Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα-Σ.Μ.Ν. Αρχίζω την παρουσίαση με τον πιο προφανή τρόπο: με τον τίτλο! Ρωτώ τους μαθητές: Τι σημαίνει νοσήματα; Τι σημαίνει μεταδιδόμενα; Τι σημαίνει σεξουαλικά; Με τον αντίστροφη αυτή σειρά αυτό εξάγω τον ορισμό από τα ίδια τα παιδιά Χρόνος: 5 λεπτά Μετάδοση και πρόληψη ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Άσκηση Πλένω τα δόντια μου καθημερινά Πάντα φορώ τη ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο Πάνω στη μηχανή φορώ πάντα το κράνος μου Πάντα τηρώ το όριο ταχύτητας στον αυτοκινητόδρομο Προσπαθώ να τρώω υγιεινά και αποφεύγω το junk food Πάω στο γιατρό τακτικά για τεστ ρουτίνας Συνήθως δεν μεθώ Ποτέ δεν καπνίζω Κάνουμε το παιχνίδι αυτό σαν εισαγωγή Οδηγίες για άσκηση: Όλοι οι μαθητές στέκονται Διαβάζουμε μία μία τις δηλώσεις Όποιος απαντά όχι σε μια δήλωση πρέπει να καθίσει και να μείνει καθισμένος Όποιος απαντά ναι συνεχίζει να στέκεται Μέχρι την τελευταία δήλωση οι πιο πολλοί μαθητές θα έχουν καθίσει. Ρωτούμε για ποιο λόγο κάναμε την άσκηση αυτή, τι σχέση έχει με το θέμα μας Η απάντηση είναι ότι όλες αυτές οι δηλώσεις αναφέρονται σε απλές συνήθειες που ξέρουμε ότι πρέπει να τηρούμε γιατί αν δεν το κάνουμε οι συνέπειες θα είναι σοβαρές. Ωστόσο πολλοί από εμάς δεν τις τηρούν γιατί νιώθουν ότι δεν τους αφορούν. Το ίδιο ισχύει και για τα ΣΜΝ. Συζητούμε αυτό το θέμα με τους μαθητές. Χρόνος: 5 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

ΣΜΝ κουϊζ (προαιρετικό) Παραδείγματα Σ.Μ.Ν. AIDS Ηπατίτιδα Β Έρπης Οξυτενή Κονδυλώματα Χλαμύδια Γονόρροια Σύφιλη Τριχομονάδες Κολπικοί μύκητες Η λίστα αυτή είναι ενδεικτική Μπορεί να αλλάξει Ζητούμε από τους μαθητές να μας πουν όσα ΣΜΝ ξέρουν (ιδεοθύελλα) Γράφουμε στον πίνακα τις απαντήσεις τους χωρίς να σχολιάζουμε Στο τέλος δείχνουμε τη διαφάνεια αυτή με τα πιο γνωστά ΣΜΝ Χρόνος: 5 λεπτά Άσκηση σε ομάδες Συνεργατική άσκηση ΣΜΝ κουϊζ (προαιρετικό) ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

ΣΜΝ κουϊζ καρκίνος πονοκέφαλος χλαμύδια ιλαρά αλλεργία AIDS έμφραγμα Βάλε σε κύκλο τις ασθένειες που νομίζεις ότι ανήκουν στα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα καρκίνος πονοκέφαλος χλαμύδια ιλαρά αλλεργία AIDS Εδώ μπορούμε επίσης να κάνουμε τη δραστηριότητα ΣΜΝ κουϊζ με τη βοήθεια του φύλλου εργασίας που βρίσκεται στο βοήθημα του εκπαιδευτικού έμφραγμα ηπατίτιδα Β κονδυλώματα γρίππη έρπης λευχαιμία ηπατίτιδα Α σύφιλη γονόρροια μηνιγγίτιδα τριχομονάδες ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

ΣΜΝ κουϊζ καρκίνος πονοκέφαλος χλαμύδια ιλαρά αλλεργία AIDS έμφραγμα Στη διαφάνεια παρουσιάζονται οι απαντήσεις με χαρακτηριστικούς ήχους για τις σωστές και τις λανθασμένες απαντήσεις έμφραγμα ηπατίτιδα Β κονδυλώματα γρίππη έρπης λευχαιμία ηπατίτιδα Α σύφιλη γονόρροια μηνιγγίτιδα τριχομονάδες ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΦΕ σελ5 ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Άσκηση Ομάδα 1 Ομάδα 2 Ομάδα 3 Ομάδα 4 Τι προκαλεί τα Σ.Μ.Ν. Ποιος είναι ο τρόπος/τρόποι μετάδοσης των Σ.Μ.Ν. Από τι εξαρτάται ο κίνδυνος μετάδοσης Έχουν όλες οι δραστηριότητες το ίδιο ρίσκο; Ομάδα 2 Ποια είναι τα διάφορα συμπτώματα των Σ.Μ.Ν. Ομάδα 3 Ποιες είναι οι συνέπειες των Σ.Μ.Ν. (άμεσες, μεσοπρόθεσμες, μακροπρόθεσμες) Ομάδα 4 Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα Σ.Μ.Ν. Πώς μπορούν να προληφθούν τα Σ.Μ.Ν. Χωρίζουμε την τάξη σε 4 ομάδες. Αναθέτουμε στην κάθε ομάδα τη δική της εργασία. Οι μαθητές στην ομάδα συζητούν μεταξύ τους τις ερωτήσεις και γράφουν τις απαντήσεις τους Μετά από 10 λεπτά η κάθε ομάδα με τη σειρά παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης την κάθε απάντησή της Ομάδα 1-ερώτηση1, ομάδα 2-ερώτηση1 κοκ Για κάθε ερώτηση δείχνουμε την αντίστοιχη διαφάνεια (6-13) και συζητούμε Σημείωση: Για τάξεις που έχουν ξαναεργαστεί με συνεργατικές μεθόδους, η άσκηση αυτή μπορεί να μετατραπεί σε συνεργατική μέθοδο ειδικών (βλέπε διαφανεια 5) Χρόνος: 15 λεπτά προετοιμασία, 10 λεπτά για παρουσιάσεις ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου Διαφ. 6 Διαφ.7 ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Άσκηση (συνεργατικά) Άτομο 1 Άτομο 2 Άτομο 3 Άτομο 4 Τι προκαλεί τα Σ.Μ.Ν. Ποιος είναι ο τρόπος/τρόποι μετάδοσης των Σ.Μ.Ν. Από τι εξαρτάται ο κίνδυνος μετάδοσης Έχουν όλες οι δραστηριότητες το ίδιο ρίσκο; Άτομο 2 Ποια είναι τα διάφορα συμπτώματα των Σ.Μ.Ν. Άτομο 3 Ποιες είναι οι συνέπειες των Σ.Μ.Ν. (άμεσες, μεσοπρόθεσμες, μακροπρόθεσμες) Άτομο 4 Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα Σ.Μ.Ν. Πώς μπορούν να προληφθούν τα Σ.Μ.Ν. Χωρίζουμε την τάξη σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων. Στο κάθε άτομο της ομάδας (1-4) αναθέτουμε ένα θέμα με σχετικές ερωτήσεις Δημιουργούμε ομάδες ειδικών (όλα τα άτομα 1 μαζί, κοκ) Συζητούν και απαντούν τις ερωτήσεις για 10 λεπτά Τα άτομα επιστρέφουν στην αρχική ομάδα Η κάθε ομάδα ετοιμάζει την παρουσίασή της για 10-15 λεπτά Η κάθε ομάδα παρουσιάζει την εργασία της στην ολομέλεια Σημείωση: Η συνεργατική άσκηση απαιτεί περισσότερο χρόνο από την άσκηση σε ομάδες ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Τι προκαλεί τα Σ.Μ.Ν. Μικροοργανισμοί Ιοί Βακτηρίδια Μύκητες Παράσιτα HIV Ιός του AIDS HBV Ιός της ηπατίτιδας Β HSV 1&2 Ιοί του έρπητα Βακτηρίδια Neisseria gonorrhoeae Προκαλεί τη γονόρροια Chlamydia trachomatis Προκαλεί τη χλαμύδια Μύκητες Candida albicans Προκαλεί τους κολπικούς μύκητες Παράσιτα Trichomonas vaginalis Προκαλούν τις τριχομονάδες Διακρίνουμε τους μικροοργανισμούς σε ιούς, βακτηρίδια, μύκητες και παράσιτα για να αντιληφθούν οι μαθητές ότι τα ΣΜΝ προκαλούνται από όλα τα είδη μικροοργανισμών Σημείωση: Αν στην Γ’ γυμνασίου δεν έχει προηγηθεί η ενότητα για τους μικροοργανισμούς δεν χρειάζεται να επιμείνουμε σε αυτή τη διαφάνεια Χρόνος: 5 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Μετάδοση Εξ’ ορισμού μέσω της σεξουαλικής επαφής Ταξινόμηση βάσει του ρίσκου κάθε δραστηριότητας Μπορεί να τα πάθει οποιοσδήποτε Μερικά μέσω του αίματος και των παραγώγων του Μετάγγιση με μολυσμένο αίμα, χρήση ναρκωτικών, τατουάζ HIV, HBV, σύφιλη Ορισμένα από τη μητέρα στο μωρό (κάθετα) Κατά την εγκυμοσύνη HIV, HBV Κατά τον τοκετό HSV, χλαμύδια, γονόρροια Κατά το θηλασμό Διακρίνουμε τους τρόπους μετάδοσης στους τρεις βασικούς τρόπους, αναφέρουμε τα κύρια σημεία για τον κάθε τρόπο και συζητούμε Χρόνος: 5 –10 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Συμπτώματα Ασυμπτωματικά Πόνος ή/και κάψιμο κατά το σεξ ή την ούρηση Φαγούρα ή/και εξανθήματα στα γεννητικά όργανα Ασυνήθιστες εκκρίσεις από το πέος, τον κόλπο ή τον πρωκτό Τονίζουμε ότι τις περισσότερες φορές τα ΣΜΝ δεν έχουν συμπτώματα Ποιες είναι οι συνέπειες αυτού του γεγονότος; Στη συνέχεια αναφέρουμε τα κυριότερα συμπτώματα που πιθανό να εμφανιστούν Χρόνος: 5 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Συνέπειες Βραχυπρόθεσμες Συνήθως καμιά Εμφάνιση συμπτωμάτων Διακρίνουμε τις συνέπειες σε βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακρυπρόθεσμες και εξηγούμε το κάθε είδος (διαφάνειες 9-11) Χρόνος: 5 λεπτά και για τις 3 διαφάνειες ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Συνέπειες Μεσοπρόθεσμες Τα μικρόβια παραμένουν μέσα στο σώμα μας και: Καταστρέφουν εσωτερικά όργανα Σύφιλη, χλαμύδια, γονόρροια Ενεργοποιούνται και εκδηλώνονται ξανά Έρπης Γινόμαστε φορείς και τα μεταδίδουμε σε άλλους Ηπατίτιδα Β, HIV/AIDS ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Συνέπειες Μακροπρόθεσμες Στειρότητα Καρκίνος Θάνατος Χλαμύδια Γονόρροια Καρκίνος Ηπατίτιδα Β Οξυτενή κονδυλώματα Θάνατος AIDS ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Έλεγχος Θεραπεία Αντιβιοτικά Φάρμακα κατά των ιών Εξηγούμε ότι τα ΣΜΝ είναι αρκετά δύσκολο να θεραπευθούν αφού από τη μια δεν προκαλούν συμπτώματα για να οδηγήσουν κάποιο στο γιατρό και από την άλλη συχνά τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν έχει ήδη προκληθεί βλάβη στον οργανισμό Χρόνος: 1 λεπτό ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Πρόληψη Αποχή Μονογαμική σχέση Ασφαλέστερο σεξ Μείωση του αριθμού των ερωτικών συντρόφων Σωστή χρήση προφυλακτικού Βασικοί κανόνες προσωπικής υγιεινής Εμβόλιο Ηπατίτιδα Β Αναλύουμε ένα-ένα τους τρόπους πρόληψης και τους συζητούμε με τους μαθητές Εδώ μπορούμε να κάνουμε μια από τις σχετικές δραστηριότητες που αναφέρονται στο συνοδευτικό έντυπο Χρόνος: 5-10 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Ρωτούμε τους μαθητές τι δείχνει αυτή η εικόνα και γιατί την παρουσιάζουμε εδώ Η εικόνα αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εισαγωγή στη σωστή χρήση του προφυλακτικού Επειδή συνήθως δεν γίνεται επίδειξη της σωστής χρήσης του προφυλακτικού στην τάξη μπορούμε στη συνέχεια να κάνουμε μια από τις ακόλουθες ασκήσεις (που περιγράφονται αναλυτικά στο έντυπο): Συγγραφή ενημερωτικού εντύπου για το προφυλακτικό από τους μαθητές Σωστή σειρά βημάτων για τη σωστή χρήση του προφυλακτικού (με καρτέλλες) Χρόνος: 10 λεπτά (τουλάχιστον) ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Πόσος είναι ο κίνδυνος; Ψηλός-Μέτριος-Χαμηλός-Καθόλου Κολπικό σεξ χωρίς προφυλακτικό Ψηλός κίνδυνος Κολπικό σεξ με προφυλακτικό  Μέτριος Υγρό φιλί Χαμηλός Κοινή χρήση βελόνων  Ψηλός Χρήση ναρκωτικών χωρίς ανταλλαγή βελόνων/συριγγών Πολλοί ερωτικοί συντρόφοι με χρήση προφυλακτικού  Μέτριος-ψηλός Πολλοί ερωτικοί σύντροφοι χωρίς χρήση προφυλακτικού Πολύ ψηλός Δείχνουμε την κάθε δήλωση και οι μαθητές αποφασίζουν πόσος είναι ο κίνδυνος για την κάθε δραστηριότητα. Υπάρχουν 4 επίπεδα κινδύνου: ψηλός, μέτριος, χαμηλός και καθόλου Σημείωση: Η άσκηση είναι πιο κατάλληλη για το λύκειο και ο κάθε καθηγητής μπορεί να επιλέξει ποιες δηλώσεις να παρουσιάσει Χρόνος: 10 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Αν είχαν όλοι τον ίδιο αριθμό συντρόφων... Ρωτούμε τους μαθητές τι καταλαβαίνουν από την απεικόνιση αυτή και συζητούμε Αυτή η διαφάνεια δείχνει εικονικά ότι όσο πιο πολλούς συντρόφους έχει ένα άτομο, τόσο πιο μεγάλο κίνδυνο έχει για έκθεση σε κάποιο ΣΜΝ Χρόνος: 2 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου

Κύρια σημεία Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα Τα διάφορα ΣΜΝ Δεν χρειάζεται να τα ξέρουμε ένα-ένα ονομαστικά Το πιο σημαντικό είναι να ξέρουμε πώς μεταδίδονται και προλαβαίνονται Τι τα προκαλεί Μικροοργανισμοί (ιοί, βακτηρίδια, μύκητες, παράσιτα) Μετάδοση Κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής Η κάθε δραστηριότητα φέρει διαφορετικό ρίσκο Μερικά μέσω του αίματος ή κάθετα Συμπτώματα Τα περισσότερα είναι ασυμπτωματικά Οτιδήποτε παράξενο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων πρέπει να μας παραπέμψει στο γιατρό Συνέπειες Μακροπρόθεσμα: στειρότητα, καρκίνος, θάνατος Έλεγχος Φαρμακευτική αγωγή Πρόληψη Αποχή, μονογαμία, ασφαλέστερο σεξ Σωστή χρήση προφυλακτικού Ανακεφαλαίωση Χρόνος: 2 λεπτά ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου ΣΜΝ-Μαρία Τιγγιρίδου