Διαταραχές Λόγου και Μαθησιακές Δυσκολίες Η σημασία της πρόληψης πριν την έναρξη του σχολείου Ελισάβετ Κυριακοπούλου – Μπαμπινιώτη, M.S. CCC-SLP Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας spell@otenet.gr
Γλωσσική κατάκτηση Συνεχής διαδικασία Πολύ σημαντική περίοδος τα πρώτα έξι χρόνια Στόχος το παιδί να φτάσει έτοιμο στην πρώτη δημοτικού Προφορικός λόγος → γραπτός λόγος → κοινωνική και ψυχική ισορροπία Εμφάνιση γλωσσικών διαταραχών: ανάγκη για αποκατάσταση και σχέση με μαθησιακές δυσκολίες
Πρόγνωση μαθησιακών δυσκολιών Σχέση γλωσσικών διαταραχών στην προσχολική ηλικία και δυσκολιών στην ανάγνωση και τη γραφή Μεγάλη προγνωστική δύναμη Τρεις ομάδες παιδιών «υψηλού κινδύνου» για την εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών:
1. Παιδιά με διαγνωσμένη καθυστέρηση ή διαταραχή λόγου και ομιλίας Κατανόηση: ακολουθία εντολών, διάβασμα παραμυθιών Έκφραση: «το αγόρι κόβει», «το παιδιά», «ξεκινίζει», «το δικό σου μπάλα», «πώς το λένε;», «βάζω τα ρούχα», σύντομη και ανοργάνωτη αφήγηση Ονομασία και ανάκληση: λέξεις, μήνες, ημέρες, αριθμοί Φωνολογία: κ→ τ, χ → τ, γ → ντ, γκ → ντ, «καπέτο» αντί «πακέτο» Φωνολογική ενημερότητα: «γάτα»
2. Παιδιά με ήπια ή υποβόσκοντα προβλήματα λόγου Ικανοποιητική κατανόηση, καταληπτή ομιλία, γενικά καλή έκφραση αλλά ίχνη λαθών σε φθόγγους: «καφράκια», «σκάδερφο» Χαριτωμένα μέχρι που πάνε σχολείο Δύσκολο να ανιχνευθούν
3. Παιδιά με φυσιολογικές γλωσσικές δεξιότητες αλλά δυσκολίες στην προσοχή, στη μνήμη ή με μειωμένο κίνητρο Δυσκολία με το πιο προηγμένο λεξιλόγιο και σύνταξη γραπτού λόγου Όχι εύκολο να ανιχνευθούν, ωριμότητα;
Θέματα που πρέπει να προσέξουμε Ατομικός ρυθμός ανάπτυξης Ιδιαίτερη προσοχή να μην κατατάξουμε ένα παιδί πρόωρα και άδικα, όχι ταμπέλες Στόχος ο έγκαιρος εντοπισμός των δυσκολιών και η πρόληψη της σχολικής αποτυχίας
Συμπέρασμα Ανάγκη για ύπαρξη ανιχνευτικών εργαλείων, όπως το Α’ ΤΕΣΤ Πρόληψη και δράση πριν το παιδί έρθει αντιμέτωπο με τη σχολική αποτυχία