ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΑ ΔΑΣΗ Project Α’ Λυκείου Α1-Α5

Teletubbies Κωνσταντίνος Φασιλής Γιώργος Χρονόπουλος Τάσος Ψιλόπουλος Παναγιώτης Σιαλακάς Άγγελος Τσούσης

Φυσική Αναδάσωση Τα μεσογειακά οικοσυστήματα ανήκουν σε εκείνα που εδώ και χιλιάδες χρόνια έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες, αντιμετωπίζοντας τη φωτιά και έχοντας την ικανότητα να αναγεννιούνται ύστερα από αυτή. Το μεσογειακό κλίμα είναι ένας τύπος κλίματος που χαρακτηρίζεται από έντονη ζέστη το καλοκαίρι, λίγες βροχές συγκεντρωμένες τους χειμερινούς μήνες και χειμώνα – παρά την εσφαλμένη αντίληψη που έχουμε – όχι ιδιαίτερα ήπιο. Αυτό τον τύπο κλίματος θα συναντήσουμε σε πέντε περιοχές του πλανήτη μας. Έτσι εκτός από τις περιοχές γύρω από την Μεσόγειο Θάλασσα που χαρακτηρίζονται από αυτό τον τύπο κλίματος και δίνουν στο κλίμα αυτό και το όνομα του, μεγάλο μέρος των ακτών της Καλιφόρνια, το βόρειο τμήμα των ακτών της Χιλής, η περιοχή γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος και μερικές περιοχές στην ΝΔ Αυστραλία έχουν επίσης παρόμοιο τύπο κλίματος.

Φυσική Αναδάσωση στο όρος Φιλοπάππου από τον Πικιώνη.

Σε αυτά τα οικοσυστήματα τα φυτά μπορούν και ξεπερνούν τη διαταραχή δίνοντας νέους απογόνους συνεχίζοντας τη ζωή τους. Μέσα σε δύο μόλις χρόνια από τη φωτιά , τα φυτά αναγεννιούνται και ολόκληρο το οικοσύστημα ανακάμπτει. Τα μεσογειακά φυτά έχουν αναπτύξει ειδικούς μηχανισμούς που διασφαλίζουν τη διάσωση των αναπαραγωγικών τους οργάνων . Τα πεύκα έχουν σπόρους με πολύ σκληρά περιβλήματα που δεν καίγονται ενώ παράλληλα φυλάσσονται μέσα στα κουκουνάρια. Τα φρύγανα ‘’κρύβουν’’ τους σπόρους τους μερικά εκατοστά κάτω από το έδαφος και έτσι δεν καταστρέφονται από την φωτιά. Με τις πρώτες βροχές του Φθινωπόρου τα σπέρματα θα φυτρώσουν και θα εμποδίσουν τη διάβρωση του εδάφους . Τα νέα φυτά , εκμεταλλευόμενα τον ανοικτό χώρο και τα θρεπτικά υλικά που βρίσκονται σε αφθονία μέσα στην στάχτη , αναπτύσσονται με ταχύτατους ρυθμούς . Η στάχτη δεν είναι νεκρή ύλη , αλλά περιέχει όλα τα ιχνοστοιχεία και τα θρεπτικά υλικά από τα καμένα δέντρα , αποτελώντας ουσιαστικά το λίπασμα για τα νέα φυτά. Όταν ένα καμένο δάσος έχει πλούσια φυσική αναγέννηση , δεν πρέπει να αναδασώνεται , καθώς έτσι εμποδίζεται η φυσική εξέλιξη της βλάστησης. Ωστόσο , τα δύο πρώτα χρόνια είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για την επιτυχία της φυσικής αναγέννησης , αφού οι νέοι βλαστοί πρέπει να μείνουν ανεπηρέαστοι από ανθρώπινες δραστηριότητες.

Το δάσος δεν απειλείται τόσο από την φωτιά αυτή καθαυτήν όσο από ανθρώπινη παρέμβαση . Μεγάλο πρόβλημα αποτελούν επίσης η παράνομη εκμετάλλευση των καμένων κορμών και η βόσκηση . Τα ξύλα από τα καμένα πευκοδάση συλλέγονται προς εμπορική εκμετάλλευση , ενώ οι νεαροί βλαστοί θεωρούνται εξαιρετικές ζωοτροφές. Σε κάθε μία από τις πιο πάνω περιπτώσεις όμως τα νέα φυτά καταστρέφονται και ανακόπτεται η διαδικασία της φυσικής αναγέννησης , ενώ προκαλείται έντονη διάβρωση του εδάφους με τελικό αποτέλεσμα την κατάρρευση ολόκληρου του οικοσυστήματος . Ένα άλλο σημείο που πρέπει να σημειωθεί είναι το γεγονός ότι συχνά μετά από φωτιές δρουν οικοπεδοφάγοι ή άλλοι καταπατητές . Στο σημείο αυτό ξανά δεν μπορούμε να τα βάζουμε με την φωτιά . Οι οικοπεδοφάγοι εκμεταλλεύονται και τις φωτιές όπως εκμεταλλεύονται και τις πλημμύρες , τους σεισμούς και τις εκλογές . Τα περισσότερα αυθαίρετα γίνονται στις περιόδους εκλογών κανείς όμως δε σκέφτηκε να προτείνει την κατάργησή τους . Αν υπάρχει πρόβλημα είναι εκείνο της αστυνόμευσης και προστασίας των καμένων περιοχών , πράγμα που προβλέπει άλλωστε και ο νόμος . Δεν προκαλεί τη καταστροφή η φωτιά όσο η αδιαφορία εκείνων που είναι υποχρεωμένοι να διατηρήσουν αδιατάραχτη την περιοχή που κάηκε , ώστε να μπορέσει να αναγεννηθεί από μόνη της . Καλύτερα να χρησιμοποιήσουμε τον στρατό σε αυτήν την φάση παρά στην καταστολή . Άλλωστε είναι ευκολότερο .

Περιοχή στο Ποικίλο Όρος που είχε καεί πριν από 15 χρόνια Περιοχή στο Ποικίλο Όρος που είχε καεί πριν από 15 χρόνια. Αν συγκρίνουμε την καμμένη με μια άκαφτη γειτονική περιοχή θα διαπιστώσουμε ότι χιλιάδες φυτά φυτρώνουν στην πρώτη ενώ είναι ανύπαρκτα στη δεύτερη. Τι άλλο σημαίνει αυτό από το γεγονός ότι οι σπόροι του πεύκου δεν φυτρώνουν αν δεν καούν. Αν επαναλάβουμε την επίσκεψη μας το Μάιο χιλιάδες λουλούδια ανθίζουν εκεί. Κάτι που δεν συμβαίνει στην άκαφτη περιοχή. Πάνω στα λουλούδια αυτά βόσκουν μεγάλοι πληθυσμοί εντόμων. Οι ασφάκες, οι αγριελιές, τα πουρνάρια, οι μυρτιές, οι κουμαριές αναγεννώνται ήδη από τον πρώτο χρόνο. Αλήθεια ποιά είδη φυτών εξαφανίστηκαν από την πυρκαγιά; Η απάντηση είναι ΚΑΝΕΝΑ!

TEΛΟΣ