Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης Μάθημα 6ο Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Α. Πληθυσμιακές μεταβολές Εντυπωσιακή πληθυσμιακή αύξηση Αποτέλεσμα; Μετανάστευση α) εσωτερική προς βιομηχανικές πόλεις β) εξωτερική προς ---- ΗΠΑ ---- Καναδά ---- Αυστραλία

Έλληνες μετανάστες στην Αμερική

Άφιξη στην Αμερική

Δουλεύοντας στο σιδηρόδρομο

Β. Κοινωνικοί μετασχηματισμοί Ποιες ήταν οι κοινωνικές τάξεις; Αριστοκράτες – μεγαλογαιοκτήμονες Αστοί Αγρότες εργάτες

αριστοκράτες

Αριστοκράτες -μεγαλοαστοί Ανατολική & μεσογειακή Ευρώπη Στην Αγγλία Στη Γαλλία Παρέμεναν ισχυροί Ασχολούνταν με επιχειρήσεις Περιοριζόταν η επιρροή τους > γιατί;

Οι αστοί Μεγαλοαστοί Μεσοαστοί Μικροαστοί Ποιοι συγκροτούσαν την άρχουσα (κυρίαρχη) κοινωνική τάξη; Οι μεγαλοαστοί Γιατί; Επειδή διέθεταν πλούτο, κοινωνικό κύρος & πολιτική επιρροή

μεγαλοαστοί

Οι αγρότες αποτελούσαν την πλειονότητα στην Ευρώπη ζούσαν υπό εξαιρετικά ασταθείς συνθήκες γι’ αυτό > μετανάστευαν

αγρότες

Οι εργάτες αυξάνονταν ανάλογα με την ανάπτυξη της βιομηχανίας αυξάνονταν ανάλογα με την ανάπτυξη της βιομηχανίας ζούσαν υπό άθλιες συνθήκες

εργάτες

Περιγράφω τις συνθήκες ζωής των εργατών Εργασία Ανάπαυση Πληρωμή Διαβίωση Κατοικία Μέσος όρος ζωής 12-16 ώρες/ημέρα όχι πείνας ανθυγιεινή, στριμωγμένοι όλοι μαζί 27 χρόνια σε πόλεις της Γαλλίας

Γ. Σοσιαλιστικές θεωρίες Σοσιαλισμός = θεωρίες που τόνιζαν την προτεραιότητα του κοινωνικού (social) συμφέροντος έναντι του ατομικού Πότε; β΄ μισό 19ου αι. Ποια θεωρία ήταν αντίθετη; ……………………………… Αιτία εμφάνισης; Έντονα κοινωνικά προβλήματα Δηλαδή; Ανισότητα Φτώχεια Εξαθλίωση Αρχικά; Ουτοπικός σοσιαλισμός

Το κομουνιστικό μανιφέστο (1848) Κάρολος Μαρξ Φρειδερίκος Ένγκελς

Κ. Μαρξ, Το Κεφάλαιο (3 τόμοι) Οικονομική μελέτη κριτικής του καπιταλισμού Α) κύρια αιτία κοινωνικής αδικίας > η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής σε λίγους αστούς Β) η εργατική τάξη έπρεπε να οργανωθεί σ’ ένα δικό της πολιτικό κόμμα με σκοπό : Την ανατροπή του καπιταλισμού Τη δημιουργία μιας αταξικής κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο =η θεωρία του μαρξισμού Σχολιάζουμε………………………………………………………

= σύνολο υλικών στοιχείων απαραίτητων για την παραγωγική διαδικασία μέσα παραγωγής Π.χ. πρώτες ύλες, υλικά, ενέργεια, μηχανές, μεταφορικά μέσα

Δ. Η ανάπτυξη του συνδικαλισμού

συνδικαλισμός Μέσα : σωματεία, συνδικάτα, απεργία στόχοι :προασπίζουν κοινά συμφέροντα & προβάλλουν διεκδικήσεις Μέσα : σωματεία, συνδικάτα, απεργία συνδικαλισμός = συλλογική δραστηριότητα ανθρώπων του ίδιου επαγγέλματος

1η Μαΐου 1886 στο Σικάγο

Εργατική απεργία για 8ωρη εργασία

Καταπνίγηκε στο αίμα

Τι γιορτάζουμε από τότε ως παγκόσμια μέρα εργατών; Τι γιορτάζουμε από τότε ως παγκόσμια μέρα εργατών;

Τι πέτυχαν οι εργάτες στα τέλη του 19ου αι.; μείωση ωρών εργασίας σε 10 ώρες /ημέρα δημιουργία ταμείων ασφάλισης > γιατί; σε περίπτωση ατυχήματος, απόλυσης, ασθένειας υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας με εργοδότες > γιατί; κατώτερες αμοιβές, όχι υπερεκμετάλλευση τι συμβαίνει σήμερα;

Η πάλη των τάξεων

Ε. Η πολιτική οργάνωση των εργατών στα τέλη του 19ου αι. δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη σοσιαλιστικά & εργατικά κόμματα γιατί πρώτα σε Αγγλία & Γαλλία; 2 δρόμοι για την ανατροπή του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση σοσιαλιστικού καθεστώτος : Α) εκλογές Β) επανάσταση

ΣΤ. Το κίνημα για τη χειραφέτηση της γυναίκας τον 19ο αιώνα : πολλές γυναίκες εργάζονταν > σε εργοστάσια και επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα : Α) να αποκτήσουν οικονομική ανεξαρτησία Β) να διεκδικήσουν νομική & πολιτική χειραφέτηση Έμελιν Πάνκχορστ Κοινωνική & Πολιτική Ένωση Γυναικών Φεμινισμός > πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες

Αγγλίδα σουφραζέτα –αφίσα εποχής 1910

Σουφραζέτες διαδηλώνουν στη Ν. Υόρκη 1915

Έμελιν Πάνκχορστ

συμπέρασμα ο 19ος αιώνας ήταν περίοδος διαμόρφωσης και σύγκρουσης ιδεών πολιτικών αγώνων και κοινωνικών κινημάτων για τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, των γυναικών & γενικά των καταπιεσμένων Συγκρίνουμε με το σήμερα, την αρχή του 21ου αιώνα > τι παρατηρούμε;