Η κατάσταση πριν από τους βαλκανικούς πολέμους

«Χωνευτήρι των λαών» Η βαλκανική χερσόνησος, η οποία στο μισό του 19ου αιώνα ανήκε ακόμα στην Οθωμανική αυτοκρατορία, ονομάστηκε «χωνευτήρι των λαών» λόγω της γεωγραφικής της θέσης - στο σταυροδρόμι Ασίας και Ευρώπης – καθώς ήταν ανέκαθεν ένα τεράστιο παζλ λαών και εθνοτήτων.

Το ανατολικό ζήτημα (1875 - 1878) Το χρονικό διάστημα 1875-1878 ξέσπασε στην Βαλκανική η κρίση του ανατολικού ζητήματος. Με την Συνθήκη του Βερολίνου δημιουργήθηκε μια πολύ μικρότερη αυτόνομη Βουλγαρία και μια αυτόνομη ανατολική Ρωμυλία. Η Σερβία, η Ρουμανία και το Μαυροβούνιο κηρύχθηκαν ανεξάρτητες. Στην Ελλάδα προσαρτάται η Θεσσαλία και ένα μέρος της Ηπείρου.

Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος (1897) Μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλοι ελληνικοί πληθυσμοί, συγκεκριμένα 1,5 εκατομμύριο Έλληνες περίπου, τόσο στην Ήπειρο όσο και στην Μακεδονία. Με τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 γίνεται προσπάθεια προσάρτησης αυτών των περιοχών στην Ελλάδα αλλά η Ελλάδα υπόκειται βαριά ήττα και χάνει ένα μικρό μέρος της Θεσσαλίας.

Το κίνημα των Νεότουρκων (1908) Το 1908 στην οθωμανική αυτοκρατορία έγινε επανάσταση κατά του θεοκρατικού και τυραννικού καθεστώτος του σουλτάνου. Δημιουργήθηκαν τότε προσδοκίες στους υπόδουλους πληθυσμούς της βαλκανικής για δικαιότερη διοίκηση και παραχώρηση ελευθεριών, αλλά αντί για αυτό, οι Νεότουρκοι επέβαλαν ακραίες τάσεις και καταπίεση.

Η επανάσταση στο Γουδί Η καταπίεση των Νεότουρκων στους λαούς της βαλκανικής οδήγησε σε εξέγερση. Παράλληλα τον Αύγουστο του 1909 ξεσπά  στην Αθήνα στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί με κύριο αίτημά την βελτίωση της διαλυμένης δημόσιας διοίκησης και την απαλλαγή του στρατού από τις πολιτικές παρεμβάσεις. Η Ελλάδα βλέποντας τα σύννεφα του πολέμου εξοπλίζεται.

Ο ερχομός του Βενιζέλου (1909) Οι επαναστάτες, των οποίων οι ενέργειες υποστηρίχθηκαν από το λαό, κάλεσαν από την Κρήτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο που στις 19 Οκτωβρίου 1910 θα αναλάβει την πρωθυπουργία της Ελλάδος και θα οδηγήσει την Ελλάδα στην δύνη των Βαλκανικών Πολέμων.

Α’ Βαλκανικός Πόλεμος

Αίτια των βαλκανικών πολέμων Λίγο καιρό μετά την επικράτηση των Νεότουρκων, έγινε φανερό ότι κύριος στόχος τους ήταν ο πλήρης εκτουρκισμός του οθωμανικού κράτους. Αυτό αναζωπύρωσε τα εθνικά αισθήματα των γειτονικών βαλκανικών λαών (Έλληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι), που επιδίωκαν όχι μόνο την προστασία των ομοεθνών τους, αλλά και την ενσωμάτωση των εδαφών στα οποία αυτοί κατοικούσαν

Αίτια των βαλκανικών πολέμων Τα πράγματα περιπλέκονταν λόγω και της ανάμειξης των Δυνάμεων. Η Γερμανία είχε διεισδύσει οικονομικά στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η Ιταλία επιτέθηκε εναντίον της Λιβύης, και επίσης κατέλαβε τα Δωδεκάνησα. Η Αυστροουγγαρία προχώρησε το 1908 σε πλήρη προσάρτηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Όλα αυτά έπλητταν τα συμφέροντα της Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας.

Συμμαχία κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας Το Μάρτιο του 1912 υπογράφεται συμμαχία με την Ελλάδα, την Σερβία, την Βουλγαρία και το Μαυροβούνιο. Ο Βενιζέλος επέμεινε στην συμμετοχή της Ελλάδας σ’ αυτή τη συμμαχία για να επιτύχει τους εθνικούς της στόχους.

Η αφορμή του Α’ Βαλκανικού Πολέμου Η ένοπλη σύρραξη ξεκίνησε όταν οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι απαίτησαν από τον σουλτάνο να σέβεται τα δικαιώματα των χριστιανικών εθνοτήτων που ζούσαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις προς όφελός τους. Η απροθυμία του σουλτάνου να συζητήσει τα ζητήματά τους ήταν η αφορμή του πολέμου.

Οι κυριότερες μάχες του πολέμου

Διαφωνία μεταξύ Βενιζέλου-πρίγκιπα Κωνσταντίνου Οι βουλγαρικές δυνάμεις, αφού κατέλαβαν την Δ. Θράκη και την Α. Μακεδονία κατευθύνονταν στην Θεσσαλονίκη. Τότε ο Βενιζέλος διέταξε τον διάδοχο Κωνσταντίνο να κινηθεί ταχύτατα προς τη Θεσσαλονίκη. Παρά τις αντιρρήσεις του Κωνσταντίνου, το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου 1912 ο ελληνικός στρατός μπήκε στην πόλη. Λίγες μέρες αργότερα έφτασε και ο βασιλιάς Γεώργιος.

Το τέλος του Α’ Βαλκανικού πολέμου Ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος τερματίστηκε και τυπικά με την υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου, με την οποία η Οθωμανική αυτοκρατορία υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά-βαλκανικά εδάφη της. Το μέλλον των νησιών του Β. και Α. Αιγαίου, της χερσονήσου του Αγίου Όρους και το καθεστώς της Αλβανίας, θα καθοριζόταν από τις Δυνάμεις.

Β’ Βαλκανικός Πόλεμος

Η αφορμή του Β’ Βαλκανικού πολέμου Τμήματα της Μακεδονίας διεκδικούνταν τόσο από τη Βουλγαρία όσο κι από τη Σερβία. Η Ελλάδα τότε υπογράφει συμμαχία με την Σερβία για να αντιμετωπίσουν την Βουλγαρία.

Η έναρξη του πολέμου Ο βουλγαρικός στρατός επιτίθεται ταυτόχρονα εναντίον τόσο των ελληνικών θέσεων όσο και των σερβικών. Ο Β’ Βαλκανικός πόλεμος ήταν πλέον γεγονός.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου… Στη διάρκειά του ο ελληνικός στρατός κατέλαβε ολόκληρη την Α. Μακεδονία και τη Δ. Θράκη, φτάνοντας ως την Αλεξανδρούπολη. Επιτυχίες σημείωσαν και οι Σέρβοι στη Δ. Μακεδονία. Παράλληλα, οι Ρουμάνοι εισέβαλαν στη Βουλγαρία, φτάνοντας τριάντα χιλιόμετρα από τη Σόφια, ενώ οι Τούρκοι ανακατέλαβαν την Αδριανούπολη στην Α. Θράκη.

Το τέλος του Β’ Βαλκανικού πολέμου Οι βαλκανικοί πόλεμοι τερματίστηκαν με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου 1913. Με αυτή, η Ελλάδα εξασφάλισε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας, τη νότια Ήπειρο, σημαντικά νησιά στο Β. και Α. Αιγαίο και την Κρήτη. Αυτά τα εδάφη ονομάστηκαν Νέες Χώρες.

Η Ελλάδα μετά τους Βαλκανικούς πολέμους

Την εργασία επιμελήθηκαν οι μαθητές: Γούναρης Παύλος Ηλίας Κωνσταντόπουλος Λεωνίδας Μαρκουλάκης