Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΡΓΟ «Προβολή του έργου και των δράσεων της Ε.Σ.Ε.Ε.» Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παρουσίαση Έρευνας «Το μέλλον και η εκπροσώπηση του Ελληνικού Εμπορίου» Φεβρουάριος- Μάρτιος 2013

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 2 1. Ερευνητικοί Στόχοι Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου ερευνητικού προγράμματος το οποίο θα συμβάλλει στην αποτύπωση της κατάστασης στο χώρο του Εμπορίου, καθώς και στην διερεύνηση της εικόνας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ). Οι στόχοι του ερευνητικού προγράμματος συνοψίζονται ως εξής Καταγραφή της εικόνας του εμπορικού κόσμου τα τελευταία χρόνια. Διερεύνηση της συναίσθησης «κλαδικής ταυτότητας». Διερεύνηση της εικόνας εκπροσώπησης και καταγραφή επιθυμητών προτεραιοτήτων. Διερεύνηση και αξιολόγηση εικόνας ΕΣΕΕ. Ανάδειξη ζητημάτων επικαιρότητας και καταγραφή θέσεων και προτάσεων. Άντληση πληροφόρησης για τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό Επικοινωνιακής Στρατηγικής καθώς και διερεύνηση συγκεκριμένων επικοινωνιακών κατευθύνσεων.

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 3 2. Μεθοδολογία Για την επίτευξη των στόχων της έρευνας, χρησιμοποιήθηκε η πολυμεθοδική προσέγγιση συλλογής δεδομένων. Συγκεκριμένα υλοποιήθηκαν:  Ποσοτική έρευνα με χρήση δομημένων ερωτηματολογίων, μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων σε 600 επαγγελματίες, προερχόμενους από διαφορετικές επιμέρους κατηγορίες εμπορικού κόσμου.  Ποσοτική έρευνα με focus groups. Πραγματοποιήθηκαν 3 ομάδες συζήτησης, στην Αθήνα, με μεικτά groups εμπόρων από διαφορετικούς χώρους.  Ποιοτική έρευνα με προσωπική συνέντευξη βάθους (“in depth interview”) σε 20 άτομα, επίσης προερχόμενα από διαφορετικές κατηγορίες επαγγελματιών. Τα δείγματα ήταν αναλογικά ώστε να καλύπτονται όσο το δυνατόν περισσότεροι χώροι του εμπορίου. Με τη μεθοδολογία αυτή διασφαλίστηκε η σφαιρική διερεύνηση των ζητημάτων της έρευνας, καθώς αποτυπώθηκαν οι γενικές τάσεις και παράλληλα υπήρξε εστίαση σε βάθος σε ζητήματα που δεν ήταν εύκολο να αποτυπωθούν με προεπιλεγμένες απαντήσεις.

Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΡΓΟ «Προβολή του έργου και των δράσεων της Ε.Σ.Ε.Ε.» Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κεντρικά Συμπεράσματα

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 5 1. Πορεία εμπορικού κόσμου τα τελευταία χρόνια. Απόψεις & Συναισθήματα  Καταγράφεται καθολική απογοήτευση από την πορεία του εμπορίου, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ποσοστό 90% δηλώνει ότι πάει προς το χειρότερο.  Υπάρχει έλλειψη προοπτικής και ελπίδας, καθώς το 76,5% δηλώνει ότι «τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα». Η τάση αυτή ήταν κυρίαρχη σε όλες τις επιμέρους ομάδες εμπόρων, καθώς και σε όλες τις περιοχές ή ηλικίες, με απειροελάχιστες αποκλίσεις. Σε γενικές γραμμές, ως σημείο καμπής παρουσιάζεται το Από εκεί και μετά αποτυπώνεται μια επιδείνωση της κατάστασης που έγινε ραγδαία την τελευταία 3ετία.

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 6 Τα τελευταία χρόνια η πορεία της επιχείρησής σας είναι;

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 7 Μιλώντας γενικά, σε σχέση με την οικονομική κρίση πιστεύετε ότι τα χειρότερα έχουν περάσει ή δεν έχουν έρθει ακόμα;

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 8 Τα συναισθήματα συμπυκνώνονται στο τρίπτυχο: Φόβος – Λύπη – Θυμός. Τρία συναισθήματα που συγκαταλέγονται στα βασικά ή πρωτογενή συναισθήματα, τα οποία λειτουργούν ως θεμέλιο για διάφορα άλλα. Θεωρείται δε ότι η ανεπαρκής ή ελλειμματική ρύθμισή τους συνδέεται με προβλήματα όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι περισσότεροι έμποροι αισθάνονται φοβισμένοι, ελάχιστα δημιουργικοί, με ισχυρά συμπτώματα παραίτησης. Ενδεικτικές φράσεις:  «γιατί να γίνεται όλο αυτό;»  «δεν υπάρχει φως στο τούνελ»  «Δεν υπάρχει εμπόριο σήμερα»,  «Μαγαζί που κλείνει δεν ξανανοικιάζεται»,  «Συρρικνωνόμαστε»,  «Ζούμε το θάνατο του εμποράκου» 1. Πορεία εμπορικού κόσμου τα τελευταία χρόνια. Απόψεις & Συναισθήματα (συνέχεια)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 9 1. Πορεία εμπορικού κόσμου τα τελευταία χρόνια. Απόψεις & Συναισθήματα...μόνη (μικρή) εξαίρεση: Μόνη (μικρή) εξαίρεση σε αυτό το κλίμα είναι κάποιοι έμποροι νεώτερης ηλικίας που δραστηριοποιούνται σε χώρους μεγαλύτερης εξειδίκευσης, οι οποίοι διατηρούν κάποια στοιχεία αισιοδοξίας. Θεωρούν δε πως είναι μια στιγμή που πρέπει να εντοπίσουν ευκαιρίες και να δραστηριοποιηθούν, καθώς η κρίση απαιτεί:  Δημιουργία  Εγρήγορση  Ευκαιρίες Φράσεις που ακούστηκαν:  «…απλώς ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή τα πράγματα θα αλλάξουν»  «Χρειάζεται ο καθένας να βγάλει την αυθεντικότητά του»  «Υπάρχουν πολλές νέες προσπάθειες που γίνονται…»  «με τη γκρίνια δεν βγαίνει τίποτα» (συνέχεια)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Κύριοι λόγοι για την κρίση στο εμπόριο Η κρίση στο εμπόριο θεωρείται απότοκος της γενικότερης κρίσης. Ως κύρια αίτιά της καταγράφονται:  Γενική οικονομική κρίση  Οικονομική Αστάθεια  Μειώσεις μισθών  Αβεβαιότητα – κλίμα φόβου Σε αυτό το κλίμα βρίσκουν έδαφος να αναπτυχθούν και αρκετές θεωρίες συνομωσίας, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα είναι «στόχος εξόντωσης» από «εξωτερικές» δυνάμεις. Φράσεις που ακούστηκαν:  «στημένο σκηνικό»  «θέλουν να μας πάρουν τις περιουσίες»  «Όλα γίνονται για τους μεγάλους»

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Καταγραφή βασικότερων προβλημάτων Ως βασικότερα προβλήματα του εμπορικού κόσμου καταγράφηκαν: Έλλειψη Ρευστότητας (έμποροι και καταναλωτές) Αδυναμία καταβολής Φ.Π.Α Έλλειψη χρηματοδότησης από τράπεζες Δυσπιστία ξένων εταιριών και αναγκαστική προκαταβολή εμπορεύματος Εφορία – ΣΔΟΕ (+διαφθορά) Υψηλή Φορολογία Προβληματικές διαδικασίες για ένταξη σε προγράμματα ΕΣΠΑ Πολυκαταστήματα Παραεμπόριο (Κινέζικα προϊόντα) Συνεχείς αλλαγές στα οικονομικά μέτρα (κατά συνέπεια αδυναμία οργάνωσης επιχείρησης) Συνεχώς τροφοδοτούμενο φοβικό περιβάλλον στο καταναλωτικό κοινό (και από ΜΜΕ) Γενικά παρατηρείται διάρρηξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους – εμπόρων («δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε το κράτος», «εμένα το κράτος με κάνει κλέφτη γιατί ξέρω ότι το κράτος είναι κλέφτης»), ενώ ως κυρίαρχη προτεραιότητα καταγράφεται το ζήτημα της ρευστότητας (76%).

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 12 Τι πιστεύετε ότι λείπει περισσότερο από το χώρο του ελληνικού εμπορίου, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει καλύτερα την κρίση; (έως 2 απαντήσεις)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Προσδοκία βοήθειας Στην ερώτηση «Από ποιον περιμένετε βοήθεια σε αυτήν την περίοδο της κρίσης;», αποτυπώνεται πάλι η κυρίαρχη απαισιοδοξία του εμπορικού κόσμου. Οι περισσότερες προσδοκίες είχαν εναποτεθεί σε εξωτερικούς παράγοντες (Κυβέρνηση 40%, Αυτοδιοίκηση 25%). Ο συνδυασμός προσδοκίας κυρίως από το κράτος και παράλληλα η αίσθηση ότι το κράτος αποτελεί βασικό «αντίπαλο» των εμπόρων, λειτουργεί εντελώς απορρυθμιστικά στο όλο τοπίο και εντείνει σημαντικά τη σύγχυση και την απογοήτευση των εμπόρων. Πολύ σημαντικό τμήμα εκφράζει την απογοήτευσή του με αναφορές στη μεταφυσική, λέγοντας ότι «μόνη ελπίδα είναι ο Θεός» (12% σε αυθόρμητη αναφορά!).

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Προσδοκία βοήθειας Έτσι, ο συνολικός βαθμός προσδοκιών καταγράφεται πολύ χαμηλός, επιβεβαιώνοντας το κλίμα γενικευμένης απαισιοδοξίας, με μια πολύ μικρή διαφοροποίηση σε νεότερους ηλικιακά εμπόρους, οι οποίοι είναι πιο «αισιόδοξοι», σε ό,τι αφορά τις πρωτοβουλίες του ίδιου του εμπορικού κόσμου. Φράσεις που ακούστηκαν:  «όχι μόνο δεν μας βοηθάνε, αλλά μας πολεμάνε κιόλας»  «εδώ που φτάσαμε ελπίζω μόνο στο θεό»  «…χρειάζεται ενεργοποίηση έξω από τα κόμματα και τις οργανώσεις»  «δεν υπάρχει βοήθεια, δεν υπάρχει πολιτική»  «χρειάζεται ένα μεταξύ μας κίνημα αλληλεγγύης»  «χρειάζεται να ψαχτούμε μόνοι μας» (συνέχεια)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 15 Σε αυτήν την περίοδο κρίσης, από ποιον έχετε μεγαλύτερες προσδοκίες να σας βοηθήσει στα προβλήματά σας; (έως 2 απαντήσεις)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 16 Α) Κυριακές Η συντριπτική πλειοψηφία δεν επιθυμεί το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές. Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους εναντιώνονται είναι: Αθέμιτος ανταγωνισμός. «Εάν ανοίξουν οι άλλοι υποχρεώνεσαι να ανοίξεις». Υψηλότερο κόστος λόγω απασχόλησης υπαλλήλου Αμελητέα διαφοροποίηση στα έσοδα («τα λεφτά λείπουν όχι ο χρόνος») Κοινωνικοί. («Δεν θα έχουμε χρόνο να δουμε τις οικογένειές μας»). Σεβασμός στην αργία («από μεγαλύτερους υπήρξε αναφορά στον εκκλησιασμό») Β) Παραεμπόριο: Μολονότι το θέμα του παραεμπορίου παραμένει ψηλά στις ιεραρχήσεις του εμπορικού κόσμου, υπάρχει η αίσθηση ότι έχει παρουσιαστεί σημαντική βελτίωση. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι το πρόβλημα πλέον εστιάζεται λιγότερο στα εμπορεύματα στο δρόμο και περισσότερο στη λειτουργία παράνομων καταστημάτων, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας. Επιμέρους θεματικές (συνέχεια)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 17 Με την απόφαση σχετικά με τη λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή, εσείς προσωπικά συμφωνείτε ή διαφωνείτε;