Ιωάννης Μαρούτσος Γραμματέας ΟΕΥ Γ΄ Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Βουλγαρία * Οικονομικό – Επενδυτικό Περιβάλλον * Προοπτικές Διμερούς Συνεργασίας Ιωάννης Μαρούτσος Γραμματέας ΟΕΥ Γ΄ Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (2010) ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (2010) Μηδενική αύξηση ΑΕΠ Ανεργία περίπου 9% Προϋπολογισμός ελαφρώς ελλειμματικός (3,8% επί ΑΕΠ) Πληθωρισμός κάτω από το 3% Περιορισμός του ελλείμματος ισοζυγίου τρεχ. συν/λαγών (3% επί ΑΕΠ)

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ευνοϊκό περιβάλλον για προσέλκυση επενδύσεων (μεταρ/στικά μέτρα β/κυβέρνησης – χαμηλό κόστος εργασίας) Σημαντική αύξηση ΑΞΕ την περίοδο 2000-2008 Αξιόπιστο τραπεζικό σύστημα (σταθερή κερδοφορία – κεφαλαιακή επάρκεια - αύξηση ανταγωνισμού) Οι ελληνικές τράπεζες αντιπροσωπεύουν το 29% του συνολικού τραπεζικού ενεργητικού στη χώρα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Έτος 2006 2007 2008 2009 Ετήσια αύξηση ΑΕΠ (%) 6,3 6,2 6,0 -5 ΑΕΠ (δις €) 25,2 28,9 34,1 33,8 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (€) 3.278 3.773 4.476 3.259 Πληθωρισμός (%) 7,3 8,4 12,4 2,5 Ανεργία (%) 9,1 6,9 Μέσος μηνιαίος μισθός (€) 184 220 264 302 Ισοζύγιο τρεχ. συν/γών (% επί ΑΕΠ) -18,4 -25,1 -25,3 -9,4 Πηγή: -Στατιστική Υπηρεσία Βουλγαρίας, - Κεντρική Τράπεζα Βουλγαρίας

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Κυριότεροι εμπορικοί εταίροι Βουλγαρίας 2009 Εισαγωγές (δις €) Εξαγωγές (δις €) Αξία % Σύνολο 16,7 100,0 11,8 Ρωσία 2,2 13,1 Γερμανία 1,3 11,2 2,1 12,3 Ελλάδα 1,1 9,4 Ιταλία 7,8 9,3 1 6,1 Ρουμανία 8,6 0,9 5,6 Τουρκία 7,3 5,5 Βέλγιο 0,7 1,2 4,7 Σερβία 4,5 ΜΣ 14,3 56,4 8,2 54,0 Πηγή: Bulgarian National Bank (http://www.bnb.bg/)

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Οικονομική κρίση ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Οικονομική κρίση Α’ 9μηνο 2010 (σε σχέση με 9μηνο 2009) Αύξηση εξαγωγών κατά 32,3% Αύξηση εισαγωγών κατά 7,2% Θετικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το α’ 8μηνο (0,7% επί του ΑΕΠ) Πληθωρισμός 2,7% έναντι 0,6% το 2008 Μείωση ΑΞΕ κατά 59,7% (2,5% ΑΕΠ έναντι 6,3%) Μικρή αύξηση ανεργίας 9,5% έναντι 9% Δημοσ/κό έλλειμμα 800 εκατ.€ (3,8% ΑΕΠ) έναντι πλεονάσματος 2,5 δις € (7,5% ΑΕΠ)

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Β/ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Εκτιμήσεις Οικονομική ανάκαμψη από γ΄ τρίμηνο 2010 Αύξηση ΑΕΠ κατά 0,1% το 2010 Σταδιακός περιορισμός της ανεργίας από το 2011 Στον κατασκευαστικό τομέα (-1,6% το β’ 3μηνο 2010), αναμένεται ανάκαμψη του κλάδου, ιδιαίτερα στον τομέα επαγγελματικών ακινήτων. Το Δεκέμβριο 2009, η Standard & Poor`S αναβάθμισε τις προοπτικές της β/οικονομίας από «αρνητικό» σε «σταθερό» και τον Ιανουάριο 2010, η Moody’s από «σταθερό» σε «θετικό»

ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ (1) εκατ. ευρώ 2007 2008 2009 2010 (α’ 9μηνο) 09/10 (α’ 9μηνο) Όγκος εμπορίου 1.971 2.424 1.817,3 1457,1 6,7% Ελληνικές Εξαγωγές 1.110 1.251 968,2 756,6 4,1% Ελληνικές Εισαγωγές 861 1.173 849,1 700,5 9,7% Εμπορικό Ισοζύγιο 249 77,9 119,0 56,1 Όροι εμπορίου 1,28:1 1,06:1 1,14:1 1,08:1 Πηγή: ΕΣΥΕ

ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ (2) Η Βουλγαρία είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος της Ελλάδας : ο 4ος πελάτης της Ελλάδας, απορροφώντας το 7,1% των εξαγωγών της και ο 14ος προμηθευτής της, παρέχοντάς της το 1,6% των εισαγωγών της. Η Ελλάδα είναι: ο 2ος πελάτης της Βουλγαρίας, απορροφώντας το 9,9% των εξαγωγών της και ο 4ος προμηθευτής της, παρέχοντάς της το 4,7% των εισαγωγών της.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (1) Γενικές παρατηρήσεις Η βουλγαρική αγορά, ως ταχέως αναπτυσσόμενη, παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες απορρόφησης της ελληνικής εξαγωγικής παραγωγής. Η Ελλάδα εξάγει μία ευρύτατη γκάμα προϊόντων (περίπου 2.500 βιομηχανικά και 400 αγροτικά) στη Βουλγαρία.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (2) Διάρθρωση ελληνικών εξαγωγών (2009) Μείωση κατέγραψαν οι εξαγωγές σε όλες τις κατηγορίες, πλην των ορυκτών και καυσίμων. Βιομηχανικά είδη: Η σημαντική υποχώρηση που παρουσιάστηκε στις σημαντικότερες κατηγορίες (42% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών) των βιομηχανικών ειδών οφείλεται: (α) στην κάμψη της βιομ.- κατασκ. δραστηριότητας (β) στην υποκατηγορία των ειδών ένδυσης. Τρόφιμα: Κυρίως εξάγουμε ζαχαρώδη, γαλακτοκομικά, φρούτα και λαχανικά. Χημικά: Τα πλαστικά αποτελούν τη μεγαλύτερη υποκατηγορία, αλλά είχαν σημαντική κάμψη το 2009

ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ εκατ. € 2007 2008 2009 2010 (Ιαν.-Σεπτ.) 1996-2010 (Ιαν.-Ιουν.) % ΣΥΝΟΛΟ 9.051,8 6.685,9 3.281,9 901,2 36.048,3 100,0 Ολλανδία 980,0 456,1 1.267,5 1304,8 7.513,0 20,8 Αυστρία 1.281,1 1.143,9 371,3 -816,7 5.675,1 15,7 Ην. Βασιλείο 833,6 635,0 159,7 -117,0 2.721,9 7,6 Ελλάδα 874,5 631,7 40,6 94,4 2.664,0 7,4 Γερμανία 386,5 785,3 160,3 -12,9 2.144,8 6 Κύπρος 552,3 355,3 141,9 118,0 1.723,3 4,8 ΗΠΑ 321,6 50,6 33,7 56,2 1.651,6 4,6 Λουξεμβούργο 176,5 342,0 109,2 73,9 1.442,7 4 Ουγγαρία 250,3 209,8 107,7 62,3 1.069,6 3 Ρωσία 245,2 297,0 141,8 145,3 1.060,0 2,9 Σύνολο για τις 10 χώρες: 76,8 Πηγή: Κεντρική Τράπεζα Βουλγαρίας

Ελληνικές ΑΞΕ στη Βουλγαρία κατά τομείς (Αξία εκατ. €) Πηγή: Bulgarian National Bank (http://www.bnb.bg/) ΤΟΜΕΑΣ 2007 2008 2009 Συμμετοχή % 2009 Χρηματοπιστωτικός 468,1 260,0 -1,7 46,4 Χονδρεμπόριο, λιανεμπόριο, επισκευές 43,1 80,8 40,7 15,7 Μεταφορές, επικοινωνίες 10,6 54,8 -52,7 23,6 Αγορά ακινήτων 34,4 28,6 13 7,7 Παραγωγή, Μεταποίηση 10,2 5,3 7,8 12,9 Κατασκευές 7,5 5,2 0,5 1,6 Ηλεκτρική ενέργεια 1,1 0,8 23,5 1,5 Ξενοδοχεία και Εστιατόρια 0,9 0,2 0,3 Γεωργία, δασοκομία 3,4 -1,2 0,4 Άλλες Υπηρεσίες -3,5 -4,5 -17,7 1,3 Λοιπά -1,6 22,8 Σύνολο 574,2 431,5 37,7 100,0

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Τομείς διμερούς συνεργασίας ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Τομείς διμερούς συνεργασίας Ενέργεια Τηλεπικοινωνίες Κατασκευές Μεταφορές Τουρισμός Υπηρεσίες προς επιχειρήσεις Τεχνολογίες περιβάλλοντος (π.χ. διαχείριση υδάτων-αποβλήτων) Συνεργασία σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από Διεθνείς Οργανισμούς

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 1. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (OOD) Μπορεί να είναι μονοπρόσωπη (EOOD) Ελάχιστο κεφάλαιο: 2 λέβα (~ € 1) 2. Ανώνυμη Εταιρεία (AD) Ελάχιστο κεφάλαιο: 50.000 λέβα (~ € 25.000) Κόστος σύστασης : 500 – 600 λέβα - Χρόνος έναρξης λειτουργίας : 7 – 8 εργάσιμες ημέρες από ημερομηνία υποβολής δικαιολογητικών.

ΜΙΣΘΟΙ Κατώτατος μισθός : 240 λέβα (~ € 123) για κανονικό ωράριο εργασίας (8 ώρες/ημέρα και 40 ώρες/εβδομάδα) και 1,42 λέβα ανά ώρα εργασίας. Το 2009, ο μέσος μηνιαίος μισθός ανήλθε σε 591 λέβα. Οι μέσες ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται σε 30,9% του μικτού μισθού για το 2009 και καταβάλλονται 17,9% από τον εργοδότη και 13% από τον εργαζόμενο.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ (1) Φόρος φυσικών προσώπων 10% (flat tax) Φόρος μερισμάτων 5% Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) Κανονικός 20%. Μηδενικός, μόνον για εξαγωγές & ενδοκοινοτικές προμήθειες Υποχρέωση για ΦΠΑ, μόνον όταν: Κύκλος εργασιών άνω των 50.000 λέβα Ενδοκοινοτικές προμήθειες άνω των 20.000 λέβα Πωλήσεις εξ αποστάσεως άνω των 70.000 λέβα

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ (2) Φορολογικές απαλλαγές Απαλλαγή βιομηχανιών από τον εταιρικό φόρο (10%) Όριο: Μέχρι 100% Προϋπόθεση: Ανεργία περιοχής μεγαλύτερη κατά 35% του εθνικού μέσου όρου Ισχύς: Μια πενταετία, ανεξάρτητα από την πορεία της ανεργίας Μείωση του εταιρικού φόρου (10%) Όριο: Μέχρι το 10% της αξίας των πάγιων επενδύσεων Προϋπόθεση: Ανεργία περιοχής μεγαλύτερη κατά 50% εθνικού μέσου όρου Ισχύς: Μέχρι πλήρους έκπτωσης της μείωσης. Έκπτωση από τα εταιρικά κέρδη Όριο: Οι αμοιβές και εργοδοτικές εισφορές μέχρι και 12 μήνες Προϋπόθεση: Πρόσληψη εγγεγραμμένων ανέργων

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ (1) Οι επενδύσεις διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: Α΄ τάξεως : άνω των 32 εκατ. λέβα (€16 εκατ.) άνω των 16 εκατ. λέβα (€ 8 εκατ.), σε περιοχή με ανεργία που υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο ή πρόκειται για επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στον βιομηχανικό τομέα άνω των 11 εκατ. λέβα (€ 5,6 εκατ.) για επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στις υπηρεσίες Β΄ τάξεως : άνω των 16 εκατ. λέβα (€ 8 εκατ.) άνω των 8 εκατ. λέβα, σε περιοχή με ανεργία υψηλότερη του εθνικού μέσου όρου ή επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στην βιομηχανία άνω των 5,5 εκατ. λέβα και επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στις υπηρεσίες

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ (2) Προβλεπόμενα κίνητρα : σύντμηση των διαδικαστικών διατυπώσεων προνομιακή διοικητική αντιμετώπιση (κατηγορία Α’) προνομιακή μεταχείριση για απόκτηση δημόσιας και δημοτικής ακίνητης περιουσίας χρηματοοικονομική βοήθεια για έργα υποδομής (κατηγορία Α’) χρηματοοικονομική βοήθεια για την εκπαίδευση του προσωπικού μέχρι 29 ετών Με πρόσφατη τροποποίηση του επενδυτικού νόμου προστέθηκε μία ακόμη κατηγορία: Τα Επενδυτικά Σχέδια Προτεραιότητας, που πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις του Κανονισμού της ΕΕ 800/2008 Αρμόδια Υπηρεσία: Βουλγαρική Υπηρεσία Επενδύσεων (Invest Bulgaria Agency)

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ – Ε.Ε. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ εκατ. € ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ – Ε.Ε. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ εκατ. € Δημόσιος Τομέας 154 Ανταγωνιστικότητα 988 Περιβάλλον 1.466 Ανθρώπινοι πόροι 1.032 Περιφερειακή ανάπτυξη 1.361 Τεχνική βοήθεια 48 Μεταφορές 1.624 Σύνολο 6.673 www.eufunds.bg

ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Έχουν ενσωματωθεί οι κοινοτικές οδηγίες 2004/17/EC, 2004/18/EC και 2007/66/EC Με πρόσφατες τροποποιήσεις επιδιώκεται: Η απλοποίηση των διαδικασιών Η ενίσχυση της διαφάνειας Η επιτάχυνση κατά την εξέταση ενστάσεων

Ευχαριστώ για την προσοχή σας