τρόπου ζωής ,συμβάλλει στη δημιουργία ενός υγιούς και δυνατού οργανισμού και παρέχει όλες τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται το σώμα μας για να είναι υγιές και μπορεί ακόμη να βελτιώσει την αυτοπεποίθηση και την εμφάνιση μας . Επιλέχθηκε επίσης επειδή η εφαρμογή καλών διατροφικών συνηθειών στα παιδιά και στους εφήβους μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα ευεργετική , ώστε να αποκτήσουν καλές διατροφικές επιλογές και συνήθειες για όλη τους τη ζωή , συμβάλλοντας στην καλή υγεία του οργανισμού τους και χαρίζοντας τους ζωντάνια και ευεξία .

Η διατροφή πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του σώματος σε ενέργεια συμβάλλοντας παράλληλα στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Ένα σωστό δε διατροφικό πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων. Η διατροφή αν και παίζει σπουδαίο ρόλο , δεν ευθύνεται αποκλειστικά για τη γένεση κάποιας πάθησης . Σημασία έχουν επίσης η κληρονομική προδιάθεση όσο και η έκθεση σε άλλους παθογόνους και μολυσματικούς παράγοντες . Συχνά δεν έχουμε τη δυνατότητα να επεμβαίνουμε σε άλλους εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία μας , όπως για παράδειγμα την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε ,τον θόρυβο ή την συναισθηματική φόρτιση που δεχόμαστε . Το διαιτολόγιό μας όμως είναι κάτι που μπορούμε να το ελέγξουμε. Εμείς έχουμε τον τελευταίο λόγο για το τι περνά από το στομάχι μας .

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως η σωστή διατροφή μας εξασφαλίζει υγεία και ευεξία , απαλλάσσοντάς μας από δυσάρεστα συμπτώματα και προστατεύοντας μας από σοβαρές παθήσεις που ενδεχομένως θα επέφερε μιά κακή διατροφή . Εξάλλου σύμφωνα με μια κινέζικη παροιμία ΄΄μητέρα κάθε ασθένειας είναι η κακή διατροφή ΄΄. Το να γνωρίζει λοιπόν κανείς πως να ακολουθεί μια σωστή , υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή , ανάλογα με τις προσωπικές του ανάγκες , σημαίνει ότι κατέχει τις γνώσεις που χρειάζονται ώστε να αντιμετωπίζει ή και να προλαμβάνει μικρά και μεγάλα προβλήματα υγείας , από ένα κοινό κρυολόγημα μέχρι καρδιοπάθειες , διαβήτη και κάποιες μορφές καρκίνου . Ιδανικός στόχος όταν προσπαθούμε να αποκτήσουμε ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή είναι ο σωστός συνδιασμός υδατανθράκων, πρωτεϊνών, λίπους , βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων που μας προσφέρουν τη σωστή ποσότητα ενέργειας που έχουμε ανάγκη .

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Τα περισσότερα τρόφιμα που τρώμε καθημερινά αποτελούνται από υδατάνθρακες. Οι υδατάνθρακες αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας του ανθρώπινου οργανισμού. Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες υδατανθράκων : οι απλοί και οι σύνθετοι. Οι απλοί υδατάνθρακες λέγονται αλλιώς και σάκχαρα. Τους βρίσκουμε στη ζάχαρη και σε όλα τα τρόφιμα που φτιάχνονται από αυτή ,στα φρούτα , στα λαχανικά , στο μέλι , στο γάλα και αλλού. Ο πιό γνωστός σύνθετος υδατάνθρακας είναι το άμυλο.Το βρίσκουμε στα δημητριακά , το ψωμί , τα όσπρια , τα ζυμαρικά , το ρύζι , τις πατάτες, τους ξηρούς καρπούς και αλλού . Καλό είναι να έχουμε από όλους τους υδατάνθρακες στην καθημερινή μας διατροφή. Ο οργανισμός μας σπα τους υδατάνθρακες σε μικρότερα κομμάτια , τα οποία καίει για να πάρουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε όλη μέρα για να ζήσουμε. Καλό είναι όμως να τους καταναλώνουμε με μέτρο γιατί το πλεόνασμά τους μετατρέπεται σε λίπος.

ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ Οι πρωτεΐνες είναι το βασικό δομικό συστατικό του οργανισμού μας γιατί συντελούν στην αποκατάσταση, την ανανέωση και την αναγέννηση των ιστών. Καθημερινά περίπου 100 γρ. του σωματικού μας βάρους διασπώνται και ανασχηματίζονται, κυρίως κατά τον ύπνο αφού οι πρωτεΐνες του οργανισμού μας ανανεώνονται διαρκώς. Οι πρωτεΐνες που αποτελούνται από αμινοξέα που συνδέονται μεταξύ τους και σχηματίζουν αλυσίδες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες : Α) Τις πρωτεΐνες πρώτης κατηγορίας που περιέχουν σημαντικές ποσότητες όλων των βασικών αμινοξέων που παίρνουμε μόνο από τη διατροφή και συνήθως υπάρχουν στο κρέας , στα ψάρια , στα αβγά και στα γαλακτομικά και Β) Τις πρωτεΐνες δεύτερης κατηγορίας που περιέχουν μερικά βασικά αμινοξέα αλλά όχι όλα. Πηγές τέτοιων πρωτεϊνών είναι τα λαχανικά, το ρύζι,τα όσπρια και οι καρποί.

ΛΙΠΗ Τα λίπη μαζί με τους υδατάνθρακες και τις πρωτεΐνες αποτελούν ένα από τα τρία βασικά συστατικά που πρέπει να προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής για την ομαλή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού. Αν και είναι απαραίτητα για τη διατροφή μας , συνήθως αντιμετωπίζονται σαν κάτι βλαβερό και επιζήμιο για την υγεία μας. Αυτό γίνεται γιατί τα λίπη έχουν συνδιαστεί κυρίως με την αύξηση του σωματικού βάρους , αλλά και την συσχέτισή τους με παθήσεις όπως οι καρδιοπάθειες. Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτό που είναι ζωτικής σημασίας είναι η κατανάλωση της σωστής ποσότητας από τα σωστά είδη λίπους καθόσον ορισμένα λίπη είναι σημαντικά για μια υγιή καρδιά και βοηθούν να διατηρούμε τις αρτηρίες μας ανοιχτές.

Τα λίπη λοιπόν αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας διατροφής. Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ πριν 200 χρόνια οι άνθρωποι λάμβαναν μόνο το 22 % της θερμιδικής πρόσληψης σε λίπος, σήμερα καταναλώνουν πλέον κατά μέσο όρο 40 % των θερμίδων τους υπό μορφή λιπαρών .Τα μισά δε περίπου από αυτά είναι επιβλαβή . Τα λίπη διακρίνονται σε τρία είδη :τα κορεσμένα, τα μονοακόρεστα και τα πολυακόρεστα . Τα κορεσμένα λίπη αποτελούν το ΄΄κακό λίπος΄΄, γιατί αυξάνουν το επίπεδο της χοληστερόλης και είναι αυτά που σχετίζονται με νοσήματα όπως τα καρδιαγγειακά, διάφορες μορφές καρκίνου κ.α. Βρίσκονται κυρίως σε τρόφιμα ζωϊκής προέλευσης όπως είναι το κρέας, τα αυγά, το βούτυρο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αλλαντικά κ.α.

Τα μονοακόρεστα λιπαρά αποτελούν μαζί με τα πολυακόρεστα το ΄΄καλό λίπος ΄΄. Βρίσκονται κυρίως σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης με κυριότερη πηγή μονοακόρεστων το ελαιόλαδο. Τα πολυακόρεστα λιπαρά αποτελούν και αυτά καλής ποιότητας λιπαρά και βοηθούν στη ρύθμιση του μεταβολισμού της χοληστερόλης . Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες : Τα ω - 3 που προέρχονται κυρίως από τα ιχθυέλαια και είναι ιδιαίτερα επωφελή για την υγεία και τα ω - 6 που προέρχονται κυρίως από φυτικά έλαια αλλά γίνονται επικίνδυνα αν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Μία ιδιαίτερη κατηγορία λιπαρών αποτελούν τα trans.

Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία αλλά πολυακόρεστα λιπαρά τα οποία λόγω θερμικής κυρίως επεξεργασίας έχουν αλλοιωθεί. Τρόφιμα τα οποία περιέχουν trans λιπαρά είναι όλα εκείνα τα οποία μαγειρεύονται με σπορέλαια όπως πατατάκια , γαριδάκια, τηγανιτές πατάτες, μπισκότα, κρουασάν κ.α. Τα trans λιπαρά αποτελούν τα κατεξοχήν επιβλαβή λιπαρά.

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών ενώσεων οι οποίες Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών ενώσεων οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση του οργανισμού. Μία από τις βασικές λειτουργίες των βιταμινών είναι η συμμετοχή τους στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού που μετατρέπουν τα συστατικά των τροφών, δηλαδή τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια. Βοηθούν στον μεταβολισμό, την ανάπτυξη , την αναπαραγωγή και είναι απαραίτητες για την άμυνα του οργανισμού. Ακόμη και μία μικρή έλλειψη βιταμινών στον οργανισμό μας μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ατονίας, εκνευρισμού, υπνηλίας,άγχους,μειωμένης ενεργητικότητας, κακής διάθεσης , ευαισθησία σε κρυολογήματα, έλλειψη συγκέντρωσης, παχυσαρκία κ.α.

Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τις συνθέσει από μόνος του και έτσι προσλαμβάνει τις απαραίτητες για τη ζωή βιταμίνες από την τροφή . Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά αλλά και το κρέας αποτελούν ορισμένες ομάδες τροφών από τις οποίες ο οργανισμός συγκεντρώνει καθημερινά τις βιταμίνες .Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο που περιέχει μία ποικιλία ζωϊκών και φυτικών τροφών σε τακτική βάση μπορεί να εξασφαλίσει μία συνεχή και επαρκή παροχή βιταμινών. Οι βιταμίνες δεν έχουν θερμιδική αξία , είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες και καταστρέφονται εύκολα. Κάτι που τις επηρεάζει αρνητικά είναι η θερμότητα από το μαγείρεμα και ο τρόπος μαγειρέματος, συντήρησης και κατάψυξης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρούνται διαταραχές του οργανισμού εξαιτίας πολύ μεγάλων δόσεων βιταμινών (υπερβιταμίνωση) που είναι αντίστοιχες με αυτές της παντελούς έλλειψης.Οι βιταμίνες συμβολίστηκαν με γράμματα του λατινικού αλφαβήτου αλλά στην πορεία του χρόνου τους δόθηκαν και κατάλληλες ονομασίες που έχουν να κάνουν με τη χημική τους δομή. Οι βιταμίνες χωρίζονται σε λιποδιαλυτές (A , D,E και K) που διαλύονται στα λίπη και υδατοδιαλυτές (σύμπλεγμα βιταμινών B και C ) που διαλύονται στο νερό .

Τα είδη των βιταμινών είναι : Βιταμίνη : A ή ρετινόλη B1 ή θειαμίνη B2 ή ριβοφλαβίνη B3 ή νιασίνη B5 ή παντοθενικό οξύ B6 ή πυριδοξίνη B7 ή H ή βιοτίνη B9 ή φυλλικό οξύ B12 ή κοβαλαμίνη C ή ασκορβικό οξύ D ή καλσιφερόλη E ή τοκοφερόλη K ή φυλλοκινόνη

ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία είναι συστατικά που βρίσκονται ελεύθερα στη φύση και είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία και την καλή υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Ο ρόλος τους είναι πολλαπλός καθόσον αποτελούν δομικά στοιχεία των οστών και των δοντιών, έχουν λειτουργικό ρόλο στη διατήρηση του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού , ρυθμίζουν την ισορροπία υγρών στο σώμα μας, παίρνουν μέρος σε πολλές διεργασίες του μεταβολισμού και αποτελούν τμήμα των ενζύμων και των ορμονών , που τροποποιούν και ρυθμίζουν την κυτταρική δραστηριότητα.

Τα μέταλλα μπορούμε να τα διακρίνουμε σε δύο βασικές κατηγορίες. Στα ανόργανα στοιχεία που είναι και τα πιό απαραίτητα και βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στον ανθρώπινο οργανισμό , και τα λιγότερο απαραίτητα που τα ονομάζουμε ιχνοστοιχεία και βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες στον οργανισμό μας. Εκτός από τα χρήσιμα στον οργανισμό μας μέταλλα υπάρχουν και τα βαριά μέταλλα ή τοξικά που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην υγεία μας και για αυτό πρέπει να αποφεύγονται .Τοξικά μέταλλα είναι ο μόλυβδος ,ο υδράργυρος, το κάδμιο , το αρσενικό και το αλουμίνιο . Τα βασικά μέταλλα και ιχνο0στοιχεία που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας είναι το ασβέστιο , το μαγνήσιο , το κάλιο , το νάτριο , ο φώσφορος , το φθόριο ,το χλώριο , το θείο , ο σίδηρος , το ιώδιο , το χρώμιο, ο ψευδάργυρος , το μαγγάνιο, το σελήνιο και ο χαλκός.

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ξεκίνησε μια μεγάλη έρευνα , γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών με τη συμμετοχή ανδρών ηλικίας 40 έως 59 ετών κατά την έναρξή της , από τις χώρες : Ελλάδα,Ιταλία, πρώην Γιουγκοσλαβία,Ολλανδία, Φινλανδία, ΗΠΑ και Ιαπωνία. Κατά την διάρκεια της έρευνας παρακολουθούνταν οι διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων καθώς και τα τυχόν προβλήματα υγείας που παρουσίαζαν αλλά και τα αίτια θανάτου όσων από αυτούς πέθαναν κατά τη διάρκειά της. Τα συμπεράσματα της έρευνας κατέδειξαν ότι το ποσοστό εμφραγμάτων στις ΗΠΑ και τη Βόρεια Ευρώπη ήταν κατά πολύ υψηλότερο σε σχέση με τους συμμετέχοντες από τις μεσογειακές χώρες και την Ιαπωνία, γεγονός που αποδόθηκε στις διαφορετικές διατροφικές συνήθειές τους .

Ιδιαίτερα εντυπωσίασε η υγεία των κατοίκων της Κρήτης, καθώς τα ποσοστά καρδιακών προβλημάτων και γενικότερα προβλημάτων του κυκλοφοριακού συστήματος ήταν εμφανώς μειωμένα έως μηδαμινά. Έτσι ξεκίνησε το ενδιαφέρον των επιστημόνων για την διατροφή των κατοίκων της Κρήτης, αλλά και γενικότερα των κατοίκων της Μεσογείου. Τα κοινά χαρακτηριστικά των διατροφικών συνηθειών τους είναι γνωστά ως ΄΄μεσογειακή διατροφή ΄΄. Κύρια χαρακτηριστικά της μεσογειακής διατροφής αποτελούν η κατανάλωση τροφών φυτικής προέλευσης όπως τα φρούτα, τα λαχανικά , τα όσπρια , τα δημητριακά και το ελαιόλαδο, η μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, ψαριών, πουλερικών και κόκκινου κρασιού και η χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος.

Η συγκεκριμένη διατροφική σύνθεση έχει ως αποτέλεσμα αφ’ενός χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και αφ’ετέρου υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ίνες. Η καθημερινή κατανάλωση ελαιόλαδου συνεπάγεται επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα . Αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά σε συνδιασμό με την καθημερινή σωματική άσκηση ( π.χ. περπάτημα, χορός κλπ.) καθιστούν τη μεσογειακή διατροφή συνταγή για μακροζωΐα,υγεία και ομορφιά που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια . Είναι μάλιστα χρακτηριστικό ότι το 2008 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την UNESCO να αναγνωρίσει την μεσογειακή διατροφή ως ΄΄μνημείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς ΄΄της ανθρωπότητας.

Σαν επακόλουθο των ανωτέρω, έγινε προσπάθεια από μία ομάδα επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ να διαμορφωθούν διατροφικές οδηγίες με βάση τις αρχές της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής . Οι διατροφικές αυτές οδηγίες διαμορφώθηκαν με τη μορφή μιάς πυραμίδας . Πρόκειται για την πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής που είναι η εξής :

Η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής χωρίζεται σε τρία επίπεδα βάσει της συχνότητας κατανάλωσης των τροφίμων που απεικονίζει σε μηνιαία, εβδομαδιαία και καθημερινή βάση. Η πυραμίδα έχει στη βάση τα τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά και σε σημαντικές ποσότητες, ενώ αντίθετα στην κορυφή της έχει τις τροφές που πρέπει να καταναλώνονται αραιά και σε μικρότερες ποσότητες . Αν προσπαθήσουμε να προχωρήσουμε σε μία ανάλυση της πυραμίδας της Μεσογειακής Διατροφής , βλέπουμε ότι η βάση της αποτελείται από τροφές όπως είναι τα δημητριακά και τα προϊόντα τους (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.) που πρέπει να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση καθώς μας παρέχουν ενέργεια μέσω των υδατανθράκων που περιέχουν . Η ομάδα των φρούτων και των λαχανικών αποτελεί καλή πηγή βιταμινών , αντιοξειδωτικών ουσιών και φυτικών ινών.

Βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής είναι το ελαιόλαδο , που είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα τέλος αποτελούν πηγή τόσο ανόργανων στοιχείων και βιταμινών με ποιό γνωστό το ασβέστιο , όσο και πρωτεϊνών υψηλής διατροφικής αξίας. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι είναι προτιμότερη η κατανάλωση χαμηλών σε λιπαρά γαλακτοκομικών προϊόντων τα οποία περιέχουν μεν όλα τα χρήσιμα συστατικά τους αλλά παράλληλα έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Η μέση της πυραμίδας περιλαμβάνει τα ψάρια και κυρίως τα λιπαρά που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ω -3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων καθώς επίσης τα αυγά και τα πουλερικά που παρέχουν στον οργανισμό πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας. Ακόμη περιλαμβάνει τις ελιές, τα όσπρια ,τους ξηρούς καρπούς , τις πατάτες , τα αυγά και τα γλυκά.

Τέλος στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται το κόκκινο κρέας το οποίο αν και περιέχει πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας, σίδηρο , ψευδάργυρο και βιταμίνες , περιέχει και κορεσμένα λιπαρά οξέα , τα οποία έχουν δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία και κατά συνέπεια η κατανάλωση του πρέπει να είναι περιορισμένη.

ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τα πρόσθετα των τροφίμων είναι ουσίες φυσικές ή συνθετικές που προστίθενται στα τρόφιμα με σκοπό να διευκολύνουν τη βιομηχανική τους παραγωγή , να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής τους , να βελτιώσουν τη γεύση , το χρώμα και την εμφάνισή τους , ακόμη και να ενισχύσουν τη διατροφική τους αξία . Πολλά τυποποιημένα κυρίως τρόφιμα , ποτά και αναψυκτικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο , περιέχουν μεγάλο αριθμό τέτοιων ουσιών που είναι γνωστές και σαν ουσίες Ε , όπως συστηματοποιήθηκαν διεθνώς .

Τα πρόσθετα των τροφίμων αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής μας. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων εκτιμήθηκε ότι ο μέσος Έλληνας καταναλώνει περίπου 5 κιλά πρόσθετα το χρόνο. Τα πρόσθετα των τροφίμων διακρίνονται ανάλογα με την προέλευση τους , όπως προαναφέρθηκε , σε φυσικά και συνθετικά. Η προσθήκη τους όμως στα τρόφιμα δημιουργεί ανησυχία για την υγεία εδώ και πολλά χρόνια. Πολλές επιστημονικές έρευνες ενοχοποιούν κατά καιρούς συγκεκριμένα πρόσθετα τροφίμων ότι προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στην συμπεριφορά , την πνευματική κατάσταση και την υγεία των καταναλωτών. Ειδικότερα πολλές τέτοιες πρόσθετες ουσίες θεωρείται ότι συνδέονται με διαταραχές , συμπεριλαμβανομένων των αλλεργιών, των νευρολογικών διαταραχών, των εντερικών διαταραχών, της αρθρίτιδας , των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου .

Η αλήθεια είναι ότι στην Ευρώπη για να επιτραπεί η χρήση ενός πρόσθετου πρέπει να υπάρχουν βάσιμα επιστημονικά δεδομένα ότι αυτό δεν αποτελεί κίνδυνο για τους καταναλωτές στην ποσότητα στην οποία θα καταναλωθεί και εφόσον εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων . Οι διαδικασίες ελέγχου περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων τοξικολογικές δοκιμές , λεπτομερή στοιχεία για την παρατεταμένη χρήση της , την αλληλεπίδρασή της με άλλες ουσίες και την πιθανή δυσανεξία του ανθρώπινου οργανισμού σε αυτήν . Η λίστα των πρόσθετων είναι υπό διαρκή έλεγχο και αναθεώρηση. Υπάρχουν πρόσθετα που έχουν αποσυρθεί επειδή βάσει νέων δεδομένων κρίθηκαν επικίνδυνα .

Τα πρόσθετα των τροφίμων ομαδοποιούνται σε κατηγορίες σύμφωνα με την κύρια λειτουργία τους. Ενδεικτικά αναφέρονται οι χρωστικές που προσδίδουν χρώμα ή ενισχύουν το υπάρχον χρώμα ενός τροφίμου, τα συντηρητικά που παρεμποδίζουν την αλλοίωση των τροφίμων και παρατείνουν το χρόνο διατήρησής τους , τα γλυκαντικά που δίνουν ή ενισχύουν τη γλυκιά γεύση , τα διογκωτικά που αυξάνουν τον όγκο , τα οξέα που αυξάνουν την οξύτητα και δίνουν ξινή γεύση, τα σκληρυντικά που διατηρούν σκληρή ή τραγανή την υφή των τροφίμων , οι γαλακτωματοποιητές που βοηθούν στην ανάμιξη ουσιών που φυσιολογικά δεν αναμιγνύονται , τα αντιοξειδωτικά που προστατεύουν από οξειδωτικές αλλοιώσεις, οι σταθεροποιητές που διατηρούν τη φυσικοχημική κατάσταση των τροφίμων , τα ενισχυτικά γεύσης που ενισχύουν τη γεύση και την οσμή τους και πολλά άλλα .

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) Υγιεινή Διατροφή Σάρα Μπρούερ 1) Υγιεινή Διατροφή Σάρα Μπρούερ ΕΚΔ. ΝΤΟΥΝΤΟΥΜΗ Αθήνα 2001 2) Η Μεσογειακή Δίαιτα στην πράξη Μάνος Καζαμίας ΕΚΔ. ΠΕΡΓΑΜΟΣ Αθήνα 2004 3) Η επανάσταση των λιπαρών, UL . Stzunz - An. Jopp ΕΚΔ. ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ – ΠΑΙΔΕΙΑ Αθήνα 2009 4) Τα πρόσθετα των τροφίμων, Γεώργιος Αργυράκος ΕΚΔ. ΕΛΙΚΡΑΝΟΝ Αθήνα 2011 Υγιεινή Ελληνική Διατροφή, Αλ. Βαλαβάνης ΕΚΔ. FOTORAMA Αθήνα 2003 6) Βιταμίνες και μεταλλικές ουσίες, Leonard Mervyn ΕΚΔ. Γ. ΒΑΣΔΕΚΗ Αθήνα 1996 Περιοδικό Vita , ΤΕΥΧΟΣ 167, «Τι γνωρίζουμε για τα Ε» , Μάρτιος 2011 Πρακτικός οδηγός πρόσθετων στοιχείων lbr. Elmadfa – Er. Muskat ΕΚΔ. ΚΑΡΑΚΩΤΣΟΓΛΟΥ , Αθήνα 1996 9) www.fitnessinfo.gr 15) www.incardiology.gr 10) www.rodostoday.gr 16) www.dimosthenopoulos.gr 11) www.el.wikipedia.org 12) www.bestrong.org.gr 13) www.vita.gr 14) www.diatrofi – trofes .com