ΣεισμΟΙ..ενα φαινομενο εντυπωσιακο! Αυγουλλά Καλλιόπη Α’1 ΣεισμΟΙ..ενα φαινομενο εντυπωσιακο!

Τι είναι ο σεισμός; Ο σεισμός ορίζεται ως η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό όπως η Γη οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους. Ο σεισμός στον πλανήτη μας συνήθως προκαλείται από ξαφνική απελευθέρωση συσσωρευμένης ενέργειας στο φλοιό της Γης. Τον αντιλαμβανόμαστε στην επιφάνειά της καθώς μέρος της ενέργειας μεταφέρεται εκεί με τα σεισμικά κύματα. Τα κύματα αυτά διαδίδονται στο φλοιό με ταλαντώσεις των πετρωμάτων και φθάνοντας στην επιφάνεια προκαλούν τις αναταράξεις του εδάφους που αισθανόμαστε. Τα σεισμικά κύματα προκαλούν με τις ταλαντώσεις και διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού στα πετρώματα του φλοιού καθώς οδεύουν μέσα από αυτά (σεισμικό- ηλεκτρικό φαινόμενο δευτέρου είδους). Άλλη μια εκδήλωση των σεισμών, που προκαλείται από τη μετακίνηση των πετρωμάτων της λιθόσφαιρας, είναι η δημιουργία τσουνάμι στη θάλασσα όταν ο σεισμός είναι υποθαλάσσιος και έχει αποτέλεσμα ικανή κατακόρυφη ανάταξη του βυθού. Οι περισσότεροι σεισμοί σχετίζονται με τον τεκτονικό χαρακτήρα της Γης και ονομάζονται τεκτονικοί σεισμοί. Ένας σεισμός όμως μπορεί να οφείλεται και στο απότομο γλίστρημα ενός παγετώνα

Κλίμακα Richter Μια κλίμακα μέτρησης του σεισμού είναι τα Richter. Στην κλίμακα αυτή μετράται το μέγεθος ενός σεισμού στην εστία του. Ουσιαστικά στην κλίμακα μετράται η ενέργεια που εκλύεται στον εστιακό χώρο με τη σεισμική θραύση και την ολίσθηση των πετρωμάτων. Παρότι η κλίμακα δεν έχει ανώτατο όριο, σεισμοί μεγαλύτεροι από 9,5 Ρίχτερ δεν έχουν παρατηρηθεί στη Γη. Επίσης, στην κλίμακα μετρώνται και αρνητικές τιμές, καθώς όταν ορίστηκε δεν ήταν δυνατόν με τα όργανα της τότε εποχής να καταγραφούν μικρότερα μεγέθη σεισμών. Η κλίμακα είναι λογαριθμική.

Κλίμακα Mercalli Μια άλλη κλίμακα μέτρησης του σεισμού είναι η Mercalli. Στην κλίμακα αυτή μετράται η ένταση ενός σεισμού σε μία περιοχή στην επιφάνεια του φλοιού της Γης. Η ένταση αντιστοιχεί στο μέγεθος που θα είχε ένας επιφανειακός σεισμός με επίκεντρο την περιοχή εκείνη, ο οποίος θα είχε τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα. Η κλίμακα είναι εμπειρική και προσπαθεί να εκτιμήσει την ένταση του σεισμού σύμφωνα με τις επιπτώσεις του σεισμού σε κτίρια, υποδομές κλπ. Είναι δωδεκαβάθμια και προσμετρά κυρίως τις καταστροφές που προκαλούνται σε ανθρώπινες κατασκευές. Αυτό σημαίνει ότι ένας σεισμός που πλήττει ακατοίκητη περιοχή, δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί επαρκώς με αυτή την κλίμακα.

Ο φονικός σεισμός της Αθήνας το 1999 Όποιος βρισκόταν στην Αθήνα εκείνο το ζεστό μεσημέρι της 7ης Σεπτεμβρίου του 1999, εκατομμύρια άνθρωποι δηλαδή, έχει και μια ιστορία να διηγηθεί από τα 15 δευτερόλεπτα που διήρκεσε ο σεισμός. Ο σεισμός εκείνος πήρε τις ζωές 143 ανθρώπων και άφησε ψυχικά τραύματα σε χιλιάδες άλλους που έμειναν εγκλωβισμένοι για ώρες κάτω από τα συντρίμμια, είδαν τους δικούς τους να χάνονται ή τις περιουσίες τους να καταστρέφονται. Περίπου 50.000 κτήρια γκρεμίστηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, με αποτέλεσμα να πρέπει να κατεδαφιστούν ή να τους γίνουν σημαντικές επιδιορθώσεις και ένας αντίστοιχος αριθμός ανθρώπων έμειναν άστεγοι για σημαντικό χρονικό διάστημα. Η ισχύς του ήταν 5,9 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ, και το βάθος όχι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα, πράγμα που έκανε το χτύπημα στην πόλη ιδιαίτερα δυνατό.

Κάποιες φωτογραφίες…

Πώς προστατευόμαστε από σεισμούς;

Συμπέρασμα Τα θετικά αποτελέσματα της ικανότητας πρόκλησης σεισμών θα μπορούσαν να είναι ενθαρρυντικά καθώς αν έχουμε πρόγνωση ενός γεγονότος, ακόμη και μακράς διάρκειας με τις στατιστικές μεθόδους των σεισμολόγων, μπορούμε να σκανδαλίσουμε τη διαδικασία της γένεσης του σεισμού ώστε να συμβεί σε ελεγχόμενο παράθυρο χρόνου. Σε βραχείας πρόγνωσης σεισμό η εφαρμογή μιας μεθόδου πρόκλησης θα μπορούσε να περιορίσει πολύ περισσότερο το παράθυρο χρόνου εκδήλωσης του σεισμού. Αυτό θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο σε κάποιον οργανισμό προληπτικής αντισεισμικής προστασίας που θα μπορούσε να προγραμματίσει εκκενώσεις και να εκτονώσει ελεγχόμενα τις συσσωρευμένες τάσεις στο φλοιό. Βέβαια μην έχοντας κατανοήσει ακόμη πλήρως τους μηχανισμούς γένεσης και πρόκλησης σεισμών, το πειραματικό σφάλμα σε μια πρώιμη προσπάθεια ίσως είναι τέτοιο που να γίνει λάθος και να σκανδαλιστεί γεγονός που θα είναι πέρα από κάθε έλεγχο. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων αυτών θα μπορούσαν να αποδειχθούν επίσης καταστροφικά αν γινόταν εφαρμογή της γνώσης αυτής ως όπλο μαζικής κλίμακας.