Αρχή ρωμαϊκής κατάκτησης: 2 ος αι. π.Χ. Ολοκλήρωση: 31 π.Χ., υποταγή πτολεμαϊκής Αιγύπτου. Εκρωμαϊσμός ιδιωτικού δικαίου: τέλη 2 ου –αρχές 3 ου μ.Χ. αι. Δημόσιο δίκαιο – απονομή δικαιοσύνης: εξαρχής εμφανής η επιρροή του Ρ.Δ.
Leges: νόμοι, ψηφισμένοι από τις λαϊκές συνελεύσεις. Plebiscita: αποφάσεις νομοθετικού περιεχομένου της συνέλευσης των πληβείων. Edicta: διατάγματα των αρχόντων με σχετική εξουσία (ius edicendi), κυρίως Πραιτόρων (ius praetorium/ honorarium), για το πώς θα απονείμουν δικαιοσύνη. Senatus consulta: δόγματα της Συγκλήτου Responsa prudentium: γνωμοδοτήσεις νομομαθών με ius respondendi. Constitutiones principum: αυτοκρατορικές διατάξεις.
Το Δίκαιο της Αυτοκρατορίας εφαρμόζεται στους Ρωμαίους Πολίτες, εκ γενετής, ή μετά από απονομή, κατοίκους των επαρχιών.
Νομοθετικά μέτρα που πήραν οι Ρωμαίοι για συγκεκριμένη επαρχία του ρωμαϊκού κράτους. Διακρίνεται από το δίκαιο της αυτοκρατορίας. Διακρίνεται από τα τοπικά δίκαια, που δεν έχουν ρωμαϊκή προέλευση.
Aναπτύσεται στη Ρώμη. Ius gentium=οι κανόνες δικαίου που δεσμεύουν όλους τους ανθρώπους Aσαφής προέλευση: μάλλον πρόκεται για μη ρωμαϊκής προέλευσης κανόνες δικαίου, που οι Ρωμαίοι αναγνωρίζουν και εφαρμόζουν και οι ίδιοι. Ο δεσμευτικός χαρακτήρας του: Από διεθνή σύμβαση μεταξύ Ρώμης και άλλου κράτους Από την έννοια της πίστης (fides). Από τα τέλη της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας (1 ος αι. π.Χ.), ενσωματώνονται στο Ρ.Δ. ξένες νομικές πρακτικές, αμβλύνοντας τον αυστηρό και τυπικό χαρακτήρα του.
Oι εμπορικές σχέσεις των Ρωμαίων με τους ξένους βρίσκονται εκτός ρυθμιστικού πεδίου του ρωμαϊκού δικαίου. Η fides, πανάρχαια έννοια, καλύπτει το κενό. Υποχρεώνει το ισχυρότερο μέρος να προστατεύσει το πιο αδύνατο. Σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών. Αποτελεί το θεμέλιο των συναλλακτικών σχέσεων μεταξύ Ρωμαίων και ξένων, προϋποθέτουν αμοιβαία εμπιστοσύνη των μερών.
Peregrini = oι ξένοι. Τον 3 ο αι. π.Χ., ένας νέος πραίτορας, ο praetor peregrinus, αναλαμβάνει την επίλυση διαφορών μεταξύ Ρωμαίων και ξένων.