Σχέδιο μαθήματος: Η Γαλλική Επανάσταση Συντάκτης: Μανίκας Βασίλειος Γυμνάσιο Κ. Αχαΐας Απρίλιος 2005
Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1789 - 1814
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ
«Το κράτος είμαι εγώ»
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ο ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΚΛΗΡΟΣ
Προερχόταν κυρίως από την τάξη των ευγενών
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΟΙ ΕΥΓΕΝΕΙΣ
Ευγενείς της αυλής Ευγενείς της επαρχίας Διακρίνονταν στους (που ζούσαν στο Παρίσι, κοντά στο βασιλιά) Και στους Ευγενείς της επαρχίας (που ζούσαν από τα φεουδαρχικά δικαιώματα)
Ζούσαν μια άνετη ζωή με διασκεδάσεις…
…μουσική…
…πολύβουα κυνήγια
Βάσιζαν τα εισοδήματά τους στην εκμετάλλευση μεγάλων εκτάσεων γης
( και σε όσα τους έδινε από τον κρατικό προϋπολογισμό ο βασιλιάς !!!)
Κι όλα αυτά στις πλάτες της Τρίτης τάξης
Που ωστόσο δεν ήταν ομοιογενής, καθώς περιλάμβανε ευκατάστατους εμπόρους και βιοτέχνες…
δικηγόρους, φαρμακοποιούς, γιατρούς…
τραπεζίτες,αστούς επιχειρηματίες…
υπαλλήλους
τη φτωχολογιά των πόλεων
υπηρέτες
δουλοπάροικους που δούλευαν οικογενειακά τα χτήματα των ευγενών.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η μεγάλη αντίφαση της Γαλλικής κοινωνίας του 18ου αιώνα: Η Τρίτη τάξη αποτελεί το 98% του πληθυσμού Συντηρεί την πολυτελή ζωή του υπόλοιπου 2% (ευγενών – βασιλιά – κλήρου), επωμιζόμενη το σύνολο των φόρων Είναι αποκλεισμένη απ’όλα τα πολιτικά αξιώματα και τα προνόμια
Η αλήθεια με αριθμούς
Πολιτική αντιπροσώπευση στις Γενικές Τάξεις: (συνέλευση των αντιπροσώπων και των τριών τάξεων): Θεωρούνται και οι Τρεις Τάξεις ισότιμες !
Η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια των στρωμάτων της Τρίτης τάξης ήδη υπάρχει. Οι αστοί αγωνίζονται για περισσότερη συμμετοχή στις αποφάσεις, ελευθερία, δικαιώματα Οι κατώτερες τάξεις αγωνίζονται για το δικαίωμα στην επιβίωση
Η οικονομία της Γαλλίας, εν τω μεταξύ, κάτω από τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους, δεν ακολουθεί τις εξελίξεις και είναι από τις πιο καθυστερημένες και αντιπαραγωγικές της Ευρώπης. Είναι ολοφάνερο ότι στην πρώτη κρίση θα καταρρεύσει
Ξηρασίες Πλημμύρες Χαλάζι Βαρείς χειμώνες Από το 1785 ως το 1789 έχουμε: Ξηρασίες Πλημμύρες Χαλάζι Βαρείς χειμώνες Που καταστρέφουν την παραγωγή
Η φοβερή επιβάρυνση του λαού Ποσοστό δαπάνης % για ψωμί σε σχέση με το μισθό των λαϊκών τάξεων Επάγγελμα Αύγουστος 1788 Φεβρ.-Ιούλιος 1789 Εργάτες γενικά 60 97 Οικοδόμος 50 80 Σιδηρουργός, Ξυλουργός 30 48 Γλύπτης, Χρυσοχόος 15 24
Κι η Βασίλισσα Μαρία Αντουανέττα αναρωτιόταν: «μα γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;»
Τί έκανε ο βασιλιάς Άλλαξε πρωθυπουργό (επανέφερε τον Νέκερ) Αυτός προσπάθησε να περιορίσει τα προνόμια των ευγενών Η αντίδραση από τους ευγενείς οδήγησε στην απόφαση να συγκληθεί, για πρώτη φορά από το 1614, η Συνέλευση των Αντιπροσώπων των Τριών Τάξεων (Γενικές Τάξεις)
Στις Γενικές Τάξεις, ενώ έχουμε 578 εκπροσώπους της Τρίτης Τάξης 291 του κλήρου 272 των ευγενών ΔΕΝ ΨΗΦΙΖΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΑΛΛΑ ΟΙ ΤΑΞΕΙΣ! Η ΤΡΙΤΗ ΤΑΞΗ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ο βασιλιάς δεν την αναγνωρίζει Η Τρίτη Τάξη συγκρούεται με τους Ευγενείς και αυτοανακηρύσσεται Εθνοσυνέλευση! Ο βασιλιάς δεν την αναγνωρίζει ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΣΦΑΙΡΙΣΤΗΡΙΟΥ: οι αντιπρόσωποι της Τρίτης Τάξης δε θα διαλυθούν, αν δε δώσουν στη χώρα Σύνταγμα (20/6/1789)
Ο βασιλιάς αντιδρά αλλά μπροστά στην έλλειψη υποστήριξης αναγκάζεται να υποχωρήσει. Κληρικοί και ευγενείς προσχωρούν στην Τρίτη Τάξη 9 Ιουλίου 1789: Η Συνέλευση ανακηρύσσεται Συντακτική, θα δώσει δηλ. στη Γαλλία Σύνταγμα: Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ ΠΕΘΑΝΕ
Η Τρίτη Τάξη επιτέλους ξύπνησε
Ο λαός προστατεύει τη Συνέλευση από την αντίδραση του βασιλιά: Εξεγείρεται και καταλαμβάνει τη Βαστίλλη, φρούριο και φυλακή των πολιτικά αντιφρονούντων στο παλαιό καθεστώς 14 Ιουλίου: Εθνική γιορτή της Γαλλίας
Η Συντακτική Συνέλευση: 4 Αυγούστου: Καταργεί τα φεουδαρχικά δικαιώματα 26 Αυγούστου: ψηφίζει τη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Όλοι ίσοι, όλοι ελεύθεροι Η ιδιοκτησία είναι απαραβίαστη Καταργούνται οι τίτλοι ευγενείας Όλοι οι πολίτες είναι δεκτοί σε όλα τα αξιώματα Ο ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΩΝ
Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Ο λαός όμως είναι πια πρωταγωνιστής 5 Οκτωβρίου: πλήθη λαού καταλαμβάνουν τα ανάκτορα των Βερσαλλιών Ο βασιλιάς αναγκάζεται να εγκατασταθεί στα ανάκτορα του Κεραμεικού,μέσα στο Παρίσι τον ακολουθεί η Συνέλευση Έτσι, Βασιλιάς και Συνέλευση βρίσκονται κάτω από την επιτήρηση του λαού
Στη Συνέλευση διαμορφώνονται τρεις πτέρυγες Οι μετριοπαθείς: Επιδιώκουν βασιλικό πολίτευμα με δύο Βουλές, όπως στην Αγγλία Οι ευγενείς: Απορρίπτουν κάθε μεταβολή του παλιού καθεστώτος Οι πατριώτες: Επιδιώκουν τον περιορισμό της βασιλικής εξουσίας και την ενίσχυση της Συνέλευσης
Μετά από 2 χρόνια και μέσα σε έντονες αντιπαραθέσεις, η Συνέλευση ψηφίζει το Σύνταγμα του 1791 καθιερώνεται η Συνταγματική μοναρχία Εκτελεστική εξουσία: την ασκεί ο βασιλιάς Νομοθετική: η Συνέλευση Πολιτικά δικαιώματα μόνο οι ενεργοί πολίτες: όσοι είχαν περιουσία – πλήρωναν φόρους περιορίζονται ή και καταργούνται πολλά δικαιώματα του βασιλιά Όμως η ισότητα των πολιτών φαλκιδεύτηκε
Τα γεγονότα από το Σεπτέμβριο του 1791 ως το Σεπτέμβριο του 1792 εκλογές – νέα συνέλευση: η Νομοθετική διχάζεται ανάμεσα σε μετριοπαθείς και Ιακωβίνους η Αυστρία και η Πρωσία ετοιμάζουν πόλεμο για την επαναφορά της απόλυτης μοναρχίας Η Γαλλία τους κηρύσσει τον πόλεμο τον Απρίλιο του 1792, αλλά ως το Σεπτέμβρη έχει αποτυχίες ο λαός του Παρισιού υποψιάζεται προδοσία από το βασιλιά και τους ευγενείς νέες εκλογές με καθολική ψηφοφορία νέα συνέλευση: Η Συμβατική Η ΜΟΝΑΡΧΙΑ ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1792
Ο Βασιλιάς εκτελείται τον Ιανουάριο του 1793
Οι ευρωπαίοι ηγεμόνες συσπειρώνονται εναντίον της Γαλλίας
Στο εσωτερικό της Γαλλίας έχουμε ρήξη οι φιλοβασιλικοί εξεγείρονται και καταλαμβάνουν σημαντικές πόλεις (Μασσαλία, Λυόν, Τουλούζη) σχηματίζεται Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας επικεφαλής :αρχικά Δαντών, ύστερα Ροβεσπιέρος ο νέος γαλλικός στρατός, που αποτελείται από πολίτες, πετά από τη μια νίκη στην άλλη στο εσωτερικό, όμως, αρχίζει η περίοδος της Τρομοκρατίας
35000 άτομα καταδικάζονται και θανατώνονται με συνοπτικές διαδικασίες ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Όσοι θεωρούνται ύποπτοι για υπονόμευση της Επανάστασης στο εσωτερικό εξουδετερώνονται βίαια 35000 άτομα καταδικάζονται και θανατώνονται με συνοπτικές διαδικασίες (και ανάμεσά τους πρωταγωνιστές της Επανάστασης)
Ο πρωταγωνιστής της περιόδου: Η γκιλοτίνα
Το τέλος αυτής της ταραγμένης περιόδου Οι υπερβολές όμως της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας θα δημιουργήσουν πολλούς εχθρούς εναντίον του Ροβεσπιέρου στις 28 Ιουλίου 1794 θα συλληφθεί και θα εκτελεστεί μαζί με 21 στενούς συνεργάτες του Το τέλος αυτής της ταραγμένης περιόδου
στην πολιτική σκηνή εμφανίζεται ως αρχιστράτηγος ο Ναπολέων Βοναπάρτης Η Συμβατική Συνέλευση ψηφίζει νέο, πιο δημοκρατικό Σύνταγμα (Αύγουστος 1795) Νομοθετική εξουσία: Βουλή – Γερουσία Εκτελεστική εξουσία: Διευθυντήριο από 5 μέλη στην πολιτική σκηνή εμφανίζεται ως αρχιστράτηγος ο Ναπολέων Βοναπάρτης