Διοίκηση Παραγωγικών Συστημάτων ΤΕΙ Χαλκίδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 6 ο εξάμηνο Εξέλιξη Τεχνολογίας και Προϊόντων Διδάσκων Φώτης Χ. Κίτσιος

Περιεχόμενα  Περίοδοι παραγωγής  Χαρακτηριστικά της παραγωγής και της αγοράς  Κίνητρα για νέα προϊόντα  Μέτρηση της ανταγωνιστικότητας

Περίοδοι παραγωγής

Περίοδο πριν από τον πόλεµο – Οικονοµία τέχνης Κύρια χειροποίητα προϊόντα που βασίζονται στην εμπειρία Χαρακτηριστικά της παραγωγής  Σχεδίαση-παραγωγή προϊόντων σύμφωνα µε τις προδιαγραφές του πελάτη  Όλες οι διαδικασίες παραγωγής ήταν στην υπευθυνότητα των τεχνιτών  Δεν υπήρχαν αποθέµατα - προμήθειες όταν ήταν απαραίτητες  Οι σχεδιαστές γνώριζαν πολύ καλά όλες τις παραγωγικές δυνατότητες  Οι τεχνίτες είχαν καθοριστικό ρόλο σε κάθε απόφαση Αποτέλεσµα ήταν:  Μικρές ποσότητες  Περιορισµένη παραγωγικότητα σύµφωνα µε τις δυνατότητες των τεχνιτών  Το κόστος παραγωγής ήταν ο κυριότερος παράγων του κόστους  Σειριακές λειτουργίες

Περίοδος  Όλη η ιδέα ήταν του δηµιουργού µόνος του έφτιαχνε τα σχέδια τον τρόπο συναρµολόγησης παραγωγής, κλπ. (πχ. Ford)  Όλη η οµάδα σχεδίασης είναι πλήρως ενηµερωµένη µε το προϊόν (από την εµπορική του σηµασία µέχρι την παραγωγή του)  Δεν υπήρχε ο διεθνής ανταγωνισµός και κανένα κίνητρο για την παραγωγή προιόντων διεθνούς εµβέλειας  Οτιδήποτε παραγόταν μπορούσε να πουληθεί

Περίοδος Μαζική παραγωγή – Οικονοµία κλίµακας  Περισσότερα και πιο πολύπλοκα προϊόντα  Αποτέλεσµα:  η περίοδος της µηχανοποίησης, δηλ. δηµιουργία µηχανών που αυτοµατοποίησαν την παραγωγική διαδικασία.  Η ανάπτυξη του προϊόντος δεν είναι αποτέλεσµα µιας µικρής οµάδας άλλα ολόκληρης οµάδας εργασίας µε διαφορετικά ενδιαφέροντα και ειδικότητες όπως σχεδίαση, µελέτη, παραγωγή, πωλήσεις, υποστήριξη του προϊόντος, εµπορικό, οικονοµικό, κλπ. Δηµιουργείται η ανάγκη δηµιουργίας τµηµάτων εµπορικού, οικονοµικού, εκτός από την µελέτη και την παραγωγή  Αρχίζει να διαφαίνεται η ανάγκη αναγνώρισης των αναγκών του πελάτη και η οικονοµική ανταπόδοση των επενδύσεων

Περίοδος Περίοδος Μηχανοποίησης – Οικονοµία µηχανών  Επιδιώκεται η παραγωγή οµοίων προϊόντων από αυτόµατες µηχανές.  Δηµιουργούνται οι κανονισµοί παραγωγής σχεδίων, ανταλλαξιµότητας εξαρτηµάτων, ανοχές, ποιοτικός έλεγχος, κλπ.  Επιδιώκεται η ανάπτυξη υψηλής εξειδίκευσης του εργατικού δυναµικού.  Με βάση την διαδικασία δηµιουργούνται ειδικότητες και αναζητούνται ειδικεύσεις και µηχανοποίηση µε βάση τη Ροµποτική.

Περίοδος Δηµιουργία τµηµάτων  Η αύξηση του µεγέθους των εταιρειών επιβάλλει και την οργάνωση της εταιρείας σε τµήµατα µε καθήκοντα και στόχους.  Τα αποτελέσµατα ήταν στην αρχή ενθαρρυντικά αλλά στη συνέχεια άρχισαν να εµφανίζονται και πολλά προβλήµατα.  Στη διαδικασία παραγωγής νέων προϊόντων παρεµβάλλονται πολλά τµήµατα µε αποτέλεσµα να µην υπάρχει καλή (ή ακόµα και καθόλου) επικοινωνία µεταξύ τους.  Χάνεται η έννοια της ολότητας και έχουµε τη βελτίωση κάθε τµήµατος.  Υπάρχει ανταγωνισµός µεταξύ των τµηµάτων.  Έχουµε προτεραιότητες των τµηµάτων και όχι της επιχείρησης.  Δεν έχουµε βέλτιστο προϊόν αλλά το καλύτερο τµήµα.

Περίοδος Περίοδος Διορθώσεων (Quick fixes)  Αρχίζει η περίοδος των διορθώσεων της προηγούµενης ανάπτυξης.  Εργαλεία που αναπτύχθηκαν ήταν PERT, Δοµή σε πίνακα - matrix concept, value system, κλπ.  Η διοίκηση αρχίζει να χρησιµοποιεί στόχους, συναντήσεις και οµάδες εργασίας.  Ό ρόλος του τµήµατος ελέγχου είναι το µέσον για τη διόρθωση των σφαλµάτων χωρίς να έχουµε ολική θεώρηση της ποιότητας.  Η σχεδίαση και ανάπτυξη των προϊόντων είναι αποτέλεσµα διαφορετικών τµηµάτων και έχουµε τη διαδικασία της σειριακής ανάπτυξης του προϊόντος.

Περίοδος Η περίοδος της Realisation  Η βιοµηχανία αρχίζει να ελέγχει µε πιο κριτικό τρόπο την απόδοσή της.  Η περίοδος χαρακτηρίζεται από την εκτεταµένη εισαγωγή των υπολογιστών, αρχίζει να διαφαίνεται η ανάγκη της συνεργασίας, η ανταλλαγή δεδοµένων, η µείωση του χρόνου ανάπτυξης προϊόντων.  Τα προιόντα έχουν γίνει αρκετά πολύπλοκα και απευθύνονται σε µια παγκόσµια αγορά, απαιτούν πολύ περισσότερο πληροφόρηση για να δηµιουργηθούν και να κατασκευαστούν.  Η ανάπτυξή τους δεν µπορεί να γίνει από ένα µόνο τµήµα.  Η Ιαπωνική βιοµηχανία ποτέ δεν είχε εγκαταλείψει την συνεργασία µεταξύ των οµάδων και είχε κάνει σηµαντικές προόδους.

Περίοδος Η περίοδος της παγκόσµιας παραγωγής  Χάνονται τα σύνορα της παραγωγής υπάρχει µεγάλος ανταγωνισµός, οι απαιτήσεις του πελάτη είναι ο κυριότερος παράγων, κλπ.  Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του ιδίου προϊόντος, πολλοί κατασκευαστές προσφέρουν τα ίδια προιόντα.  Ο ανταγωνισµός είναι έντονος και δηµιουργούνται οι προϋποθέσεις για σχεδίαση για Χ- δυνατότητα.

Χαρακτηριστικά Παραγωγής & Αγοράς

Χαρακτηριστικά Παραγωγής  Η παραγωγή των προϊόντων είναι αποτέλεσµα της οµάδας ανάπτυξης προϊόντων.  Ανάπτυξη νέων εργαλείων πληροφορικής (πολυµέσα).  Τα χαρακτηριστικά είναι : Έλλειψη ειδικευµένου προσωπικού Δραστική µείωση του κόστους εξοπλισµού πληροφορικής Ετερογενές περιβάλλον πληροφορικής Πολλά προγράµµατα εφαρµογών στην ίδια την επιχείρηση Κόστος υπηρεσιών πληροφορικής σταθερό Αύξηση της ανταγωνιστικότητας σε διεθνές επίπεδο Μεγάλη αύξηση στη ισχύ των υπολογιστών Κόστος ενοποίησης των εφαρµογών υψηλό Ο χρόνος για την παράδοση των προϊόντων έχει µειωθεί πολύ Έχει αυξηθεί η πολυπλοκότητα των προϊόντων Το κόστος απόκτησης εξοπλισµού έχει µείνει σταθερό Έχει αυξηθεί εκθετικά το κόστος παραγωγής λογισµικού

Παράγοντες που επηρεάζουν τη σχεδιομελέτη και την παραγωγή  Ταχεία παράδοση προϊόντων, σε είδος και σε αριθµό  Αυξηµένη εξάρτηση της απόδοσης του προϊόντος στις δυνατότητες της παραγωγικής διαδικασίας  Οι πελάτες απαιτούν καλύτερη ποιότητα και απόδοση από τα προϊόντα  Το κόστος του προϊόντος εξαρτάται από το κόστος εργασίας µε άµεση συνεπώς εξάρτηση από το τόπο παραγωγής  Απαίτηση για πιο ανθεκτικά και ελαφρά υλικά  Ο ανταγωνισµός µειώνει συνεχώς το χρόνο παράδοσης των προϊόντων  Παγκοσµιοποίηση της αγοράς  Παράδοση του σωστού προϊόντος από την αρχή  Μείωση του κόστους εξοπλισµού πληροφορικής σε σχέση µε την παρεχόµενη ισχύ  Αύξηση του κόστους παραγωγής λογισµικού σε σχέση µε τον εξοπλισµό

Κίνητρα για νέα προϊόντα

Ώθηση υπό την πίεση του ανταγωνισμού  Κάθε εταιρεία θέλει να παράξει ένα προιόν που είναι τουλάχιστον ίσο ή να ξεπερνάει σε ποιότητα, ταχύτητα, κόστος, κλπ. τα ανταγωνιστικά του προιόντα  Παραδείγµατα: η βιοµηχανία των ρολογιών στην Ελβετία που αγνόησε την εξέλιξη στην τεχνολογία του quartz, στην οποία επένδυσαν πάρα πολύ οι Ιαπωνικές εταιρείες. αποτέλεσµα είναι να δίνουν οι εταιρείες σήµερα µεγάλη έµφαση σε θέµατα ολικής ποιότητας, παράλληλης µηχανικής, κλπ.

Ώθηση από τη νέα τεχνολογία  Μεγάλη επίδραση της τεχνολογίας της πληροφορικής και όχι µόνο.  Απλοποιούνται διαδικασίες σχεδιασµού και εκτέλεσης κατεργασιών, κλπ.  Οι χρήστες επιζητούν συστήµατα (CAD/CAM/CAE).  Ιδιαίτερα στην τεχνολογία της πληροφορικής έχουµε: Ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας (ισχύς, λειτουργίες, επικοινωνία, τιµή/απόδοση, κλπ.) Χρήση πληροφορικής (φιλική προς τον χρήστη, άµεση και σε πραγµατικό χρόνο πρόσβαση, οµαδική εργασία, πολυµέσα, κλπ.) Τεχνολογία σχεδιοµελέτης (συστήµατα CAD)

Πίεση για αύξηση της παραγωγικότητας Η αύξηση της χρήσης της πληροφορικής έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση των συστηµάτων και προιόντων λογισµικού που χρησιµοποιούνται Οι εταιρείες µπορεί να χρησιµοποιούν πολλά και διαφορετικά συστήµατα υπολογιστών πολλά εργαλεία και προγράµµατα εφαρµογών, τα οποία πρέπει να συνεργάζονται µεταξύ τους  Ολα αυτά δηµιουργούν και διαφορετικού είδους αρχεία

Πίεση για αναδιοργάνωση του προιόντος και της διαδικασίας  Ολο και περισσότερο γίνεται προφανής ο επαναπροσδιορισµός του τρόπου λειτουργίας και επικοινωνίας των τµηµάτων για την καλύτερη και πιο αποδοτική τους λειτουργία

Συσχέτιση των 4 παραγόντων

Μέτρηση της Ανταγωνιστικότητας  Η ανταγωνιστικότητα µιας επιχείρησης µπορεί να µετρηθεί από οκτώ παράγοντες που φαίνονται στο επόμενο σχήμα  Κάθε παράγοντας έχει και ένα διάνυσµα κατεύθυνσης που δείχνει και την κατεύθυνση βελτίωσης.  Ο κύκλος αντιπροσωπεύει το παγκόσμιο επίπεδο (world class)  Το κέντρο είναι η αφετηρία.  Η απόσταση από το κέντρο δείχνει και το ποσοστό επιτυχίας από το ιδανικό.  Οι τέσσερις παράγοντες έχουν κατεύθυνση προς το κέντρο του κύκλου και οι υπόλοιποι τέσσερις µακριά από το κέντρο.  Τοποθετούνται εναλλακτικά και η συνεχής γραµµή που ενώνει τα σηµεία είναι η απόδοση της εταιρείας.  Σκοπός είναι να µεγιστοποιήσουµε την διαγραµµισµένη περιοχή

Παράγοντες μέτρησης ανταγωνιστικότητας.

Ολική παραγωγικότητα  Ορίζεται ως ο λόγος της εξόδου ως προς τα λειτουργικά έξοδα.  Παραγωγικότητα:  (P) = Εξοδος (T-Throughput) / ΛΕ (Λειτουργικά έξοδα) Όπου Εξοδος Τ = Σ (Pi * Ni * Pνi ) από i = 1 έως Νο Όπου Pi – ποσοστό αποδεκτών προιόντων παραλλαγής i Ni – ολικός αριθµός προιόντων παραλλαγής i Pνi – η αξία παραγωγής για κάθε αποδεκτό προιόν παραλλαγής i Nο – ολικός αριθµός προιόντων

Παράγοντες Ανταγωνιστικότητας  Ικανοποίηση του πελάτη. Η πιο σηµαντική παράµετρος.  Μη προγραµµατισµένες αλλαγές. Από αυτές εξαρτάται η ταχεία ανάπτυξη του προιόντος. Επιδιώκεται να προκύπτουν στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του προιόντος  Αποθέµατα  Κόστος Ποιότητας. Εχουµε κόστος για την εξασφάλιση της ποιότητας και κόστος διόρθωσης ποιότητας  Κερδοφορία (ROI). Ορίζεται ως  ROI = [ (G – ΛΕ ) / Ι ]  Όπου G – το κέρδος  ΛΕ – Λειτουργικά έξοδα  Ι – Αποθέµατα  Χρόνος Εισαγωγής του προιόντος. Ορίζεται από την έναρξη της ιδέας µέχρι την έναρξη της παραγωγής

Παραγωγικότητα και Ποιότητα ΕΤΑΙΡΕΙΑΟΧΗΜΑΤΑ/ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝ Ο ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤ Α ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΟΧ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΟΧΗΜΑΤΑ/ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝ Ο ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤ Α ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΟΧ. SUZUKI NISSAN TOYOTA SUBARU DAIHATSU FORD HONDA CHRYSLER MITSUBIS HI PEUGEOT MAZDA GM ISUZU VW

Δείκτες Ανταγωνιστικότητας ΚΑΤ/ΡΙΑΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ CRYSLER FORD Καλύτερη Ποιότητα GM ΚΕΡΔΟΣ/ ΜΟΝΑΔΑ CRYSLER$209$427$445$1,709$2,210 Πρωτοπόρος FORD$53$700$307$240$877 GM$462$883$541$208$734 ΠΑΡΑΓΩΓΙ- ΚΟΤΗΤΑ CRYSLER Μεγάλη χρησιμοποίηση FORD GM ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΓΟΡΑΣ CRYSLER13.2%12.2% 14.7%14.6% Ελάχιστο % φθίνον FORD23.8%22.8%25.6% 25.3% GM35.5%35.1%33.9%33.4%33.1%