ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική αφορά το σχεδιασμό κτιρίων και χώρων (εσωτερικών και εξωτερικών-υπαίθριων) με βάση το τοπικό κλίμα, με σκοπό την εξασφάλιση συνθηκών θερμικής άνεσης, αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια και άλλες περιβαλλοντικές πηγές αλλά και τα φυσικά φαινόμενα του κλίματος.
ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟ Βιοκλιματικό είναι ένα κτίριο ενεργειακής απόδοσης, δηλαδή καταναλώνει λιγότερη ενέργεια για να θερμανθεί και να δροσιστεί. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σωστή μόνωση της τοιχοποιίας ώστε το κτίριο να προστατεύεται από την εξωτερική θερμοκρασία πριν αυτή περάσει την τοιχοποιία και μεταφερθεί ζέστη ή κρύο εντός του κτιρίου.
Tο ενεργειακό όφελος που προκύπτει από την εφαρμογή του βιοκλιματικού σχεδιασμού αποδίδεται με τους παρακάτω τρόπους: εξοικονόμηση ενέργειας από την σημαντική μείωση απωλειών λόγω της βελτιωμένης προστασίας του κελύφους και συμπεριφοράς των δομικών στοιχείων, παραγωγή θερμικής ενέργειας (θερμότητας) μέσω των ηλιακών συστημάτων άμεσου η έμμεσου κέρδους με συμβολή στις θερμικές ανάγκες των χώρων προσάρτησης και μερική κάλυψη των απαιτήσεων θέρμανσης του κτιρίου, δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης και μείωση των απαιτήσεων όσον αφορά στη ρύθμιση θερμοστάτη (σε χαμηλότερες θερμοκρασίες τον χειμώνα και υψηλότερες το καλοκαίρι), διατήρηση της θερμοκρασίας εσωτερικού αέρα σε επίπεδα υψηλά τον χειμώνα (και αντίστοιχα χαμηλά το καλοκαίρι), με αποτέλεσμα την μείωση του φορτίου για την κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων από τα επικουρικά συστήματα κατά την χρήση του κτιρίου.
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ο ορθός σχεδιασμός της τοποθεσίας και του κτιρίου επιτρέπει την αξιοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας κατά την ψυχρή περίοδο και προστατεύει το κτίριο από την υπερθέρμανση από τον ήλιο κατά την θερμή περίοδο.
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ Πρέπει να έχει μεσημβρινό προσανατολισμό (στον ήλιο) και καλή μόνωση. Πρέπει να είναι σχεδιασμένη για φυσικό δροσισμό το καλοκαίρι από ζεύγος σωλήνων που εξωτερικά είναι προσανατολισμένες στο Βορρά και στη συνέχεια από το υπόγειο σε βάθος 0,80cm καταλήγουν σε δύο εξόδους στο εσωτερικό της κατοικίας. Ο αέρας το καλοκαίρι εισέρχεται στις σωλήνες από τον Βορρά, περνά μέσα από το υπόγειο όπου ψύχεται και στη συνέχεια διαχέεται στην κατοικία.
Οι τοίχοι είναι από διογκωμένη πολυστερίνη και οπλισμένο σκυρόδεμα 20 εκατοστών, έτσι επιτυγχάνουμε, θερμομόνωση και ηχομόνωση, δίνοντας ενεργειακή ταυτότητα στο σπίτι Ο τοίχος εξωτερικά περνιέται με επίχρισμα θερμικού σοβά, προστατεύοντας τον τοίχο από υγρασία, μούχλα και κάθε εξωγενή παράγοντα που θα μπορούσε να αλλοιώσει τις επιφάνειες.
Πρέπει να είναι σχεδιασμένη για φυσικό δροσισμό το καλοκαίρι. Η επένδυση των τοίχων με αναρριχητικά φυτά αντανακλά και απορροφά τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, την ηλιακή ακτινοβολία και ψύχει με την εξάτμιση
ΔΕΝΤΡΑ Η τοποθέτηση φυλλοβόλων και αειθαλών δέντρων στον κήπο βοηθάει στην εκμετάλλευση ακτινοβολίας και σκιάσεων το καλοκαίρι και στην καλύτερη εκμετάλλευση της ηλιακής ακτινοβολίας το χειμώνα.
Ο κήπος θα μπορούσε να καλύπτεται από γρασίδι και να είναι μεγάλος Ο κήπος θα μπορούσε να καλύπτεται από γρασίδι και να είναι μεγάλος. Ιδανική είναι η ηλιοπροστασία το καλοκαίρι με τη βοήθεια φυλλοβόλων δέντρων. Η επένδυση των τοίχων με αναρριχητικά φυτά αντανακλά και απορροφά τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, την ηλιακή ακτινοβολία και ψύχει με την εξάτμιση. Απαραίτητο είναι για το κτίριο να υπάρχει ένα σύστημα εναλλαγής αέρα κατά τη διάρκεια της νύχτας τους θερινούς μήνες ώστε να πέφτει η θερμοκρασία μέσα στο σπίτι και να φροντίζουμε να διατηρήσουμε μια σταθερή χαμηλή θερμοκρασία την υπόλοιπη μέρα.
Προσανατολισμός κατοικίας και τοποθέτηση φυλλοβόλων και αειθαλών δέντρων στον κήπο.
ΣΚΙΑΣΤΡΑ Για την αποφυγή της υπερθέρμανσης του κτιρίου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι απαραίτητη προϋπόθεση ο κατάλληλος σκιασμός με πέργκολες και σκίαστρα.
ΧΡΩΜΑ Σημαντικό ρόλο σε ένα βιοκλιματικό κτίριο παίζει το χρώμα του. Τα σκούρα χρώματα εξωτερικά έχουν την ιδιότητα να απορροφούν ενέργεια την οποία μεταδίδουν στο εσωτερικό του σπιτιού. Τα ανοιχτά χρώματα αντανακλούν ένα μεγάλο μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας πίσω στο περιβάλλον και βοηθούν στην αποφυγή υπερθέρμανσης του κτιρίου.
ΥΛΙΚΑ Τα δομικά υλικά που πρέπει να χρησιμοποιηθούν είναι υλικά αυξημένης θερμοχωρητικότητας και πάντα σε συνδυασμό με καλή μόνωση του εξωτερικού κελύφους του κτιρίου. Για να αποφεύγουμε τις θερμικές απώλειες χρησιμοποιούμε πάντα διπλά τζάμια ή επιλέγουμε να κατασκευαστεί το βιοκλιματικό σπίτι με άχυρο, πηλό, άμμο και πέτρα. Τα πλεονεκτήματα της δόμησης με πηλό δημιουργία υγιεινού για τους χρήστες περιβάλλοντος : ο πηλός δεν εκλύει ουσίες επιβλαβείς για τον οργανισμό όπως πολλά τεχνητά υλικά, ενώ ταυτόχρονα έχει την ιδιότητα να εξισορροπεί τα ποσοστά της υγρασίας του χώρου -πολύ καλή ένταξη των κατασκευών στο φυσικό τοπίο.
ΠΡΟΤΥΠΑ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ
Βασικά κριτήρια για την εφαρμογή του βιοκλιματικού σχεδιασμού πρέπει να είναι : η απλότητα χρήσης των εφαρμογών και η αποφυγή πολύπλοκων παθητικών συστημάτων και τεχνικών, η μικρή συμβολή του χρήστη του κτιρίου στη λειτουργία των συστημάτων, η χρήση ευρέως εφαρμοσμένων συστημάτων, η χρήση τεχνικο-οικονομικά αποδοτικών ενεργειακών τεχνολογιών.
Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και των περιβαλλοντικών πηγών, όπως προκύπτει από το βιοκλιματικό σχεδιασμό, επιτυγχάνεται στα πλαίσια της συνολικής θερμικής λειτουργίας του κτιρίου και της σχέσης κτιρίου - περιβάλλοντος. Η θερμική λειτουργία ενός κτιρίου : εξαρτάται από τις τοπικές κλιματικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους (την ηλιοφάνεια, τη θερμοκρασία εξωτερικού αέρα, τη σχετική υγρασία, τον άνεμο, τη βλάστηση, το σκιασμό από άλλα κτίρια), αλλά και τις συνθήκες χρήσης του κτιρίου (κατοικία, γραφεία, νοσοκομεία κλπ.) και
βασίζεται στην αντίστοιχη ενεργειακή συμπεριφορά των δομικών του στοιχείων και (κατ’ επέκταση) των ενσωματωμένων παθητικών ηλιακών συστημάτων, αλλά και το ενεργειακό προφίλ που προκύπτει από την λειτουργία του κτιρίου.