Ενότητα 1.1 Νερό
Γενικός στόχος Ο/η μαθητής/μαθήτρια να κατανοήσει την αναγκαιότητα του νερού στην κανονική λειτουργία και τη σημασία διατήρησης της ισορροπίας του νερού στον οργανισμό
Στόχοι Με το τέλος του μαθήματος να μπορείτε να: Ορίζετε το νερό και αναφέρετε είδη νερού που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος. Εξηγείτε το ρόλο του νερού στον οργανισμό του ανθρώπου. Αναφέρετε και επεξηγείτε τους παράγοντες που καθορίζουν τις ανάγκες του ανθρώπου σε νερό. Υπολογίζετε τις αναγκαίες ποσότητες νερού που χρειάζεται ο άνθρωπος. Αναφέρετε τις πηγές νερού για τον οργανισμό του ανθρώπου. Περιγράφετε τα συμπτώματα από την έλλειψη νερού στον οργανισμό του ανθρώπου. Αξιολογείτε την ποιότητα νερού ανάλογα με τα συστατικά του. Κατονομάζετε τους παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα του νερού: μικρόβια, χλώριο, άλατα/μέταλλα, ξένες ουσίες.
Εισαγωγή Μετά το οξυγόνο, το νερό είναι το πιο απαραίτητο στοιχείο για τη ζωή. Ο άνθρωπος μπορεί να κρατηθεί στη ζωή χωρίς νερό μόνο για μερικές μέρες. Περίπου τα 2/3 του ανθρώπινου σώματος είναι νερό.
ΟΡΙΣΜΟΣ Το Νερό είναι ένα υγρό που έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Άοσμο Άγευστο Άχρωμο Διαφανές Στερεοποιείται στους 00 C (320 F) και γίνεται ατμός στους 1000 C. Ο χημικός του τύπος είναι Η2Ο.
ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Καμιά λειτουργία του σώματος δεν μπορεί να γίνει κανονικά χωρίς νερό. Το νερό είναι απαραίτητο για τη ανάπτυξη του οργανισμού, μια και το νερό και οι πρωτεΐνες είναι το βασικό δομικό υλικό. Βοηθά στη χώνευση και απορρόφηση των τροφών από το πεπτικό σύστημα. Μεταφέρει τις θρεπτικές ουσίες σε όλους τους ιστούς του σώματος. Βοηθά ώστε να γίνονται οι διάφορες χημικές αντιδράσεις στον οργανισμό. Διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματος στους 320 C. Αποβάλλονται οι περιττές ουσίες από τον οργανισμό, με τα ούρα (μετά το φιλτράρισμα του αίματος από τους νεφρούς), με τον ιδρώτα και με τα κόπρανα.
Παράγοντες που καθορίζουν τις ανάγκες του ανθρώπου σε νερό Το βάρος και η επιφάνεια του σώματος Το διαιτολόγιο Οι καιρικές συνθήκες Το επάγγελμα
Αναγκαίες ποσότητες νερού Οι ποσότητες νερού που χρειάζεται ένα άτομο υπολογίζονται με βάση την ενέργεια που καταναλώνει κάθε μέρα. Συγκεκριμένα χρειάζεται 1ml νερού για κάθε μια θερμίδα που καταναλώνει. Αν μια οικοκυρά για παράδειγμα καίει περίπου 2000 θερμίδες την ημέρα χρειάζεται να πάρει 2000 ml ή 2 λίτρα νερού.
Πηγές νερού για τον οργανισμό του ανθρώπου Τροφή (100g) Νερό (ml) Γάλα 87 Φρούτα και λαχανικά 70-95 Γιαούρτι 86 Όσπρια (βρασμένα) 65-75 Τυριά (σκληρά) 35-40 Ψωμί 35 Βούτυρο 15 Δημητριακά 5 Αυγά 62-75 Ζυμαρικά (ψημένα) 60-85 Κρέατα, πουλερικά, ψάρια 40-70 Ξηροί καρποί 8
Συμπτώματα από την έλλειψη νερού στον οργανισμό του ανθρώπου Όταν το νερό που παίρνει ένα άτομο είναι λιγότερο από όσο χρειάζεται ο οργανισμός του, τότε προκαλείτε αφυδάτωση. Αφυδάτωση είναι η αφαίρεση ή η έλλειψη νερού από κάπου Στον άνθρωπο παρατηρείτε όταν Βρεθεί σε συνθήκες όπου δεν υπάρχει νερό Όταν πάσχει από συμπτώματα διάρροιας, εμετών (κυρίως στα άρρωστα βρέφη) Σε περιπτώσεις αιμορραγίας ή εγκαυμάτων Σε περίπτωση διαβήτη που προκαλεί συχνουρία
Συμπτώματα από την έλλειψη νερού στον οργανισμό του ανθρώπου Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης είναι Δίψα Χαμηλή πίεση Ξηρό δέρμα Πυρετός Διανοητική σύγχυση Όταν το νερό στον οργανισμό μειωθεί κατά 10% παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα στους νεφρούς και στην απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών. Επίσης η ποσότητα του αίματος μειώνεται. Με 20% αφυδάτωση επέρχεται ο θάνατος.
Ποιότητα του νερού ανάλογα με τα συστατικά του Φυσικό νερό – Το νερό της πηγής, του ποταμού ή της λίμνης. Περιέχει διάφορα άλατα, στερεά αντικείμενα η και μικροοργανισμούς. Το νερό της βρύσης περιέχει απαραίτητες ποσότητες χλωρίνης Πόσιμο νερό – Το νερό που προσφέρεται για ανθρώπινη κατανάλωση και είναι απαλλαγμένο από ξένα σώματα Εμφιαλωμένο νερό – Πόσιμο νερό σε φιάλη Μεταλλικό νερό – Νερό που περιέχει μεταλλικά άλατα και χρησιμοποιείτε ως θεραπευτικό ή χωνευτικό Αποσταγμένο νερό – Νερό απαλλαγμένο από ξένες ουσίες με τη μέθοδο της απόσταξης Σκληρό νερό – Νερό που περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου και μαγνησίου Μαλακό νερό – Νερό που περιέχει πολύ μικρές ποσότητες ασβεστίου και μαγνησίου
Παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα του νερού Δεδομένης της ανάγκης για υγεία και ζωτικότητα, ο ανθρώπινος οργανισμός απαιτεί τη λήψη ποιοτικού νερού, απαλλαγμένου από επιβλαβείς ουσίες. Τα μικρόβια, όπως τα βακτηρίδια και οι ιοί, στο πόσιμο νερό είναι οι μολυσματικοί παράγοντες με τη μεγαλύτερη πιθανότητα σε αρκετά υψηλά επίπεδα να προκαλέσουν οξείες επιπτώσεις στην υγεία. Ο βαθμός σκληρότητας του (μια σκληρότητα περίπου 9 βαθμών French θεωρείτε ιδανική), το pH του ( 6,6 με 7,0 θεωρείτε ιδανικό) και η παρουσία χλωρίου μέσα σε αυτό, είναι επίσης παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα του νερού.