ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ ΚΑΣΚΑΡΕΛΗ
ΓΕΝΙΚΑ Το Άγιο Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους, που βρίσκεται στη χερσόνησο του Άθω της Χαλκιδικής στη Μακεδονία. Περιλαμβάνει είκοσι Ιερές Μονές και άλλα μοναστικά ιδρύματα και ανεπίσημα χαρακτηρίζεται ως «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία». Από το 1988 συγκαταλέγεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Το αυτοδιοίκητο του Αγίου Όρους έγκειται στο ότι η διοίκησή του ασκείται μέσω των αντιπροσώπων τΗν είκοσι Ιερών Μονών του, οι οποίοι αποτελούν την Ιερά Κοινότητα. Οι αντιπρόσωποι εκλέγονται στην αρχή κάθε έτους από τις οικείες μονές σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανονισμούς τους, "προτιμωμένων πάντοτε των κεκτημένων εκκλησιαστικήν μόρφωσιν και εγκύκλιον παιδείαν". Οι διοικητικές αρμοδιότητές της εκτείνονται σε οτιδήποτε δεν έχει απονεμηθεί στην εξουσία άλλου οργάνου του Αγίου Όρους, διαθέτει δηλαδή τεκμήριο αρμοδιότητας. Επίσης διαθέτει και δικαστικές εξουσίες (βλ. κατωτέρω περί Δικαιοσύνης). Η Ιερά Κοινότητα εδρεύει στις Καρυές και οι είκοσι αντιπρόσωποι των μονών παραμένουν μονίμως εκεί καθόλη τη διάρκεια του έτους για το οποίο εξελέγησαν, υποχρεούμενοι να προσέρχονται τακτικώς και ανελλιπώς στις συνεδρίες της. Οι εργασίες της Ιεράς Κοινότητας λαμβάνουν χώρα πάντοτε ενώπιον του Πρωτεπιστάτη, ο οποίος διευθύνει τις συζητήσεις της. Όσον αφορά την επίσημη γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ των μοναστικών κοινοτήτων με την Ιερά Κοινότητα και παρά την εγκαταβίωση και Ρώσων, Σέρβων, Βουλγάρων και Ρουμάνων μοναχών στο Άγιο Όρος, όλα τα έγγραφα της Ιεράς Κοινότητας, των Ιερών Μονών και των εξαρτημάτων τους πρέπει να συντάσσονται στην ελληνική γλώσσα (άρθρο 26 Κ.Χ.Α.Ο.).
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Οι είκοσι Ιερές Μονές διαιρούνται σε πέντε τετράδες, καθεμιά από τις οποίες ασκεί ανά πενταετία για ένα έτος (από 1 Ιουνίου έως 31 Μαΐου του επομένου) την Ιερά Επιστασία. Οι μονές κάθε τετράδας αποστέλλουν κατ' έτος από ένα πρόσωπο με τα προσόντα που καθορίζονται και για τους αντιπροσώπους των μονών στην Ιερά Κοινότητα. Οι τετράδες είναι οι εξής:
ΣΥΝΕΧΕΙΑ Α΄ Τετράδα Μεγίστης Λαύρας Δοχειαρίου Ξενοφώντος Εσφιγμένου Β΄ Τετράδα Βατοπεδίου Κουτλουμουσίου Καρακάλλου Σταυρονικήτα
Γ΄ Τετράδα Ιβήρων Παντοκράτορος Φιλοθέου Σίμωνος Πέτρας Δ΄ Τετράδα Χιλανδαρίου Ξηροποτάμου Αγίου Παύλου Γρηγορίου Ε΄ Τετράδα Διονυσίου Ζωγράφου Αγ.Παντελεήμωνος Κωνσταμονίτου
ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας(963) Ιερά Μονή Βατοπεδίου(972) Το Άγιο Όρος συνίσταται από είκοσι Ιερές Μονές. Σύμφωνα με την ιεραρχική τάξη οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, καλούμενες και Αθωνικές, οι οποίες είναι αυτοδιοίκητες και διοικούνται σύμφωνα με τον εσωτερικό τους κανονισμό, τον οποίο ψηφίζουν οι ίδιες και εγκρίνει η Ιερά Κοινότητα, είναι οι εξής: Χάρτης του Άθω Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας(963) Ιερά Μονή Βατοπεδίου(972) Ιερά Μονή Ιβήρων (976) Ιερά Μονή Χιλιανδαρίου (1197, Σερβική) Ιερά Μονή Διονυσίου (1375) Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου(12ος αιώνας) Ιερά Μονή Παντοκράτορος(1363) Ιερά Μονή Ξηροποτάμου (11ος αιώνας) Ιερά Μονή Ζωγράφου(919, Βουλγαρική) Ιερά Μονή Δοχειαρίου(11ος αιώνας)
Ιερά Μονή Καρακάλλου (1070) Ιερά Μονή Φιλοθέου (992) Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας(1363) Ιερά Μονή Αγίου Παύλου (11ος αιώνας) Ιερά Μονή Σταυρονικήτα(1542) Ιερά Μονή Ξενοφώντος (1070) Ιερά Μονή Γρηγορίου (14ος αιώνας) Ιερά Μονή Εσφιγμένο (11ος αιώνας) Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος (11ος αιώνας, Ρωσική) Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου (1086)
ΙΕΡΕΣ ΣΚΗΤΕΣ Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Βογορόδιτσα) ,Προφήτου Ηλιού ,Τιμίου Προδρόμου, Αγίου Ανδρέου, Αγίας Άννης ,Τριάδος (Καυσοκαλυβίων),Αγίου Δημητρίου,Τιμίου Προδρόμου ,Αγίου Παντελεήμονος , Θεοτόκου (Νέα Σκήτη Αγίου Δημητρίου (Λάκκου),Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
ΤΕΛΟΣ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.