ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ

Σχεδιασμός προγραμμάτων αναψυχής Συστηματικός και μεθοδικός σχεδιασμός δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα αφορά όλα τα στελέχη που εμπλέκονται στην εφαρμογή του. Συλλογική διαδικασία / πλεονεκτήματα: Αξιοποίηση της εμπειρίας Νέες ιδέες Προσωπική δέσμευση Αποδοχή

Σχεδιασμός προγραμμάτων αναψυχής Προϋποθέσεις σχεδιασμού: Είδος υπηρεσιών Τοποθεσία Χρονική διάρκεια λειτουργίας Εγκαταστάσεις/εξοπλισμός Στελέχη (εμπειρία, εκπαίδευση) Πελάτες (ηλικία, φύλλο, φυσική κατάσταση, τεχνική επιδεξιότητα, αριθμός συμμετεχόντων, διαθέσιμο χρόνο) Οργάνωση (ελεύθερες/οργανωμένες δραστηριότητες) Χρήματα Συνάφεια δραστηριοτήτων/στόχων/αποστολής/οράματος Περιλαμβάνει: Συνολικό πρόγραμμα (κατασκηνωτικοί περίοδοι) Εβδομαδιαίο Ημερήσιο

Διαδικασία σχεδιασμού προγραμμάτων αναψυχής Διαδικασία σχεδιασμού προγραμμάτων αναψυχής Περιλαμβάνει: Γνώση των βιολογικών και κοινωνικό-ψυχολογικών χαρακτηριστικών κάθε ηλικιακής ομάδας/αξιολόγηση των αναγκών και επιθυμιών των κατασκηνωτών Καθορισμός στόχων Εξέταση των δυνατοτήτων/προτάσεις Λήψη αποφάσεων/επιλογή των δραστηριοτήτων Καθορισμός ενεργειών (αρμοδιότητες/μέσα) Κατάρτιση του προγράμματος Προϋπολογισμός

Προϋποθέσεις επιτυχίας του προγράμματος Πρέπει να: Γνωρίζουν τα στελέχη τις σύγχρονες ανάγκες/ενδιαφέροντα/ επιθυμίες των κατασκηνωτών, καθώς και τα οφέλη Υπάρχουν ελκυστικές εγκαταστάσεις Υπάρχει ο απαιτούμενος εξοπλισμός Ταξινομηθούν οι δραστηριότητες κατά ηλικία/δυνατότητες/ ομάδες κοινών ενδιαφερόντων Ενισχύεται η ενεργή συμμετοχή Υπάρχει αρμονική εναλλαγή στους βασικούς τομείς των αναγκών/επιθυμιών των κατασκηνωτών Υπάρχουν ποικίλες ευκαιρίες/ολοκληρωμένο πρόγραμμα αναψυχής Διακρίνεται το πρόγραμμα από κίνηση, φαντασία, πρωτοτυπία… Είναι ευέλικτο/προβλεπόμενες μεταβολές

Υλοποίηση του προγράμματος αναψυχής (Ι) Σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν θετικά είναι: Η αποτελεσματική επικοινωνία/συνεργασία των στελεχών Ορθή συνεχής επίβλεψη/καθοδήγηση/εμψύχωση Αποτελεσματικός συντονισμός των καθημερινών δράσεων Ξεκάθαρες αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων Συνεχής ροή των δραστηριοτήτων Έγκαιρη ενημέρωση των κατασκηνωτών Ασφάλεια του χώρου/υλικών/συμμετεχόντων Συνέπεια στην τήρηση του προγράμματος Επιμονή στη σωστή αθλητική ενδυμασία/καπέλο… Ισοστάθμιση συναγωνισμού (αρχάριοι, καλοί, πολύ καλοί…)

Υλοποίηση του προγράμματος αναψυχής (ΙΙ) Προσαρμογή της διάρκειας των δραστηριοτήτων στην ηλικία και τη φυσική ικανότητα των συμμετεχόντων Προσαρμογή των κανονισμών ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων Προσαρμογή των διαστάσεων του χώρου παιχνιδιού στη φυσική ικανότητα των συμμετεχόντων Προτροπή καλής προετοιμασίας για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα Διεξαγωγή των δραστηριοτήτων σε κατάλληλους χώρους Παροχή προστασίας στους θεατές Περιορισμός συμμετοχής σε δραστηριότητες που απαιτούν επιδεξιότητα, αντοχή, δύναμη ..… στα πλαίσια λογικής ασφάλειας Χρησιμοποίηση καταρτισμένων διαιτητών/κριτών Γνώση παροχής πρώτων βοηθειών

Αθλητικές δραστηριότητες στις υπαίθριες εγκαταστάσεις Αθλητικές δραστηριότητες στις υπαίθριες εγκαταστάσεις Αθλοπαιδιές Παιχνίδια (με διάφορα υλικά) Αερόμπικ Ενόργανη/ρυθμική γυμναστική Αθλήματα στίβου Παραδοσιακοί χοροί Μοντέρνος χορός Τένις Μπάντμιντον Μίνι γκολφ Τραμπολίνο Πινγκ-πονγκ Τοξοβολία / Βελάκια (με υλικό που ενδείκνυται για παιδιά) Μπόουλινγκ (με υλικό που ενδείκνυται για παιδιά) Αναρρίχηση

Δραστηριότητες στη θάλασσα/παραλία Beach volley Beach handball Beach soccer Ρακέτες Θαλάσσιο πόλο Μαθήματα κολύμβησης Πεζοπορία/τρέξιμο στην παραλία Ποδήλατα/κανό θαλάσσης Ιστιοπλοΐα με μικρά σκάφη Αθλοπαιδιές στη θάλασσα Χρήση διαφόρων φουσκωτών υλικών Παιχνίδια (με διάφορα υλικά)

Δραστηριότητες στην πισίνα Παιχνίδια καταδύσεων με μάσκα/αναπνευστήρα Γυμναστική/αερόμπικ Πόλο Μπάντμιντον Αθλοπαιδιές Ρυθμική Μαθήματα κολύμβησης Μαθήματα ναυαγοσωστικής Παιχνίδια (με διάφορα υλικά)

Δραστηριότητες στην ύπαιθρο Πεζοπορία Εκδρομές «Σαφάρι»/διανυκτέρευση στην ύπαιθρο Δρόμος προσανατολισμού Ορειβασία Ποδηλασία Εξερεύνηση Flying fox Αθλήματα περιπέτειας Παιχνίδια (με διάφορα υλικά)

Αθλητικά γεγονότα Πρωταθλήματα/τουρνουά μεταξύ των οικίσκων σε ατομικά και ομαδικά αθλήματα Παρουσιάσεις δημοτικών χορών Παρουσιάσεις μοντέρνων χορών/χορογραφιών Mini Ολυμπιάδες Παραδοσιακά παιχνίδια Παιχνίδια από όλο τον κόσμο Ολυμπιακή ημέρα (κορυφαία αθλητική εκδήλωση με ποικίλα αγωνίσματα) Σκυταλοδρομίες

Βασικά στοιχεία για την επιτυχία των αθλητικών δραστηριοτήτων Βασικά στοιχεία για την επιτυχία των αθλητικών δραστηριοτήτων Τα παιδιά πρέπει αβίαστα να συμμετέχουν/επιλέγουν Μεγαλύτερη σημασία έχει η συμμετοχή από τη νίκη Πρέπει να ενισχύεται η συμμετοχή όλων των παιδιών Πρέπει να δίνονται οι απαραίτητες οδηγίες Βασική επιδίωξη είναι η απόκτηση θετικών εμπειριών Οι κανόνες στις αθλοπαιδιές προσαρμόζονται/ηλικία Πρέπει να αναγνωρίζεται η ατομική/ομαδική προσπάθεια Πρέπει να ενισχύεται η άμιλλα και το ομαδικό πνεύμα Πρέπει οι ομάδες να είναι ισοδύναμες Πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα προφύλαξης (Οι γυμναστές είναι περισσότερο εμψυχωτές/παιδαγωγοί και λιγότερο προπονητές)

Παιχνίδια Όλοι κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας. Όταν παίζουμε με τα παιδιά, γινόμαστε κι εμείς ένα από αυτά. Γι’ αυτό: Να γνωρίζετε πολλά παιχνίδια Να χαμογελάτε συχνά Να δείχνετε ενθουσιασμό Να επιμένετε στην τήρηση των κανονισμών Να ασχολείστε ισότιμα με όλα τα παιδιά Να βάζετε μουσική/τραγούδια Να έχετε ένα καλό λόγο για κάθε παιδί Να οργανώνετε/προετοιμάζετε σωστά κάθε παιχνίδι Να κάνετε ελκυστικό και ευχάριστο κάθε παιχνίδι Να προσαρμόζετε τα παιχνίδια που γνωρίζετε και να δημιουργείτε νέα πρωτότυπα. Χρειάζεται καλή διάθεση, αγάπη και φαντασία…

Οι βασικές ανάγκες των παιδιών/εφήβων σε μια κατασκήνωση Οι βασικές ανάγκες των παιδιών/εφήβων σε μια κατασκήνωση Η ανάγκη για αγάπη Η ανάγκη για ασφάλεια Η ανάγκη για νέες εμπειρίες Η ανάγκη των ορίων και του ελέγχου των ενστικτωδών ενορμήσεων Η ανάγκη «του ανήκειν στην ομάδα» (Νικηταράς2004)

Χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας Στη βιβλιογραφία δεν υπάρχει αποδεκτός διαχωρισμός της παιδικής ηλικίας. Τυπικός διαχωρισμός: Αρχική παιδική ηλικία (5-7 χρονών) Μέση παιδική ηλικία (8-10 χρονών) Προεφηβική (11-14 χρονών) Υπάρχει συμφωνία ως προς κάποια γενικά χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας.

Χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας Η αερόβια ικανότητα βελτιώνεται μέχρι την ηλικία των 13 χρονών. Η αντοχή είναι περιορισμένη γιατί ο οργανισμός των παιδιών δεν μπορεί να ανεχθεί την παρουσία του γαλακτικού οξέως. Γενικά υπάρχει συνεχής και ακούραστη δραστηριότητα. Υπάρχουν φυσικές διαφορές (κινητική ανάπτυξη) μεταξύ των παιδιών. Υπάρχουν διαφορές στη σωματική διάπλαση μεταξύ παιδιών της ίδιας σχολικής τάξης. Τα παιδιά συχνά δέχονται απόρριψη από τους συνομηλίκους τους λόγω των κινητικών τους ικανοτήτων. Το είδος των δραστηριοτήτων που θα προσελκύσουν τα παιδιά, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτιστικές, κλιματολογικές, γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και διαθέσιμες εγκαταστάσεις του τόπου διαμονής τους.

Χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τα παιδιά συχνά διαπληκτίζονται και αλλάζουν τους κανονισμούς για να ταιριάζουν στις ικανότητες τους. Η συμπεριφορά αυτή συνήθως επεκτείνεται και σε άλλους κοινωνικούς χώρους με συνέπεια τις συγκρούσεις. Τα παιδιά αναζητούν εμπειρίες. Προσοχή…. Τα παιδιά μιμούνται εύκολα συμπεριφορές (καλές ή κακές). Μοντέλα… Συχνά, τα παιδιά σταματούν να ασχολούνται με συγκεκριμένες αθλητικές δραστηριότητες και παιχνίδια, όταν θεωρούν ότι δεν θα τα καταφέρουν. Η συμμετοχή των παιδιών σε κάποια δραστηριότητα αναψυχής και αθλητισμού, εξαρτάται από την ευχαρίστηση που προσμένουν να αποκομίσουν, καθώς και από ανάλογες προηγούμενες θετικές ή αρνητικές εμπειρίες.

Χαρακτηριστικά παιδιών 5-7 χρονών Κινητικότητα Περιορισμένη ικανότητα επικοινωνίας Η διάθεση τους αλλάζει συχνά Έχουν μικρό χρόνο συγκέντρωσης Δεν αντιλαμβάνονται γρήγορα τις οδηγίες Είναι δημιουργικά Χαίρονται το ρυθμό και τη μουσική Επιζητούν τον έπαινο Δεν έχουν την αίσθηση του κινδύνου/ριψοκίνδυνα/περιπετειώδη Κάνουν πολλές ερωτήσεις Επιδεικνύουν τις ικανότητες τους Επιθυμούν τις επαναλήψεις Κουράζονται εύκολα Αδυναμία μακρινής όρασης Μικρό ενδιαφέρον για το αντίθετο φύλλο Ανάγκη για πλήρη κινητική ανεξαρτησία

Δραστηριότητες (παιδιά 5-7 χρονών) Δραστηριότητες (παιδιά 5-7 χρονών) Παιχνίδια με κίνηση, τρέξιμο, (μπάλες, μπαλόνια…) Παιχνίδια για την ανακάλυψη του σώματος Παιχνίδια ισορροπίας, ελέγχου της κίνησης Παιχνίδια μίμησης, φαντασίας, μνήμης, παρατηρητικότητας Μουσικά/ρυθμικά παιχνίδια Θεατρικό παιχνίδι/κουκλοθέατρο Ζωγραφική, απλές κατασκευές, χειροτεχνία, χαρτοκοπτική Διάβασμα, διήγηση ιστορίας Συναγωνισμοί Περίπατοι ανακάλυψης και συλλογής διάφορων υλικών Μεταμφιέσεις Όργανα παιδικής χαράς Κολύμβηση/παιχνίδια στο νερό και στην παραλία

Παρατηρήσεις: Μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων (ατομικές/ζεύγη/ομαδικές) Απλές δραστηριότητες παιχνιδιών και συναγωνισμών Ποικιλία οργάνων σε διάφορα μεγέθη Ενθάρρυνση για συμμετοχή Αναγνώριση των ικανοτήτων Συνδυασμοί κινητικών δεξιοτήτων Πολλές κινητικές εμπειρίες (ανεξάρτητα από τις ατομικές ικανότητες) Επίγνωση ατομικής ασφάλειας Ενίσχυση του ενδιαφέροντος για την ασφάλεια άλλων παιδιών Έμφαση στη δημιουργία, έκφραση και στις ρυθμικές δραστηριότητες Τα παιδιά πρέπει να επιλέγουν τις δραστηριότητες και να επαναλαμβάνουν αυτές που τους αρέσουν

Χαρακτηριστικά παιδιών 8-10 χρονών (Ι) Βελτιώνεται η προσοχή και η αντίληψη Βελτιώνεται η ικανότητα εκτέλεσης χειρισμών Αρέσκονται στην περιπέτεια και είναι ριψοκίνδυνα Είναι ριψοκίνδυνα Υπάρχει συντονισμός όρασης-κίνησης των άνω άκρων Υπάρχει ανταγωνισμός με το άλλο φύλλο Τα κορίτσια είναι πιο ώριμα Επιζητούν την αναγνώριση από τους μεγαλύτερους Επιζητούν την ανεξαρτητοποίηση από τους γονείς Αναζητούν την ατομική τους ταυτότητα μέσα από παρέες με άτομα του ίδιου φύλλου Ενδιαφέρονται για παιχνίδια συναγωνισμού που αποτελούν πρόκληση για την επιβεβαίωση ή την αναζήτηση των βιολογικών-ψυχολογικών τους ορίων. Ίση μυϊκή δύναμη μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

Χαρακτηριστικά παιδιών 8-10 χρονών (ΙΙ) Δημιουργούν ομάδες στις οποίες θα αποκτήσουν εμπειρίες, συμπαράσταση και αναγνώριση. Έχουν δική τους άποψη και την υποστηρίζουν με πείσμα στους μεγαλύτερους. Επιζητούν συμπαράσταση/υποστήριξη από τους ενήλικες Δέχονται αβίαστα να ακολουθήσουν τις οδηγίες και την καθοδήγηση από τους ενήλικες στο πλαίσιο κάποιας δραστηριότητας. Η καρδιακή συχνότητα μειώνεται στους 85 παλμούς/λεπτό σε ηρεμία και η συχνότητα αναπνοής σε 15-18 εισπνοές/λεπτό. Αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ καλού/κακού. Προσπαθούν να παραβιάσουν τους κανόνες των παιχνιδιών ή να ρίξουν την ευθύνη για τυχόν λάθος που έκαναν σε άλλο παιδί ή κατάσταση.

Δραστηριότητες (παιδιά 8-10 χρονών) (Ι) Εκμάθηση νέων κινητικών/αθλητικών δεξιοτήτων Ρυθμικές δραστηριότητες/χορός Δραστηριότητες φυσικής κατάστασης Ποικίλες δραστηριότητες με όργανα (εξαρτήσεις….) Απλές δραστηριότητες παιχνιδιών με διάφορα υλικά Ομαδικά παιχνίδια Σκυταλοδρομίες/συναγωνισμοί Δυναμική του σώματος Αθλοπαιδιές σε mini μορφή Όργανα παιδικής χαράς Κολύμβηση/παιχνίδια στο νερό/στην παραλία

Δραστηριότητες (παιδιά 8-10 χρονών) (ΙΙ) Κατασκευές, συναρμολογήσεις, χειροτεχνίες, πηλός, γύψος… Ζωγραφική σε πέτρες, μπουκάλια… Θεατρικά/μουσικά παιχνίδια Βραδινά παιχνίδια Εκδρομές/περιηγήσεις/εξερευνήσεις Επιτραπέζια παιχνίδια Ολυμπιάδες Γιορτές Περιβαλλοντική εκπαίδευση

Παρατηρήσεις Μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων (περισσότερο περίπλοκων) που απαιτούν προσοχή και συνεργασία. Διδασκαλία τεχνικής αθλημάτων. Προσαρμογή των υλικών, μέσων, χώρων και κανονισμών. Έμφαση στην ομαδική ασφάλεια των παιδιών. Δραστηριότητες για έκφραση, ανακάλυψη, δημιουργία και εξερεύνηση. Συνεχής προτροπή και αναγνώριση των ατομικών ικανοτήτων. Ομαδικά παιχνίδια για κορίτσια και αγόρια. Προσοχή στη συγκρότηση των ομάδων και στον ορισμό του αρχηγού. Πειθαρχία μέσω αυτοπειθαρχίας.

Χαρακτηριστικά παιδιών 11-14 χρονών Γρήγορη σωματική ανάπτυξη/προεφηβική ηλικία. Βελτίωση του συντονισμού κινήσεων με γοργό ρυθμό. Αύξηση της προσοχής/αντίληψης. Συχνή αλλαγή διάθεσης /«περίοδος αναταραχής». Ανταγωνισμός των δύο φύλλων. Διαφορετικά ενδιαφέροντα μεταξύ αγοριών/κοριτσιών. Τάση για ανεξαρτησία που εγκυμονεί κινδύνους. Αναζητούν πρότυπα/ιδέες/ομάδες… και επηρεάζονται. Βελτιώνεται η αντοχή. Αφύπνιση της σεξουαλικότητας. Έντονη ευαισθησία στο σωστό/λάθος, δίκαιο/άδικο.

Δραστηριότητες παιδιών (11-14 χρονών) Αθλοπαιδιές Δραστηριότητες φυσικής κατάστασης Ρυθμικές δραστηριότητες/χορός Διάφορα είδη γύμνασης/αθλήματα Αγώνες/τουρνουά/συναγωνισμοί Χειρισμός οργάνων/δραστηριότητες επιδεξιότητας Αθλήματα περιπέτειας Ομαδικά παιχνίδια με διάφορα υλικά/βραδινά παιχνίδια Κολύμβηση/αθλήματα θάλασσας/αθλοπαιδιές στο νερό/ παραλία. Δημιουργική απασχόληση/εφημερίδα/περιβάλλον… Παραστάσεις/σαφάρι/πυρά/γιορτές…

Παρατηρήσεις Έντονες δραστηριότητες με μεγάλη διάρκεια. Ενθάρρυνση των κοριτσιών να συμμετέχουν σε έντονες κινητικές δραστηριότητες. Έμφαση σε κινητικές δραστηριότητες που έχουν στόχο τη βελτίωση της ορθής στάσης και ανάπτυξης του σώματος. Προγράμματα αντοχής με χαμηλή ένταση και συχνά διαλείμματα. Κινητικές δραστηριότητες με έμφαση στην επιδεξιότητα και ευλυγισία. Διαχωρισμός των δύο φύλλων όταν κρίνεται απαραίτητο και αποφυγή ανταγωνιστικών παιχνιδιών μεταξύ τους. Μεγάλη ποικιλία ευκαιριών/δραστηριοτήτων/προκλήσεων… Αυτο-οργάνωση/υπευθυνότητα Προσοχή στη συμπεριφορά … προσβάλλονται εύκολα. Έμφαση στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας