Ταξιδι Στον κοΣμο τηΣ φυΣηΣ Ενότητα 3η Ταξιδι Στον κοΣμο τηΣ φυΣηΣ

Γενική άποψη του νησιού Περίεργες πινακίδες Η νότια πλευρά του νησιού Οι παραθεριστικοί οικισμοί

Να γράψετε τους πλαγιότιτλους των παραγράφων του κειμένου

Eρωτήσεις

Στοιχεία Περιγραφής Για ποιο μέρος της Σαλαμίνας μας δίνει πληροφορίες η α΄ παράγραφος; O συγγραφέας σας δίνει την εντύπωση ότι μένει ακίνητος σε ένα σημείο ή κινείται στο χώρο; Ποιο είναι το θέμα αυτής της παραγράφου; Για ποιο μέρος της Σαλαμίνας δίνει πληροφορίες η γ’ παράγραφος; Yπογραμμίστε τα επίθετα και προσπαθήστε να διαβάσετε το κείμενο χωρίς αυτά. Τι παρατηρείτε; Υπογραμμίστε τα ρήματα της παραγράφου. Σε ποιο χρόνο βρίσκονται;

Στοιχεία αφήγησης Τι αφηγείται ο συγγραφέας στο κείμενο; Η αφήγηση οργανώνεται με άξονα τον τόπο ή άλλη διάσταση; Σε ποιους χρόνους βρίσκονται τα ρήματα του κειμένου; Υπογραμμίστε λέξεις και φράσεις στο κείμενο που δείχνουν τη χρονική σειρά των γεγονότων και την αιτιολόγηση κάποιων ενεργειών.

ΑΣΚΗΣΗ 1η Να διαμορφώσετε ένα διάγραμμα του κειμένου συμπληρώνοντας τα εξής στοιχεία: ΑΣΚΗΣΗ 2η

Mεθοδολογία της περίληψης Σκοπός μιας περίληψης είναι: η κατανόηση του κειμένου η πληροφόρηση άλλων με λιτό και σαφή τρόπο για το περιεχόμενο ενός κειμένου η διάκριση του αναγκαίου από το περιττό η δόμηση ενός καινούργιου κειμένου με συνοχή και συνεκτικότητα.

Βήματα για μια επιτυχημένη περίληψη 3ο Βήμα Η σύνθεση του κειμένου της περίληψης. Προσοχή στο περιεχόμενο, τη δομή και τη γλώσσα της παραγράφου -περίληψης 1ο Βήμα Προσεκτική πρώτη ανάγνωση του κειμένου. Σκοπός η κατανόησή του και η σημείωση του θεματικού του κέντρου. 2ο Βήμα Μελέτη του κειμένου παράγραφο - παράγραφο. Σκοπός: η εκφορά πλαγιοτίτλων και η επισήμανση των βασικών λεπτομερειών κάθε παραγράφου.

Ας ακολουθήσουμε τα βήματα : Η θερμοκρασία του πλανήτη ακολουθεί ανοδική πορεία από την οποία δε φαίνεται να υπάρχει επιστροφή. Από τότε που άρχισαν να συγκεντρώνονται στατιστικά κλιματολογικά στοιχεία εννέα από τα δέκα θερμότερα χρόνια καταγράφηκαν από το 1983 και μετά, τα πέντε από τα οποία την τελευταία δεκαετία. Ο περασμένος χρόνος ήταν ο θερμότερος που έζησε ποτέ ο πλανήτης. Ο Ιούλιος ήταν ο θερμότερος μήνας –όχι ο θερμότερος Ιούλιος, αλλά ο θερμότερος μήνας. Οι μετεωρολόγοι γνώριζαν λίγο πολύ ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν κάπως έτσι. Τον Απρίλιο σε μια απλή μελέτη για τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν ήδη σχεδόν βέβαιοι ότι το 1998 θα είναι η θερμότερη χρονιά. Μέχρι τον Ιούνιο στα μέσα του χρόνου δηλαδή, ήταν απολύτως σίγουροι ότι αυτό θα συνέβαινε. Οι επιστήμονες αποδίδουν ευθύνες για την εμφάνιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, το οποίο προκαλεί την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, στην ανθρώπινη δραστηριότητα στο διοξείδιο του άνθρακα από τις καμινάδες των εργοστασίων και τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, στο οξείδιο του αζώτου από τα αγροτικά και εργοστασιακά λύματα, σε ένα μείγμα αερίων από τα καμένα δάση. Πέρασαν σχεδόν εκατό χρόνια από τότε που ο Σουηδός χημικός Ιβάντε Αρχέντιους είπε ότι ορισμένα αέρια ενεργούν όπως το γυαλί στο θερμοκήπιο: αφήνουν τις ηλιακές ακτίνες να περάσουν αλλά παγιδεύουν τη θερμότητα. Με τα σημερινά δεδομένα η θερμοκρασία θα ανέβει από 1.5 μέχρι 4,5 βαθμoύς Κελσίου στον επόμενο αιώνα και η επιφάνεια της θάλασσας θα ανεβαίνει κατά δέκα εκατοστά κάθε δεκαετία. Κανείς δεν ξέρει ποιες θα είναι οι συνέπειες για τα ρεύματα των ωκεανών, όπως το Γκολφ Στριμ. Τα ρεύματα αυτά θα μπορούσαν να μεταβληθούν και να βυθίσουν τη Βρετανία στο ψύχος ή να μετατρέψουν τους αμερικανικούς σιτοβολώνες σε ερήμους. Σε άλλες περιοχές θα μπορούσαν να προκαλέσουν καταστροφικές πλημμύρες. Σ’ αυτή την περίπτωση οι τροπικές ασθένειες και τα βλαβερά έντομα θα εξαπλώνονταν, η ελονοσία θα επέστρεφε στη βόρεια Ευρώπη οι θερμότερες θάλασσες θα γεννούσαν ισχυρότερους τυφώνες. «Για όλα αυτά υπάρχει το αίτιο αλλά και το αποτέλεσμα του αιτίου», δηλώνει ο Βρετανός επιστήμονας Ντέιβιντ Βίνερ ο οποίος θεωρεί αναπόφευκτη την περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 16-8-1998 Ας ακολουθήσουμε τα βήματα : 1ο Βήμα Προσεκτική πρώτη ανάγνωση του κειμένου. Σκοπός: η κατανόησή του και η σημείωση του νοηματικού του κέντρου. Ποιο είναι το νοηματικό κέντρο του κειμένου; Προσπαθήστε να εντοπίσετε το σκοπό της γραφής αυτού του άρθρου, τις βασικές του διαστάσεις.

Μελέτη του κειμένου παράγραφο - παράγραφο. 2ο Βήμα Μελέτη του κειμένου παράγραφο - παράγραφο. Σκοπός: η εκφορά πλαγιοτίτλων και η επισήμανση των βασικών λεπτομερειών κάθε παραγράφου. 1η παράγραφος Ποια είναι η θεματική περίοδος της παραγράφου; Η θερμοκρασία του πλανήτη ακολουθεί ανοδική πορεία από την οποία δε φαίνεται να υπάρχει επιστροφή. Από τότε που άρχισαν να συγκεντρώνονται στατιστικά κλιματολογικά στοιχεία εννέα από τα δέκα θερμότερα χρόνια καταγράφηκαν από το 1983 και μετά, τα πέντε από τα οποία την τελευταία δεκαετία. Ο περασμένος χρόνος ήταν ο θερμότερος που έζησε ποτέ ο πλανήτης. Ο Ιούλιος ήταν ο θερμότερος μήνας –όχι ο θερμότερος Ιούλιος, αλλά ο θερμότερος μήνας. Οι μετεωρολόγοι γνώριζαν λίγο πολύ ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν κάπως έτσι. Τον Απρίλιο σε μια απλή μελέτη για τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν ήδη σχεδόν βέβαιοι ότι το 1998 θα είναι η θερμότερη χρονιά. Μέχρι τον Ιούνιο στα μέσα του χρόνου δηλαδή, ήταν απολύτως σίγουροι ότι αυτό θα συνέβαινε. Ανίχνευστε τις σημαντικές λεπτομέρειες που έχουν σημασία για την ανάπτυξη της παραγράφου. Σημειώστε τις λέξεις κλειδιά. Ποιον πλαγιότιτλο θα γράφατε για την παράγραφο; Προσοχή: Oι πλαγιότιτλοι δεν πρέπει να είναι γενικόλογοι αλλά εκτεταμένοι και να περιέχουν τις σημαντικές λεπτομέρειες της παραγράφου.

2η παρ Οι επιστήμονες αποδίδουν ευθύνες για την εμφάνιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, το οποίο προκαλεί την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, στην ανθρώπινη δραστηριότητα στο διοξείδιο του άνθρακα από τις καμινάδες των εργοστασίων και τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, στο οξείδιο του αζώτου από τα αγροτικά και εργοστασιακά λύματα, σε ένα μείγμα αερίων από τα καμένα δάση. Πέρασαν σχεδόν εκατό χρόνια από τότε που ο Σουηδός χημικός Ιβάντε Αρχέντιους είπε ότι ορισμένα αέρια ενεργούν όπως το γυαλί στο θερμοκήπιο: αφήνουν τις ηλιακές ακτίνες να περάσουν αλλά παγιδεύουν τη θερμότητα. 3η παρ. Με τα σημερινά δεδομένα η θερμοκρασία θα ανέβει από 1.5 μέχρι 4,5 βαθμoύς Κελσίου στον επόμενο αιώνα και η επιφάνεια της θάλασσας θα ανεβαίνει κατά δέκα εκατοστά κάθε δεκαετία. Κανείς δεν ξέρει ποιες θα είναι οι συνέπειες για τα ρεύματα των ωκεανών, όπως το Γκολφ Στριμ. Τα ρεύματα αυτά θα μπορούσαν να μεταβληθούν και να βυθίσουν τη Βρετανία στο ψύχος ή να μετατρέψουν τους αμερικανικούς σιτοβολώνες σε ερήμους. Σε άλλες περιοχές θα μπορούσαν να προκαλέσουν καταστροφικές πλημμύρες. Σ’ αυτή την περίπτωση οι τροπικές ασθένειες και τα βλαβερά έντομα θα εξαπλώνονταν, η ελονοσία θα επέστρεφε στη βόρεια Ευρώπη οι θερμότερες θάλασσες θα γεννούσαν ισχυρότερους τυφώνες. 4η παρ. «Για όλα αυτά υπάρχει το αίτιο αλλά και το αποτέλεσμα του αιτίου», δηλώνει ο Βρετανός επιστήμονας Ντέιβιντ Βίνερ ο οποίος θεωρεί αναπόφευκτη την περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 16-8-1998 Πλαγιότιτλος 2ης παραγράφου: Πλαγιότιτλος 3ης παραγράφου: Πλαγιότιτλος 4ης παραγράφου:

Να μην χρησιμοποιείς αυτούσιες εκφράσεις του κειμένου. 3ο Βήμα Η σύνθεση του κειμένου της περίληψης. Προσοχή στο περιεχόμενο, τη δομή και τη γλώσσα της παραγράφου -περίληψης Χρησιμοποιώντας τους πλαγιότιτλους των παραγράφων προσπάθησε τώρα να συνθέσεις μια περίληψη. Θυμήσου και πρόσεξε !! Το είδος του κειμένου (άρθρο, ημερολόγιο. επιστολή, απόσπασμα από λογοτεχνικό κείμενο κ.τ.λ.) Να μην χρησιμοποιείς αυτούσιες εκφράσεις του κειμένου. Να μην περιλαμβάνει η περίληψη σου παραδείγματα, παρενθετικές φράσεις, δικά σου σχόλια ή οποιαδήποτε προσθήκη,σχήματα λόγου, απαριθμήσεις, στατιστικά στοιχεία, ερωτήσεις. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείς πλάγιο λόγο. Στη θεματική περίοδο της περίληψης εισάγουμε το θεματικό κέντρο του κειμένου και τον συγγραφέα του ή το είδος του κειμένου. Π.χ. «Ο αρθρογράφος στο κείμενό του επισημαίνει τη σημαντικότητα του προβλήματος της αύξησης της θερμοκρασίας» Στη σύνθεση της περίληψης θα βοηθήσουν συνδετικές λέξεις όπως : αναφέρει, σχολιάζει, παρατηρεί, διευκρινίζει., αιτιολογεί, προσδιορίζει, περιγράφει, προσθέτει, ισχυρίζεται, επισημαίνει, υπογραμμίζει κ.τ.λ.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Θεματικό κέντρο: Λεπτομέρειες:

Να γράψετε πλαγιότιτλους σε όλες τις παραγράφους του κειμένου.

‘Ασκηση Με βάση τα προηγούμενα ερωτήματα να συμπληρώσετε το διάγραμμα του κειμένου.