Η ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ & ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ Φίλη Ελίνα ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Κέρκυρα, Ιούνιος 2005

Περιεχόμενα… Η αξία του ‘online’ περιοδικού Μοντέλα τιμολόγησης της ηλεκτρονικής πληροφορίας Προβλήματα κόστους (κρυφό κόστος)

Μοντέλα τιμολόγησης 1. Συνδρομή. 2. Ταυτόχρονοι χρήστες (simultaneous users). 3. Βάσει πληθυσμού (population-based). 4. Βάσει χρήσης (usage based). 5. Παράδοση υλικού, Διαδανεισμός, (document delivery, ILL), “pay-per-view ”.

Η συνδρομή 1/2 APPEAL license (Academic Press) Άδεια πρόσβασης σε όλα τα περιοδικά online στην τιμή της συνδρομής του προηγούμενου έτους + κάτι επιπλέον. Περιορισμοί: 1)Έσοδα στο ίδιο επίπεδο 2)Μη ελαστικό Το υιοθέτησαν οι Taylor & Francis

Η συνδρομή 2/2 Προσφορά μιας τιμής. Blackwell 90% της τιμής της έντυπης έκδοσης Διαπραγματεύσιμη τιμή ή και έκπτωση, ανάλογα με τον αριθμό των περιοδικών στα οποία υπάρχει συνδρομή. Ingenta προσφέρει τιμή «πακέτου» σε κοινοπραξίες βιβλιοθηκών. Όσο περισσότερα τα μέλη, τόσο μεγαλύτερη έκπτωση επί της τιμής της συνδρομής.

Ταυτόχρονοι χρήστες (simultaneous users)  Κλασσική μέθοδος τιμολόγησης Βάσεων Δεδομένων.  Η τιμή συσχετίζεται με έναν υποθετικό αριθμό χρήσης.  Ασύμφορο στον επιστημονικό κόσμο, όπου η χρήση διαμοιράζεται σε ένα ευρύ φάσμα περιεχομένου, των ενδιαφερόντων των χρηστών.

Βάσει πληθυσμού (population-based)  Απόδοση διαφορετικών συντελεστών σε κοινότητες χρηστών-ανάλογα με το μέγεθος τους  *FTEs: full -time enrollments  British Medical Journal

Βάσει χρήσης (usage based).  2 Μοντέλα: 1. Η συνδρομή βασίζεται στον αριθμό πρόσβασης σε άρθρα και όχι σε τίτλους περιοδικών. Όταν ένα άρθρο γίνεται προσβάσιμο από έναν χρήστη, τότε παραμένει ‘ανοιχτό’ για όλους. Elsevier’s science peak 2. Η τιμή ανά χρήση μπορεί να οριστεί σε μια φθίνουσα κλίμακα, όπου όσο πιο πολλά άρθρα χρησιμοποιούνται τόσο ελαττώνεται το κόστος ανά άρθρο. Όμως… Οι χρήστες ανοίγουν πολλά άρθρα που δεν διαβάζουν τελικά…

Παράδοση υλικού, Διαδανεισμός, (document delivery, ILL), “pay-per-view ”.  Έρευνα Tenopir & King: εξοικονόμηση 12-13$ στην ηλεκτρονική παράδοση άρθρων σε σχέση με τα έσοδα από διαδανεισμό (έντυπο υλικό).  Το British Library Document Supply Centre ανακοίνωσε μια συμφωνία με την Elsevier Science, να φιλοξενήσει περιοδικά της Elsevier στους δικούς του servers και να παραδίδει άρθρα online στους χρήστες.  Οι εκδότες προσφέρουν πρόσβαση pay per view επιπρόσθετα με μια μικρή συνδρομή. Εγκαταλείπονται τα document delivery και ILL, ως πιο ασύμφορα.

Webgenerics & dotEncrypt Είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικής δημοσίευσης που προσφέρει την δυνατότητα: 1. Να εφαρμόζονται διαφορετικές τιμές ή κανόνες στις διάφορες κατηγορίες χρηστών (σχετικά με printing, downloading, viewing). 2. Να προσφέρονται ιδιαίτερα πλεονεκτήματα σε κλειστές ομάδες χρηστών και συνδρομητές. 3. Να υπάρχει ελαστικότητα στο «πακετάρισμα» και την τιμολόγηση της πληροφορίας με κανόνες πολλαπλής πρόσβασης. 4. Να προσαρμόζεται διαφορετικά η τιμή ενός άρθρου από τη στιγμή που ελευθερώνεται το περιεχόμενο του.

ΚΡΥΦΟ ΚΟΣΤΟΣ 1. “Γλωσσικά” προβλήματα 1. Μεγάλη ποικιλία πακέτων διαχείρισης λέξεων.. data conversion!!! 2. Ανάγκη χρήσης πρόσφατης έκδοσης λογισμικού. 3. Μεγάλη ποικιλία λογισμικού μετατροπών. (conversion software) 4. Έμπειρο προσωπικό.

2. Peer Review Οι συντάκτες κάνουν ατελείωτες μικρές αλλαγές σε ένα υποβληθέν άρθρο, επομένως οι δαπάνες και ο χρόνος πολλαπλασιάζονται.

Το κόστος παραγωγής Ηλεκτρονικά αρχεία Μείωση κόστους δακτυλογράφησης Μείωση χρόνου παραγωγής Κόστος ευρετηρίασης/ αρχειοθέτησης Επιπλέον κόστος με την προσθήκη πολυμέσων Κόστος τυπώματος Μικρότερο κόστος διανομής

Προκλήσεις στη βιωσιμότητα Το κόστος του server Το κόστος του ups( Uninterruptible Power Supply) Κόστος γρήγορου input και output στο δίκτυο Εκπαίδευση προσωπικού στο χειρισμό συστημάτων (Unix..), γλωσσών (HTML,XML, JAVA…), σε λογισμικό επεξεργασίας κειμένου, σε λογισμικό μετατροπών, σε λογισμικό Βάσεων Δεδομένων και ειδικών εφαρμογών. Το αποτέλεσμα… Κόστος στις εταιρίες σε χρόνο και μισθούς και ευπάθεια σε απώλεια βασικού προσωπικού.

Συμπεράσματα Για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού χρειάζεται συνεργασία μεταξύ βιβλιοθηκών και εκδοτών, καθώς είναι βασικοί συντελεστές στην παραγωγή επιστημονικών εκδόσεων.

Σχετική βιβλιογραφία… 1. Stephen M. Law. “The costs of electronic publishing of scholarly works”. Προσβάσιμο από: John Cox. “Pricing Electronic Information: A Snapshot of New Serials Pricing Models”. Προσβάσιμο από: 3. Shane Houdek, “Classics and the Electronic Medium”,προσβάσιμο από: Harry Lustig. “Electronic Publishing: the role of a large scientific society", Joint ICSU Press/UNESCO Expert Conference on electronic publishing in science: Unesco, Paris, February Προσβάσιμο από : 5. Bob O'Shea. “The Hidden Costs of Electronic Publishing”,1998. Προσβάσιμο από: Susanne Schulmeister. “Open Access Publishing”, Προσβάσιμο από: Applied Nursing Research, Vol. 14, No. 1 ( February), 2001: pp 1–2. “Scholarly Publishing: Current Issues of Cost and Quality, Fueled by the Rapid Expansion of Electronic Publishing”. Προσβάσιμο από: 8. Jannette Collins, MD, Med. “The Future of Academic Publishing: What Is Open Access?”. Προσβάσιμο από: 9. Καπιδάκης, Σαράντος. ‘Ηλεκτρονική Δημοσίευση’, (σημειώσεις μαθήματος). Β΄εξάμηνο 2005, ΜΠΣ: « Επιστήμη της Πληροφορίας».