3. Πλάγιες ερωτήσεις Ορισμός: ονομάζονται έτσι, διότι μεταφέρονται εμμέσως (πλαγίως) από ένα πρόσωπο σε άλλο.

Ερμηνεία Ευθεία ερώτηση: Tί ποιεῖς; Τι κάνεις; Πλάγια ερώτηση: Ἠρώτησε τὸν φίλον τι ποιοίη. Ρώτησε το φίλο τι κάνει (ή, τι έκανε). Η πλάγια ερώτηση δεν έχει ποτέ ερωτηματικό και εξαρτάται από μία κύρια πρόταση, η οποία εξυπηρετεί τη μεταφορά της ερώτησης με πλάγιο τρόπο προς έναν τρίτον.

(Συνέχεια θεωρίας) Εισαγωγή: (α) οι πλάγιες ερωτήσεις ολικής αγνοίας εισάγονται με εἰ, ἐάν, ἄν, ἤν, εἰ-ἤ, πότερον (πότερα)-ἤ, εἴτε-εἴτε. (β) οι πλάγιες ερωτήσεις μερικής αγνοίας εισάγονται με ερωτηματικές ή αναφορικές αντωνυμίες και με ερωτηματικά ή αναφορικά επιρρήματα.

Ερμηνεία Ολική άγνοια: όταν η ερώτηση δηλώνει ότι το υποκείμενο αγνοεί όλα όσα σχετίζονται με την ερώτηση, τότε εκφράζει ολική άγνοια. Μερική άγνοια: όταν η ερώτηση δηλώνει ότι το υποκείμενο αγνοεί ένα μέρος όσων σχετίζονται με την ερώτηση, τότε εκφράζει μερική άγνοια. *Οι πλάγιες ερωτήσεις, ανάλογα με το αν έχουν ένα ή δύο σκέλη, λέγονται μονομελείς ή διμελείς.

Εφαρμογή 1 Ἀπορεῖς εἰ διδακτόν ἐστιν ἀρετή. Δεν ξέρεις αν η αρετή διδάσκεται. Σκόπει ἐὰν καὶ σοὶ ἀρέσκῃ. Σκέψου αν σου αρέσει και σένα. Ἀγνοῶ ὅπου ἐσμέν. Δεν ξέρω πού βρισκόμαστε. Ἤρετο τίς ἡ ποινὴ εἴη. Ρώτησε ποια ήταν η ποινή.

Εφαρμογή 2 Σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει τοῦτο ἤ σοί. Ας εξετάσουμε αν ταιριάζει σε μας αυτό ή σε σένα. Κρίνετε πότερον ἡ ἀρετὴ μᾶλλον ἤ ἡ φυγὴ σώζει τὰς ψυχάς. Εξετάστε αν η αρετή ή η φυγή σώζει τις ψυχές.

(Συνέχεια θεωρίας) Εκφορά: οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις εκφέρονται με τις ίδιες εγκλίσεις όπως και οι προηγούμενες δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις (ειδικές, ενδοιαστικές) και εκφράζουν τα ίδια πράγματα, με την προσθήκη της υποτακτικής που λέγεται απορηματική. Λειτουργία (συντακτικός ρόλος): όπως και οι προηγούμενες προτάσεις.

Εφαρμογή 3 Ἠρώτα εἰ ἄλλη εἴη ὁδός. Ρωτούσε αν υπάρχει άλλος δρόμος. Ἀπορῶ τί πρῶτον εἴπω. Δεν ξέρω τι να πω πρώτο. Εἰπέ μοι πότερον ἡ γῆ πλατεῖά ἐστιν ἤ στρογγύλη. Πές μου αν η γη είναι επίπεδη ή στρογγυλή. Ἐλέγετο καὶ τίνι τρόπῳ ἡ ναυμαχία ἐγένετο. Συζητιόταν και με ποιο τρόπο διεξήχθη η ναυμαχία. Τοῦτο σκεψώμεθα, εἰ ἀληθῆ λέγεις. Ας εξετάσουμε αυτό, αν δηλαδή λες την αλήθεια.

Ανακεφαλαίωση Οι πλάγιες ερωτήσεις διατυπώνουν μία ερώτηση έμμεσα (πλάγια) μέσω τρίτου προσώπου. Εισάγονται με υποθετικούς, ερωτηματικούς, αναφορικούς συνδέσμους κ.τ.λ. Εκφέρονται όπως όλες οι ονοματικές προτάσεις. Λειτουργούν όπως όλες οι ονοματικές προτάσεις. Διακρίνονται σε ολικής ή μερικής αγνοίας και μονομελείς ή διμελείς.

Εξάσκηση Από το Ασκησιολόγιο για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα πρέπει να γίνει η άσκηση για τις Πλάγιες Ερωτήσεις στη σ. 21.