ΒΑΚΟΥΦΤΣΗΣ ΒΑΙΟΣ Τεχνολόγος Οχημάτων

Άκαυστοι υδρογονάνθρακες (HC) Έχουν τη δική τους ιδιαίτερη οσμή. Με την παρουσία οξειδίων του αζώτου και ηλιακού φωτός σχηματίζουν προϊόντα οξείδωσης τα οποία ενοχλούν τις βλεννώδεις μεμβράνες της μύτης. Κάποιοι από αυτούς τους υδρογονάνθρακες θεωρούνται καρκινογόνοι. Οξείδια του αζώτου (ΝO x ) Έχουν οξεία μυρωδιά η οποία ερεθίζει τα αναπνευστικά όργανα. Είναι εξαιρετικά τοξικό αέριο και προσβάλλει τα μάτια, το βρογχικό σύστημα, το ανώτερο και κατώτερο αναπνευστικό σύστημα, στα οποία μπορεί και διεισδύει λόγω της διαλυτότητας του στο νερό. Σε υψηλές δόσεις μπορεί να καταστρέψει την εσωτερική επιφάνεια των αναπνευστικών οργάνων. Αντιδρά με τους ιστούς των πνευμόνων, δημιουργώντας ερεθισμούς κυρίως στα άκρα των βρόγχων και των κυψελίδων, καταστρέφοντας τα μαστίγια και προσβάλλοντας συγκεκριμένες κατηγορίες χημικών ενώσεων όπως λίπη, πρωτεΐνες.

Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι άχρωμο, άοσμο, άγευστο και αόρατο, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο εξαιτίας της υψηλής τοξικότητάς του. Η τοξική δράση οφείλεται στη μεγάλη χημική συγγένεια που έχει με την αιμογλοβίνη (Hb) του αίματος ( μεγαλύτερη απ΄ ότι του Ο 2 με την Ηb). Με αποτέλεσμα η έλξη να είναι 210 έως 250 φορές ισχυρότερη από την τάση που έχει το οξυγόνο να ενωθεί με την αιμοσφαιρίνη. Έτσι η παρουσία του CO στον αέρα που εισπνέουμε περιορίζει την οξυγόνωση των κυττάρων επειδή αντικαθιστά το οξυγόνο στην οξυαιμογλοβίνη (O 2 -Hb) και σχηματίζει την καρβοξυαιμογλοβίνη (CO-Hb). O 2 -Hb + CO → CO-Hb + Ο 2 Με συνεχή έκθεση σε μεγάλες συγκεντρώσεις CO παρατηρείται ξαφνική απώλεια της συνείδησης χωρίς αναπνευστικές διαταραχές, η οποία συνεχιζόμενη προκαλεί θάνατο.

Διοξείδιο του θείου (SO 2 ) Το SO 2 έχει δυσάρεστη και πνιγηρή οσμή. Είναι εξαιρετικά ευδιάλυτο στο νερό και έτσι απορροφάται εύκολα από τη βλέννα των ρινικών κοιλοτήτων του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος. Σε υψηλές συγκεντρώσεις ( > 20ppm) είναι δυνατό να προκαλέσει τη δημιουργία πνευμονικού οιδήματος. Η πρώτη αντίδραση μετά την εισπνοή αέρα που περιέχει μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του θείου είναι η έκκριση βλέννας για την απορρόφηση του, η οποία προκαλεί σοβαρή αντίσταση στην αναπνοή. Οι επιπτώσεις του SO 2 αυξάνονται ιδιαίτερα με τα αιωρούμενα σωματίδια. Αυτά βοηθούν το SO 2 να φτάσει ευκολότερα στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου. Σε χαμηλές συγκεντρώσεις (0,1-0,7 ppm), αλλά σε μακροχρόνια βάση, παρατηρείται αύξηση των αναπνευστικών νοσημάτων, μακροχρόνια προξενούν εκφυλιστικά φαινόμενα σε κύτταρα πυρηνικών οξέων (DNA, RNA) με την πιθανότητα εμφάνισης μακροπρόθεσμα καρκίνου.

Όζον (Ο 3 )  Το όζον ασκεί ερεθιστική δράση στον αναπνευστικό βλεννογόνο, προκαλώντας ένα ελαφρό οίδημα, το οποίο εμφανίζεται μετά την πρώτη ώρα της έκθεσης του σε αυτό και παραμένει για τουλάχιστον 20 ώρες Προκαλεί οξειδωτικές αλλοιώσεις και φλεγμονές, οι οποίες συνοδεύονται από βήχα, άλγος στο στήθος, κεφαλαλγία και δυσφορία.  Το όζον στερεί τους ιστούς από το οξυγόνο, παρεμποδίζοντας τη σωστή μεταφορά του σε αυτούς (κατά παρόμοιο τρόπο με το μονοξείδιο του άνθρακα) Επιπρόσθετα, προκαλεί μείωση της κανονικής λειτουργίας του πνεύμονα, αλλοίωση στον όγκο και τη ροή του αέρα, αύξηση της αντίστασης των αεραγωγών του αναπνευστικού συστήματος και μπορεί να επιφέρει αλλοιώσεις της καρδιαγγειακής λειτουργίας

Αιωρούμενα στερεά σωματίδια Ανάλογα με το μέγεθος τους, εισέρχονται μέχρι την ρινική κοιλότητα, σε κάποιους πρώτους βρόγχους του πνεύμονα, όπως και μέχρι τις πνευμονικές κυψελίδες Μαύρος Καπνός (BS): μαύρα σωματίδια διαμέτρου < 4μm ΡΜ 10 : σωματίδια με διάμετρο < 10μm ΡΜ 2.5 : σωματίδια με διάμετρο < 2.5μm ΡΜ 1 : σωματίδια με διάμετρο < 1μm Αριθμός σωματιδίων Στοιχειακός άνθρακας το 90% των εκπεμπόμενων σωματιδίων από πετρελαιοκίνητα οχήματα είναι (κατά μάζα) ΡΜ 1