ΑΝΑΔΟΜΗΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗΣ ΕΠΑ 488: Σύγχρονες Εκπαιδευτικές Διαστάσεις της Βιολογίας ΑΝΑΔΟΜΗΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗΣ Ελίζα Θεοφάνους Δένα Βασιλείου

ΣΚΟΠΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: Τα παιδιά να γνωρίσουν τα κύρια μέρη του άνθους και να κατανοήσουν ότι είναι το όργανο αναπαραγωγής των περισσότερων φυτών ΕΝΟΤΗΤΑ 8: ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΑΞΗ: Γ’ ΜΑΘΗΜΑ 1: ΠΑΡΑΤΗΡΩ ΤΟ ΑΝΘΟΣ (80 ΛΕΠΤΑ) ΜΑΘΗΜΑ 2 : ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ – ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

ΑΝΑΔΟΜΗΜΕΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Να είναι σε θέση να περιγράφουν τη διαδικασία της επικονίασης (σταυρωτή και αυτεπικονίαση) Τα παιδιά να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν πώς ένα άνθος μπορεί να προσελκύσει τους επικονιαστές. Να αναφέρει τους τρόπους με τους οποίους γίνεται η επικονίαση ( άλλοι επικονιαστές, άνεμος, νερό) Να περιγράφει με δικά του λόγια τη διαδικασία της γονιμοποίησης. Να εξηγούν το λόγο που δεν πρέπει να επεμβαίνουν στη φύση και να κόβουν τα λουλούδια.

ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΑΝΑΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Γίνεται σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα και υπενθυμίζονται στα παιδιά τα μέρη του άνθους. Συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτικός, αρχικά χωρίζει τα παιδιά σε πέντε ομάδες και μετά προβάλλει στην ολομέλεια την εικόνα χωρίς να γράφονται τα μέρη του άνθους, υπάρχουν απλά τα τοξάκια. Ο εκπαιδευτικός λέει ότι ο κάθε μαθητής θα πρέπει να συνεργαστεί με την ομάδα του και ένας εκπρόσωπος θα ανακοινώνει την απάντηση κάθε φορά, έτσι ώστε να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό να θυμηθεί ξανά τα μέρη του άνθους και να τα κολλά στα ανάλογα σημεία.

ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΑΝΑΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Μετά, ο εκπαιδευτικός τους εισάγει σε ένα σενάριο. Τους λέει: «Φανταστείτε ότι ξυπνάτε μια μέρα και πάτε στην κουζίνα για το πρωινό σας, πριν πάτε στο σχολείο. Η μαμά σας, σας κοιτάζει λυπημένη και λέει ότι δεν υπάρχει μαρμελάδα βατόμουρου ή μαρμελάδα φράουλας για να βάλετε στη φρυγανιά σας! Λέει επίσης ότι δεν μπορείτε να έχετε τα αγαπημένα σας δημητριακά προγεύματος, αλλά ούτε και μέλι, διότι δεν υπάρχει πια! Δεν μπορείτε να έχετε ούτε τα ζουμερά σας φρούτα, που τόσο σας αρέσουν και ούτε φυσικά μπορείτε να πιείτε το χυμό σας, αφού δεν υπάρχει τίποτα. Το χειρότερο είναι όταν η μαμά σας, σας λέει ότι δεν θα μπορείτε να ξαναφάτε σοκολάτα! Όταν πάτε να ντυθείτε , ψάχνετε αλλά δεν βρίσκετε ρούχα να φορέσετε. Όταν ρωτάτε τη μαμά σας γιατί συμβαίνει αυτό, εκείνη σας λέει ότι τα εργοστάσια δεν έχουν πια βαμβάκι για να φτιάξουν ρούχα. Τότε ανοίγετε το παράθυρο και νιώθετε δυσφορία, ο αέρας που αναπνέετε δεν είναι τόσο καθαρός και όταν κοιτάτε έξω, δεν αντικρίζετε το καταπράσινο τοπίο που αντιμετωπίζατε πριν λίγο καιρό». Μετά, η εκπαιδευτικός ζητάει από τα παιδιά να σκεφτούν το λόγο που συνέβηκε αυτό που μόλις διηγήθηκε. Τα παιδιά λένε τις απόψεις τους και η εκπαιδευτικός τους κατευθύνει προς τα έντομα και συγκεκριμένα στις μέλισσες! Τους λέει πως τα έντομα κάνουν κάτι πάρα πολύ σημαντικό, επικονιάζουν! Γι’αυτό έχουμε όλα αυτά στη ζωή μας. Έτσι, τους λέει ότι θα παρακολουθήσουν ένα παραμύθι, για να καταλάβουν όλοι καλύτερα τι είναι αυτή η επικονίαση.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 Ο εκπαιδευτικός θα προβάλει, αρχικά, στην ολομέλεια της τάξης το video «Στη Λευκή Τουλίπα» σε σχέση με την επικονίαση. Όταν τελειώσει το παραμύθι, ο εκπαιδευτικός θα ζητήσει από την κάθε ομάδα να πάει σε κάποιο υπολογιστή και να βοηθήσει την Αστέρω να απαντήσει στις ερωτήσεις. Ο εκπαιδευτικός, θα πρέπει να περνάει από τις ομάδες και να τους βοηθά, καθώς και να διευκρινίζει, εκεί όπου χρειάζεται και να δίνει παραδείγματα από την καθημερινή ζωή όπου είναι απαραίτητο. Μέσα από το video (σε μορφή παραμυθιού) τα παιδιά θα γνωρίσουν τι είναι επικονίαση (σταυρωτή και αυτεπικονίαση), με ποιους τρόπους γίνεται και πώς προσελκύονται οι επικονιαστές.

Video: «ΣΤΗ ΛΕΥΚΗ ΤΟΥΛΙΠΑ» http://lsg.ucy.ac.cy/Flora/Flora_Official/Lessons/epikoniasi%20ipologistis/70.html

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Ο Εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά να επιστρέψουν πίσω στα θρανία τους, στη θέση των ομάδων τους. Τους δίνει μερικά κομμένα κομμάτια χαρτί, στα οποία αναγράφονται τα στάδια της γονιμοποίησης. Στην αρχή, συζητά μαζί τους το ρόλο της επικονίασης και τα κατευθύνει στη γονιμοποίηση. Με αυτό τον τρόπο, ο εκπαιδευτικός ζητάει από τα παιδιά να τον βοηθήσουν να βρει ξανά τα στάδια της γονιμοποίησης, βάζοντας σε σωστή σειρά ανά ομάδα, τα κομμάτια χαρτί που τους έδωσε. Στο τέλος, καθώς ανακοινώνονται τα στάδια, ο εκπαιδευτικός θα τα προβάλλει ένα-ένα.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Ένας κόκκος γύρης κολλάει στο στίγμα του υπέρου. Τότε, από το στίγμα αρχίζει να σχηματίζεται ένας σωλήνας ο οποίος περνάει μέσα από το στύλο. Ο σωλήνας φτάνει στην ωοθήκη. Εκεί, ο σωλήνας ενώνεται με ένα ωάριο. Ο κόκκος γύρης περνά από το σωλήνα και αφού ενώνεται με το ωάριο, το γονιμοποιεί. Μετά τη γονιμοποίηση, η ωοθήκη διογκώνεται και αναπτύσσεται σε σπέρμα. Το σπέρμα αρχίζει να μεγαλώνει σε νέο φυτό ή καρπό.

Κομμάτια που θα κοπούν για να μπουν σε σειρά

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Ο εκπαιδευτικός μετά τα στάδια, προβάλλει την εξής εικόνα που δείχνει τη διαδικασία της γονιμοποίησης και εξηγεί τα διάφορα στάδια πάνω σε αυτήν.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3 Ο εκπαιδευτικός λέει στα παιδιά ότι τώρα θα δραματοποιήσουν μια ιστορία που μιλά για την καθημερινή ζωή των λουλουδιών. Αυτός θα έχει το ρόλο του αφηγητή για να καθοδηγεί την ιστορία και να δίνει ανατροφοδότηση. Αρχικά, θα δώσει σαφείς οδηγίες σχετικά με την πορεία της ιστορίας και θα χωρίσει τους μαθητές έτσι ώστε να υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός παιδιών που θα υποδύεται τον κάθε ρόλο (ο οποίος θα έχει κρεμασμένη στο στήθος μία εικόνα). Θα υπάρχουν 4 λουλούδια (4 μαθητές) και 2 μέλισσες (2 μαθητές). Το κάθε λουλούδι θα κρατά μία μπαλίτσα, που θα αντιπροσωπεύει τη γύρη. Οι μέλισσες στην αρχή θα επικονιάζουν τα λουλούδια (παίρνοντας από το ένα λουλούδι την μπαλίτσα και θα την πάνε στο επόμενο) και την άλλη μέρα, τα 4 λουλούδια θα αντικατασταθούν από τους 8 απογόνους τους (8 άλλοι μαθητές). Μετά, ο Πέτρος (1 μαθητής) θα κόψει 6 λουλούδια για να πάρει στη μαμά του. Έτσι, απέμειναν 2 λουλούδια και η μια από τις 2 μέλισσες πεθαίνει γιατί δεν βρίσκει τροφή. Την επόμενη μέρα, τα 2 λουλούδια αφού επικονιάστηκαν από τη μέλισσα που απέμεινε, αντικαθιστώνται από 3 απογόνους τους (3 άλλοι μαθητές). Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης και ο εκπαιδευτικός εστιάζεται στα εξής ερωτήματα: 1.«Τι νομίζετε ότι θα γινόταν αν ο Πέτρος έκοβε όλα τα λουλούδια;» 2. «Τι νομίζετε ότι θα γινόταν αν ο Πέτρος δεν έκοβε κανένα λουλούδι;» 3. «Ποια νομίζετε ότι θα ήταν η συνέχεια αυτής της ιστορίας;». Βάση της εμπειρίας τους, τα παιδιά αναμένεται να συζητήσουν για τη σημασία της επικονίασης των φυτών και να αναπτύξουν τη στάση ότι δεν πρέπει να κόβουν τα λουλούδια, γιατί τώρα αντιλαμβάνονται τις συνέπειες αυτού.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ) Δίνεται το φύλλο εργασίας και τα παιδιά καλούνται να το απαντήσουν ατομικά και στη συνέχεια να απαντηθούν στην ολομέλεια.