1 H νομοθεσία της δυναστείας των Μακεδόνων και των Κομνηνών

2 Αναθεώρηση της τότε ισχύουσας νομοθεσίας με στόχους: Α) Βελτίωση της λειτουργίας της διοίκησης Β) Αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων Νέα νομοθεσία: 1.Πρόχειρος Νόμος: αντικατέστησε την «Εκλογή» των Ισαύρων 2. Επαναγωγή: Εισαγωγή στον Πρόχειρο Νόμο, όριζε τις αρμοδιότητες του Αυτοκράτορα και του Πατριάρχη 3. Βασιλικά: Αναθεώρηση νόμων Ιουστινιανού 4. Επαρχικόν Βιβλίον: αφορά τη λειτουργία των συντεχνιών 5. Νεαραί: στοχεύουν στον περιορισμό της μεγάλης γαιοκτησίας 2 Α. H νομοθετική δραστηριότητα

3 3 Οι δυνατοί επιδίωκαν να ιδιοποιηθούν τη γη των φτωχών γεωργών, να αποσπάσουν προνόμια, να αυξήσουν την ισχύ τους και να αυξήσουν τη συμμετοχή τους στην εξουσία, έως και να κατακτήσουν τον θρόνο. Η δυναστεία των Μακεδόνων επεδίωκε να περιορίσει την ισχύ των δυνατών και τις καταχρήσεις τους, ώστε να διαφυλάξει τον θρόνο, να μην αδυνατήσει η άμυνα του κράτους, που στηριζόταν στους στρατιώτες-γεωργούς των θεμάτων, να μη στερηθεί το κράτος τους φόρους που πλήρωναν οι στρατιώτες-γεωργοί. Β. Νόμοι και αγώνας κατά των Δυνατών

Οι «Νεαραί» (δηλαδή οι Νέοι νόμοι) υπέρ των φτωχών γεωργών 1.Αν πρέπει να πωληθεί ένα κομμάτι γης, να πωλείται κατά προτεραιότητα σε συγγενείς και γείτονες (μείωση της πιθανότητας να πωληθεί σε δυνατό) 2.Να αποδοθούν στους παλιούς ιδιοκτήτες όσα χωράφια σφετερίστηκαν (οικειοποιήθηκαν παράνομα) οι δυνατοί, χωρίς να δώσουν αποζημίωση. 3.Απαγορεύεται η αγοραπωλησία στρατιωτικών κτημάτων. Οι κάτοχοι στρατιωτικών κτημάτων είναι υποχρεωμένοι να στρατεύονται. 4.Περιορίζεται η αύξηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. 5.Οι δυνατοί είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν τους φόρους των φτωχών του χωριού, δηλαδή αντικαθίσταται το αλληλέγγυον (η υποχρέωση που καθιέρωσε ο Νικηφόρος Φωκάς να πληρώνει η κοινότητα τους φόρους των φτωχών).

Η εσωτερική πολιτική των Κομνηνών Η δυναστεία των Κομνηνών ακύρωσε την προσπάθεια που έκαναν οι αυτοκράτορες της Μακεδονικής δυναστείας νομοθετώντας τις «Νεαράς» κατά τη διάρκεια του 10 ου αι. Οι Κομνηνοί αποφάσισαν να στηρίξουν την πολιτική τους στη συνεργασία με τους δυνατούς. Επινόησαν τον θεσμό της Πρόνοιας, της παραχώρησης δηλαδή σε δυνατούς: α) αγροκτημάτων β) του δικαιώματος να εισπράττουν ως προσωπικά έσοδά τους φόρους μιας περιοχής με αντάλλαγμα την παροχή στρατιωτικών υπηρεσιών.

Συνέπειες της εσωτερικής πολιτικής των Κομνηνών Αύξηση της οικονομικής και κοινωνικής ισχύος των δυνατών Εξαθλίωση απλών αγροτών, που έχασαν τα κτήματά τους Διάλυση των θεματικών στρατών, αντικατάσταση των στρατιωτών-γεωργών από μισθοφόρους, άρα αποδυνάμωση της άμυνας.