Η Καταξιωτική Διερεύνηση (Appreciative Inquiry) … ως ερευνητικό εργαλείο με ομάδες εκπαιδευτικών Βασίλης Παπαγιάννης - Αποστόλης Δαρόπουλος

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Παρουσίαση μεθόδου Section 1 Διερευνά και αναλύει τα ατομικά στοιχεία (ποιοτικά χαρακτηριστικά) που δημιουργούν την αποτελε- σματικότητα και την επιτυχία, και εντοπίζει τις παραμέτρους που συντελούν στη δημιουργική συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων. Δέχεται ότι η αλλαγή και η εξέλιξη μπορούν να επιτευχθούν μέσα από τον εντοπισμό καλών πρακτικών, την θετική αξιοποίησή τους και τον πολλαπλασιασμό τους. Πρόκειται για βιωματική μέθοδο που, μέσα από ατομικές διεργασίες και αναστοχασμό, οδηγεί σε συλλογικά συμπεράσματα και προτάσεις, αξιοποιώντας την αφήγηση ιστοριών. Θεωρητική προσέγγιση Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Παρουσίαση μεθόδου Βασίζεται… Θεωρητική προσέγγιση στη Θεωρία Συστημάτων (Systems Theory) στη Θετική Ψυχολογία (Positive Psychology) τον Κοινωνικό Εποικοδομητισμό (Social Constructionism) στις θεωρίες περί λόγου (discource) και αφήγησης (narrative) Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Παρουσίαση μεθόδου Διακρίνουμε τέσσερις φάσεις διερεύνησης Θεωρητική προσέγγιση Ανακάλυψη (discovery) Οραματισμός (dreaming) Σχεδιασμός (design) Υλοποίηση (delivery/destiny) Section 3 Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Παρουσίαση μεθόδου Επιλέξαμε τη συγκεκριμένη μέθοδο γιατί: Θεωρητική προσέγγιση Είναι μια βιωματική μέθοδος, που μέσα από την αφήγηση ιστοριών οδηγεί σε συλλογικά συμπεράσματα. Είναι μια συνεργατική και συμμετοχική προσέγγιση για τον εντοπισμό και την ανάδειξη των καλών πρακτικών, μέσα από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Oι περισσότεροι εκπαιδευτικοί είναι συνηθισμένοι σ’ αυτήν τη διαδικασία, μια και πολλές φορές (άτυπα) είναι αφηγητές ή ακροατές τέτοιων ιστοριών, μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Η συγκρότηση των ομάδων Παρουσίαση μεθόδου Στα Τρίκαλα Η ομάδα αποτελούνταν από 9 εκπαιδευτικούς, (3 άντρες και 6 γυναίκες). Οι 7 ήταν δάσκαλοι (3) – δασκάλες (4) και 2 καθηγήτριες Αγγλικής και Γερμανικής γλώσσας αντίστοιχα. Ο μέσος όρος των ηλικιών των εκπαιδευτικών ήταν τα 45 έτη και ο μέσος όρος των ετών υπηρεσίας τα 20 έτη. Στη Νίκαια της Λάρισας επίσης δημιουργήθηκε μια ομάδα από 16 εκπαιδευτικούς (4 άνδρες και 12 γυναίκες). Θεωρητική προσέγγιση Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Παρουσίαση μεθόδου Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί Τόνισαν ιδιαίτερα τον ρόλο του Διευθυντή του σχολείου Ανέφεραν ότι μερικά από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ή οι θετικές πρακτικές που χρησιμοποίησαν οι ίδιοι (ως ακροατές) και οι άλλοι συνάδελφοί τους (ως αφηγητές) ήταν… Θεωρητική προσέγγιση Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις Διαπιστώσεις

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Δοτικότητα, Εκπλήρωση του καθήκοντος, η επιμονή Διαρκής ενημέρωση, Συζήτηση-εξηγήσεις-επιχειρήματα Διακριτοί ρόλοι, Ανεκτικότητα, Αυτοπεποίθηση, Συμμετοχή άλλου συναδέλφου (κριτικός φίλος), Καλές σχέσεις, η ενεργητική ακρόαση, η αγάπη, η ευαισθητοποίηση, Στοιχεία/τεκμήρια, Αποδοχή τοπικών ιδιαιτεροτήτων, Ψυχραιμία, Υποχωρητικότητα, Διάθεση χρόνου και εκτός σχολείου, Αυτοέλεγχος, Συνεργασία εκπαιδευτικών/γονέων, Πρωτόκολλο κατά της βίας, η ειλικρίνεια, ο διάλογος, η ενσυναίσθηση, το χιούμορ, η υπομονή, η επικοινωνιακή ικανότητα, η ευελιξία, Διάλογος με επιχειρήματα

Η Καταξιωτική Διερεύνηση Στη φάση του οραματισμού Οι εκπαιδευτικοί πρότειναν Προκειμένου να αξιοποιηθούν με θετικό τρόπο οι εμπειρίες τους και να αναζωπυρωθεί η φλόγα της αναζωογόνησης του σχολείου: να καθιερωθεί μια ημέρα συνάντησης, συνεργασίας και διαλόγου για τη λύση τέτοιων προβλημάτων. καλλιέργεια συνεργατικού κλίματος και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. «Θα πρότεινα στους συναδέλφους μας να εμπιστευόμαστε πιο πολύ ο ένας τον άλλον», τόνισε μια δασκάλα την κατάθεση, συζήτηση και προβολή τέτοιων καλών πρακτικών, οι οποίες μπορούν να δώσουν έμπνευση και να παρακινήσουν προς μια θετική συνεργασία γονείς και εκπαιδευτικούς. …και όλα αυτά μέσα σε ένα περιβάλλον συνεργασίας, αλληλεγγύης, κατανόησης και σεβασμού της προσωπικότητας και του διαφορετικού. Παρουσίαση μεθόδου Θεωρητική προσέγγιση Φάσεις διερεύνησης Επιλογή μεθόδου Συγκρότηση ομάδων Διαπιστώσεις Διαπιστώσεις

Επισημάνσεις (1) Η Καταξιωτική Διερεύνηση ΘΕΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Ενεργητική συμμετοχή όλων των μελών Προσδοκία για καθιέρωση της διαδικασίας σε τακτά χρονικά διαστήματα από όλα τα μέλη του συλλόγου εκπαιδευτικών του σχολείου.

Επισημάνσεις (2) Η Καταξιωτική Διερεύνηση ΑΡΝΗΤΙΚΑ Άρνηση / επιφυλακτικότητα κάποιων εκπαιδευτικών να συμμετέχουν στην ομάδα (οι αιτίες – παθητικότητα, γενικότερη άρνηση σε όλα, αντίδραση στην επικείμενη αξιολόγηση, φόβος αμφισβήτησης της επαγγελματικής τους επάρκειας, αρνητική κριτική από άλλους συναδέλφους κ.ά.). Αμφιβολία / ανησυχία των εκπαιδευτικών για το αν θα αναγνωριστούν οι προσπάθειές τους και η θετική τους στάση από τους γονείς, αλλά και για τον καθορισμό του μέτρου της συνεργασίας μαζί τους. (… ναι να συνεργαστώ με τους γονείς, αλλά αυτοί θέλουν να ανακατεύονται στα πάντα!)

Αποστόλης Δαρόπουλος Βασίλης Παπαγιάννης Σχολικός Σύμβουλος 7ης Περιφέρειας ν. Λάρισας e-mail: apdaro@otenet.gr Βασίλης Παπαγιάννης Δάσκαλος 27ο Δημ. Σχολείο Τρικάλων e-mail: vasipapa@hotmail.com