Συνέντευξη Τύπου 17-2-2005 ‘Αποτελέσματα Κλιματικών Προγνώσεων Υψηλής Ανάλυσης και των Επιπτώσεων τους στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια’ Εκπομπές Αερίων Φαινομένου Θερμοκηπίου Τα Σενάρια για τον 21ο αιώνα Ελενα Γεωργοπούλου

Λόγοι για ανησυχία κατά την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC) Temperature change [oC] Source: IPCC TAR WG II, 2001

Σενάρια για Μελλοντική Εξέλιξη (όχι αναγκαστικά πλήρης κατάλογος) Σενάρια για Μελλοντική Εξέλιξη (όχι αναγκαστικά πλήρης κατάλογος) IPCC SRES (2000) - A1, A1T, A1Fl, A1B, A2, B1, B2 & παραλλαγές World Business Council for SD – First raise our growth, GEOpolity, Jazz IEA – POLES, SD Vision, Clear but not sparkling, Dynamic but careless, Bright Skies and others NL – Free Trade, Ecological on a small scale, Isolation, Great Solidarity UK Energy Futures – World Market, Provincial Enterprise, Global Sustainability, Local Stewardship Καναδάς – Life goes on, Grasping at straws, Taking care of business, Come together Σουηδία- Global Scenario Group CPI (Common POLES-IMAGE) WRE (Wigley, Richels, Edmonds)

B1 A2 B2 Τι είναι τα σενάρια SRES της ΔΕΚΑ (IPCC) ? A1 Balanced Παγκοσμιοποίηση (1) • Πληθυσμός σταθεροποιείται Διεθνοποίηση Υψηλή οικονομική ανάπτυξη Ταχεία διείσδυση τεχνολογίας • Πληθυσμός σταθεροποιείται Διεθνοποίηση Βιώσιμη ανάπτυξη Ταχεία σύγκλιση εισοδήματος και μεταφορά αποδοτικής και φιλοπεριβαλλοντικής τεχνολογίας A1 Balanced A1 Fossil A1 Technology B1 A scenarios W, B scenarios E, 1 sc. N and 2 sc. S Εμφαση στον υλικό πλούτο(Α) Εμφαση στην αειφορία και ισότητα (Β) • Πληθυσμός συνεχίζει αυξανόμενος Εστίαση σε τοπικές ιδιαιτερότητες Υψηλή προτεραιότητα στο περιβάλλον-τοπικές λύσεις Μικρή μεταφορά τεχνολογίας; εμπόδια στο εμπόριο • Πληθυσμός συνεχίζει αυξανόμενος Εστίαση σε τοπικές ιδιαιτερότητες Χαμηλή προτεραιότητα στο περιβάλλον Αμελητέα σύγκλιση εισοδήματος περιοχών Μικρή μεταφορά τεχνολογίας; εμπόδια στο εμπόριο A2 B2 Εντοπιότητα (2)

Τάση εξέλιξης των εκπομπών των διαφόρων σεναρίων SRES έως το 2100 A1FΙ B1 Α1Β = Balanced use of technology NOTE the unit is Gt of CARBON not CO2 A1T= Large utilization and transfer of technology A1Fl = large utilization of fossil fuels IS92a = old senario from SAR

Αποθέματα ορυκτών καυσίμων και σωρευτικές εκπομπές C των διαφόρων σεναρίων Note: the unconventional resources do not include methane clathrates There is enough fossil fuels to burn under all SRES scenaria - Συμβατικά αποθέματα: 1,500 Gt C - Συμβατικά + μη συμβατικά αποθέματα: 5,000 Gt C - Εκπομπές C από καύση ορυκτών καυσίμων (έτη 1880-1998): 290 Gt C

Η σταθεροποίηση της συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα του διοξειδίου του άνθρακα θα απαιτήσει σημαντικές μειώσεις εκπομπών Spread because of models and climate sensitivity

Η σταθεροποίηση των εκπομπών CO2 δεν οδηγεί σε σταθεροποίηση των συγκεντρώσεων στην ατμόσφαιρα Source: IPCC TAR (2001)

Επιπτώσεις στις παράκτιες περιοχές από την αύξηση της θερμοκρασίας IER reference Source: B. Hare (2005), “Relationship between increases in global mean temperature and impacts on ecosystems, food production, water and socio-economic systems”

Επιπτώσεις στα οικοσυστήματα IER reference Source: B. Hare (2005), “Relationship between increases in global mean temperature and impacts on ecosystems, food production, water and socio-economic systems”

Επίσημη Θέση της ΕΕ Συμπεράσματα Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος 20-12-2004 Μέση αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη να μην υπερβεί τους 2oC Για την επίτευξη του στόχου 2oC η συγκέντρωση των αερίων φαινομένου θερμοκηπίου θα πρέπει να παραμείνει πολύ χαμηλότερα από τα 550ppmv ισοδ. CO2 From 1996 on Note that 550ppm may mean 450CO2 plus other GHG

Πιθανότητα υπέρβασης του ορίου των 2 οC για διάφορα επίπεδα σταθεροποίησης των συγκεντρώσεων AΦΘ στην ατμόσφαιρα ppm CO2 equiv. Source: Michel den Elzen [RIVM, the Netherlands] and Malte Meinshausen [ETH Zurich, Switzerland] (2005), “Emission implications of long-term climate targets”

Απαιτούμενη μείωση των εκπομπών για την επίτευξη συγκέντρωσης 550 & 650 ppm ισοδ. CO2 Point out the Baseline trajectory and the Mitigation trajectory needed to reach 550 & 650 ppm equi. Note the large gap between them. Also note the contribution of various sectors and the relative large importance of conservation Source: TIMER 1.0

Τα ‘Σφηνάκια’ (wedges) των Pacala & Socolow (από 0 σε 1Δισ/ετος σε 50) Παραδείγματα τομέων: 1. ΑΠΕ 2. Ενίσχυση δασών 3. Αποθήκευση άνθρακα 4. Πυρηνικά 5. Αλλαγή καυσίμου 6. Εξοικονόμηση ενέργειας 7. Διαχείριση μεθανίου κ.α. 1ppm αύξηση= 2.1Δισ τόνοι C NOTE TONS OF C not CO2 Article in Science (vol 305, 2004) Note also that depending on the productivity of the wedges you end up in different concentrations Humanity already has the tools- All technologies are already deployed, no sigle wedge can do the job, not all wedges are needed

Τα ‘Σφηνάκια’ (wedges) των Pacala & Socolow Νίκησε τον διπλασιασμό ή Αποδέξου τον τριπλασιασμό NOTE TONS OF C not CO2 The stabilization triangle is 7GgTons of C «Νίκησε το διπλασιασμό» = σταθεροποίηση σε 450 – 550 ppm (< 2 x 280 ppm) «Αποδέξου τον τριπλασιασμό» = 850 ppm το 2100 (~ 3 x 280 ppm)

Τα ‘Σφηνάκια’ (wedges) των Pacala & Socolow – Παραδείγματα απαιτούμενης προσπάθειας 1 ‘σφηνάκι’ (= μείωση ίση με 25 δις τόνοι C) μέχρι το 2054 ισοδυναμεί με Εξοικονόμηση ενέργειας: 2 εκατ. οχήματα με ειδική κατανάλωση 4 lt/100 km αντί 8 lt/100 km Αιολική ενέργεια: 2,000,000 MW που αντικαθιστούν ανθρακικές μονάδες (σήμερα: 40,000 MW) Φωτοβολταϊκά: 2,000 Gwpeak (~700 φορές πάνω από την υφιστάμενη εγκατεστημένη ισχύ), 2 εκατ. Ηa Βιοκαύσιμα: 2 εκατ. οχήματα με ειδική κατανάλωση 4 lt/100 km που καίνε βιοκαύσιμα (=250 εκατ. Ha με ενεργειακές φυτείες = 1/6 συνολικής καλλιεργήσιμης έκτασης σε παγκόσμιο επίπεδο) Δάση: μηδενισμός της αποδάσωσης στις τροπικές ζώνες και επαναφορά 400 εκατ. Ηa δάσους στις εύκρατες ζώνες ή 300 εκατ. Ηa στις τροπικές περιοχές Πυρηνική ενέργεια: 700 GW (διπλασιασμός υφιστάμενης εγκατεστημένης ισχύος) που αντικαθιστούν ανθρακικές μονάδες NOTE TONS OF C not CO2 The stabilization triangle is 7GgTons of C

Προβλέψεις εθνικών εκπομπών ΑΦΘ σύμφωνα με το Σενάριο Αναμενόμενης Εξέλιξης

Από πλανητική σε τοπική κλίμακα - Αύξηση διακριτότητας Global climate models are not enough- You need the detail to identify and quantify impacts and their costs - Regional Climate models They provide the spacial resolution as shown. Otherwise you cannot distinguish between Peloponnisos and Sterea The results from such a model will present my colleague next. Let me here though present results from similar studies for California Why California? Its climate is classified as Mediterranean. It has sea, mountains (of the same height) even semi-arid areas as some parts of the islands and Crete It also has the same problems with air pollution & the same agricultural products

Πρόσφατες προγνώσεις με τα μοντέλα HadCM3 (UK) και PCM (NCAR) και τα 2 ακραία σενάρια Α1 και Β1 για την Καλιφόρνια (Μεσογειακό κλίμα) Αντίστοιχες προβλέψεις έχουν γίνει για την Ισπανία και για την Ελλάδα (από το ΕΑΑ με παρόμοια μοντέλα) και καταλήγουν στα ίδια συμπεράσματα ως προς την αναμενόμενη αύξηση της θερμοκρασίας Source: K. Hayhoe et al. (2004), “Emissions pathways, climate change, and impacts on California”, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)

Πρόγνωση θερμοκρασίας και βροχόπτωσης στην Καλιφόρνια με βάση τα σενάρια SRES και τα μοντέλα HadCM3 (UK) και PCM (NCAR) Source: K. Hayhoe et al. (2004), “Emissions pathways, climate change, and impacts on California”, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)

Μία χαρακτηριστική επίπτωση: Αύξηση της θνησιμότητας από την αύξηση της θερμοκρασίας (βασισμένη στα αποτελέσματα των 2 μοντέλων και των 2 ακραίων σεναρίων εξέλιξης εκπομπών) IER reference Source: K. Hayhoe et al. (2004), “Emissions pathways, climate change, and impacts on California”, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)

Επιπτώσεις στην αμπελουργία της Καλιφόρνιας IER reference optimal = 15-22° C ; marginal = 22-24° C ; impaired >24° C Source: K. Hayhoe et al. (2004), “Emissions pathways, climate change, and impacts on California”, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)

Αλλαγή της δενδροκάλυψης στην Καλιφόρνια Unequal use of energy note energy and GDP go together also in PPP Source: K. Hayhoe et al. (2004), “Emissions pathways, climate change, and impacts on California”, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)

Οι δραστηριότητες στο Παρατηρητήριο Κλιματικών Αλλαγών σχετικά με την μελέτη της κλιματικής αλλαγής και τις επιπτώσεις στον Ελληνικό χώρο Συστηματική εκτίμηση των αναμενόμενων αλλαγών στις κλιματικές παραμέτρους με ικανή χωρική ανάλυση Εκτίμηση των επιπτώσεων (οικονομικών, κοινωνικών κλπ) των αναμενόμενων αλλαγών σε διάφορους τομείς και συγκεκριμένα: α. Ζήτηση ηλεκτρισμού και ενέργειας β. Γεωργία (με έμφαση στις μεσογειακές καλλιέργειες) γ. Υδατικοί πόροι δ. Παράκτιες περιοχές ε. Οικοσυστήματα στ. Δομημένο περιβάλλον & Μεταφορές ζ. Toυρισμός

Εκπομπές ΑΦΘ (χωρίς τις ΑΧΓΔ) κατά την περίοδο 1990 - 2002