Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015

Το πεπτικο συστημα περιλαμβανει διαφορα οργανα των οποιων η λειτουργια είναι η πεψη των τροφων.

Ο πεπτικος σωληνας εχει μακρος περιπου 9 μετρα και αποτελειται από: -το στομα -το φαρυγγα -τον οισοφαγο -το στομαχι -το λεπτο εντερο -το παχυ εντερο

ΠΕΠΤΙΚΟΙ ΑΔΕΝΕΣ Σιελογονοι αδενες είναι 3 διφυεις (παρωτιδα,υπογναθιος,υπογλωσσιος). Και 2 μεγαλοι μονοφυεις: -Ηπαρ. -Παγκρεας.

Τα δοντια χωριζουν την στοματικη κοιλοτητα σε 2 χωρους: -μπροστα το προστομιο -πισω το ιδιως κοιλο του στοματος.

Το στομα είναι η αρχη του πεπτικου σωληνα και σχηματιζει μια κοιλοτητα που αρχιζει μπροστα με τη στοματικη σχισμη των ειλεων και τελειωνει πισω στον ισθμο του φαρυγγα. Μεσα στη στοματικη κοιλοτητα βρισκονται: -τα δοντια -η γλωσσα

ΤΟΙΧΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΟΜΙΟΥ Μπροστα τα χειλη Στα πλαγια οι παρειες Πισω τα ουλα και τα δοντια Τα χειλη χωριζονται από την στοματικη σχισμη σε ανω και κατω χειλος και αποτελουνται από εξω προς τα μεσα από -δερμα -μυς -βλεννογονο

Τα ορια τους είναι: -πανω η βαση της μυτης -πλαγια οι ρινοχειλικες αυλακες -κατω η γενειοχειλικη αυλακα Το ελευθερο ακρο του κάθε χειλους γυρω από την στοματικη σχισμη εχει χρωμα κοκκινωπο και λεγεται προχειλιδιο.

Οι παρειες αποτελουνται: -εξω από δερμα -στο μεσο από μυς (η μυικη στοιβαδα αποτελειτι από το βυκανητη και το μασητηρα μυ) -μεσα από βλεννογονο Το οριο τους είναι: -πανω το υποκογχιο χειλος -κατω η κατω γναθος -μπρος οι ρινοχειλικες αυλακες -πισω ο μασητηρας μυς Το μερος της παρειας που προεξεχει περισσοτερο πανω από το ζυγωματικο οστο λεγεται μηλο της παρειας. Τα ουλα αποτελουνται από τον βλεννογονο που καλυπτει τις φατνιακες αποφυσεις της ανω και της κατω γναθου.

ΔΟΝΤΙΑ Χωριζονται σε νεογιλη οδοντοστοιχια: -4 τομεις -2 κυνοδοντες -4 γομφιους Ο ανθρωπος εχει 2 οδοντοφυιες:την νεογιλη που αρχιζει τον 6ο μηνα μετα τη γεννηση και συμπληρωνεται στο 2ο ετος της ηλικιας, Και τη μονιμη οδοντοφυια που αρχιζει στο 6ο ετος και συμπληρωνεται στο 21 ετος.

Νεογιλη οδοντοφυια;αποτελειται από 20 δοντια,10 στην ανω και 10 στην κατω γναθο. Τα μονιμα δοντια είναι 32. Η μονιμη οδοντοστοιχια αποτελειται από: - 4 τομεις - 2 κυνοδοντες - 4 προγομφιοι - 6 γομφιοι Ο τελευταιος λεγεται σωφρονιστηρας η φρονιμιτης.

ΤΟ ΚΑΘΕ ΔΟΝΤΙ ΕΧΕΙ -τη ριζα -τη μυλη -τον αυχενα -την κοιλοτητα Εκτος από τον πολφο το υπολοιπο μερος των δοντιων είναι σκληρο και αποτελειται από 3 διαφορετικες ουσιες:την οδοντινη,την οστεινη,την αδαμαντινη.

ΓΛΩΣΣΑ Χρησιμευει: -στη μασηση -καταποση -ομιλια -αφη -γευση Εχει 3 μερη: -Τη βαση η ριζα -το σωμα -την κορυφη

Ο βλεννογονος στην πανω επιφανεια της γλωσσας εχει πολλες προεξοχες τις θηλες που αναλογα με το σχημα ονομαζονται: -τριχοειδεις -μυκητοειδεις -φυλλοειδεις -περιχαρακωμενες που σχηματιζουν το γευστικο λαμδα. Το 1/5 των μυκητοειδων και των περιχαρακωμενων θηλων περιεχουν ειδικα κυτταρα για τη γευση.

Οι περιχαρακωμενες θηλες είναι μπροστα και παραλληλα με την τελικη σχισμη σχηματιζοντας ένα άλλο Λ, το γευστικο λαμδα. Πισω από την τελικη αυλακα στο πανω μερος της γλωσσας υπαρχει λεμφικος ιστος που αποτελει την γλωσσικη αμυγδαλη. Στην κατω επιφανεια της γλωσσας στη μεση υπαρχει μια πτυχη του βλεννογονου ο χαλινος και στα πλαγια δυο άλλες πτυχες οι οδοντωτες. Κατω από την γλωσσα στο εδαφος του στοματος υπαρχουν δυο άλλες εγκαρσιες πτυχες, οι υπογλωσσιες που σχηματιζονται από τους υπογλωσσιους αδενες.

ΜΥΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Αυτοχθονες Ετεροχθονες -ο ανω επιμηκης γλωσσικος -ο κατω επιμηκης γλωσσικος -ο εγκαρσιος γλωσσικος -ο καθετος γλωσσικος Ετεροχθονες -ο βελονογλωσσικος -ο γενειογλωσσικος -ο υογλωσσικος -ο γλωσσουπερωιος -ο φαρυγγογλωσσικος -ο αμυγδαλογλωσσικος

ΝΕΥΡΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ -το υπογλωσσιο (κινητικο) -το ανω λαρυγγικο (αισθητικο) -το γλωσσικο (αισθητικο και γευστικο) -το γλωσσοφαρυγγικο (αισθητικο και γευστικο)

ΥΠΕΡΩΑ (ΟΥΡΑΝΙΣΚΟΣ) Αποτελει το πανω τοιχωμα του στοματος και χωριζεται σε: -σκληρη -μαλακη υπερωα Η σκληρη υπερωα αποτελειται από την υπερωιο αποφυση της ανω γναθου και τα υπερωια οστα που καλυπτονται από βλεννογονο και χωριζουν την κοιλοτητα του στοματος από την κοιλοτητα της μυτης.

Η μαλακη υπερωα είναι η συνεχεια προς τα πισω της σκληρης υπερωας Η μαλακη υπερωα είναι η συνεχεια προς τα πισω της σκληρης υπερωας.Αποτελειται εξω από βλεννογονο και μεσα από μυς: -το σταφυλιτη μυ -τον ανελκτηρα της υπερωας -τον διατεινοντα την υπερωα -τον γλωσσουπερωιο -τον φαρυγγουπερωιο που κινουν την μαλακη υπερωα στην ομιλια και την καταποση.

Το πισω χειλος της μαλακης υπερωας στο μεσο εχει μια προσεκβολη που λεγεται σταφυλη και στα πλαγια σχηματιζει δυο πτυχες: -την γλωσσουπερωιο -την φαρυγγουπερωιο που αποτελουνται εξω από βλεννογονο και μεσα από τους ομωνυμους μυς.

Μεταξυ των 2 πτυχων που λεγονται και παρυσθμιες καμαρες σχηματιζεται μια κοιλοτητα ο αμυγδαλικος κολπος μεσα στην οποια βρισκεται ο λεμφικος ιστος που αποτελει την παρισθμιο αμυγδαλη.

ΦΑΡΥΓΓΑΣ -ινομυωδης σωληνας που συνδεει το στομα με τον οισοφαγο και τη μυτη με τον λαρυγγα. -εχει μηκος 12-14 εκ. και χωριζεται σε 3 μερη: -το ρινοφαρυγγα -τον στοματοφαρυγγα -τον λαρυγγοφαρυγγα

ΡΙΝΟΦΑΡΡΥΓΓΑΣ:επικοινωνει πανω με την κοιλοτητα της μυτης -κατω συνεχιζεται με το στοματοφαρυγγα -στο πισω τοιχωμα του ρινοφαρυγγα υπαρχει λεμφικος ιστος που σχηματιζει την φαρυγγικη αμυγδαλη. -στα πλαγια τοιχωματα υπαρχουν ένα δεξια και ένα αριστερα τα στομια των σαλπιγγων και ο λεμφικος ιστος που σχηματιζει τις 2 σαλπιγγικες αμυγδαλες.

ΣΤΟΜΑΤΟΦΑΡΥΓΓΑΣ:επικοινωνει προς τα πανω με τον ρινοφαρυγγα -εμπρος με την κοιλοτητα του στοματος -προς τα κατω με τον λαρυγγα και τον λαρυγγοφαρυγγα. -εξυπηρετει την αναπνοη και την πεψη.

ΛΑΡΥΓΓΟΦΑΡΥΓΓΑΣ:είναι πισω από τον λαρυγγα -επικοινωνει πανω με τον στοματοφαρυγγα -κατω με τον οισοφαγο -εξυπηρετει την πεψη

ΜΥΕΣ ΤΟΥ ΦΑΡΥΓΓΑ Είναι γραμμωτοι και χωριζονται στους: Σφιγκτηρες: ανω (κεφαλοφαρυγγικος) Μεσο (υοφαρυγγικος) Κατω (λαρυγγοφαρυγγικος) Ανελκτηρα:βελονοφαρυγγικος

ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ Συνδεει τον φαρυγγα με το στομαχι Εχει μηκος 25 εκ. και χωριζεται σε 4 μερη: -το τραχηλικο 5-7 εκ -το θωρακικο 16-18 εκ -το διαφραγματικο 1 εκ -το κοιλιακο 1-4 εκ. Σχηματιζει 2 πλαγιες καμπες:τη μια στο τραχηλικο μερος με το κυρτο προς τα αριστερα Και την άλλη στο θωρακικο μερος με το κυρτο προς τα δεξια.

Ο οισοφαγος παρουσιαζει 4 στενωματα: -το κρικοειδες (από το κρικοειδη χονδρο του λαρυγγα) -το αορτικο (από το αορτικο τοξο) -το βρογχικο (από τη ριζα του αριστερου βρογχου) -το διαφραγματικο (πανω από το οισοφαγικο τρημα του διαφραγματος) Το τοιχωμα του εκτος από το κοιλιακο μερος αποτελειται από 3 κυριους χιτωνες; -το μυικο από εξω -τον υποβλεννογονιο -το βλεννογονο από μεσα

Οι ινες του μυικου χιτωνα σχηματιζουν 2 στιβαδες: Την επιμηκη από εξω Την κυκλοτερη από μεσα Οι μυικες ινες στο πανω μερος του οισοφαγου είναι γραμμωτες και στο κατω λειες.Το επιθηλιο του βλεννογονου του οισοφαγου είναι πολυστιβο πλακωδες. Το κοιλιακο μερος του οισοφαγου καλυπτεται από εξω και από περιτονεο που αποτελει τον ορογονο χιτωνα του οισοφαγου.

ΣΤΟΜΑΧΙ Βρισκεται στο πανω μερος της κοιλιας επικοινωνει με το καρδιακο στομιο προς τα πανω με τον οισοφαγο, και με το πυλορικο στομιο προς τα κατω με τον δωδεκαδακτυλο.Ειναι ένα ανευρυσμα του πεπτικου σωληνα που μοιαζει με ασκο.

ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ ΧΩΡΙΖΕΤΑΙ 1.Στο θολο που σχηματιζει ένα σακο πανω και αριστερα από το καρδιακο στομιο 2.Στο σωμα που είναι το μερος του στομαχου μεταξυ του θολου και της γωνιακης εντομης 3.Στο αντρο που είναι το μερος που περιλαμβανεται μεταξυ της εντομης και του πυλωρικου στομιου και αποτελει το κατωτερο ¼ του στομαχου.

Το στομαχι είναι πλατυ από εμπρος προς τα πισω -εχει 2 τοιχωματα το μπρος και το πισω -και 2 χειλη το αριστερο που είναι μακρυτερο και ονομαζεται μειζον τοξο -και το δεξιο που είναι πιο κοντο και ονομαζεται ελασσον τοξο.

Το στομαχι στηριζεται στην θεση του από τα εξης ανατομικα στοιχεια: -τον οισοφαγο και το δωδεκαδακτυλο -το μειζον επιπλουν -το γαστροφρενικο -το γαστροσπληνικο συνδεσμο.

-το ελασσον επιπλουν συνδεει το ελασσον τοξο του στομαχιου με τις πυλες του ηπατος.

ΤΟΙΧΩΜΑ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Εχει 4 στρωματα από μεσα προς τα εξω: 1.Ο ορογονος ,το περισπλαχνιο δηλ. το πεταλο του περιτονιου που καλυπτει το στομαχι 2.Ο μυικος χιτωνας που αποτελειται από 3 στιβαδες λειων μυικων ινων: -εξω επιμηκη -μεση κυκλοτερη -εσω λοξη Οι ινες της μεσης στιβαδας είναι πιο ανεπτυγμενες στον πυλωρο και σχηματιζουν τον πυλωρικο σφιγκτηρα.

3.Ο υποβλεννογονιος χιτωνας 4.Ο βλεννογονος που αποτελειται: -μονοστιβο κυλινδρικο επιθηλιο -χοριο από συνδετικο ιστο -αδενες που παραγουν υδροχλωρικο οξυ και βλεννα.

Αιματωση:από την δεξια και αριστερη γαστρικη αρτηρια -την δεξια και αριστερη γαστρο επιπλοικη αρτηρια -τις βραχειες γαστρικες αρτηριες. Οι φλεβες καταληγουν στην πυλαια φλεβα. Νευρωση:προερχεται από το φυτικο νευρικο συστημα.

ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Αποτελειται από 3 μερη: -το δωδεκαδακτυλο -την νηστιδα -τον ειλεο. Η νηστις και ο ειλεος σχηματιζουν ελικες για αυτό και μαζι αποτελουν το ελικωδες εντερο. Εχει μηκος γυρω στα 6 μετρα.

ΔΩΔΕΚΑΔΑΧΤΥΛΟΣ Εχει μηκος 25-30 εκ. Σχηματιζει από τον πυλωρο ως την νηστιδα μια αγκυλη με το κοιλο προς τα αριστερα. Χωριζεται σε 4 μοιρες: Την ανω (ηπατικη η βολβο) Την κατω (νεφρικη) Την οριζοντια (προαορτικη) Την ανιουσα.

Το πρωτο μερος λεγεται και βολβος-είναι το πιο φαρδυ και κινητο μερος και σε αυτό συνηθως γινονται τα ελκη. συνδεεται με το συκωτι και με τον ηπατοδωδεκαδακτυλικο συνδεσμο Στο δευτερο μερος του 12δακτυλου βρισκεται η θηλη η φυμα του Vater που αποτελει μια προεξοχη του βλεννογονου στην οποια καταληγουν μαζι ο χοληδοχος και ο μειζον παγκρεατικος πορος.

Το τριτο μερος χωριζεται από το τεταρτο με τα ανω μεσεντερια αγγεια που περνανε πανω από το δωδεκαδακτυλο. Το τεταρτο μερος χωριζεται από την νηστιδα εξωτερικα με το συνδεσμο του TREITJ που αποτελειται από συνδετικο ιστο και μυικες ινες.

Ο δωδεκαδακτυλος ερχεται σε σχεση προς τα πανω με το σηκωτι και τη χοληδοχο κυστη προς τα δεξια με το δεξιο νεφρο προς τα κατω με το εγκαρσιο κολο και τις εντερικες ελικες προς τα αριστερα φθανει ως το αριστερο νεφρο. Μεσα στην αγκυλη που σχηματιζει το 12δακτυλο βρισκεται η κεφαλη του παγκρεατος.

Το τοιχωμα του 12δακτυλου αποτελειται από εξω προς τα μεσα από 4 χιτωνες: -τον ορογονο -τον μυικο με 2 στιβαδες:την εξω επιμηκη, και την εσω κυκλοτερη -τον υποβλεννογονιο και -τον βλεννογονο με 3 στιβαδες: -επιθηλιο μονοστοιβο, κυλινδρικο και καλυκοειδες -χοριο -αδενες που είναι 2 ειδων:του Lieberkuhn και του Brunner.

Αιματωση 12δακτυλου:ανω και κατω παγκρεατο12δακτυλικη αρτηρια και οι φλεβες του καταληγουν στην πυλαια φλεβα.

ΕΛΙΚΩΔΕΣ ΕΝΤΕΡΟ Εχει μηκος 6-7 μετρα Καλυπτεται από περιτοναιο Κρεμμεται από μια μακρια πτυχη του περιτοναιου που λεγεται μεσεντεριο Σχηματιζει 15-17 ελικες Στηριζεται κυριως με το μεσεντεριο που το συνδεει με το πισω τοιχωμα της κοιλιας Βρισκεται στην κατω κοιλια, μπροστα καλυπτεται από το μειζον επιπλουν και πισω ερχεται σε σχεση με το 12δακτυλο, τους νεφρους, την αορτη και την κατω κοιλη φλεβα.

ΤΟΙΧΩΜΑ ΕΛΙΚΩΔΟΥΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Αποτελειται από 4 στρωματα από εξω προς τα μεσα: 1.τον ορογονο χιτωνα 2.τον μυικο χιτωνα με 2 στιβαδες -την εξω επιμηκη -την εσω κυκλοτερη 3.τον υποβλεννογονιο 4.τον βλεννογονο που αποτελειται από : Πολυστιβο κυλινδρικο επιθηλιο Χοριο με λεμφικο ιστο Αδενες (του Lieberkuhn) που παραγουν το εντερικο υγρο Λεμφοζιδια (μονηρη η σε ομαδες, τις πλακες του Payer).

ΝΗΣΤΙΔΑ είναι το πρωτο μερος του ελικωδους εντερου αρχιζει από την 12δαχτυλο-νηστιδικη καμπη και τελειωνει στον ειλεο συνηθως είναι αδεια από περιεχομενο σχηματιζει ελικες

ΕΙΛΕΟΣ -εχει μηκος μεγαλυτερο από την νηστιδα (3:2) και καταληγει στο τυφλο -οι ελικες εχουν διαμετρο πιο μικρη από τις ελικες της νηστιδος

ΜΕΣΕΝΤΕΡΙΟ Είναι μια πτυχη του περιτοναιου που μοιαζει με βενταλια Το στενοτερο μερος λεγεται ριζα με μηκος 15-20 εκ και ακουμπα στο πισω κοιλιακο τοιχωμα λοξα, από πανω και αριστερα ,προς τα κατω και δεξια. Το φαρδυτερο μερος του είναι αυτό που περιβαλλει το ελικωδες εντερο και το μηκος του είναι το ιδιο με το μηκος του εντερου.

Μικρες προσεκβολες του βλεννογονου στο εσωτερικο του εντερου σχηματιζουν τις λαχνες που αυξανουν την απορροφητικη επιφανεια και αποτελουν ένα από τα χαρακτηριστικα του ελικωδους εντερου.

ΑΠΟΦΥΣΗ MECKEL Είναι εξωτερικη προσεκβολη του τοιχωματος του ειλεου -υπαρχει στα 2% των ανθρωπων -είναι εμβρυολογικο υπολειμμα του ομφαλεντερικου πορου -εχει μηκος 5εκ. -βρισκεται 1 μετρο περιπου πανω από την ειλεοτυφλικη συμβολη.

Αρτηριες του ελικωδους εντερου: -από την ανω μεσεντεριο αρτηρια -οι φλεβες καταληγουν στην ανω μεσεντεριο φλεβα που παιρνει μερος στο σχηματισμο της πυλαιας φλεβας.

ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ Αρχιζει από το τελος του ειλεου από τον οποιο χωριζεται με την ειλεοκολικη βαλβιδα. Εχει μηκος 1.50 μετρο Χωριζεται:στο τυφλο -το ανιον -το εγκαρσιο κολον -το κατιον -το σιγμοειδες -και το ορθο.

Από το τυφλο κρεμεται η σκωληκοειδης αποφυση με μηκος 9-10 εκ. Το τυφλο με τη βαση της σκωληκοειδους βρισκονται στο δεξιο λαγονιο βοθρο. Τις περισσοτερες φορες η σκωληκοειδης αποφυση κρεμεται προς τα κατω και η θεση της λεγεται πυελικη. Άλλες φορες προς τα πανω, μπρος η πισω από το τυφλο η το τελικο μερος του ειλεου.

Το τυφλο εχει μηκος 8 εκ. Συνεχιζεται προς τα πανω με το ανιον που είναι στενοτερο και μακρυτερο 12-15 εκ. και φθανει κατω από το σηκωτι. Το κολον σχηματιζει μια καμπη προς τα αριστερα την ηπατικη η δεξια κολικη καμπη από την οποια αρχιζει το εγκαρσιον κολον.

Το εγκαρσιον κολον εχει μηκος 50 εκ Το εγκαρσιον κολον εχει μηκος 50 εκ. και φθανει αριστερα μεχρι την σπληνικη η αριστερη κολικη καμπη. Το σημειο αυτό συνεχιζει προς τα κατω το κατιον κολον που εχει μηκος 25 εκ. Συνεχεια προς τα κατω είναι το σιγμοειδες με μηκος 40-50 εκ. Το τελευταιο μερος του παχεος εντερου λεγεται ορθο με μηκος 12-16 εκ. και καταληγει στο πρωκτο η πρωκτικο δακτυλιο

Ο πρωκτικος δακτυλιος εχει 2 σφιγκτηρες τον εσω και τον εξω. Γενικα το παχυ εντερο καλυπτεται από περιτοναιο. Στο τοιχωμα του παχεος εντερου υπαρχουν 3 επιμηκεις ταινιες μια μπρος και δυο στα πλαγια Μεταξυ των ταινιων το τοιχωμα του παχεος εντερου σχηματιζει εκκολπωματα.Απο το τοιχωμα του παχεος εντερου κρεμμονται οι επιπλοικες αποφυσεις που αποτελουν προσεκβολες του περιτοναιου και περιεχουν λιπος και αγγεια.

ΤΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 4 ΧΙΤΩΝΕΣ -τον ορογονο -τον μυικο που αποτελειται από 2 στιβαδες, την εξω επιμηκη και την εσω κυκλοτερη. -τον υποβλεννογονο -τον βλεννογονο που αποτελειται από μονοστιβο κυλινδρικο επιθηλιο, από χοριο και από αδενες χωρις λαχνες.

ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Προερχεται από την ανω μεσεντεριο αρτηρια που αιματωνει το τυφλο το ανιον και το μισο εγκαρσιο Την κατω μεσεντεριο που αιματωνει το υπολοιπο εγκαρσιο το κατιον, το σιγμοειδες και το πανω μερος του ορθου Την εσω λαγονιο αρτηρια που αιματωνει το υπολοιπο μερος του ορθου. Το φλεβικο αιμα του παχεος εντερου μεσω της ανω και κατω μεσεντεριου φλεβας καταληγει στην πυλαια φλεβα εκτος του κατω μερος του ορθου από το οποιο το αιμα παροχετευεται στη μεση λαγονιο φλεβα.

ΠΕΠΤΙΚΟΙ ΑΔΕΝΕΣ Σιελογονοι αδενες:παραγουν σαλιο στην κοιλοτητα του στοματος Οι μεγαλοι σιελογονοι αδενες είναι 3: -η παρωτιτις -ο υπογναθιος -ο υπογλωσσιος Το εκκριμα τους το σαλιο μεταφερεται με τον εκφορητικο πορο στην κοιλοτητα του στοματος και με το ενζυμο πτυαλινη που περιεχει συντελει στην πεψη των πρωτεινων.

ΠΑΡΩΤΙΤΙΣ -είναι ο μεγαλυτερος από τους σιελογονους αδενες -βρισκεται στον οπισθιογναθιο χωρο μεταξυ της κατω γναθου και της μαστοειδους αποφυσεως κατω από τον εξω ακουστικο πορο. Ο εκφορητικος πορος της παρωτιδας που λεγεται και πορος του Stenon καταληγει στην σιελικη θηλη στο βλεννογονο της στοματικης κοιλοτητας.

ΥΠΟΓΝΑΘΙΟΣ ΑΔΕΝΑΣ βρισκεται στο υπογναθιο τριγωνο. ο εκφορητικος του πορος που ονομαζεται και πορος του Wharton εκβαλλει στο υπογλωσσιο φυμα,δεξια και αριστερα από τον χαλινο της γλωσσας.

ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΟΣ είναι ο μικροτερος από τους σιελογονους αδενες. βρισκεται στο εδαφος της στοματικης κοιλοτητας κατω από τον βλεννογονο. εχει ένα εκφορητικο πορο τον πορο του Bartholini που εκβαλλει στο υπογλωσσιο φυμα και πολλους μικροτερους πορους τους πορους του Ravini που εκβαλλουν στην υπογλωσσιο πτυχη.

ΗΠΑΡ ο μεγαλυτερος από τους πεπτικους αδενες εχει βαρος 1.5-2,0 κιλα βρισκεται στο πανω μερος της κοιλιας εχει πλουσια αιματωση το μεγαλυτερο μερος του ηπατος βρισκεται στο δεξιο υποχονδριο παιρνει όμως και μερος από το επιγαστριο και φτανει ως το αριστερο υποχονδριο

η πανω επιφανεια ακουμπα στο διαφραγμα η πισω επιφανεια ερχεται σε σχεση με το διαφραγμα,την αορτη και τον οισοφαγο η κατω επιφανεια εχει σχεση με το στομαχι, το 12δακτυλο, τη δεξια κολικη καμπη και το δεξιο νεφρο το περιτοναιο σκεπαζει σχεδον ολο το ηπαρ.

ΤΟ ΗΠΑΡ ΣΧΗΜΑΤΙΖΕΙ ΠΤΥΧΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ -δρεπανοειδη συνδεσμο -στεφανιαιο συνδεσμο -2 τριγωνοι συνδεσμοι -ελασσον επιπλουν -στρογγυλο συνδεσμο Ο δρεπανοειδης συνδεσμος όπως προσφυεται στην πανω επιφανεια του ηπατος το χωριζει σε δυο ανισα μερη:το μεγαλυτερο δεξιο λοβο και τον μικροτερο αριστερο.

Η κατω επιφανεια του ηπατος χωριζεται σε 4 λοβους: -το δεξιο -τον αριστερο -τον τετραγωνο μπροστα από την πυλη -τον κερκοφορο πισω από την πυλη.

Το ηπαρ δεχεται 2 ειδων αιμα: - Αρτηριακο από την ηπατικη αρτηρια - Φλεβικο από την πυλαια φλεβα που σχηματιζεται από την ενωση της σπληνικης με την ανω και κατω μεσεντεριο φλεβα Από το ηπαρ το αιμα παροχετευεται από τις ηπατικες φλεβες στην κατω κοιλη φλεβα Τα νευρα του ηπατος προερχονται από το πνευμονογαστρικο νευρο του παρασυμπαθητικου συστηματος και κλαδους του συμπαθητικου.

ΧΟΛΗΦΟΡΑ Το χοληφορο συστημα συνδεεται με το ηπαρ γιατι η χολη που αποτελειται από τα προιοντα καταστροφης των ερυθρων αιμοσφαιριων εκκρινεται από τα ηπατικα κυτταρα. Τα χοληφορα χωριζονται σε: -ενδοηπατικα -εξωηπατικα

Τα ενδοηπατικα χοληφορα αρχιζουν από τα χοληφορα τριχοειδη τα οποια ενωνονται για να σχηματισουν τους μεσολοβιους πορους. Τα εξωηπατικα χοληφορα περιλαμβανουν: -τους ηπατικους πορους δεξιο και αριστερο -τον κοινο ηπατικο πορο (μηκος 2-3 εκ) -τη χοληδοχο κυστη (μηκος 8-12 εκ) -τον κυστικο πορο (μηκος 3-4 εκ) -τον χοληδοχο πορο

Χοληδοχος κυστη:εχει μηκος 8-12 εκ. και πλατος 30 χιλ. -στη χοληδοχο κυστη αποθηκευεται και συμπυκνονεται η χολη. -την ωρα της πεψης η χοληδοχος κυστη συσπαται και η χολη από τον κυστικο πορο φθανει στο χοληδοχο πορο που αρχιζει από την ενωση του κυστικου πορου με τον κοινο ηπατικο και καταληγει στην 2η μοιρα του 12δακτυλου. Γυρω από την εκβολη του χοληδοχου πορου υπαρχει ο σφιγκτηρας του Oddi που ρυθμιζει το περασμα της χολης στο 12δακτυλο.

ΗΠΑΡ μικτος αδενας ενδοκρινης και εξωκρινης ορισμενες εκκρισεις του μεταφερονται με το αιμα και άλλες με τους χοληφορους πορους παιρνει μερος στον μεταβολισμο των υδατανθρακων,των πρωτεινων και του λιπους συμβαλλει σττην αμυνα του οργανισμου και στην εξουδετερωση και απομακρυνση τοξικων ουσιων στο ηπαρ γινεται η συνθεση της προθρομβινης και του ινωδογονου απαραιτητα για την πηξη του αιματος χρησιμευει στην απεκκριση χολης και στον μεταβολισμο διαφορων βιταμινων.

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Στενομακρος αδενας μικτος (ενδο-και εξωκρινης) μηκους 12-15 εκ. βρισκεται στο πανω μερος της κοιλιας πισω από το στομαχι εκτεινεται οριζοντια από την αγκυλη του 12δακτυλου δεξια ως τον σπληνα αριστερα βρισκεται πισω από το περιτοναιο

Το παγκρεας χωριζεται από δεξια προς αριστερα: -στην κεφαλη -στον αυχενα η ισθμο -στο σωμα -στην ουρα που φθανει συχνα μεχρι τον σπληνα.

Το παγκρεας χωριζεται από το στομαχι μπροστα με τον ελασσονα επιπλοικο θυλακο, ένα διαμερισμα της περιτοναικης κοιλοτητας. Δεξια είναι η αγκυλη του 12δακτυλου και ο σπληνας αριστερα.

-είναι μικτος αδενας -υπαρχει η ενδοκρινης μοιρα στην οποια βρισκονται τα β κυτταρα που παραγουν ινσουλινη -υπαρχει η εξωκρινης μοιρα που παραγει παγκρεατικα ενζυμα -εχει εκφορητικους πορους: Α.μειζον πορος η πορος του Wirsung Β.ελασσων πορος η πορος του Santorini.

Αρτηριες παγκρεατος: -η ανω και -η κατω παγκρεατο12δακτυλικη για την κεφαλη -κλαδοι της σπληνικης αρτηριας για το σωμα και την ουρα Οι φλεβες του παγκρεατος εκβαλλουν στην ανω μεσεντεριο φλεβα και στη σπληνικη φλεβα που καταληγουν στην πυλαια φλεβα. Δεχεται συμπαθητικους και παρασυμπαθητικους κλαδους του αυτονομου νευρικου συστηματος.

ΣΠΛΗΝΑΣ Λειτουργικα ανηκει στο αγγειακο συστημα. Βρισκεται στο πανω και αριστερο μερος της κοιλιας στο αριστερο υποχονδριο. Εχει βαρος 150-200 γρ. Εχει διαστασεις 12*8*4 εκ. χρωμα κυανοκοκκινο και συσταση μαλακη. Καλυπτεται ολοκληρος από το περιτοναιο.

Συνδεσμοι που στηριζουν το σπληνα στην θεση του: -γαστροσπληνικος -παγκρεατοσπληνικος -φρενοσπληνικος.

Δεχεται αιμα από την σπληνικη αρτηρια Οι φλεβες σχηματιζουν την σπληνικη φλεβα η οποια καταληγει στην πυλαια φλεβα Η νευρωση προερχεται από το αυτονομο νευρικο συστημα Εχει αιμοποιητικες ικανοτητες Χρησιμευει σαν αποθηκη αιματος Συμβάλλει στην αμυνα του οργανισμου.