Αρχές Δικαίου Επιχειρήσεων Διάλεξη 14 η Νικόλαος Καρανάσιος Δικαιοπραξίες
❖ Τι είναι “Δικαιοπραξία” ❖ Ποιο Δίκαιο διέπει τις Δικαιοπραξίες ❖ Είδη Δικαιοπραξιών ❖ Κατηγορίες Δικαιοπραξιών ❖ Τα συναλλακτικά ήθη ❖ Περί προθεσμιών Γενικά περί Δικαιοπραξίας
●Είναι μια “πράξη” η οποία ρυθμίζεται από το “Δίκαιο” ●Η πράξη είναι αποτέλεσμα “ελεύθερης έκφρασης της βούλησης” ●Η δικαιοπραξία παράγει “έννομα αποτελέσματα” ακόμη και αν δεν υλοποιηθεί. ●Δικαιοπραξία είναι δήλωση βουλήσεως για τη διαχείριση δικαιωμάτων. ●Αφορά τα ΝΟΜΙΚΑ και όχι τα ηθικά δικαιώματα. ●Είναι η διαχείριση “έννομων” συμφερόντων. Τι είναι “Δικαιοπραξία”
●Αστικό Δίκαιο: o Γενικές Αρχές (Ικανότητα, Πλάνη) o Ενοχικό (Συμβάσεις) o Εμπράγματο (πχ Υποθήκη) o Οικογενειακό (γάμος) o Κληρονομικό (Διαθήκη) ●Ποινικό Δίκαιο (Απάτη, Απειλή) ●Εμπορικό Δίκαιο (Εταιρία, Αξιόγραφα) Δίκαιο που διέπει τις Δικαιοπραξίες
●Αιτιώδεις Η ισχύς της δικαιοπραξίας βασίζεται στην αιτία που την προκάλεσε (πχ πώληση και παράδοση πράγματος). ●Αναιτιώδεις Η ισχύς τους είναι ανεξάρτητη από την αιτία που τις προκάλεσε (πχ η συναλλαγματική είναι έγκυρη ανεξάρτητα από την πώληση). ●Επαχθής (πχ ανταλλαγή αντικειμένων) ●Χαριστική (πχ Δωρεά) ●Υπό αίρεση (πχ παράδοση από εισαγωγέα πράγματος μετά από την παραλαβή του από τον προμηθευτή) Είδη Δικαιοπραξιών
●Ετεροβαρής (Διάθεση δικαιώματος χωρίς αντιπαροχή) ●Αμφοτεροβαρής (Διάθεση δικαιώματος έναντι “εύλογης” αντιπαροχής) ●Πολυμερής (πολλά τα συμβαλλόμενα μέρη, πχ εγγύηση πληρωμής δανείου) ●Συλλογική (πχ Πρακτικό Διοικητικού Συμβουλίου Σωματείου ή Εταιρίας) ●Εικονική (φαινομενική, χωρίς αληθινή διαχείριση δικαιωμάτων) ●Άκυρη (κηρύσσεται όταν δεν έχει όλα τα ΝΟΜΙΜΑ χαρακτηριστικά) Κατηγορίες Δικαιοπραξιών
●Καλή Πίστη - Πλάνη ●Επιμέλεια o Αμέλεια o Βαριά Αμέλεια o Πταίσμα ●Απάτη ●Συνήθεις πρακτικές της αγοράς ●Υπαίτια ζημία και έννομο συμφέρον Τα συναλλακτικά ήθη
Διαλυτική (ανατρεπτική) προθεσμία: Μετά την παρέλευσή της παύουν τα δικαιώματα. Αναβλητική προθεσμία: Μετά την πάροδό της αρχίζουν τα δικαιώματα. Αποσβεστική: Λήξη άσκησης δικαιώματος. Εύλογος χρόνος: Δεν προσδιορίζεται τυπικά, αλλά εκτιμάται από τις συνθειες. Περί προθεσμιών
●Συμβάσεις (ακολουθούν σε άλλες διαφάνειες) ●Εξουσιοδότηση (απλή) ●Πληρεξουσιότητα (Με συμβολαιογραφικό Έγγραφο) o Γενική ή Αντιπροσώπευση o Ειδική (για την άσκηση δικαιώματος) ●Επικαρπία ●Δουλεία οδού (δικαίωμα πρόσβασης σε κτήμα που δεν έχει πρόσβαση σε δρόμο) ●Διαθήκη Συνήθεις Δικαιοπραξίες
●Η άκυρη δικαιοπραξία είναι ως να μην έγινε ποτέ. ●Μια δικαιοπραξία μπορεί να ακυρωθεί αν: o Δεν έγινε με τον προβλεπόμενο τύπο (πχ μεταβίβαση ακινήτου χωρίς Συμβολαιογραφική Πράξη) o Ένα από τα πρόσωπα (φυσικά ή Νομικά) δεν είχε ικανότητα για δικαιοπραξία (πχ βρισκόταν σε πτώχευση) o Η βούληση αποσπάστηκε με απειλή o Είναι αποτέλεσμα απάτης (στηρίχθηκε σε αναληθή περιστατικά) o Είναι προϊόν πλάνης (στηρίχθηκε σε νομιζόμενα περιστατικά, που αποδείχθηκαν ανακριβή) Ακυρότητα